Όταν μιλάμε για εκλογές, όταν μιλάμε για ένα υπερωκεάνιο όπως οι ΗΠΑ, τότε δεν υπάρχει ποτέ ένας μόνο λόγος να εξηγηθεί το αποτέλεσμα. Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε, η Καμάλα Χάρις έχασε και όλα έγιναν με άνεση. Δεν υπήρξε ούτε στιγμή να αναρωτηθεί κανείς μήπως μπορεί η Χάρις να περάσει μπροστά στη μάχη των εκλεκτόρων στη διάρκεια της νύχτας. Το περίμενε κανείς αυτό; Όχι. Ακόμα κι όσοι περίμεναν νίκη Ντόναλντ Τραμπ, δεν περίμεναν πως θα έρθει με τέτοια ευκολία, παίρνοντας και τις 7 swing πολιτείες.

Στην αναζήτηση των αιτιών για την πανωλεθρία, πολλά μπορούν να ειπωθούν. Αναλυτές στις ΗΠΑ μιλούν για την αργοπορία του Τζο Μπάιντεν να αποχωρήσει από την κούρσα, για τη woke ατζέντα της Χάρις, για την χρηματοδότηση του Ισραήλ, για το ότι είναι μαύρη γυναίκα. Σίγουρα, όλα έχουν παίξει τον ρόλο τους. Εδώ τo CNN έχει κάνει μια αρκετά διαφωτιστική ανάλυση.

Όμως, πώς γίνεται αυτή η προεκλογική εκστρατεία να εστίασε τόσο πολύ στα αρνητικά της πορείας της ως αντιπρόεδρος και να μην μπήκε ποτέ έντονα στο κάδρο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι κατηγορούμενος για έναν τόνο αδικήματα και για ένα έχει ήδη καταδικαστεί; Είναι εμφανές πως η εκστρατεία της, πως οι συμβουλάτορες της και αυτοί που έτρεξαν το επικοινωνιακό, απέτυχαν.

Απέτυχαν γιατί δεν μπόρεσαν να διαβάσουν την ικανότητα του Τραμπ να παίζει στο επίπεδο της λασπολογίας και αντί να παίξουν σε άλλο γήπεδο, αντί να προτάξουν το τι θα κάνει η Χάρις ως πρόεδρος, έπαιξαν στο γήπεδό του. Και ηττήθηκαν.

Ούτε αυτό όμως, είναι στα δικά μου μάτια μια ερμηνεία με πλειοψηφικό ποσοστό στα αίτια της πανωλεθρίας. Υπάρχει ένα στοιχείο που είναι λάθος της Χάρις και της ομάδας της. Κι αυτό βρίσκεται στους διάσημους υποστηρικτές της.

Αν η Χάρις και οι συνεργάτες της αναζητούσαν μια παλιότερη δήλωση του αντιπροέδρου του Ντόναλντ Τραμπ, του Τζ. Ντ. Βανς, θα έβρισκαν κάτι που θα τους βοηθούσε στην εκστρατεία τους και τώρα θα είχαμε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα.

«Δεν ήμουν και δεν θα γίνω ποτέ άνθρωπος του Τραμπ. Ποτέ δεν τον συμπάθησα. Έχω παρατηρήσει την διάθεση ανθρώπων που σκέφτονται όπως κι εγώ, όλους αυτούς τους λευκούς της εργατικής τάξης, να θυμίσουν πως είχαν ενημερώσει ότι ο Τραμπ θα είναι φριχτός υποψήφιος και ότι θα είναι ηλίθιος όποιος τον ψηφίσει.

Το πρόβλημα είναι ότι αν χρησιμοποιείς αυτό το αφήγημα για να υπογραμμίσεις την ήττα του Τραμπ παίζεις το παιχνίδι που τον ανέδειξε ευθύς εξ αρχής: το αίσθημα πως οι ελιτιστές πιστεύουν πως είναι πιο έξυπνοι από εσένα και ότι είσαι ηλίθιος».

Οι celebrities «έκαψαν» τη Χάρις και έδωσαν τη νίκη στον Ντόναλντ Τραμπ

Οι πολιτείες στις οποίες πόνταρε για τη νίκη η Χάρις, οι λεγόμενες swing states που κρίνουν τον νικητή λόγω των εκλεκτόρων τους, δεν είναι πολιτείες που έχουν ελιτιστές. Δεν είναι Καλιφόρνια ή Νέα Υόρκη. Έχουν πολλούς αγράμματους, πολλούς αγρότες, πολλούς που εργάζονται σε ορυχεία, ανθρώπους εν γένει που δεν αντιλαμβάνονται τη γλώσσα της πνευματικής ελίτ και, κυρίως, απορρίπτουν τη γλώσσα της οικονομικής ελίτ.

Η Χάρις είχε καλεσμένους στα rallies της τις τελευταίες εβδομάδες, στις ομιλίες της σε διάφορες πολιτείες, καλεσμένους celebrities όπως την Τζένιφερ Λόπεζ, τη Lady Gaga, τον Eminem. Ταυτόχρονα, είχε την Μπιγιόνσε και την Τέιλορ Σουίφτ, μεταξύ πολλών άλλων, να ζητούν ανοιχτά από τον κόσμο να την στηρίξει.

