Σκότωσε το TikTok τους πραγματικούς influencers ή τους influencers γενικά;

Το κακό με τη φτώχεια είναι πως είναι χρονοβόρα. – Βίλεμ ντε Κούνινγκ

Πριν λίγο καιρό, ένας φίλος παραβρέθηκε στο Madwalk τσιριμπιμ τσιριμπόμ και έξυνε την γκλάβα του νιώθοντας ηλίθιος γιατί όποιος περνούσε δίπλα του αν και ήταν άγνωστος γι’ αυτόν, όλοι του ζητούσαν ένα αυτόγραφο ή μια φωτογραφία.

Ο 33 ετών φίλος, που δεν τον έχουν πάρει τα χρόνια και ζει τον παλμό της νεολαίας κατάλαβε ότι όλοι αυτοί που έκαναν πασαρέλα δίπλα του ήταν influencers.

Στα μαθήματα μάρκετινγκ που είχε κάνει στο πανεπιστήμιο δεν είχε διδαχθεί για τη διαφήμιση μέσω διαδικτυακού μάρκετινγκ με τη χρήση «influencers» και πρόσφατα έμαθε ότι αυτού του είδους η διαφήμιση εξελιχθεί σε μια από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους προβολής για πολλές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως της φύσης τους.

Ανοίγοντας τα στραβάδια του – και όχι τα παρωχημένα βιβλία της σχολής – έμαθε ότι οι influencers, στους οποίους περιλαμβάνονται πλέον και οι Youtubers και οι TikTokers, αν και ξεκίνησαν ως μια πρόσκαιρη τάση, έχουν εξελιχθεί σε σημαντικούς διαμορφωτές των καταναλωτικών μας προτιμήσεων.

Είναι τόσα πολλά τα λεφτά Τάκη που, όπως διαβάζω, το 2019 η παγκόσμια αγορά των influencers εκτιμήθηκε σε 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Δύο χρόνια αργότερα, το ποσό είχε διπλασιαστεί, φτάνοντας τα 13,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Για το 2023, εκτιμάται ότι η αξία της αγοράς έχει ήδη ξεπεράσει τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι Infuencers λοιπόν καταλαμβάνουν πλέον μεγάλο μερίδιο από τα διαφημιστικά μπάτζετ, αφήνοντας στο περιθώριο τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας, ενώ συχνά λαμβάνουν υπέρογκες αμοιβές ακόμα και για μια απλή φωτογραφία στο σπίτι, παρέα με τον σκύλο, τη γάτα, το καναρίνι τους και το προϊόν που προωθούν.

Οι influencers ή πιο λαϊκά σύγχρονοι πλασιέ με ψηφιακά προνόμια, δεν αποτελούν κάτι πρωτόγνωρο στον κόσμο του μάρκετινγκ.

Η εξελικτική πορεία των Influencers

Στο παρελθόν, τον ρόλο των influencers αναλάμβαναν διασημότητες όπως καλλιτέχνες, αθλητές ή ακόμα και πολιτικοί. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι ο Μοχάμεντ Άλι και ο Γκορμπατσόφ, που συμμετείχαν σε διαφημιστικές καμπάνιες, αξιοποιώντας τη δημοτικότητά τους για να επηρεάσουν το κοινό. Οι θαυμαστές τους συχνά ήθελαν να μιμηθούν τις επιλογές τους – όπως το να απολαμβάνουν την ίδια πίτσα με τον Γκορμπατσόφ – προσφέροντας σημαντικό όφελος στους διαφημιζόμενους.

Η έλευση του διαδικτύου και η κυριαρχία των social media έφεραν στο προσκήνιο μια νέα γενιά influencers. Μεγάλη μερίδα από αυτούς είναι άτομα ανεπάγγελτα χωρίς γνώσεις του μάρκετινγκ που μπορεί να ξεχωρίζουν για κάτι συγκεκριμένο ή και καθόλου, με ή χωρίς ξεκάθαρη επαγγελματική ταυτότητα.

