Περιεχόμενα
Η Τσέλσι αντιμετωπίζει νέα προβλήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο πρώην ιδιοκτήτης της, Ρόμαν Αμπράμοβιτς, χρηματοδοτούσε τον σύλλογο την εποχή των τεράστιων επιτυχιών του, αφού τα αρχεία που διέρρευσαν αποκάλυψαν μια σειρά από μυστικές πληρωμές που μπορεί να παραβίαζαν τους αυστηρούς κανόνες του ποδοσφαίρου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για το «Financial Fair Play».
Οι ειδικοί είπαν ότι οι συναλλαγές, που αποκαλύφθηκαν μέσω κοινής έρευνας από τον Guardian και τους διεθνείς συνεργάτες του, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επιβολή τιμωριών στην Τσέλσι από την Premier League, όπως αφαίρεση βαθμών.
Τα αρχεία αποκαλύπτουν μια σειρά πληρωμών αξίας δεκάδων εκατομμυρίων λιρών σε διάστημα μιας δεκαετίας, μέσω υπεράκτιων εταιρικών σχημάτων που ανήκουν στον Αμπράμοβιτς. Οι επίμαχες συναλλαγές φαίνεται να ήταν προς όφελος της Τσέλσι, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το εάν είχαν δηλωθεί σε λογαριασμούς που υποβλήθηκαν στα διοικητικά όργανα του αγγλικού ποδοσφαίρου.
Στους δικαιούχους φαίνεται να περιλαμβάνεται ο ατζέντης Εντέν Αζάρ, ενά άλλες πληρωμές φαίνεται να συνδέονται με την αγορά του Γουίλαιν και του Σάμουελ Ετό.
Οι πληρωμές ήρθαν στο φως χάρη σε μια διεθνή έρευνα γνωστή ως Cyprus Confidential, μια κρύπτη 3,6 εκατομμυρίων υπεράκτιων αρχείων που διέρρευσαν στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ) και στη γερμανική Paper Trail Media, η οποία μοιράστηκε την πρόσβαση με τον Guardian, το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (TBIJ) και άλλα μέσα ενημέρωσης.
Τα οικονομικά της Τσέλσι εξετάζονται ήδη από την Premier League σε μια έρευνα που αφορά την περίοδο από το 2012 έως το 2019, αφού το νέο καθεστώς ιδιοκτησίας του συλλόγου του δυτικού Λονδίνου ανέφερε οικειοθελώς ότι είχαν υποβληθεί «ελλιπείς οικονομικές πληροφορίες» κατά τη θητεία του Αμπράμοβιτς.
Η Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου επιβεβαίωσε στον Guardian ότι ερευνά επίσης την Τσέλσι, ενώ η UEFA, το διοικητικό όργανο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, έχει ήδη επιβάλει πρόστιμο 8,6 εκατομμυρίων λιρών στον σύλλογο για την αποδοχή των παρατυπιών, αν και οι εξουσίες της είναι περιορισμένες επειδή μπορεί να εξετάσει αποδεικτικά στοιχεία που αφορούν μόνο την προηγούμενη τριετία.
Τώρα, έγγραφα που χρονολογούνται κατά τη διάρκεια και εκτός της υπό εξέταση περιόδου, εγείρουν νέα ερωτήματα σχετικά με το εάν ο Αμπράμοβιτς αψήφησε επανειλημμένα τους κανόνες του ποδοσφαίρου προς όφελος της Τσέλσι, καθώς ο σύλλογος ανέβαινε στην κορυφή της Αγγλίας και της Ευρώπης.
Πληρωμές εκτός βιβλίων στην Τσέλσι
Ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς αγόρασε την Τσέλσι για 140 εκατομμύρια λίρες το 2003 και γρήγορα πλημμύρισε τον σύλλογο με μετρητά σε μια αδυσώπητη ώθηση για επιτυχία.
Η «αυτοκρατορία του Ρόμαν», όπως την ονόμασαν ορισμένοι θαυμαστές, έπεσε μόνο όταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 οδήγησε τον Αμπράμοβιτς να τεθεί υπό κυρώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, αναγκάζοντάς τον τελικά να πουλήσει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών.
Τα αρχεία που αναλύθηκαν από τον Guardian και το TBIJ στο πλαίσιο της Cyprus Confidential ρίχνουν φως σε φαινομενικά κρυφές πληρωμές που συνδέονται με κομβικές στιγμές στη γεμάτη τρόπαια θητεία του. Το υλικό, το οποίο προέρχεται από έναν κυπριακό πάροχο υπεράκτιων υπηρεσιών που ονομάζεται MeritServus, κοινοποιήθηκε στην ICIJ από τη μη κερδοσκοπική ομάδα Distributed Denial of Secrets.
