Ζούμε σε μια χώρα όπου το κόστος ζωής είναι τρομερά αυξημένο. Στις μεγαλουπόλεις κατά βάση, αλλά και στην υπόλοιπη χώρα, αφού όπου δεν υπάρχει υψηλό κόστος ζωής, συνήθως δεν υπάρχουν και μεγάλες πηγές εισοδήματος, αλλά είναι στην ουσία το ίδιο. Η κατάσταση με το νερό το φετινό καλοκαίρι, κυρίως στα νησιά και στην Κρήτη, αλλά και στην Αττική σε έναν βαθμό, έφερε στο προσκήνιο, στην πρώτη θέση, το Νο1 αγαθό για να επιβιώσουμε και αυτό που θα έπρεπε να αποτιμάμε περισσότερο από όλα τα άλλα, διότι αυτό γεννά τα πάντα.
Όπου υπάρχει νερό, υπάρχει πολιτισμός. Αφαιρέστε το 50% του νερού από έναν τόπο και θα δείτε πώς περιέρχεται ραγδαία σε παρακμή. Δε χρειάζεται καν να το κάνετε. Βλέπουμε για δεκαετίες τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή, σε χώρες που βρίσκονται πέριξ του Ισημερινού, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες στερούν την ευμάρεια. Βλέπουμε τι γίνεται σε χώρες όπου οι υποδομές ύδρευσης και άρδευσης δεν προσφέρουν ποιοτικό νερό και οι άνθρωποι έχουν ισχνές καλλιέργειες και έχουν μάθει να ζουν με τις ασθένειες.
Στην Ελλάδα, πιστεύαμε ότι είμαστε άτρωτοι, ειδικά στην Αθήνα όπου έχουμε πόσιμο νερό, κάτι που δεν το συναντάμε σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας. Πιστεύαμε ότι έχουμε το μεγαλύτερο όπλο του κόσμου, αλλά δεν κάναμε τίποτα για να το διαφυλάξουμε. Και το φετινό καλοκαίρι πήραμε ενα teaser από όσα θα έρθουν, σε μια εποχή υπερθέρμανσης του πλανήτη, κλιματικής κρίσης, με τη χώρα να έχει αφήσει πίσω της έναν χειμώνα με ελάχιστη βροχόπτωση και με όχι τις απαραίτητες υποδομές ώστε ακόμα κι αυτό το νερό να αποθηκευτεί και να χρησιμοποιηθεί.
Είδαμε στη Νάξο πως η παραγωγή της πατάτας, ενός προϊόντος ΠΟΠ, πάει από το κακό στο χειρότερο και πως μετά τις 10 Οκτωβρίου, όπως είχαν πει οι παραγωγοί, δεν θα υπάρχει στην αγορά. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν ή θα υπάρξουν σύντομα κι αλλού.
Μια αναγκαία αύξηση, αλλά σε μια πολύ δύσκολη εποχή
Γι’ αυτό καθίσταται πια αναγκαίο να δώσουμε στο νερό την αξία που του αρμόζει. Αντί να κοστολογούμε αυτό σε μια υψηλή τιμή, αναδεικνύοντας και την ανάγκη συνετής χρήσης, το νερό παρέμενε άθικτο για χρόνια και βλέπαμε να αυξάνεται το κόστος στο ρεύμα, στα τρόφιμα, οπουδήποτε αλλού.
Κι έχουμε τώρα μια Αττική που είναι δυσβάσταχτη ως προς το κόστος ζωής, όπου ο μέσος πολίτης έχει πάγια μηνιαία έξοδα μίνιμουμ 600 ευρώ, με εισόδημα 900 και 1000 ευρώ, με το νερό βρύσης και εμφιαλωμένο να είναι από τα φθηνότερα στην Ευρώπη. Σε μια έρευνα που είχε γίνει το 2021, η Αθήνα ήταν 4η στο πιο φθηνό νερό, κάτω από Ρώμη, Τάλιν και Μιλάνο, μεταξύ 36 ευρωπαϊκών πόλεων. Το Όσλο είχε το ακριβότερο με 5,5 ευρώ το κυβικό, ενώ στην Αθήνα είναι στο 1,16.
