Για πάρα πολλούς αναλυτές, ο Donald Trump θα είχε εκλεγεί ξανά Πρόεδρος των ΗΠΑ, αν δεν εμφανιζόταν ο κορωνοϊός. Ας είχε διχάσει το έθνος, ας είχε σπείρει ξανά σπόρους ακραίου ρατσισμού, ας είχε διαλύσει τον κοινωνικό ιστό, ας είχε φλομώσει στο ψέμα τους πάντες για να κάνει τον εαυτό του να φαίνεται τέλειος, η πανδημία και η διαχείρισή της ήταν αυτή που του πήρε το οβάλ γραφείο και το έδωσε στον Joe Biden. Η πολιτική έχει γίνει πια συνώνυμο της πανδημίας, του κορωνοϊού. Η διαχείριση της και η αντίδραση του κράτους στις περιόδους έξαρσης, είναι που κρίνει πια τον πολιτικό, τον ηγέτη μιας χώρας.
Όσα καλά και να έχεις κάνει, αν η διαχείριση της πανδημίας δεν είναι αποδεκτή από τον λαό, τότε θα πρέπει να προετοιμάζεσαι για απώλεια της θέσης σου στην επόμενη εκλογική διαδικασία. Όσα στραβά και να έχεις κάνει, αν έχεις προσφέρει στη χώρα σου τη δυνατότητα να ζει με μια κανονικότητα, να μη φοβάται και να βλέπει ότι η πανδημία είναι υπό έλεγχο, έστω κι όταν παίρνει την ανιούσα, σου εξασφαλίζει πάτημα, επιχείρημα, αφήγημα.
Έχει αλλάξει η πολιτική σε αυτά τα 2 σχεδόν χρόνια. Οι επιστήμονες έχουν ανέλθει σε θέση ισότιμη με τους πολιτικούς και ο δικός τους λόγος έχει πια μεγαλύτερη αξία και βάρος. Καλούνται πια βέβαια και οι ίδιοι να εφαρμόσουν δικανικές τακτικές και τεχνάσματα δημόσιας ρητορικής, γιατί το κοινό τους κρίνει πια και γι΄αυτό τους το χάρισμα. Αλλά οι δύο κόσμοι, που είχαν μεγάλη απόσταση μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, τώρα έχουν έρθει τόσο κοντά, που δεν είναι διακρικοί.
Μην κοιτάμε μόνο στην Ελλάδα όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταφέρει να διατηρήσει τη δική του δημόσια εικόνα σε υψηλότερο βήμα απ΄αυτό του Τσιόδρα και των έτερων της επιστημονικής ομάδας που τον συμβουλεύει. Σε αρκετές χώρες, η πολιτική είναι στην ευθεία ή και πιο πίσω από την επιστήμη.
Σε ολόκληρες ΗΠΑ και ο Anthony Fauci έχει πολύ μεγαλύτερο έρεισμα από τον Joe Biden. Κι έτσι πρέπει να είναι όταν μιλάμε για επιστημονικές καταστάσεις. Στην περίπτωση του κορωνοϊού όμως, όπως ισχύει και σε κάθε πανδημία, η πολιτική καταπίνεται από τον ολιστικό χαρακτήρα που έχει μια νόσος σε κοινωνικούς τομείς. Η πανδημία παύει την οικονομία, παύει την κοινωνική ζωή, εσχάτως και με επίκεντρο τα εμβόλια δημιουργεί διχασμό.
Η πολιτική είναι επιστήμη, αλλά και η επιστήμη έγινε πολιτική το 2021
Αυτομάτως ωθεί στην επιφάνεια της δημόσιας σφαίρας και ανθρώπους που δεν είναι επιστήμονες, ούτε έχουν σχέση με την πολιτική. Τίθενται ζητήματα που έχουν κι αυτά μεταδοτικότητα στον κοινωνικό ιστό και μάλιστα σε κάθε του σημείο. Δεν είναι μόνο η πολιτική που δημιούργησε πόλωση μεταξύ εμβολιασμένων κι αντιεμβολιαστών. Είναι και η επιστήμη.
Στη μετάλλαξη Όμικρον και σε κάθε αντεπίθεση της πανδημίας, η πολιτική καλείται να ερμηνεύσει τα επιστημονικά δεδομένα και να πάρει αποφάσεις. Η πορεία προς την υποχρεωτικότητα των εμβολίων είναι ταυτόχρονα επιστημονική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική.
Στις ΗΠΑ, το αμερικανικό εκλογικό σώμα ψήφισε τον Biden γιατί πίστευε ότι η εκτράχυνση της πανδημίας ήταν αποτέλεσμα κακών χειρισμών του Trump κι όχι κάτι που μπορεί να συνέβαινε ούτως ή άλλως. Οι Αμερικάνοι θέλουν να νιώσουν ξανά ελεύθεροι. Σε 10 μήνες προεδρίας, ο Biden δεν τους το έχει προσφέρει. Και η κοινωνία χωρίζεται σε στρατόπεδα. Και η μείωση της ανεργίας τον Μάιο, για την οποία πανηγύριζε, κατέληξε μικρότερη μετά τον υποχρεωτικό εμβολιασμό σε νοσηλευτικό προσωπικό και σε άλλους τομείς. Και ο πληθωρισμός ανέβηκε. Και γενικά κάθε τροπολογία που θα πήγαινε στο Κογκρέσο από τον Biden καθυστέρησε ή υστέρησε.
O Adam Tooze, αρθρογράφος της Guardian, λέει πως η πανδημία έφερε το 2020 τον θάνατο του νεοφιλελευθερισμού. Οι κυβερνήσεις έγιναν εξ ανάγκης πιο παρεμβατικές στην οικονομία, πιο συγκεντρωτικές, πειραματίστηκαν με πολιτικές χωρίς ουσιαστική κρίση τη στιγμή που τις εξήγγειλαν, γιατί κανείς δε γνώριζε τι μπορεί να είναι σωστό και τι λάθος, οι αντιπολιτεύσεις σε πολλές χώρες εξαφανίστηκαν και όλοι οι πολιτικοί κρίθηκαν από τους αριθμούς της πανδημίας. Ο Babis της Τσεχίας δεν τελείωσε από πρωθυπουργός της χώρας επειδή βρέθηκε το όνομα του στα Pandora Papers. Αλλά γιατί δεν έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα στη φιλελεύθερη αστική τάξη της Πράγας.
Η πολιτική βρίσκεται σε ένα μεταιχμιακό στάδιο, σε μια περίοδο μεταβολής. Για πολλούς αυτή η μεταβολή έχει μια ακόμα πιο σκληρά καπιταλιστική μορφή, αφού οι πλούσιοι κέρδισαν έδαφος έναντι των φτωχών στην πανδημία. Για άλλους, καθώς καλπάζει η κλιματική κρίση, αυτή η μεταβολή μπορεί να οδηγήσει ως και την πλήρη απαξίωση ή αποδυνάμωση της. Σε ποιον θα διανεμηθεί αυτή η δύναμη; Στους πλούσιους; Σε μια κεντρική εξουσία; Στους επιστήμονες; Θα το δείξει το μέλλον.
