Περιεχόμενα
Το ενδιαφέρον αραβικών funds για την εξαγορά της Μπράιτον έφερε ξανά στο προσκήνιο την κουβέντα για την είσοδο σωρείας ξένων επενδυτών στις αγγλικές ομάδες, κυρίως σε αυτές της Premier League. Ούτε λίγο ούτε πολύ στο ακριβότερο πρωτάθλημα του κόσμου μόλις τέσσερις από τις 20 ομάδες βρίσκονται σε αγγλικά, επενδυτικά χέρια, και η πλειονότητα των άλλων έχει περάσει σε ασιατικά και αμερικάνικα.
Αμερικάνικα, ναι; Καίτοι οι Γιάνκηδες έχουν τη δική τους λίγκα, την άκρως εμπορική Major League Soccer (όπου ως και ο Ντέιβιντ Μπέκαμ έφτιαξε ομάδα), προτιμούν επιχειρηματικά να επενδύουν σε αγγλικούς συλλόγους.
Καλώς ήλθε το δολάριο
Πλέον εγνωσμένης αξίας Αμερικανοί επιχειρηματίες στο ζάπλουτο αγγλικό πρωτάθλημα είναι οι Τζον Χένρι και Τομ Βέρνερ, ιδιοκτήτες του Fenway Sports Group, στον οποίο ανήκουν οι Ρεντ Σοξ της Βοστώνης, από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως ομάδες μπέιζμπολ. Η περιουσία τους ξεπερνά τα 13 δισ. δολάρια και αποτελούν τους ιδιοκτήτης της Λίβερπουλ.
Αντίστοιχα κοντά στα 9 φτάνει ο… πακτωλός του Σταν Κρόνκε, ο οποίος απέκτησε την Άρσεναλ από το 2007 και έκτοτε ουδέποτε έπαψε να επενδύει. Άλλωστε έχει υπό τη σκέπη του πλειάδα αμερικάνικων ομάδων σε διάφορα σπορ, από τους ποδοσφαιρικούς Κολοράντο Ράπιντς ως τους Λος Άντζελες Ραμς (ράγκμπι) και τους Ντένβερ Νάγκετς στον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ.
Οικογένεια Αμερικάνων δισεκατομμυριούχων έχει στην κατοχή της και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: οι Γκλέιζερ, που έχουν στην ιδιοκτησία τους και την ομάδα ράγκμπι των Τάμπα Μπέι Μπακανίερς στις ΗΠΑ, απέκτησαν τους «κόκκινους διαβόλους» από το 2003.
Υπό αμερικάνικη, και πολυμετοχική, ιδιοκτησία βρίσκεται η Κρίσταλ Πάλας με τους Τζον Τέξτορ (40%), Ντέιβιντ Μπλίτζερ (18%) και Τζόσουα Χάρις (18%) να βρίσκονται στις ΗΠΑ και τον Στιβ Πάρις (10,74%) να «τρέχει» την ομάδα στο Λονδίνο.
Ο τελευταίος Γιάνκης που επένδυσε στην Premier League ήταν, μόλις τον Δεκέμβριο, ο Ουίλιαμ Φόλεϊ αποκτώντας το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της Μπόρνμουθ ενώ μόλις προ μερικών εβδομάδων έπραξε το ίδιο και με τη γαλλική Λοριάν. Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού η μεγαλύτερή του επένδυση είναι οι Βέγκας Γκόλντεν Νάιτς (ομάδα χόκεϊ επί πάγου).
Με το ζόρι, αλλαγή
Το φθινόπωρο του 2022 η εποχή Ρομάν Αμπράμοβιτς ολοκληρώθηκε κάπως… άγαρμπα και άδοξα στην Τσέλσι καθώς ο Ρώσος μεγιστάνας υποχρεώθηκε να παραχωρήσει τις μετοχές του και αυτές κατέληξαν στον «μίδα» Τοντ Μπόλι.
