Περιεχόμενα
«Εννοείς το τρανς κορίτσι;», μου έστειλε στο messenger η Βίκυ, με την οποία συνεργαζόμαστε στο intronews.gr.
Έκανα πως δεν είδα το μήνυμα, είχα γυρίσει μόλις στο σπίτι αφού πήγα να κάνω τη δουλειά μου, σε έναν ακόμη τόπο εγκλήματος.
Κάτι μου έλεγε ότι δεν έπρεπε να απαντήσω. Ότι δεν ήταν η κατάλληλη ώρα, ο τόπος και ο τρόπος για να γίνει η οποιαδήποτε συζήτηση.
Δεν υπήρχε η παραμικρή ανάγκη να μπω σε μία διαδικασία που πιθανότατα να με οδηγούσε σε ένα debate για το τι έπρεπε να γράψω στο ρεπορτάζ, και τι όχι. Σαφώς και έκανα δίκη προθέσεων, δεν θα μπορούσα να είμαι στο μυαλό της Βίκυς. Είναι ισχυρό το ενδεχόμενο να την αδίκησα.
Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι το ερέθισμα για να μου κάνει αυτή την ερώτηση, ήταν ένα κάπως αλληγορικό ποστάρισμα το οποίο είχα κάνει νωρίτερα στο facebook. Ακόμη και τώρα, δεν έχουμε μιλήσει.
Έπεσα να κοιμηθώ και όπως κάθε φορά μετά από μία νυχτερινή επίσκεψη σε έναν τόπο εγκλήματος, προσπαθώ να μην αφήνω αχαλίνωτη φαντασία μου.
Φαντάσματα στο μαξιλάρι
Δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση στην οδό Φυλής, πολύ κοντά σε μέρη που σύχναζα όταν ήμουν πιτσιρικάς (βλέπε πλατεία Βικτωρίας κλπ) το σκηνικό έχει αλλάξει δραματικά. Πάντα υπήρχε αυτή η περίεργη αίσθηση μπροστά στις ανοιχτές πόρτες των οίκων ανοχής. Πάντα κάποιος έβγαινε τυχαία απ’ αυτούς, πάντα σε κάποιο τυχαίο γεγονός, σε κάποιο επεισόδιο, σε κάποιον καβγά γινόσουν άθελα μάρτυρας.
Τώρα όμως 20 χρόνια μετά, η αίσθηση είναι κομμάτι διαφορετική.
Άνθρωποι τριγυρίζουν σχεδόν άσκοπα στο δρόμο. Άλλοι κρατώντας μία μπύρα, άλλοι ένα τσιγάρο, άλλοι κάτι ακαθόριστο. Οι περισσότεροι τρεκλίζοντας.
Άλλοι πάλι, είχαν κάνει τα τελευταία τους ψώνια και γύριζαν σε ένα σπίτι, που όσο και να το καθαρίσεις πάντα θα έχει την αίσθηση του βρώμικου, του πολυκαιρισμένου. Με λεπτούς τοίχους και την αίσθηση του ιδρώτα των διπλανών ενοίκων να πλανάται.
Δεδομένη είναι πλέον η παρουσία των ποντικών που στριγκλίζουν ανά τακτά διαστήματα, έχοντας φτάσει στο σημείο να νιώθουν οικεία με την ανθρώπινη παρουσία. Κι αυτοί με τη σειρά τους τριγυρνούν από ‘δω και από ‘κει κάνοντας απλώς αυτό που ορίζει η φύση τους.
Λίγα μέτρα πιο ‘κει κόσμος, οι συνάδελφοί μου, οι αστυνομικοί, μία ραγισμένη τζαμαρία κι ένα κατακίτρινο φως. Λίγο πιο μέσα ασπροκόκκινες κορδέλες, άναρχα τοποθετημένες αλλά με ξεκάθαρο ρόλο τον ορισμό του σκηνικού του θανάτου, έμοιαζαν σαν ιστός αράχνης.
Με αυτές τις εικόνες κοιμήθηκα. Με αυτές και τις πληροφορίες, τις φήμες, τους ψιθύρους που ακούστηκαν σ’ αυτή τη γειτονιά.
Το λάδι στη φωτιά
Το πρωί η σύντροφός μου με ξύπνησε την ώρα που ετοιμαζόταν για δουλειά και μου είπε πως κατηγορούν την Αστυνομία για misgendering.
