Λίγη ώρα μετά την πτώση του Canadair που οδήγησε στον θάνατο τους δύο πιλότους, μια δημοσιοφράφος της ΕΡΤ λύγισε και δάκρυσε σκεπτόμενη ότι δύο άνθρωποι, στην προσπάθεια τους να προστατεύσουν έναν τόπο, μετά από πολυήμερη μάχη με τις φλόγες, κατέληξαν να πεθάνουν και δη τόσο βάναυσα. Ο εικονολήπτης λέει πως θα τον στοιχειώνει για πάντα η πτώση. Αυτός σήκωσε την κάμερα να καταγράψει την πυρόσβεση και κατέγραψε τον θάνατο.
«Τους θαυμάζαμε καθώς έκαναν τις ρίψεις», είπε η δημοσιογράφος. Αυτός ο θαυμασμός όμως, δεν ήταν μόνο θαυμασμός. Όχι για τη συγκεκριμένη, αλλά για όλους τους δημοσιογράφους. Όλους μας, μηδενός εξαιρουμένου. Άλλωστε, κι εδώ στο Intronews έγινε αναπαραγωγή.
Εμφανίζεται μπροστά μας ένα βίντεο που δείχνει τον θάνατο, τη βαναυσότητα της απώλειας μετά από σύγκρουση αεροπλάνου και επί της ουσίας απανθρακωμένα σώματα από τις θερμοκρασίες που υπάρχουν σε μια φλεγόμενη περιοχή όπου ένα αεροπλάνο διαλύεται και φλέγεται επίσης.
Κι αυτό που σκεφτόμαστε, είναι…να μη σκεφτόμαστε. Bλέπουμε το Canadair να πέφτει, αναπαράγουμε το βίντεο με πηχιαίους τίτλους και δεν θα σκεφτούμε ποτέ ότι διαπράττουμε μια δεύτερη βαναυσότητα εις βάρος των νεκρών και των ανθρώπων τους που κλαίνε. Κι άντε, το Canadair, ο άνεμος, η φωτιά, είναι άκριτα, είναι άψυχα, ύλη και φυσικά φαινόμενα. Δικαιολογούνται για τη συμπεριφορά τους. Ο άνθρωπος δικαιολογείται;
H πτώση ενός Canadair και η κατά-πτωση της εικόνας
Δεν ξέρω πόσες φορές έχει δει ο καθένας το βίντεο της πτώσης του Canadair. Ή πόσες φορές στα δημοσιογραφικά πηγαδάκια, ειδικά στα δελτία ειδήσεων, έτριψαν τα χέρια τους ξέροντας πως έχουν έναν τέτοιο «θησαυρό» να δείξουν στο κοινό για να αυξήσουν την δραματουργία στην καλοστημένη τους παράσταση.
Στο τέλος της ημέρας αυτό που μένει είναι γονείς, σύντροφοι, φίλοι που βλέπουν και ξαναβλέπουν τους ανθρώπους τους να πεθαίνουν, να καίγονται, να μην προλαβαίνουν καν να καταλάβουν τι έχει συμβεί. Να μην έχουν μπορέσει οι ίδιοι να τους αποχαιρετήσουν. Να ρίχνουμε δημοσιογράφοι και κοινωνία άφθονο αλάτι στην πληγή.
Η δύναμη της είκονας είναι τεράστια. Ισούται με χιλιάδες, όχι με χίλιες λέξεις. Αλλά δεν χρειάζεται και να βλέπουμε για πάντα αυτή την εικόνα. Κάποιες φορές, όπως εν προκειμένω, η δύναμη της ενσυναίσθησης θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη από αυτή της εικόνας.
Ένα κλάμα εξισορροπεί τη βαναυσότητα; Εδώ που έχουμε φτάσει, ίσως και να μη χρειάζεται απάντηση. Ίσως να χρειάζεται να συνεχίζουμε μέσα σε ψευδαισθήσεις ότι ως δημοσιογράφοι πράττουμε απλά το καθήκον μας που είναι η αναμετάδοση της πληροφορίας. Κάπου ίσως θα έπρεπε να βάζουμε ένα φρένο. Κάπου θα έπρεπε να σκέφτεται το μυαλό κι όχι να παραδίδεται στα χέρια…
