Όταν o Nikola Jokić πρωτοπήγε στο ΝΒΑ, στα 19 του χρόνια, το scouting report ήταν αμείλικτο: «δεν θα κάνει τίποτα». Τον είδαν με το μάτι και τον «μέτρησαν», τον βρήκαν αργό, βαρύ, «λιπαρό». Βλέπετε, τα reports μπορούν να μετρήσουν πολλά πράγματα αλλά όχι το μπασκετικό IQ. Ή την αντίληψη. Ή το «πόσο μπάσκετ» μπορεί να κρύβει μέσα του ένα «αμπάσκετο» κορμί.

Είναι αλήθεια, ο Jokić δεν έχει επιτόπιο άλμα ενάμιση μέτρο. Δεν διασχίζει το παρκέ από τη μια ρακέτα στην άλλη σαν το γοργοπόδαρο Ερμή, δεν καρφώνει εντυπωσιακά, δεν δείχνει τα μπράτσα του μετά από ένα καλάθι – πιθανότατα επειδή δεν έχει μπράτσα. Αλλά κι επειδή δεν τον ενδιαφέρει αυτό το show – off, αυτή η επίδειξη δύναμης, άλματος, ανωτερότητας, ο τρόπος που πολλοί Αμερικανοί μετράνε τους «πιτουφίνους» τους, προσπαθώντας να καρφώσουν πιο εντυπωσιακά από τον άλλον ή να πετύχουν το πιο δύσκολο καλάθι.

Οι Nuggets επέλεξαν τον Jokić μάλλον επειδή κάνει «τα βασικά»: eurostep στο μπάσιμο και καλάθι. Hook για να αποφύγει τα απλωμένα χέρια και καλάθι. Ελεύθερος στο τρίποντο; Καλάθι. Ελεύθερος κάποιος συμπαίκτης του οπουδήποτε στο παρκέ; Πάσα και καλάθι. Δεν θυμίζει Shaquille, ή David Robinson, αλλά έχει τη χάρη του Hakeem Olajuwon και την «βαρετή αποτελεσματικότητα» του Tim Duncan.

Με άλλα λόγια, έχει μια πλαστικότητα, εντελώς ανοίκεια με το «αγύμναστο σώμα του» που είχαμε να δούμε από την εποχή του «Hakeem the Dream» και μπορεί να σκοράρει όλο το βράδυ με παρόμοιο τρόπο, όπως το έκανε μια ολόκληρη ζωή ο Duncan.

Jokić

Ούτε ο Jokić δεν πίστευε στον Jokić

Δεν ήταν μόνο το scouting report του ΝΒΑ που δεν τον πίστεψε καθόλου, πριν από 9 χρόνια, όταν ο Σέρβος πήγε στο ΝΒΑ. Ούτε καν ο ίδιος o Jokić δεν πίστευε πως ήταν «NBA material». Σαφώς και ήξερε ότι μπορεί να παίξει καλό μπάσκετ, αλλά στην Ευρώπη και όχι στις ΗΠΑ. Στην Ευρωλίγκα, αλλά όχι στο ΝΒΑ.

«Στο κολεγιακό μπάσκετ όλα τα παιδιά της ηλικίας μου πηδούν τόσο ψηλά και τρέχουν τόσο γρήγορα. Εγώ δεν έχω καλό άλμα και δεν είμαι γρήγορος. Απλά παίζω μπάσκετ» είχε πει ο άνθρωπος που επελέγη στο νούμερο 41 του ντραφτ. «Ούτε εγώ θα με διάλεγα στο ΝΒΑ Draft. Δεν είμαι ο άνθρωπος για αυτό το παιχνίδι».

Τη μέρα που τον επέλεξαν οι Nuggets, είχε τόση αγωνία που… την είχε πέσει για ύπνο ξεγυρισμένο. Τον ξύπνησε μια κλήση από τον αδελφό του, απάντησε νυσταγμένα, νόμιζε ότι έβλεπε όνειρο, έκλεισε το τηλέφωνο και συνέχισε τον ύπνο του…

Jokić

Οι αριθμοί, του ζαλίζουν

Οι αριθμοί μπορεί να μην λένε πάντα την αλήθεια, αλλά στην περίπτωσή του Jokić είναι αψευδείς μάρτυρες του μεγαλείου του: δυο φορές MVP της κανονικής περιόδου, MVP των φετινών τελικών, από το 2018 δεύτερος σέντερ στη λίστα των triple – double πίσω μόνο από τον Wilt Chamberlain, ο μόνος σέντερ που έδωσε 15 ασίστ τα τελευταία 30 χρόνια, το ταχύτερο triple double της τελευταίας 20ετιας, σε 14 λεπτά και 33 δευτερόλεπτα.