Στις 18 Ιουλίου 2017, τα αρχεία δείχνουν ότι μια εταιρεία που ανήκει στον Αμπράμοβιτς με την επωνυμία Conibair Holdings και έδρα τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους (BVIs), υπέγραψε συμφωνία με τον Φεντερίκο Παστορέλο, έναν γνωστό ατζέντη.
Ο Ιταλός έχει περιγραφεί σε πολλά δημοσιεύματα ως του στενού περιβάλλοντος του Αντόνιο Κόντε, τον πρώην προπονητή της Τσέλσι, και έχει μιλήσει για τις διαπραγματεύσεις για το συμβόλαιο του προπονητή στα ΜΜΕ.
Η Conibair συμφώνησε να πληρώσει στον Παστορέλο 10 εκατομμύρια λίρες για μερίδιο 75% στο Excellence Investment Fund (EIF), μια επιχείρηση που εδρεύει στην πολιτεία Ντέλαγουερ των ΗΠΑ, αναφέρουν έγγραφα.
Την ίδια μέρα, η Τσέλσι ανακοίνωσε ότι ο Κόντε, ο οποίος μόλις είχε οδηγήσει τον σύλλογο στον τίτλο της Πρέμιερ Λιγκ, υπέγραψε νέο συμβόλαιο 9,6 εκατομμυρίων λιρών το χρόνο.
Ο Παστορέλο αρνήθηκε να σχολιάσει εάν οι δύο συμφωνίες συνδέονται, αλλά είπε: «Ο Αντόνιο Κόντε δεν είναι πελάτης μας».
Κατά τη διάρκεια της σεζόν που η Τσέλσι κατέκτησε το πρωτάθλημα με τον Κόντε στον πάγκο, ο Αζάρ σημείωσε 16 γκολ, στην καλύτερη χρονιά που έκανε στη λαμπερή επταετία που τον ανέδεξε ως αρχηγό του συλλόγου και κέρδισε έξι εγχώρια και ευρωπαϊκά τρόπαια.
Ο Αζάρ είχε ενταχθεί στην Τσέλσι το 2012 για 35 εκατομμύρια ευρώ, σε μια υπογραφή που ακολούθησε σκληρές διαπραγματεύσεις με τον ατζέντη του παίκτη, Τζον Μπίκο-Πένακ, ο οποίος φέρεται να ήθελε μια σημαντική προμήθεια αξίας περίπου 6 εκατομμυρίων λιρών.
Στις 29 Μαρτίου 2013, σύμφωνα με έγγραφα, η Leiston Holdings με έδρα την BVI, που ανήκει στον Αμπράμοβιτς, συμφώνησε να πληρώσει 7 εκατομμύρια ευρώ σε μια εταιρεία με έδρα το Ντουμπάι που ονομάζεται Gulf Value FZE για «συμβουλευτικές υπηρεσίες […] που σχετίζονται με […] αθλητική έρευνα και παροχή συμβουλών».
Η σύμβαση υπεγράφη για λογαριασμό της εταιρείας του Μπίκο-Πένακ. Δεν είναι ωστόσο σαφές εάν η πληρωμή δηλώθηκε στις ποδοσφαιρικές αρχές, συμπεριλαμβανομένης της FA.
Σε άλλη περίπτωση, η Leiston πλήρωσε 1 εκατομμύριο £ στην Association des Jeunes Espoirs de Bobo, την πρώην ομάδα του Μπερτράντ Τραορέ, μέσω ενός συμβολαίου που υπέγραψε ο αδερφός του, Νταβόντ. Το συμβόλαιο έχει ημερομηνία δύο μήνες μετά την υπογραφή του μπακ στην Τσέλσι.
Τα αρχεία αποκαλύπτουν επίσης τουλάχιστον 7 εκατομμύρια ευρώ σε πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2005 και 2017 σε εταιρείες που συνδέονται με τους Ζόραν και Βλάντιτσα Λέμιτς. Ο τελευταίος, βασικός σύμβουλος του Αμπράμοβιτς, φέρεται να ήταν μια κομβική φιγούρα στην έλευση αστέρων όπως ο Άριεν Ρόμπεν, ο Μπράνισλαβ Ιβάνοβιτς, ο Νεμάνια Μάτιτς και ο προπονητής Κάρλο Αντσελότι.