Η περιουσία του υπολογίζεται από το έγκυρο Forbes στα 4,5 δισ. ευρώ. Γόνος Γερμανών μεταναστών, δημιούργησε τη μυθική του περιουσία μέσω επενδύσεων σε οικονομικές εταιρείες του Σικάγο. Αρχικά έγινε γνωστός στο αμερικανικό φίλαθλο κοινό από την εμπλοκή του στην επαγγελματική ομάδα μπέιζμπολ, Λος Άντζελες Ντότζερς, στην οποία κατέχει το 20% των μετοχών. Παράλληλα έχει μετοχές τόσο στους Λος Άντζελες Λέικερς, όσο και στη γυναικεία ομάδα μπάσκετ Σπαρκς ενώ έχει δεσμευτεί για επένδυση 3 δισ. ευρώ στην Τσέλσι μέσα στα επόμενα χρόνια! Μόνο ο Ουκρανός σταρ Μικχάιλο Μούντρικ από τη Σαχτάρ κόστισε 75 εκατ. ευρώ…
Ένας σεΐχης, μια ενδεκάδα ομάδες…
Την πήρε από την αφάνεια και την έκανε παγκόσμια δύναμη: η Μάντσεστερ Σίτι άλλαξε τα χέρια του σεΐχη Μανσούρ μπιν Ζαγέντ αλ Ναγιάν, επικεφαλής της εταιρείας Abu Dhabi United Group που κατέχει το 80% των μετοχών των «πολιτών» μέσω της City Football Group.
Η CFG αποτελεί μια εταιρεία παραγωγής… ποδοσφαιρικών ομάδων, μεγάλων brands ή μικρότερων, και είθισται να μπαίνει και το «Σίτι» στην ονομασία – αλλά όχι πάντα. Στον Μανσούρ ανήκουν λοιπόν (μετρήστε) η αγγλική Μάντσεστερ Σίτι, η αυστραλιανή Μέλμπουρν Σίτι, η ουρουγουανή Μοντεβίδεο Σίτι Τόρκε, η ινδική Μουμπάι Σίτι, η αμερικάνικη Νιου Γιορκ Σίτι, η γαλλική Τρουά, η ιαπωνική Γιοκοχάμα Μαρίνος, η ισπανική Τζιρόνα, η βέλγικη Λόμελ, η ιταλική Παλέρμο και η κινέζικη Σιτσουάν Γιουνχιού!
Άλλαξε χρώμα η φανέλα
Η Σίτι δεν είναι η μόνη ομάδα της EPL που τροφοδοτείται από… πετροδόλαρα. Έσχατη χρονικά; Η Νιούκαστλ, το 80% της οποίας αποκτήθηκε από το Public Investment Fund (PIF), ένα σαουδαραβικό fund που ανήκει στον διάδοχο του θρόνου της χώρας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Η περιουσία του εκτιμάται στα, πάρτε ανάσα, εξακόσια είκοσι δισεκατομμύρια δολάρια (620 δισ. ντόλαρς, αν δεν το πιάσατε…).
Στον αγγλικό Βορρά υποδέχθηκαν με τέτοια θέρμη τον πρίγκιπα Σαλμάν που η δεύτερη εμφάνιση της ομάδας είναι πράσινη από φέτος – όπως και τα χρώματα της σημαίας της Σαουδικής Αραβίας.
Μόνο το μουστάκι δεν τους έβαλε να κόψουν…
(Ασιατικά) λεφτά υπάρχουν…
Το όνομά του δυσκολεύει τους Ευρωπαίους. Ωστόσο το «Σριβανταναπράμπα» το προφέρουν με ευκολία στο Λέστερ, με τον Ταϊλανδό επιχειρηματία να γιγαντώνει αγωνιστικά τις «αλεπούδες» – και να βρίσκει τραγικό θάνατο από πτώση ελικοπτέρου το 2018 αποχωρώντας από το γήπεδο της ομάδας. Η οικογένειά του συνέχισε όμως την επένδυση.
Η Φούλαμ, που επί σειρά ετών ανήκε στον Αιγύπτιο Μοχάμεντ αλ Φαγέντ, έχει περάσει πια στα χέρια του Αμερικανοπακιστανού (ή Αμερικανού με πακιστανικές ρίζες, αν προτιμάτε) Σαχίντ Κχαν. Έχει περιουσία στα 9 δισ. δολάρια και του ανήκει και η αμερικάνικη ομάδα ράγκμπι Τζάκσονσβιλ Τζάγκουαρς.
Στη λίστα των υπό Ασιατών επιχειρηματιών ιδιοκτησίας και η Έβερτον. Ο Ιρανός Φερχάντ Μοσίρι, που εδώ και χρόνια διαμένει μόνιμα στην Αγγλία, είχε παλιότερα εμπλακεί με την Άρσεναλ και το 2016 απέκτησε τη δεύτερη μεγάλη ομάδα του λιμανιού του Λίβερπουλ.