Jokić

Ο Jokić έχει έναν τρόπο να «σκανάρει» το γήπεδο, σαν ραντάρ, χωρίς απαραίτητα να βλέπει – κάπως έτσι πασάρει ανάμεσα σε ένα δάσος από χέρια. Κατεβάζει τα ριμπάουντ χωρίς καν να πηδάει μερικές φορές – χρησιμοποιεί περίτεχνα την κοιλιά του ή τον πισινό του για να βγάλει εκτός κάδρου το αντίπαλο σέντερ. Κατεβάζει τη μπάλα σαν play-maker χωρίς να μπορούν να του την κλέψουν, τραβάει δυο και τρεις παίκτες πάνω ώστε να δημιουργήσει προϋποθέσεις ελεύθερου σουτ για τους συμπαίκτες του, σκοράρει με τρόπους που δεν έχουν απαραίτητα χάρη, αλλά έχουν μπόλικη ουσία.

«Μυαλό για δουλειές και κορμί για αμαρτίες»

Ως κλασσικός «Γιούγκος», μεγάλωσε ένα περιβάλλον γεμάτο μπάσκετ. Αλλά καμία ιδιαίτερη τρέλα με το άθλημα δεν είχε – έπαιζε, διότι μπορούσε, διότι ήταν ψηλός, διότι δεν μπορούσες να τον σπρώξεις εύκολα, διότι από μικρός είχε «μυαλό για δουλειές και κορμί για αμαρτίες», όπως είχε πει η Melanie Griffith στο «Εργαζόμενο Κορίτσι».

Το μυαλό του, το ακόνισε για να «μασκαρέψει» τις αδυναμίες του κορμιού του, το οποίο δεν καταδέχτηκε να δουλέψει ιδιαίτερα: δεν πέρναγε ατέλειωτες ώρες στο γυμναστήριο (κάποιοι θα έλεγαν ότι δεν πέρναγε ούτε απ’ έξω…), δεν πρόσεχε τη διατροφή του, δεν αντιστεκόταν στους πειρασμούς του junk – food και τα αναψυκτικά. Μέχρι τα 14 του, o Jokić έπαιζε μπάσκετ στην αυλή του σπιτιού του και όχι σε κάποια ομάδα.

Στα 17 του, ήταν σε ομάδα μεν, αλλά υπέρβαρος. Μόνο που χωρίς καν να το ξέρει, με κάποιον τρόπο ήρθε σε αυτόν τον κόσμο όχι απλά για να παίξει μπάσκετ, αλλά για να κυριαρχήσει. Να κάνει πράγματα που οι περισσότεροι δεν μπορούν. Να ανοίξει νέους δρόμους. Να «διδάξει». Κι ας τον ένοιαζαν πάνω απ’ όλα τα άλογα. Κι ας είχε όνειρο να τρέχει σε ιπποδρομίες με άμαξα.

Ωραίοι και Ευρωπαίοι

Μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος, ανάμεσα σε μυθικές ατάκες, χαβαλέ και παραλίγο ένα μεγαλοπρεπές ρέψιμο, ρωτήθηκε για το τι έχουν οι Ευρωπαίοι και κάνουν όλα αυτά που κάνουν στο ΝΒΑ. Εκείνος, ο δυο φορές MVP και μια φορά πρωταθλητής Γιάννης, ο Luka Dončić που έρχεται, ο υιός Sabonis και άλλοι διάφοροι. Και χωρίς να υποτιμήσει τους Αμερικανούς, παραδέχθηκε κι εκείνος ότι οι Ευρωπαίοι έχουν κάτι το ιδιαίτερο.

Jokić

Αλλά τελικά ποιο είναι αυτό το «ευρωπαϊκό συστατικό της επιτυχίας;» Διότι κάποιοι κουβάλησαν το ταλέντο τους από την Ευρώπη, έχοντας προλάβει να δείξουν ψήγματα του μεγαλείου τους, όπως ο Jokić και ο Luka, αλλά για παράδειγμα ο Γιάννης άνθισε και μεγαλούργησε στις ΗΠΑ. Μπορεί να είναι στο DNA τους. Μπορεί οι Ευρωπαίοι να έχουν μια άλλη αντίληψη για το άθλημα, να είναι πιο εγκεφαλικοί, να επενδύουν στις βασικές αρχές του μπάσκετ, να αποκομίζουν πλεονεκτήματα από την εξυπνάδα ή την «πονηριά» και όχι από τα σωματικά προσόντα και τα μούσκουλα, να επενδύουν στα μικρά μυστικά του μπάσκετ και όχι στο «body-building».

Όπως και να έχει, ό,τι κι αν «ευθύνεται», ο σπουδαίος Nikola Jokić, αυτός ο γίγαντας των 211 εκατοστών με την περήφανη κοιλιά και το χαριτωμένο τρέξιμο, είναι ο νέος Βασιλιάς του ΝΒΑ, διότι το άξιζε όσο κανένας άλλος φέτος. Και μένει να δούμε, αν μπορεί να επαναλάβει και του χρόνου και του παραχρόνου και όλα τα επόμενα χρόνια που θα τον βαστάνε τα γόνατά του, όλα αυτά τα απίθανα πράγματα που μας έχει χαρίσει όχι μόνο αυτή τη σεζόν, αλλά εδώ και αρκετό καιρό.