Περιεχόμενα
Από μικρός, όταν άκουγα για Λέσχες Βιβλίων ή Βιβλιοφάγων, αναρωτιόμουν πάντα πώς θα είναι μια συζήτηση έντονης διαφωνίας ανάμεσά στα μέλη τους. Το φανταζόμουν τόσο ήσυχο, σαν να μιλάνε σε μια βιβλιοθήκη. Ο Καραγάτσης και η συζήτηση γύρω από τη Μεγάλη Χίμαιρα και το άρθρο που πυροδότησε τον παροξυσμό στα social media, μου έδειξαν ότι η φαντασία μου απέχει αρκετά από την πραγματικότητα.
Την ιστορία την ξέρετε. Όλα ξεκίνησαν από ένα άρθρο γνώμης της κ. Λούνα στο lifo.gr σχετικά με το πόσο η Μεγάλη Χίμαιρα αποδεικνύει ότι ο Καραγάτσης ήταν φαλλοκράτης και σεξιστής, ακολούθησαν μετά μυριάδες κείμενα γνώμης σε ιστοσελίδες, μα και σχόλια σε social media, που είτε συμφωνούσαν είτε διαφωνούσαν φανατικά και άρχισε μια Σταυροφορία με επίκεντρο τον αναθεωρητισμό της τέχνης, της λογοτεχνίας πιο συγκεκριμένα.
Προφανώς, το να μπούμε σε μια συζήτηση για το κατά πόσο άνδρες καλλιτέχνες του παρελθόντος είναι σεξιστές, εφόσον μεγάλωσαν σε κοινωνίες που είχαν την πατριαρχία στο απόγειό της, δεν έχει κάποια αξία. Δεν θέλω να ταράξω ούτε την αρθρογράφο, ούτε όσους συμφώνησαν μαζί της, αλλά αν κοιτάξετε τους πατεράδες και τις μανάδες σας, αυτόν τον σεξισμό θα συναντήσετε. Κι αν μπορούσατε να δείτε σε ταινία όλες τις πράξεις της ζωής τους, θα ντρεπόσασταν πολύ για τους γονείς σας. Δεν είναι, για παράδειγμα, ακραία εικασία να πούμε ότι οι πατεράδες μας έχουν χουφτώσει κοπέλες χωρίς να τις έχουν ρωτήσει ή να έχουν συναινέσει.
Δυστυχώς, αυτό ήταν το παρελθόν, δε μπορούμε να το αλλάξουμε. Κι ούτε θα βγάλει και κάπου να πιάσουμε ένα προς ένα να αναθεωρήσουμε τα πάντα με βάση τις σημερινές αντιλήψεις και να τα εξαφανίσουμε από προσώπου γης επειδή το υποστηρίζει το οποιοδήποτε άτομο στην οποιαδήποτε Lifo.
Μπορούμε να αφήσουμε στον καθένα την επιλογή, να αποφασίσει το ίδιο το άτομο αν θέλει να απασχοληθεί με τον Καραγάτση ή με τον οποιονδήποτε άλλο και να αποφασίσει αν θα τον απορρίψει εξ αρχής επειδή γράφει με τον φακό μιας ακραία πατριαρχικής κοινωνίας ή αν θα τον μελετήσει για να κατανοήσει αν η κοινωνία του τότε με αυτή του σήμερα έχουν διαφορές μεγάλες στη νοοτροπία κι αν προοδεύουμε. Λέω εγώ τώρα μια μπούρδα που μου ήρθε.
Το ζήτημα βέβαια εδώ δεν είναι αν συμφωνώ ή διαφωνώ με την μήτρα της συζήτησης ή αν ο Καραγάτσης ήταν ή δεν ήταν σεξιστής.
Ψοφοκαρκίνοι και παραβίαση προσωπικής ζωής
Είναι ότι φτάσαμε στο σημείο να βλέπουμε χουλιγκανισμό ακόμα και σε μια συζήτηση για ένα βιβλίο κι έναν συγγραφέα. Οκ, η συζήτηση έχει ως αφορμή το βιβλίο και οδηγήθηκε σε ένα άλλο πλαίσιο που ξεφεύγει από τη λογοτεχνία, αλλά και πάλι.
Ακραίες εκφράσεις από υποστηρικτές του άρθρου ή διαφωνούντες, λεκτικές επιθέσεις σε προσωπικά μηνύματα, απ’ όλα έχει ο μπαχτσές. Αυτό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα εδώ, όχι αν πιστεύει κάποιος ότι ο Καραγάτσης είναι ή δεν είναι ή τι κατέβασε η κούτρα σε κάποιον ένα πρωί κι είπε να γράψει την θέση του.