Μέσα στον ύπνο μου προσπαθούσα να καταλάβω περισσότερα. Μία μικρή έρευνα αρκούσε για να δω πως μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας αλλά και άλλοι, μετά και τη διαρροή του ονόματός του θύματος έβαλλαν κατά των δημοσιογράφων και κατά της Αστυνομίας για το γεγονός πως τα πρώτα ρεπορτάζ μιλούσαν για έναν νεκρό άνδρα γεννημένο το 1977.
Αυτά είναι μερικά από τα σχόλια και είναι εμφανές το ύφος που κυριαρχεί στο διαδίκτυο:
«Τρανσοφοβικοί φασιστόμπατσοι… Αίσχος…»
«Ξεφτιλισμένη τριτοκοσμική Ναζιστοχώρα με τις κωλοφυλλάδες της…»
«Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού. Η κοπέλα ήταν τρανς και συστήνονταν ως Άννα. Αυτό έπρεπε να γραφτεί. Γιατί δίνει και άλλη όψη στην είδηση. Είναι γυναικοκτονία κατά ένα μέρος, από την άλλη σίγουρα υπάρχουν σεξιστικά στοιχεία στην υπόθεση. Σε κάθε περίπτωση το “βρέθηκε νεκρός ένας άντρας” είναι σχεδόν παραπληροφόρηση»
«Κάτι μου λέει πως θα το κουκουλώσουν όπως και τόσα άλλα ειδεχθή εγκλήματα».
«Τα περισσότερα ειδησεογραφικά site αναφέρθηκαν στη δολοφονία γράφοντας ότι δολοφονήθηκε Κουβανός άνδρας. Σαφέστατα δεν φταίνε οι δημοσιογράφοι για αυτό. Προφανώς αυτή την πληροφορία έλαβαν από την Ελληνική Αστυνομία, επομένως όλο το λάθος ξεκίνησε από την ΕΛ.ΑΣ. Στιγματισμός, διαπόμπευση, κανένας σεβασμός στην ταυτότητα φύλου μας ακόμη και όταν μας δολοφονούν. Ακόμα και νεκρές συνεχίζουν να μας κακοποιούν. Ούτε στο θάνατο να μη βρούμε ησυχία. ΟΥΤΕ ΕΚΕΙ!»
Βεβαίως κανείς από όλους αυτούς που σχολίασαν αναλόγως δεν οφείλει να γνωρίζει τι έδωσε επίσημα η Αστυνομία. Βεβαίως κανείς δεν γνωρίζει πως η Αστυνομία στην πρώτη της ενημέρωση (η οποία είναι και η τελευταία… ημι-επίσημη μέχρι την έκδοση δελτίου μία ή δύο ημέρες μετά) μίλησε για «άτομο».
Απ’ ότι φαίνεται βέβαια, αυτό έχει ελάχιστη σημασία. Αν ήταν στο χέρι της Αστυνομίας, για όλους τους παραπάνω λόγους θα έδινε «σήμα» αρκετές ώρες μετά από οποιοδήποτε συμβάν. Αφού φτάσει η Άμεση Δράση, αφού ορίσει περίμετρο, αφού φτάσει η Ασφάλεια, αφού ληφθούν οι πρώτες επιτόπιες καταθέσεις, αφού γίνει καταγραφή από τη Σήμανση, αφού παραστεί ιατροδικαστής για την πρώτη νεκροψία, αφού το ΕΚΑΒ παραλάβει τη σορό, αφού ασφαλιστεί και σφραγιστεί ο τόπος του εγκλήματος.
Όχι για να συγκαλύψει τα γεγονότα. Αλλά διότι οφείλει να υπακούει πρώτη αυτή στους νόμους του Κράτους. Να σέβεται πρώτη αυτή τα προσωπικά δεδομένα των θυμάτων. Ακόμη και των θυτών.
Βεβαίως κανείς από όλους αυτούς δεν οφείλει να γνωρίζει πώς και με ποιον τρόπο οι δημοσιογράφοι συλλέγουμε πληροφορίες από τον τόπο ενός εγκλήματος.
Άλλωστε, μπορώ να πω ότι στο χώρο πηγαίνουμε στα τυφλά και πολλές φορές η ακρίβεια των στοιχείων οφείλεται και στην τύχη, να βρεθούμε την κατάλληλη στιγμή, στο κατάλληλο σημείο, απέναντι στον κατάλληλο μάρτυρα.
