«Ο πρώτος είναι πρώτος και ο δεύτερος τίποτα», λένε συχνά στο ποδόσφαιρο. Πόσες διαφωνίες δεν έχουν ξεπηδήσει από αυτή την αμερικανιά, σχετικά με το πνεύμα και το αληθινό νόημα του αθλητισμού; Υπάρχει, βέβαια, ένα μέρος του κόσμου, τα Νησιά Σίλι, όπου η φράση αυτή είναι απολύτως αντικειμενική και δεν θίγει κανέναν. Ο πρώτος είναι πρωταθλητής και ο δεύτερος απλά… τελευταίος!
Η ποδοσφαιρική λίγκα των Νησιών Σίλι, ενός μικρού αρχιπελάγους στα νοτιοδυτικά της Μεγάλης Βρετανίας, είναι επισήμως αναγνωρισμένη ως μέρος της αγγλικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Με μια ιδιαιτερότητα: Στη δύναμή της υπάρχουν μόνο… δύο ομάδες που παίζουν ποδόσφαιρο, οι οποίες διασταυρώνουν τα ξίφη τους όχι μία και δύο, αλλά… 20 φορές κατά τη διάρκεια της σεζόν και όποια έχει καταφέρει να συγκεντρώσει τους περισσότερους βαθμούς αναδεικνύεται πρωταθλήτρια. Οι Γούλπακ Γουόντερερς, με κύριο χρώμα το μαύρο, και οι Γκάρισον Γκάνερς, με κύριο χρώμα το κόκκινο, είναι οι διεκδικητές.
Οι ομάδες, όπως είναι φυσικό, λειτουργούν σε τελείως διαφορετικό επίπεδο. Και αλλάζουν ρόστερ από τους διαθέσιμους παίκτες κάθε χρόνο. Οι σημερινοί 40άρηδες και 50άρηδες θα θυμούνται πώς χωρίζονταν οι ομάδες στις σχολικές αυλές: Οι αρχηγοί έβαζαν ποδαράκια (!), ο νικητής διάλεγε πρώτος έναν παίκτη, μετά ο χαμένος, μετά πάλι ο νικητής, μέχρι να δημιουργηθούν οι ομάδες απ’ όλους τους παίκτες. Ε, κάτι τέτοιο γίνεται κάθε αρχές Σεπτεμβρίο με πατροπαράδοτη τελετουργία σε μια παμπ, με τη συνοδεία αρκετής μπύρας: Οι άνδρες των νησιών που θέλουν να συμμετάσχουν χωρίζονται σε ομάδες, τα ρόστερ δηλώνονται στην αγγλική ομοσπονδία και οι ομάδες διατηρούνται αναλλοίωτες μέχρι το τέλος της σεζόν.
Οι αγώνες, βέβαια, περνούν από πολλές περιπέτειες. Τα Νησιά Σίλι είναι δημοφιλέστατος τόπος τουρισμού για τους Άγγλους τους καλοκαιρινούς μήνες, όμως το χειμώνα είναι από τις περιοχές που συγκεντρώνουν τις περισσότερες βροχοπτώσεις στη Βρετανία. Το μοναδικό ποδοσφαιρικό γήπεδο των νησιών, το Γκάρισον Γκράουντ, συχνά μετατρέπεται σε βούρκο από λάσπη. Ο μοναδικός πιστοποιημένος διαιτητής που μένει στα νησιά κάνει τα στραβά μάτια όποτε μπορεί, αλλά οι αναβολές αγώνων λόγω ακαταλληλότητας του γηπέδου είναι συχνές.
Ακόμα μεγαλύτερο ζήτημα είναι να βρεθούν 22 παίκτες για να αγωνιστούν! Οι μόνιμοι κάτοικοι στα Νησιά Σίλι, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2021, είναι 2.200 και η μέση τους ηλικία ξεπερνάει τα 50 χρόνια (στο Ηνωμένο Βασίλειο η μέση ηλικία είναι δέκα χρόνια πιο κάτω). Οπότε οι διαθέσιμοι άνδρες, σε κατάλληλη ηλικία και φυσική κατάσταση για να «βγάλουν» έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, γίνονται όλο και πιο σπάνιοι. Πολλές φορές οι ομάδες στελεχώνονται μέχρι και από 12χρονους μαθητές για να συμπληρωθεί η ενδεκάδα.
