Η εισβολή των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και η ειρηνική μετάβαση της εξουσίας είναι πλέον γεγονός. Η Αμερική δεν μπόρεσε να ανατρέψει τα όσα συνέβησαν τις τελευταίες δέκα ημέρες, και αυτό θεωρητικά μπορεί να θεωρηθεί μια ήττα για τον πρόεδρο, Joe Biden. Για δύο δεκαετίες, ο πόλεμος στο Αφγανιστάν ζούσε στο παρασκήνιο της αμερικανικής ζωής. Ήταν πάντα εκεί, αλλά ήταν εξίσου εύκολο για μεγάλο μέρος του πληθυσμού και τους πολιτικούς του ηγέτες να τον αγνοήσουν και να μην μάθουν από το παρελθόν. Μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών, η σύγκρουση επανήλθε στα πρωτοσέλιδα. Ο «ξεχασμένος πόλεμος», όπως λέγεται συχνά, δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί.
Η πιθανότητα ότι οι Ταλιμπάν θα μπορούσαν να ελέγξουν το Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων ήταν εμφανής τον περασμένο μήνα όταν ο Biden, ανακοίνωσε την απόφασή του. Οι κυβερνητικές δυνάμεις, στις οποίες ο Biden είχε εκφράσει εμπιστοσύνη, άρχισαν να χάνουν τον έλεγχο της χώρας και οι Ταλιμπάν, για τους οποίους ο πρόεδρος παραδέχτηκε ότι είναι πιο ισχυροί από ποτέ και δεκαετίες, πέτυχαν το «ακατόρθωτο». Οι αντάρτες τους κατέλαβαν περισσότερες από δώδεκα πρωτεύουσες επαρχίας, συμπεριλαμβανομένου του Κανταχάρ, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης στη χώρα, μέσα σε λίγες μέρες.
Το ηθικό μεταξύ των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας καταρρέει, με το CNN να αναφέρει ότι ορισμένοι στρατιώτες έχουν απλώς εγκαταλείψει τις θέσεις τους. Σε αντανάκλαση της ζοφερής κατάστασης, οι ΗΠΑ έστειλαν την Πέμπτη 3.000 στρατιώτες στη χώρα για να εκκενώσουν εν μέρει την πρεσβεία τους στην Καμπούλ, στην οποία σήμερα εισέβαλαν.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε μια προκλητική στάση την περασμένη εβδομάδα. Φάνηκε σαν έναν απελπισμένο προπονητής των Ολυμπιακών Αγώνων, που δεν δέχεται την ήττα του, λέγοντας στους Αφγανούς ότι είναι η χώρα τους, άρα και δικό τους πρόβλημα. Αν την θέλουν, πρέπει να παλέψουν. Οι ΗΠΑ έχουν κρατήσει ουδέτερη στάση.
Μπορεί ο Biden να έχει κάνει περισσότερη «εξάσκηση» στην εξωτερική πολιτική από οποιονδήποτε πρόεδρο μετά τον Τζορτζ Μπους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ξέρει τι κάνει. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η απότομη απόσυρσή του από το Αφγανιστάν έχει την πλειοψηφία της δημόσιας υποστήριξης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αμερικανοί θα παραμείνουν αδιάφοροι καθώς η σφαγή και η δυστυχία αυξάνεται και όσο θα επηρεάζονται.
Τα γεγονότα φέρνουν άσχημες αναμνήσεις από την πτώση της Σαϊγκόν το 1975. Ο Πόλεμος του Βιετνάμ «έχει τελειώσει, όσον αφορά την Αμερική», δήλωσε τότε ο πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ στις 23 Απριλίου 1975. Ως τις 27 Απριλίου, ο Λαϊκός Στρατός του Βιετνάμ είχε περικυκλώσει τη Σαϊγκόν, την πρωτεύουσα του Νοτίου Βιετνάμ. Έτσι και τώρα έχουν ξεκινήσει εκκενώσεις εκτάκτου ανάγκης. Εκατοντάδες χιλιάδες βρίσκονται σε κίνηση εν μέσω μιας αναπτυσσόμενης προσφυγικής κρίσης. Οι κάτοικοι προσπαθούν διακαώς να βρουν τρόπο για να φύγουν από τη χώρα.