Ζούμε ούτως ή άλλως σε μια εποχή στην οποία ο κόσμος έχει αρχίσει να απορρίπτει τους διάσημους. Το βλέπουμε με το TikTok που έκανε διάσημους τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας. Συμβαίνει και στις ΗΠΑ. Τις τελευταίες εβδομάδες όμως, στις ΗΠΑ υπάρχει και μια αποστροφή προς τους διάσημους λόγω της υπόθεσης Ντίντι.

Σε οποιοδήποτε βίντεο από τις ομιλίες της Χάρις εμφανίζονταν πρόσωπα που το όνομά τους έχει εμπλακεί, έστω ως φημολογία, στην υπόθεση Ντίντι, τα σχόλια στα social media εστίαζαν σε αυτό και το χρησιμοποιούσαν ως επιχείρημα αποδόμησης των προσώπων που στηρίζουν τη Χάρις. Την ίδια στιγμή, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είχε κανέναν πέραν του Ίλον Μασκ στις δικές του ομιλίες.

Ο κόσμος ταυτίζεται πιο εύκολα με το άγνωστο, παρά με το γνωστό. Ένας φτωχός, θα ακούσει πιο εύκολα έναν μεγιστάνα που δε γνωρίζει καν το όνομά του και πόσα λεφτά έχει, παρά τη Μπιγιόνσε που τη θεωρεί μέρος ενός συστήματος που εξυπηρετεί κάτι.

Και το γεγονός πως αυτά τα πρόσωπα είναι και πρόσωπα συνδεδεμένα με την woke ρητορική, αποδυνάμωσε την woke ρητορική και ενίσχυσε την πεποίθηση των πολιτών πως οτιδήποτε τους λένε αυτοί, οτιδήποτε στηρίζουν, είναι κίβδηλο.

Για να το πω πιο συνοπτικά. Η Χάρις συγκέντρωσε γύρω της μια οικονομική ελίτ, celebrities, που είναι όμως ως και απεχθής στον μέσο Αμερικάνο, ειδικά στις swing states, λειτούργησε με μια στρατηγική που είναι πια παλιακή, το να χρησιμοποιείς δηλαδή διάσημους για να σου φέρουν ψήφους. Και αυτό την έκανε «μιαρή».

«Μόνο χαζοί ψηφίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ»

Αυτή η συγκέντρωση γύρω της, ήταν σαν να έλεγε στους ανθρώπους «αυτοί εδώ είναι έξυπνοι και ξέρουν τι πρέπει να ψηφίσετε, εσείς είστε οι χαζοί». Κι όταν πας να υποδείξεις στον άλλον μια κατ’ επίφαση διανοητική ανωτερότητα, η ανθρώπινη φύση λέει πως βγαίνει μπροστά το παιδί μέσα του κι από αντίδραση θα κάνει το αντίθετο.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που έχει δικαστικές υποθέσεις ως κατηγορούμενος, που αποκάλεσε το Πουέρτο Ρίκο «σκουπιδαριό», κατάφερε να πάρει ένα ποσοστό κοντά στο 40% από την ψήφο των μαύρων, των Λατίνων και των Ασιατών, παρά το ότι είναι ξεκάθαρη η πρόθεσή του να παρεμποδίσει αυτές τις φυλές από το να μπουν στις ΗΠΑ.

Αυτό συνέβη γιατί γύρω του, ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν είχε όλους αυτούς που, αυτή τη στιγμή, μια πλειοψηφία θεωρεί «αμαρτωλούς» και «καβαλάρηδες» μιας αλλαγής που, στο δικό τους το μυαλό, θα καταλύσει τις αξίες τους, δηλαδή το τρίπτυχο «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια».

Η Χάρις έδωσε πολύ χώρο στις ομιλίες της σε αυτούς, οι ιστοσελίδες στα social media περισσότερο έδειχναν βίντεο με τραγούδι και μια λογική συναυλίας, παρά αποσπάσματα από την ομιλία της, δεν πέρασε τίποτα ως μήνυμα από την πολιτική που θα ασκήσει και, σε συνδυασμό με το ότι δεν καταδίκασε το Ισραήλ, την οδήγησε στο να χάσει αυτούς που θα συσπειρώνονταν γύρω της μόνο και μόνο για να μην εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ.

Καλώς ή κακώς, για να πάρεις την ψήφο, πρέπει να κατέχεις την τέχνη της αποπλάνησης, της δεινής ρητορείας και να ξέρεις να πεις αλήθειες με κάλυψη ψέματος. Ο Ντόναλντ Τραμπ το κάνει σε όλη του τη ζωή. Η Χάρις όχι.

Κάπως έτσι, γράφτηκε η ιστορία των αμερικανικών εκλογών για το 2024: ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πρόεδρος, με μεγάλη ισχύ σε Κογκρέσο και Γερουσία, και οι Δημοκρατικοί καλούνται να μαζέψουν τα κομμάτια τους και να στηρίξουν την Καμάλα Χάρις για το 2028, αν ως τότε δεν έχει αναδυθεί η Μισέλ Ομπάμα.