Κι αυτό, διότι οι αγώνες γίνονται παραδοσιακά το πρωί της Κυριακής και το βράδυ του Σαββάτου είναι, επίσης παραδοσιακά, η στιγμή που οι άνδρες στα νησιά Σίλι το ρίχνουν έξω στις παμπ, τρώνε καλά, πίνουν και αρκετές πίντες μπύρα. Όπως και να το κάνουμε, η προοπτική ενός πρωινού ξυπνήματος με δίωρο τρέξιμο υπό βροχή μέσα στη λάσπη και το κρύο δεν είναι και η ευτυχέστερη προοπτική για να περάσει κανείς το πρωί της Κυριακής του.
Όταν δε υπάρχει μαζική έξοδος των μεγαλύτερων μαθητών από τα Νησιά Σίλι, το πράγμα γίνεται ακόμα δυσκολότερο. Παραδοσιακά το Νοέμβριο τα σχολεία κλείνουν και οι έφηβοι μαθητές κλείνουν ξενοδοχεία στη Μαγιόρκα ή την Τενερίφη, για να ζεσταθεί λίγο περισσότερο το κοκαλάκι τους. Η συμπλήρωση των ενδεκάδων γίνεται σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Νησιά Σίλι: Μπάλα και μετά μπύρα και λουκάνικα
Το καλοκαίρι υπάρχουν πολλές δουλειές στα Νησιά Σίλι που αφορούν τον τουρισμό και το γήπεδο συνήθως γεμίζει σε φιλικούς αγώνες. Το χειμώνα, όμως, οι επαγγελματικές ευκαιρίες είναι λιγοστές. Και οι εκπαιδευτικές επίσης. Για ανώτερη εκπαίδευση οι νέοι πηγαίνουν κυρίως στο πανεπιστήμιο της Κορνουάλης, το πιο κοντινό στα νησιά. Δύσκολα επανέρχονται, όμως, και μόνο αν υπάρχει μια στρωμένη δουλειά, κυρίως στον τουριστικό τομέα.
Όταν ξεπερνιούνται οι δυσκολίες, βέβαια, το πράγμα εξελίσσεται σε γιορτή. Κάθε αγώνα τον παρακολουθούν συγγενείς και φίλοι και γονείς των παικτών κι όταν αυτός τελειώνει, πηγαίνουν στις κοντινές παμπ για την ανάλογη… μπυροκατάνυξη. Ο ζύθος ρέει άφθονος, μαζί με παραδοσιακούς μεζέδες, πατάτες ψητές και λουκάνικα. Νικητές και χαμένοι γίνονται μια παρέα, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Όπως θα΄ πρεπε να είναι και αλλού δηλαδή.
Το οργανωμένο ποδόσφαιρο στα Νησιά Σίλι χρονολογείται από το 1920. Τότε ξεκίνησε το πρωτάθλημα, με τη συμμετοχή αρκετών ομάδων. Σε βάθος χρόνου, όμως, τα δημογραφικά στοιχεία άλλαξαν τόσο πολύ, που δεν μπορούν να συντηρηθούν περισσότερες από δύο ομάδες, με τον τρόπο που συντηρούνται. Τα νησιά είχαν πενταψήφιο νούμερο πληθυσμού πριν ένα αιώνα, τώρα ο πληθυσμός τους μειώνεται και γερνάει. Από το 2011 ως το 2021 έχασαν το 7% του πληθυσμού τους.
Από την άλλη, όμως, όσοι μένουν στα Νησιά Σίλι και συμμετέχουν δεν θέλουν να χάσουν αυτό το προνόμιο. Τα παιχνίδια τους είναι επίσημα και η πρωταθλήτρια της λίγκας, η μία από τις δύο δηλαδή, μνημονεύεται κάθε χρόνο στην επίσημη εκδήλωση της αγγλικής ομοσπονδίας για το τοπικό ποδόσφαιρο. Καθόλου άσχημα για ομάδα αυτού του επιπέδου.
