Ποια είναι τα πρώτα καρτούν που σου έρχονται στο μυαλό όταν σου λένε τηλεόραση στα 90s και αρχές 00s; Τα Pokemon, τα Powerpuff Girls, το Scooby Doo, Οι Περιπέτειες του Ηρακλή, Thundercats, Tom and Jerry Kids, Looney Tunes, Μίκι Μάους σαφώς, Μπομπ Σφουγγαράκης και Γατόσκυλο ίσως, ενώ άλλοι πιο ψαγμένοι θα πουν το Batfink στο 0-6 ή Μαρσουπιλαμί στο ALTER. Υπάρχει ακόμα ένα καρτούν που λίγοι το θυμούνται: ο Μπαμπάρ.
Δεν είναι σίγουρα από τα πιο δημοφιλή, δεν ήταν ποτέ ένα καρτούν που το έβλεπαν μεταξύ τους παιδιά και το συζητούσαν, αλλά αποτέλεσε μέρος της ιεροτελεστίας τα πρωινά του σαββατοκύριακου για μια γενιά, τη γενιά των παιδιών που γεννήθηκαν στα late 80s και αρχές 90s. Αυτά που κάπου το 2000 ήταν μεταξύ 6 και 11 ετών.
Η ιεροτελεστία είχε πρωινό ξύπνημα γύρω στις 7 το πρωί, που υπήρχε ακόμα λίγο σκοτάδι έξω, άνοιγμα τηλεόρασης και μέχρι τις 12 δεν υπήρχε περίπτωση να σηκωθούμε από το κρεβάτι. Το STAR έπαιζε ασταμάτητα και ο Μπαμπάρ ήταν ένα καρτούν που το βλέπαμε γιατί απλά υπήρχε, γιατί ήταν στο ενδιάμεσο, μετά και πριν από δύο άλλα που θέλαμε να δούμε.
Πρόκειται για την ιστορία ενός ελέφαντα ο οποίος είδε τη μητέρα του να δολοφονείται από κυνηγούς, κατέληξε σε μια αριστοκράτισσα, η οποία τον εξανθρώπισε και ο Μπαμπάρ γύρισε στη ζούγκλα όπου μεγάλωσε, έδιωξε τους θηρευτές και τους ανθρώπους και έφτιαξε μια κοινωνία ελεφάντων στα δυτικά πρότυπα. Έγινε βασιλιάς, παντρεύτηκε την Σελέστε και έφτιαξε την Σελέστβιλ.
Ο Μπαμπάρ ηγείτο με ευγένια και φροντίδα για τους πολίτες, αλλά είχε πάντοτε να τον τσιγκλάει ο ρινόκερος αντίζηλος, που ήθελε τον θρόνο για τον εαυτό του, ο Ρατάξις, ενώ υπάρχει και ο Άρθουρ, ο ελέφαντας-κουνιάδος του που δίνει πληροφορίες στον Ρατάξις.
Στις πρώτες δύο σεζόν βλέπουμε ιστορίες που αφορούν το παρελθόν του Μπαμπάρ από τη ζούγκλα, μετά μέχρι την 6η σεζόν την καθημερινότητα στη Σελέστβιλ και μετά την 6η σεζόν ο Μπαμπάρ και η Σελέστε ταξιδεύουν με τα παιδιά τους σε άλλους τόπους για να βοηθήσουν με τα εκεί προβλήματα. Λίγοι έχουν δει μετά την 6η σεζόν, ακόμα λιγότεροι θυμούνται πράγματα.
Τι κρύβεται πίσω από αυτό το γαλλικό καρτούν;
Υπάρχει όμως και μια όχι τόσο ωραία ιστορία, ερμηνεία για την ακρίβεια, γύρω από τον Μπαμπάρ και την οπτική του δημιουργού του, του Γάλλου Ζαν ντε Μπρινόφ.
Αρκετοί υποστηρίζουν πως το καρτούν έχει ρατσιστικό υπόβαθρο γιατί η ιστορία έχει αποικιοκρατική οπτική, με την έννοια πως βλέπουμε ένα ον της Αφρικής να πρέπει να πάει στον δυτικό κόσμο και στα χέρια μιας λευκής να γίνει «άνθρωπος» και στη συνέχεια να γυρίσει στην Αφρική ως «ιεραπόστολος» για να κάνει και τους άλλους ελέφαντες πιο…δυτικούς. Κάποιοι βέβαια εξακολουθούν να μένουν τετράποδοι και όχι να περπατάνε στα δύο πόδια, και γυμνοί. Δεν έχουν καν όνομα, ούτε μπορούν να μιλήσουν.
Η ερμηνεία του καρτούν είναι δηλαδή πως οι άνθρωποι στην Αφρική δεν έχουν πολιτισμό και πως χρειάζονται τους αποικιοκράτες να τους εκμοντερνίσουν και να τους «κάνουν ανθρώπους». Ο ίδιος ο Μπρινόφ είχε αφήσει να εννοηθεί πως το δημιούργημά του είχε όντως αυτή την οπτική, αλλά με σκωπτική ματιά ως προς τους δυτικούς που θεωρούν τον δικό τους πολιτισμό ως μονόδρομο και ανώτερο των άλλων.
Επιπλέον, λέγεται πως το καρτούν έχει μια αποικιοκρατική προσέγγιση γιατί η Σελέστβιλ είναι μια παρομοίωση αποικίας δυτικών, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως όποιος δεν εναρμονίζεται με τον «ανθρώπινο» Μπαμπάρ, βρίσκεται σε ένα μέρος της επικράτειας πιο…εξόριστο. Άλλωστε, βλέπουμε τη Σελέστβιλ να χτίζεται από τα ζώα χωρίς ταυτότητα, ενώ ο Μπαμπάρ και η Κυρία που τον μεγάλωσε, κάθονται και δίνουν οδηγίες και παίζουν όργανα. Έχουμε δηλαδή μια λογική φαραωνική, αρχαίας Αιγύπτου.
Αναμφίβολα, δε μπορεί κανείς να αρνηθεί τις προσλαμβάνουσες του δημιουργού και ελπίζουμε το καρτούν αυτό να είναι όντως μια σατιρική αποτύπωση του τρόπου σκέψης των δυτικών και της γαλλικής φαντασίωσης τόσο ως προς τα εκτός Γαλλίας όσο και προς τα ενδότερα.
