Βρισκόμαστε σε έναν σταθμό του μετρό. Ένας άντρας στέκει σε μια κολόνα 2-3 μέτρα από το σημείο που θα σταματήσει ο συρμός. Ένας άλλος άντρας, πιο ψηλός και ογκώδης, τον πλησιάζει, τον βρίζει, τον πιάνει από τα ρούχα και πάει να τον χτυπήσει.
Ο άντρας που είναι κολλημένος στην κολόνα αντιδρά, τον σπρώχνει, παίρνει φόρα και τον σπρώχνει ξανά, με τα πόδια αυτή τη φορά και με κατεύθυνση προς τις ράγες. Την ώρα που τον ρίχνει κάτω, περνάει το μετρό, τον πατάει και τον διαλύει.
Οι άνθρωποι γύρω, που έβλεπαν τόση ώρα τον τσακωμό και ότι γινόταν αρκετά κοντά στις ράγες, άρχισαν να ουρλιάζουν και είχαν σοκαριστεί. Κάποιοι τραβούσαν σε βίντεο όλο το γεγονός και μάλιστα έτρεξαν στη μπροστά μεριά του τρένου για να δουν αν φαίνεται το λιωμένο πτώμα του άντρα που σπρώχτηκε εκεί.
Όχι, το παραπάνω δεν είναι κάποιο μικρό αφήγημα σε Νύχτες Λογοτεχνίας, είναι ένα πραγματικό γεγονός που έγινε τις προηγούμενες μέρες στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Απλά ο τόπος, στο τέλος της ημέρας, ελάχιστη σημασία έχει.
Κι έχει ελάχιστη σημασία γιατί δεν είναι το περιστατικό αυτό καθαυτό που θέλουμε να εστιάσουμε, αν και το περιστατικό είναι κάτι που σε τρομάζει, που αναρωτιέσαι πώς γίνεται οι άνθρωποι να μην υπολογίζουν τις πράξεις τους και το ότι άπαξ και κάτι φύγει από το χέρι ή το πόδι τους, μπορεί να καταλήξει οπουδήποτε.
Κάποιος τράβηξε το βίντεο στο μετρό και τα media το έκαναν φιλμ μικρού μήκους
Εδώ η εστίαση μας αφορά τους παρατηρητές, τους θεατές. Σκληρή και άκομψη λέξη να χρησιμοποιήσει κανείς για ένα περιστατικό ανθρωποκτονίας και δη τόσο βάναυσο, αλλά πώς αλλιώς μπορείς να περιγράψεις αυτούς που σκέφτηκαν ότι είναι προτιμότερο να πατήσουν το recording στο κινητό, παρά να προσπαθήσουν να διακόψουν τον καυγά, γιατί ήταν μαθηματικά βέβαιο πως θα γινόταν κάτι τέτοιο.
Δύο άνθρωποι τσακώνονται σε τόσο μικρή απόσταση από τις ράγες, ένα σπρώξιμο να γίνει, ένα παραπάτημα, λίγο τα νεύρα να ξεφύγουν, κάποιος θα βρεθεί στις ράγες.
Το άτομο (μια κοπέλα αν καταλαβαίνουμε καλά από τα πόδια της) που τραβάει το βίντεο, δεν σκέφτηκε σε καμία στιγμή να φωνάξει έναν σεκιούριτι, να προκαλέσει φασαρία ώστε ένας από τους δύο εμπλεκόμενους να σταματήσει. Τραβούσε γιατί έβλεπε πως είχε μπροστά της ένα χρυσωρυχείο, ένα βίντεο που θα της έφερνε προβολές. Ακόμα και η ταχύτητα με την οποία σηκώνεται και πάει να καταγράψει το λιωμένο σώμα μπροστά στον συρμό, δείχνει πολλά.
Ουρλιαχτά ακούγονται, αλλά εκείνη τη στιγμή η μεγάλη σημασία βρίσκεται στην καταγραφή. Για ποιον; Μα για το κοινό, για αυτούς που την ακολουθούν.
Δύο πολύ ανησυχητικά πράγματα που καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Από τη μία, οι άνθρωποι έχουν πλέον ως πρώτο ένστικτο το recording και όχι την παρέμβαση. Θα βλέπουν μπροστά τους κάποια να βιάζεται, κάποιον να τον χτυπάνε μέχρι θανάτου, αλλά δεν θα σκεφτεί πώς μπορεί να παρέμβει. Θα σκεφτεί ότι χρειάζεται ένα βίντεο για να δείξει στον κόσμο.
Κι άπαξ κι αυτό το βίντεο υπάρξει, τότε έρχονται οι «αγοραστές», τα media, αυτοί που επειδή δεν είναι πρόσωπα, πιστεύουν πως καλύπτονται και δεν τους ενοχλεί να εκθέσουν τη μηδενική ηθική τους.
Στην κοινωνία του θεάματος οι συντάκτες στα ψηφιακά μέσα έχουν γίνει οι σκηνοθέτες και σεναριογράφοι και απευθύνονται σε αναγνώστες ως θεατές. Και δε ζητάνε και εισιτήριο. Προσφέρουν με δίψα το ειδεχθές, το στυγερό. Σαν σε φιλμ μικρού μήκους για το οποίο ελπίζουν να πάρουν βραβείο.
Πριν 3 μέρες, μαχαίρωσαν στον λαιμό τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης στη Ν. Κορέα. Το βίντεο με το μαχαίρωμα έκανε τον γύρο του κόσμου. Τι παραπάνω πληροφορία προσέθετε αυτό το βίντεο σε σχέση με τα κείμενα; Καμία, στην ουσία. Αλλά είναι εικόνα. Και κανείς δεν πιστεύει τις λέξεις. Πιστεύει τις εικόνες. Τις πιστεύει και τις ζητάει γιατί πια είναι αδηφάγος καταναλωτής.
Ο αναγνώστης πια, παγκοσμίως όχι μόνο εδώ, είναι όρνιο, αρπακτικό. Δεν θα αποτρέψει το κακό. Θα περιμένει να υπάρξουν νεκροί για να κατασπαράξει τις σάρκες των. Αν ακούσει κάποιος στην Ελλάδα ότι ένας άνθρωπος έπεσε μόνος στις ράγες του μετρό γιατί ήθελε να αυτοκτονήσει, θα ψάξουν όλα τα media εικόνα από το σώμα του πάνω στις ράγες.
Ίσως πια η συχνότητα με την οποία αντικρύζουμε το ειδεχθές, να μας έχει κάνει μια τέτοια κοινωνία του θεάματος που πλέον το προωθούμε το ειδεχθές.
* Για να καταλάβεις το παραπάνω κείμενο, κάνε αυτό το τεστ. Σου έχουμε περιγράψει ακριβώς τη σκηνή του εγκλήματος. Δεν σου έχουμε κανένα βίντεο παρά μόνο την κεντρική φωτογραφία με τον τσακωμό πριν την πτώση. Και εδώ μπορείς να δεις το βίντεο. Τι θα κάνεις; Θα πατήσεις το link;