Είναι ένα ζήτημα να διαφωνείς και να σχολιάζεις στις σχετικές αναρτήσεις το τι πιστεύεις για το κείμενο, τα επιχειρήματά του και να αντικρούεις ότι ο Καραγάτσης ήταν φαλλοκράτης και άλλο να μπαίνεις στη διαδικασία να ψάξεις τα προφίλ της αρθρογράφου στα social media για να την βρίσεις, να της ευχηθείς όλες τις ωραίες κατάρες και γενικώς να παρέμβεις στην ιδιωτικότητα της.
Αυτή η αίσθηση πως μας ανήκει ο άλλος επειδή εκτίθεται γράφοντας σε ένα μέσο ή επειδί έχει προφίλ στα social και είναι προσβάσιμος, είναι το μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας. Δεν μας αρκεί να διαφωνήσουμε με επιχειρήματα. Θέλουμε να βρούμε αυτόν που έγραψε κάτι που μας ενόχλησε (χθες ήταν ο Καραγάτσης, αύριο θα είναι κάτι άλλο) και να του πούμε να πεθάνει, να πάθει καρκίνο, να του συμβεί κάτι άσχημο τέλος πάντων. Δεν θέλουμε καν να συζητήσουμε ήρεμα και να εκφράσουμε τη διαφωνία μας.
Κανένας Καραγάτσης δεν έσπρωξε στον σεξισμό ποτέ κανέναν
Είναι απαράδεκτο να θεωρούμε πως έχουμε το δικαίωμα να παραβιάσουμε την ηρεμία και την ασφάλεια του άλλου, στέλνοντας του άσχημα πράγματα. Οι αναρτήσεις της Lifo και κάθε άλλου σάιτ είναι ελεύθερες προς έκφραση. Έχεις τη δυνατότητα να πας και να σχολιάσεις εκεί. Ποιος δαίμονας σε πιέζει να πας στο προφίλ της αρθρογράφου και να την ξεφτιλίσεις ως άνθρωπο, να της ταράξεις την ψυχολογία; Θα σου άρεσε να στο έκαναν αυτό για τη δική σου δουλειά;
Να είσαι για παράδειγμα υδραυλικός, να δω εγώ κάτι που έκανες στο σπίτι μιας φίλης και να ψάξω το προφίλ σου και να σου πω «ΨΟΦΑ ΡΕ, ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙ Ο,ΤΙ ΑΓΑΠΑΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕΣ ΤΕΤΟΙΟ ΣΤΡΙΨΙΜΟ ΣΤΗ ΒΑΛΒΙΔΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΧΥΤΗ».
Ναι, η έκθεση ενός επαγγέλματος που απευθύνεται σε πολύ κόσμο και σε μάζες περιλαμβάνει κριτική, αλλά αυτό δεν είναι κριτική. Κριτική είναι να πάω και να γράψω, έστω με δόση εκνευρισμού ή ενόχλησης στην ανάρτηση στο Facebook Page ή στα σχόλια στο σάιτ, εφόσον τα έχει ενεργοποιημένα και να τελειώσει εκεί. Οι άνθρωποι που γράφουν δεν είναι φιλαράκια μας, ούτε τους ξέρουμε επειδή διαβάσαμε 5 κείμενά τους. Ακόμα και να συμφωνείς μαζί τους, το να έχεις πρόσβαση στο προφίλ τους και να τους στείλεις προσωπικό μήνυμα, εξίσου προβληματικό είναι.
Αυτός ο χουλιγκανισμός που «γέννησε» ο Καραγάτσης και η Μεγάλη του Χίμαιρα, θα έπρεπε να είναι αυτό που μας απασχολεί, που μας ανησυχεί. Κι όχι αν ο Καραγάτσης αγαπούσε τη γυναίκα με τρόπο συντηρητικό ή προοδευτικό. Στο τέλος της ημέρας, ο Καραγάτσης δεν είναι εδώ, δεν ζει, δεν επηρεάζει τα δρώμενα στην κοινωνία, ούτε υπήρξε ποτέ κάποιος που διάβασε τη Μεγάλη Χίμαιρα και είπε «α, λάθος έκανα, η γυναίκα είναι όντως για να πλένει πιάτα και να γεννοβολάει». Πιο πιθανό να διαμορφώσει σεξιστές ο Πελετιέ από το Power of Love σήμερα, παρά ο Καραγάτσης.
Καμία Μεγάλη Χίμαιρα δεν διαμόρφωσε τις απόψεις ενός φαλλοκράτη. Μπορεί να τις επιβεβαίωσε ή να τις θεωρητικοποίησε, αλλά σίγουρα δεν τις έπλασε.