Τσέλσι εναντίον FFP
Ξεχωριστά έγγραφα δείχνουν πληρωμή 250.000 λιρών στον πρώην αθλητικό διευθυντή της Τσέλσι, Φρανκ Άρνεσεν. Ο Άρνεσεν είπε στον Guardian ότι συνήθως περίμενε ότι η πληρωμή, ένα διακριτικό μπόνους, θα προερχόταν από την Τσέλσι και όχι από άλλη εταιρεία, αλλά δεν γνώριζε τυχόν παραβιάσεις κανόνων και το είχε δηλώσει για φορολογικούς σκοπούς.
Τέσσερις κορυφαίοι αθλητικοί δικηγόροι είπαν στον Guardian ότι ορισμένες από τις πληρωμές μπορεί να έχουν παραβιάσει τους κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών της Premier League και της UEFA για το FFP.
Το FFP εισήχθη από την UEFA στην αρχή της σεζόν 2011-12 με παρόμοιους περιορισμούς που υιοθετήθηκαν δύο χρόνια αργότερα από την Premier League.
Τα μέτρα στοχεύουν εν μέρει στην αποτροπή αλόγιστων δαπανών που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο το μέλλον των συλλόγων. Αλλά οι κανόνες έχουν επίσης προσαρμοστεί ως απάντηση σε μια τάση πλούσιων ευεργετών, συμπεριλαμβανομένου του Αμπράμοβιτς και εθνικών κρατών όπως το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, να ρίχνουν τα δικά τους μετρητά σε συλλόγους για να αγοράσουν την επιτυχία, σε μια πρακτική που αποκαλείται «οικονομικό ντόπινγκ» από τον πρώην προπονητής της Άρσεναλ, Αρσέν Βενγκέρ.
Ο Σάμιουελ Κάθμπερτ, αθλητικός δικηγόρος στο Outer Temple Chamber, δήλωσε: «Αν ένας σύλλογος αποκρύπτει τις επιχειρηματικές κινήσεις του […] πληρώνοντας αυτά τα ποσά μέσω άλλων οντοτήτων, είναι πιθανό ότι θα μπορούσαν να παραβιάζουν τους κανόνες του FFP.
Ουσιαστικά θα παρακάμπτατε τις ρυθμιστικές απαιτήσεις σας, οι οποίες περιορίζουν την ικανότητά σας να ξοδεύετε, και αντ’ αυτού θα ξοδεύατε μέσω μιας υπεράκτιας εταιρείας.
Οποιαδήποτε ευκαιρία να αποκτήσετε ένα αθέμιτο πλεονέκτημα παραμορφώνει τον ανταγωνισμό υπέρ ενός συγκεκριμένου συλλόγου και υπονομεύει την ακεραιότητα του ποδοσφαίρου, σε ένα θεμελιώδη επίπεδο αρχών».
Την ίδια άποψη εξέφρασαν και άλλοι τρεις δικηγόροι, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν λόγω ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων.
Είπαν επίσης ότι ορισμένες από τις συναλλαγές μπορεί να έχουν παραβιάσει τους κανόνες της Premier League που απαιτούν την υποβολή ακριβών λογαριασμών, μια άλλη διάταξη που απαιτεί από τους συλλόγους να ενεργούν με καλή πίστη και τους κανόνες της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας που απαιτούν αποκάλυψη πληρωμών στους μάνατζερ.
Ο ειδικός στα οικονομικά του ποδοσφαίρου Κίεραν Μαγκουάιρ, συγγραφέας του The Price of Football, είπε ότι οι τεράστιες δαπάνες της Τσέλσιa σήμαιναν ότι ο σύλλογος φλερτάρει συνήθως με δυσδιάκριτα όρια στις οικονομικές απώλειες.
«Εάν υπάρχει απόδειξη ότι ο σύλλογος έχει χρησιμοποιήσει συναλλαγές τρίτων για να παρακάμψει τους κανόνες κερδοφορίας και βιωσιμότητας, τότε οι κυρώσεις θα είναι είτε οικονομικές είτε αφαίρεση πόντων.
Το τελευταίο είναι πιο πιθανό καθώς οποιαδήποτε επιτροπή που ερευνά τις συνθήκες ενός συλλόγου θα θέλει να θέσει έναν αποτρεπτικό παράγοντα που αποθαρρύνει άλλους από την επανάληψη μιας τέτοιας συμπεριφοράς», είπε.
Ο βουλευτής Κλάιβ Μπετς, πρόεδρος της υπερκομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για το ποδόσφαιρο, είπε ότι το FFP θα πρέπει να είναι «ένα από τα βασικά ζητήματα» για τη νέα ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή ποδοσφαίρου που θα συσταθεί από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Δεν ωφελεί να έχεις κανόνες FFP αν δεν τους επιβάλλεις, διαφορετικά αποτελούν προπέτασμα καπνού για τους συλλόγους που ξοδεύουν όσα χρήματα θέλουν», είπε.