Όπως ένας διάσημος μπορεί εύκολα να γίνει influencer, έτσι και ένας άγνωστος influencer της διπλανής πόρτας μπορεί να αποκτήσει φήμη μέσα από τις ψηφιακές πλατφόρμες. Χωρίς την ανάγκη για παραδοσιακά μέσα προβολής, φώτα, πανάκριβες κάμερες ή παρουσία σε πλατό, σκηνές και γήπεδα. Αρκεί να αξιοποιήσει την άνεση του δωματίου του και τον πιο βασικό εξοπλισμό: το smartphone του.

Παρότι μπορεί να μην έχουν εκατομμύρια θαυμαστές, διατηρούν καθημερινή επαφή και αλληλεπίδραση με το κοινό τους. Ανταποκρίνονται στα μηνύματα των ακόλουθων τους, δημιουργώντας μια σχέση άμεση, οικεία και εξαιρετικά αποδοτική από εμπορική άποψη.

Ένας πιστός ακόλουθος μπορεί να νιώσει ότι «μπαίνει» στο σπίτι τους, μοιράζεται τα δημητριακά, τις κρέμες ή τις συνταγές τους, προσθέτοντας έτσι έναν ιδιαίτερο βαθμό οικειότητας στη σχέση αυτή.

Για να γίνει κάποιος influencer, μπορεί να μη χρειάζεται να διαθέτει ένα ξεχωριστό ταλέντο, όμως απαιτούνται χρόνος, προσπάθεια, αφοσίωση, συνέπεια και στρατηγικό πλάνο. Ανάλογα με το κοινό που στοχεύει να προσεγγίσει – και τις εταιρείες που επιθυμεί να προσελκύσει – είναι σημαντικό να επιλέξει με προσοχή τις ψηφιακές πλατφόρμες όπου θα επικεντρώσει την παρουσία του.

Αξίζουν όμως να κερδίζουν αυτά τα ποσά που ακούγονται; Οι τιμές για τους «επαγγελματίες» του είδους ξεκινούν από 500 ευρώ και μπορεί να φτάνουν ακόμα και τα 10.000 ευρώ για μια δημοσίευση.

Πρόσφατα διάβασε ένα ποστ γνωστού εμπορικού διευθυντή που δείχνει πόσο συχνά οι αγοραστικές μας αποφάσεις επηρεάζονται από influencers. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΥ, στην Ελλάδα, το 83% απάντησε σπάνια, το 12% απάντησε μερικές φορές και μόλις το 4% απάντησε συχνά.

Μήπως έρχεται το τέλος τους;

Προσωπικά πιστεύω, όσο αφορά την Ελλάδα, οι influencers του «Κυριακή χαρά, Δευτέρα λύπη» θα εξαφανιστούν και θα επιζήσουν και θα συνεχίσουν να «κοροϊδεύουν» τους διαφημιστές οι επαγγελματίες.

Είναι τόσοι πολλοί οι influencers, είναι τόσα πολλά τα προϊόντα που διαφημίζουν και… είναι τόσος μικρός ο μισθός που στο τέλος της ημέρας «Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται».

Αυτό πάντως που έχει κάνει το TikTok και επηρέασε και το Youtube, του οποίου ο αλγόριθμος προμοτάρει κάθε καρυδιάς καρύδι και δίνει μια ευκαιρία στο φως, τα 15 γουορχολικά λεπτά δημοσιότητας σε ψηφιακή αναλογία, να επιτρέπει στον «τυχάρπαστο» να αποκτήσει δύναμη με likes και views και κοινό, έχει μετατρέψει τους πάντες σε influencers.

Αυτοί που το ξεκίνησαν από το Youtube και το Instagram, δέχτηκαν την εισβολή των TikTokers που μετέφεραν το περιεχόμενό τους σε όλα τα social media, αναμείχθηκαν, χάθηκε ο διαχωρισμός και έφερε τον αφανισμό των παραδοσιακών influencers της πρώτης εποχής των social media. Το ερώτημα εδώ είναι το εξής: μήπως φέρνει και τον αφανισμό των influencers γενικά; Διότι αν όλοι μπορούν να γίνουν το ίδιο κάτι, μήπως τελικά όλοι θα είναι ένα τίποτα;