Οι Αφγανοί στερήθηκαν την κρίσιμη αεροπορική κάλυψη των ΗΠΑ. Κανένας στρατός δεν πολεμά καλά αν του λείπουν αξιόπιστοι πολιτικοί ηγέτες. Η απόλυση του στρατιωτικού αρχηγού της χώρας, όπως έκανε ο πρόεδρος Ασράφ Γκανί την περασμένη εβδομάδα, δεν είναι λύση. Η εξαρτημένη πολιτική τάξη του Αφγανιστάν, προστατευμένη από τις ΗΠΑ από το 2001, δεν ενισχύθηκε ποτέ.
Ο Biden έριξε την προστατευτική ασπίδα, αποκαλύπτοντας την ανικανότητα και την έλλειψη προγραμματισμού. Έχει επίσης εκθέσει άθελά του την αδυναμία που ενυπάρχει σε δύο δεκαετίες προσπαθειών για τη διάσωση του Αφγανιστάν από το παρελθόν του. Το σκεπτικό του έχει ως εξής: οι ΗΠΑ ξόδεψαν περισσότερα από 1 τρις δολάρια εκεί. Περισσότεροι από 2.400 Αμερικανοί πέθαναν. Η Ουάσινγκτον έχει άλλες προτεραιότητες και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Πίστεψε ότι θα κερδίσει έδαφος, αποσύροντας δυνάμεις.
Πολλοί αναρωτιούνται ποιος «έχασε» το Αφγανιστάν, και η απάντηση δείχνει το όνομα του Joe Biden. Μια ήττα που μπορεί να στοιχειώσει την πορεία του. Ήδη η διεθνής κοινότητα κατακρίνει τις συνέπειες της πολύ βιαστικής υποχώρησης του. Ο ΟΗΕ και οι υπηρεσίες βοήθειας προβλέπουν ανθρωπιστική καταστροφή και προσφυγική κρίση. Οι ευρωπαϊκές χώρες φοβούνται ότι θα φτάσει σε κλίμακα Συρίας. Οι γυναικείες οργανώσεις είναι απογοητευμένες από τη σκληρή υποταγή των γυναικών και των κοριτσιών του Αφγανιστάν.
Μπορεί οι Αμερικανοί να μην κατηγορήσουν τον Bidden προσωπικά για την αφγανική έκρηξη, και να υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ προσπάθησαν για το καλύτερο δυνατό. Όταν όμως η απόφαση του αυτή φτάσει να απειλεί άμεσα τη δική τους ασφάλεια, τότε ίσως και να αλλάξουν γνώμη. Η αφγανική κυβέρνηση, εν τω μεταξύ, λέει ότι περίπου 10.000 τζιχαντιστές από το Πακιστάν και άλλες χώρες έχουν συμμετάσχει στη μάχη. Όπως και το 2001, το Αφγανιστάν φαίνεται και πάλι να γίνει ασφαλές καταφύγιο και επιχειρησιακός κόμβος για τους Ισλαμιστές.
Αυτό ακριβώς ήταν που οι ΗΠΑ και η Βρετανία, επέμεναν ότι δεν πρέπει να ξανασυμβεί. Η συντριβή της Αλ Κάιντα του Οσάμα Μπιν Λάντεν μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν ο λόγος που οι ΗΠΑ εισέβαλαν στην πρώτη θέση. Το να επιτρέψουμε την επιστροφή στην Αλ Κάιντα είναι κάτι που οι Αμερικανοί δεν θα το συγχωρούσαν ποτέ. Φαίνεται η ιστορία να επαναλαμβάνεται, καθώς η κατάσταση αρχίσει να μοιάζει με το Ιράκ μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2011. Μέσα σε δύο χρόνια, η ISIS είχε καταλάβει μεγάλες περιοχές του Ιράκ και της Συρίας και είχε ανακηρύξει ισλαμικό χαλιφάτο. Ακολούθησε μια σειρά τρομερών τρομοκρατικών επιθέσεων, εκεί και σε όλη την Ευρώπη, η οποία δεν θα μείνει ανεπηρέαστη.