Τα αρχεία υποδηλώνουν επίσης ότι ο Αμπράμοβιτς χρηματοδότησε κρυφά τις προσπάθειες για την ανατροπή των κανόνων του FFP μέσω των δικαστηρίων, τελικά ανεπιτυχώς.
Τον Φεβρουάριο του 2014, η Leiston Holdings τουAmpr;amobitw συμφώνησε να πληρώσει 100.000 £ σε έναν δικηγόρο ονόματι Ζαν Λουί Ντιπόν, ο οποίος αμφισβητούσε τη νομιμότητα και την εγκυρότητα του FFP ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Leiston, η οποία θεωρείται ότι ενεργούσε για λογαριασμό της Τσέλσι, είχε «επιχειρηματικό ενδιαφέρον» για την έκβαση της υπόθεσης, δείχνει το συμβόλαιο.
Ο Ετό και ο Γουίλιαν «πληγώνουν» την Τσέλσι
Μια εταιρεία που ανήκει στον Αμπράμοβιτς έκανε επίσης πληρωμές που φαίνεται ότι ωφέλησαν τον ιδιοκτήτη ενός συλλόγου που πούλησε δύο παίκτες στην Τσέλσι λίγο αργότερα.
Η περιουσία της Ανζί Μαχατσκαλά, μιας πλέον ανενεργής ομάδα από το Νταγκεστάν, μεταμορφώθηκε για λίγο όταν ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Σουλεϊμάν Κερίμοφ αγόρασε το κλαμπ το 2011 και χρηματοδότησε μεταφορές μεγάλων ποσών.
Αλλά το 2013, ο Κερίμοφ τράβηξε την πρίζα από τη στρατηγική του για τεράστιες δαπάνες και μείωσε τον προϋπολογισμό της Ανζί, βυθίζοντας τον σύλλογο σε οικονομική δυσπραγία και αναγκαστικές πωλήσεις ποδοσφαιριστών.
Εκείνο το καλοκαίρι, ηΤσέλσι απέκτησε δύο αστέρια από την Ανζί μέσα σε δύο ημέρες. Πρώτος έφτασε ο Καμερουνέζος επιθετικός Σαμουέλ Ετό, ακολουθούμενος από τον Βραζιλιάνο μεσοεπιθετικό Γουίλιαν.
Ο δεύτερος, ο οποίος κέρδισε πολλά τρόπαια με την Τσέλσι, βρισκόταν στα πρόθυρα να υπογράψει με τη μεγάλη της αντίπαλο στο Λονδίνο, την Τότεναμ, έως ότου ο Αμπράμοβιτς φέρεται να τον «άρπαξε» τελευταία στιγμή, μέσω προσωπικής τηλεφωνικής κλήσης στον Κερίμοφ.
Δύο μήνες νωρίτερα, η Leiston Holdings που ανήκει στον Αμπράμοβιτς συμφώνησε να πληρώσει δύο εταιρείες που συνδέονται με τον Κερίμοφ για «υπηρεσίες […], συμπεριλαμβανομένου του σκάουτινγκ και άλλων συμβουλών που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο».
Η Tobeo Services Inc και η Fernington Invest Corp, που εδρεύουν στα BVI, επρόκειτο να καταβληθούν 12 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με έγγραφα της 10ης Ιουνίου 2013.
Ένας εκπρόσωπος της Τσέλσι είπε: «Αυτοί οι ισχυρισμοί προϋπήρχαν της τρέχουσας ιδιοκτησίας του συλλόγου. Βασίζονται σε έγγραφα που ο σύλλογος δεν έχει παρουσιαστεί και δεν σχετίζονται με κανένα άτομο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στον σύλλογο».
Ο εκπρόσωπος είπε ότι κατά την αγορά του συλλόγου από μια κοινοπραξία με επικεφαλής τον Αμερικανό επενδυτή Τοντ Μπόελι οι αγοραστές αντιλήφθηκαν «ότι ενδεχομένως υπήρχαν ελλιπείς οικονομικές αναφορές σχετικά με συναλλαγές κατά την προηγούμενη ιδιοκτησία του συλλόγου.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αγοράς, ο σύλλογος ανέφερε προληπτικά αυτά τα θέματα σε όλες τις ισχύουσες ρυθμιστικές αρχές ποδοσφαίρου.
Σύμφωνα με τις βασικές αρχές της πλήρους συμμόρφωσης και διαφάνειας της ομάδας ιδιοκτησίας του συλλόγου, η Τσέλσι έχει βοηθήσει προληπτικά τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές στις έρευνές τους και θα συνεχίσει να το κάνει».
