Το πρωί του Σαββάτου ο Γιάννης Πλούταρχος έκανε μια ανάρτηση με την οποία ενημέρωνε πως δεν θα συμμετέχει στο πρόγραμα του μαγαζιού όπου εμφανίζεται λόγω του εθνικού πένθους και της τραγωδίας στα Τέμπη. Η ανακοίνωση δεν έλεγε πως δεν θα λειτουργήσει το μαγαζί. Έλεγε πως απλώς εκείνος δεν θα συμμετέχει. Η Πάολα τραγούδησε κανονικά. Και ο Γιώργος Τσαλίκης στα μπουζούκια που τραγουδάει.

Η Πάολα εξήγησε πως ο λόγος που λειτούργησε από τη μεριά της κανονικά το μαγαζί, ήταν γιατί είχε δώσει υπόσχεση τα λεφτά που θα εισπραχθούν και δη το δικό της μεροκάματο, θα πάνε κατευθείαν στο νοσοκομείο της Λάρισας.

Ο Γιώργος Τσαλίκης από τη δική του πλευρά, εξήγησε πως ο ίδιος δεν στηρίζει τη ζωή του στο μεροκάματο μιας εμφάνισης, όμως υπάρχουν 50-60 υπάλληλοι που ζουν απ΄αυτό και δε μπορούσε να μην δουλέψει, ενώ την προηγούμενη ημέρα είχε μείνει κλειστό το μαγαζί.

Το βράδυ της Κυριακής λειτούργησε κανονικότατα και το Yton του Νίκου Βέρτη.

Σε αντίθεση με αυτές τις τρεις περιπτώσεις, υπήρξαν πολλά μπουζούκια που δεν λειτούργησαν ούτε το Σάββατο κι ενώ δεν υπήρχε – θεωρητικά γιατί ουσιαστικά υπήρχε – εθνικό πένθος. Η Άννα Βίσση, ο Νίκος Οικονομόπουλος, η Καίτη Γαρμπή με τον Αντώνη Ρέμο και αρκετοί ακόμα, αποφάσισαν να κατεβάσουν ρολά.

Ο Γιώργος Λιάγκας στην εκπομπή του το πρωί της Δευτέρας επιτέθηκε στην Πάολα χωρίς να την ονοματίζει, αλλά ήταν ξεκάθαρη η τοποθέτησή του.

«Θα τα πω και για τους τραγουδιστές που τραγούδησαν και κοροϊδεύουν τον κόσμο. Τα λεφτά θα πάνε στα νοσοκομεία; Δεν ντρεπόμαστε λίγο σε αυτή τη χώρα; Ζητιάνοι είναι οι άνθρωποι; Έχασαν τα παιδιά τους! Πέθαναν τα παιδιά τους, πέθαναν οι ίδιοι. Είναι ζωντανοί νεκροί οι άνθρωποι αυτοί.

Θα πάνε λέει τα λεφτά στο νοσοκομείο της Λάρισας. Επαίτες είναι οι άνθρωποι; Σαν δεν ντρεπόμαστε λίγο σε αυτή τη χώρα. Να ξαναγνωριστούμε να συστηθούμε. Να ξέρετε ποιους δοξάζετε και ποιους ανεβάζετε! Και τους θεωρείτε ινδάλματα και είδωλα. Είτε είναι καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, είτε πολιτικοί.

Εμείς που ζούμε και δεν είχαμε και συγγενείς, θα το ξεπεράσουμε. Αυτή είναι η αλήθεια. Κι εγώ το Σαββατοκύριακο πήγα με τα παιδιά μου κι έφαγα, πήγαμε για μπάνιο. Η ζωή συνεχίζεται. Αλί από αυτούς που έχασαν τα παιδιά τους. Που έχασαν τη ζωή τους».

Ποιο είναι το «έγκλημα» και ποιος κρατά το ηθικόμετρο

Είναι λοιπόν έγκλημα που λειτούργησαν όσα μπουζούκια λειτούργησαν και που κάποιοι τραγουδιστές δεν απείχαν. Είναι έγκλημα που η Πάολα θέλει να στηρίξει οικονομικά το νοσοκομείο γιατί δεν είναι ζήτημα χρημάτων. Δεν είναι, σύμφωνα με τον Λιάγκα, μια ένδειξη σεβασμού προς την απώλεια και τιμή, να στηρίξει ένα νοσοκομείο που έχει πόσους τραυματίες να φροντίσει. Είναι επίσης έγκλημα που ο Τσαλίκης δεν άφησε χωρίς ένα μεροκάματο τους 50-60 εργαζομένους.

Οκ, μπορεί να φαίνεται σε κάποιους φτηνή δικαιολογία, αλλά έξω από τον χορό λέγονται πολλά τραγούδια.

Το έγκλημα εδώ δεν είναι ότι λειτούργησαν τα μαγαζιά. Άλλωστε, σε όλα υπάρχει ο νόμος της αγοράς. Δεν φταίει αυτός που καλύπτει την ζήτηση. Φταίει πρώτα η αρχική ζήτηση.