Και Κινέζοι, φυσικά, έχουν επενδύσει στην Premier League. Η Fosun International έχει αγοράσει τη Γουλβς από το 2015 ενώ αποτελεί εταιρεία κολοσσό σε πολλούς επενδυτικούς τομείς στην ασιατική ήπειρο. Και ανήκει στους κυρίους Γκούο Γκουαντσάνγκ, Λιάνγκ Ξινχιούν και Γουάνγκ Κουνμπίν.
…αλλά και αφρικάνικα
Τον κύριο Νασέφ Σαουίρις μπορεί να μην τον έχετε ακουστά αλλά είναι ο πλουσιότερος Αιγύπτιος των ημερών μας, με 12 δισ. δολάρια στους τραπεζικούς του λογαριασμούς.
Και, το 2019, απέκτησε τις μετοχές της Άστον Βίλα αφήνοντας να εννοηθεί ότι μελλοντικά θα συνεχίσει τις ποδοσφαιρικές επενδύσεις.
Η «ελληνική» Φόρεστ
Σε μη αγγλικά χέρια ανήκουν κι άλλες ομάδες της Premier League. Όπως και σε έναν Έλληνα η ιστορική Νότιγχαμ Φόρεστ καθώς υπό την ιδιοκτησία του εφοπλιστή και επιχειρηματία Βαγγέλη Μαρινάκη επέστρεψε μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες στην Premier League.
Ο Ουαλός εκδότης Ντέιβιντ Σάλιβαν, ιδιοκτήτης των media «Daily Sport» και «Sunday Sport» και με περιουσία που αγγίζει τα 8 δισ. δολάρια, κατέχει την οριακή πλειοψηφία των μετοχών της Γουέστ Χαμ, με έτερο μέτοχο των Τσέχο Ντάνιελ Κρετίνσκι.
Σε ιταλικά χέρια έχει περάσει η Λιντς. Ο Άντρεα Ραντριτζάνι κατέχει το 56% των μετοχών της (και το υπόλοιπο Αμερικάνοι επιχειρηματίες).
Η Σάουθαμπτον ανήκει στην εταιρεία Sport Republic του συγγραφέα Δανού Ράμσους Ανκερσον και του Σέρβου μιντιακού επενδυτή Ντράγκαν Σόλακ. Στον Βαλκάνιο δισεκατομμυριούχο ανήκει, μεταξύ άλλων, και η United Group, ιδιοκτήτρια εταιρεία της ελληνικής συνδρομητικής Nova.
Δε γεμίζουν ούτε ταξί…
Τρεις απέμειναν στην εν λόγω αρίθμηση, όλες ακόμη σε αγγλικά χέρια – αλλά μάλλον όχι για πολύ. Η Μπράιτον στον Τόνι Μπλουμ, έναν τύπο που έκανε αμύθητη περιουσία παίζοντας πόκερ (κι απέκτησε το παρατσούκλι The Lizard) ενώ πρόσφατα αγόρασε και τη βελγική Ουνιόν σαν Ζιλουά.
Από τις top, μόνο η Τότεναμ ιδιοκτησίας της ENIC Group του Τζο Λιούις παραμένει σε ντόπια χέρια. Μια εταιρεία που κάποτε (όπως και η CFG του Μανσούρ της Σίτι) αγόραζε ομάδες σε πολλές χώρες, έφτασε να αποκτήσει και την ΑΕΚ και σταδιακά αποδεσμεύτηκε από όλες πλην Λονδρέζων.
Και η Μπρέντφορντ στον εκκεντρικό επιχειρηματία Μάθιου Μπένχαμ, ιδρυτή της κορυφαίας εταιρείας στατιστικής Smartodds που απευθύνεται σε στοιχηματικό κοινό. Τζογαδόρος και ο ίδιος στα μικράτα του, έφτιαξε μια μικρή περιουσία από νεαρή ηλικία στηριζόμενος σε μαθηματικές αναλογίες για τα κέρδη του και το 2005 αγόρασε την Μπρέντφορντ. Έκτοτε της έφτιαξε νέο γήπεδο ενώ επένδυσε και στη δανέζικη ομάδα της Μίντιλαντ.