Υπάρχουν βεβαίως και εκείνοι οι επαγγελματίες οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου, με την σκληρή δουλειά, με την εμπειρία εκατοντάδων λαθών στην πλάτη τους, ακόμη και με τη συνδρομή τους στην εξιχνίαση παλαιότερων εγκλημάτων, καταφέρνουν να έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη εκείνων των ανθρώπων που προσπαθούν κάτω από πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες να ρίξουν φως σε τρομερά εγκλήματα. Απ’ ότι φαίνεται βεβαίως, και αυτό έχει ελάχιστη σημασία.
Οι ανθρώπινες ιστορίες πίσω από το αστυνομικό ρεπορτάζ
Ο έλεγχος της εξουσίας είναι θεμελιώδης αρχή της δημοσιογραφίας. Το ίδιο ισχύει και για τον σεβασμό του Τύπου απέναντι στα θύματα. Σαφώς όμως και για να συντεθεί μία ανθρώπινη ιστορία πίσω από τις στείρες λέξεις του αστυνομικού ρεπορτάζ, χρειάζεται χρόνος, χρειάζεται προσπάθεια, χρειάζεται τύχη.
Ακόμη και η υπόθεση Πισπιρίγκου, ήταν στα σπάργανά της μία ιστορία για μία χαροκαμένη οικογένεια. Ακόμη και μετά τον δεύτερο θάνατο. Ακόμη και μετά τον τρίτο θάνατο. Σαφώς ο κόσμος δεν οφείλει να το γνωρίζει αυτό, ωστόσο όσοι ερεύνησαν την υπόθεση, είχαν εντοπίσει αναφορές που μιλούσαν για μία οικογένεια που της έτυχε μία σοκαριστική μοίρα. Αναλόγως με τη δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να εδραιωθεί μία διαφορετική άποψη. Με τη νομικά και δικαστικά τεκμηριωμένη εκδοχή των αληθινών γεγονότων, να είναι ακόμη πιο συνταρακτική.
Όπως πολλοί γνωστοί και φίλοι της Άννας αναφέρουν, αυτοπροσδιοριζόταν ως γυναίκα και αυτό ήταν αναφαίρετο δικαίωμά της. Στο πλαίσιο όμως της διερεύνησης της υπόθεσης υπό το πρίσμα της Αστυνομίας, της Ιατροδικαστικής και αργότερα της Δικαιοσύνης, υπάρχουν λόγοι όπου η αρσενική της υπόσταση κατά τη γέννησή της δεν γίνεται να παραβλεφθεί. Η δημοσιογραφία έχει τη δυνατότητα να κινηθεί παράλληλα. Η αναζήτηση όμως της αλήθειας, την επαναφέρει σύντομα στον δρόμο της «επιστημονικότητας».
Η πρώτη είδηση θα παραμείνει εκεί
Η είδηση «Νεκρός 47χρονος άνδρας στον Άγιο Παντελεήμονα» θα παραμείνει ως έχει στη λίστα με τα καταγεγραμμένα συμβάντα στη ροή του intronews.gr κάτω από το όνομά μου. Θ’ αποτελεί ένα ακόμη παράσημο προσπάθειας και ταυτόχρονα ψεγάδι που θα θυμίζει, που θα προσγειώνει.
Το ίδιο θα γίνει και με την ανάρτησή μου στο facebook. Η λέξη «Κουβανός» θα είναι εκεί. Παρά το γεγονός πως είχα τη δυνατότητα να τα αλλάξω όλα, μιας και η διαρροή των στοιχείων της Άννας προέκυψε μερικές ώρες μετά το πρώτο «σήμα» της ΕΛ.ΑΣ..
Θα παραμείνει ως αναπάντητο ερωτηματικό. Μία διαρκής αναζήτηση για το πώς οφείλω να προσεγγίζω την εκάστοτε υπόθεση. Μία διαρκής αναζήτηση για το τι οφείλει να γνωρίζει το αναγνωστικό κοινό, τι του είναι πραγματικά χρήσιμο και τι όχι. Μία διαρκής αναζήτηση για το συνεχώς μεταβαλλόμενο σύνορο της προσβολής και παραβίασης των δικαιωμάτων.
Είναι πραγματικά εξαιρετικά εύκολος ο δρόμος της ισοπέδωσης. Ιδίως υπό το βάρος της ανάγκης διεκδίκησης δικαιωμάτων. Όμως, αναρωτιέμαι. Έχει σχέση η ισοπέδωση με την αλήθεια; Εξυπηρετεί στην πραγματικότητα το δίκαιο; Αμβλύνει τις διαφορές στον κοινωνικό διάλογο;
Τώρα πρέπει να απαντήσω στο μήνυμα της Βίκυς…