Και στις δύο περιπτώσεις, για να πάρθηκε η απόφαση να λειτουργήσουν, προφανώς και είχαν τόσες κρατήσεις, ώστε μέτρησαν πως μπορούσαν να λειτουργήσουν. Δεν είναι πως είπαν «α, έχουμε 10 τραπέζια, ας τραγουδήσουμε γι΄αυτούς τους λίγους».

Αυτό είναι το «έγκλημα». «Έγκλημα» είναι που, ακόμα κι αν δεν λειτουργούσαν τα μπουζούκια που λειτούργησαν, υπάρχουν τόσες εκατοντάδες μπαρ ανά την χώρα που ήταν ανοιχτά. Όχι μόνο το Σάββατο, αλλά και την Παρασκευή και την Πέμπτη και την Τετάρτη. Αυτές τις δύο μέρες τα περισσότερα δεν έπαιζαν μουσική. Αλλά και την Παρασκευή και το Σάββατο, μια χαρά έπαιζαν. Και μια χαρά υπήρχε κόσμος που χόρευε και τραγουδούσε.

Κι όλο αυτό φυσικά και δεν γίνεται να καθόμαστε να το συζητάμε ως έγκλημα. Ποιος μπορεί να ορίσει στον οποιονδήποτε τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει αυτή την τραγωδία ή την οποιαδήποτε τραγωδία; Ποιος είμαι εγώ να πω για παράδειγμα στον άλλον «ντροπή σου να χορεύεις ενώ πέθαναν τόσοι άνθρωποι»; Ναι, αυτή η τραγωδία είναι που αφορά τώρα εμάς. Αλλά τέτοιες τραγωδίες συμβαίνουν στον κόσμο κάθε μέρα.

Αν κάποιος νιώθει πως δε μπορεί να το διαχειριστεί μέσα στη σιωπή και την περισυλλογή, αλλά έχει την ανάγκη να βρεθεί ανάμεσα σε ανθρώπους, γνωστούς και άγνωστους, ποιος είναι ο Πάνσοφος Κριτής που θα του το απαγορεύσει; Το ότι υπάρχουν κάποιοι που από την πρώτη στιγμή καταγγέλουν, επιρρίπτουν ευθύνες, γίνονται ενεργητικοί εν πάση περιπτώσει, δε σημαίνει πως έχουν όλοι αυτή την δύναμη. Ούτε πως είναι υποχρεωμένοι να την έχουν. Δε σημαίνει επίσης ότι είναι αναίσθητοι και τους νοιάζουν μόνο τα ποτά και τα ξενύχτια.

Κανείς δε γνωρίζει τι διακυβεύεται στην ψυχή του καθενός. Είναι άλλο, για παράδειγμα, να σε βρουν τα νέα αυτής της τραγωδίας σε μια φάση της ζωής σου που είναι με καταθλιπτικά χαρακτηριστικά κι άλλο να σε βρει σε μια φάση που απολαμβάνεις τη ζωή, που είσαι ερωτευμένος, που είσαι καλά οικονομικά.

Δεν είναι ένδειξη ασέβειας προς τους νεκρούς αν κάποιος το βράδυ του Σαββάτου διασκέδασε στην Πάολα και την κάθε Πάολα.

Κι ούτε είναι οι σπουδαίοι αυτοί που κάνουν αναρτήσεις σχετικά με την τραγωδία. Δεν κρίνονται όλα με το φαίνεσθαι. Υπάρχουν πολυπλοκότητες που δεν ερμηνεύονται με άσπρο ή μαύρο.

Ας αφήσουμε επομένως τις κρίσεις γιατί, όπως παραδέχτηκε κι ο Λιάγκας εμμέσως, δε γίνεται να απαιτούμε να κλειστούν όλοι στα σπίτια τους για να μετρηθεί το μέγεθος της θλίψης. Ο καθένας αναμετράται με το μέσα του, ορίζει το πώς μπορεί να διαχειριστεί κάποια πράγματα και το κάνει.

Και, δυστυχώς ή ευτυχώς, η ζωή κάπως πρέπει να συνεχιστεί. Με σύντροφο τον πόνο, με σκέψεις που σε κάνουν να κλαις, με στιγμές που όλα μπορεί να φαίνονται αβάσταχτα και να σε γονατίζουν, αλλά πρέπει να συνεχιστεί. Κι αυτό δε σημαίνει πως θα ξεχαστούν αυτοί οι νεκροί. Ούτε θα ξεχαστεί η σκέψη πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθούμε όλοι σε αυτή τη θέση και να τελειώσει η ζωή μας απότομα.

Οφείλουμε, θαρρώ, να αντέξουμε. Όχι μόνο για εμάς. Αλλά για τους γονείς μας, για τους δικούς μας ανθρώπους και αυτοί για εμάς. Ακριβώς επειδή κάποιοι άνθρωποι έχασαν τους δικούς τους και δεν πρόλαβαν ούτε να τους χαιρετήσουν. Οφείλουμε να εκτιμήσουμε όσα έχουμε, όσο ακόμα τα έχουμε. Και ταυτόχρονα να αγωνιστούμε, όσο μπορούμε, για να μην υπάρξουν άλλα Τέμπη. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να πάει η ζωή προς τα μπροστά…

* Φωτογραφία: NDP