Από τα ρεπορτάζ που κάναμε κι από τα ρεπορτάζ καναλιών και άλλων μέσων στη διάρκεια του καλοκαιριού, η αντίληψη που μεταφέρθηκε, είναι το «θα ξοδεύω όσο θέλω και θα το πληρώνω». Αυτή είναι μια φράση άγνοιας και αδιαφορίας, αλλά και μια φράση που δεν θα έλεγε κάποιος τόσο εύκολα αν το νερό είχε τιμή 60-70% πιο πάνω ή και διπλάσια. Σίγουρα θα την έλεγαν πολύ λιγότεροι.
Είναι κατανοητό πως το να μιλάμε για δικαιολογημένη και αναγκαία αύξηση στο νερό, στην τιμή του, με αυτές τις συνθήκες, είναι εξωφρενικό. Είναι όμως ένα αναγκαίο «κακό» που θα πρέπει να εξισορροπηθεί με μείωση τιμών σε άλλα σημεία, με πλαφόν στα ενοίκια και πράγματα που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, αλλά από τα «θα» μέχρι την πραγματικότητα, η απόσταση στην Ελλάδα είναι τεράστια.
Το νερό, έστω και για κάποια χρόνια, θα πρέπει να αποτιμάται όπως του αρμόζει και η τιμή του να δίνει το μήνυμα στον καταναλωτή ότι δεν είναι απεριόριστο. Κι ακόμα περισσότερο, πως το νερό δεν είναι για να το χρησιμοποιούμε αφειδώς επειδή μπορούμε να το πληρώνουμε, διότι μπορεί να είμαστε στην Ελλάδα, αλλά σε τόπους, όχι και πολύ μακρινούς μας, το νερό είναι λιγοστό και οι άνθρωποι δεν έχουν πολυτέλειες όπως να πλένουν το αμάξι τους κάθε τρεις και λίγο ή να ποτίζουν το γκαζόν τους. Ή να σπαταλούν νερό για να κάνουν βίντεο στο Youtube και το TikTok για τα likes.
Το νερό δεν είναι απεριόριστο
Το νερό είναι το πολυτιμότερο αγαθό για να μπορούμε να ζούμε όλοι, όχι μόνο εμείς στην Ελλάδα ή εμείς στη Δύση. Κι αν δεν είναι εφικτό να μοιραστούμε την ποσότητα νερού που έχουμε με άλλες χώρες, ας φροντίζουμε να μην είμαστε προκλητικοί και αδιάφοροι προς τις άλλες ζωές. Εξάλλου, είδαμε φέτος το καλοκαίρι πως αρκετοί συμπολίτες μας έπρεπε να αντιμετωπίσουν ελλείψεις στο νερό, διακοπές, να μην έχουν να ποτίσουν καλλιέργειες με καθαρό νερό κι όχι το υφαλμυρισμένο. Κι αυτό, οι καλλιέργειες δηλαδή, σε μας καταλήγουν πάλι. Όλα είναι κύκλος, τίποτα δεν μας αφήνει άθικτους ως προς το νερό.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Σκυλακάκης, ανέφερε πως για πρώτη φορά εξετάζεται το ενδεχόμενο κατασκευής εργοστάσιου αφαλάτωσης, έκτος από τα έργα σε Ευήνο και λίμνη Κρεμαστών, για την υδροδότηση της Αττικής, ενώ υπάρχει κι ένα δαιδαλώδες σύστημα υδροδότησης στην Ελλάδα, αφού εκτός από την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, που καλύπτουν Αττική και Θεσσαλονίκη, στην υπόλοιπη Ελλάδα υπάρχουν 300 πάροχοι. Επιπλέον, είναι δεκάδες οι περιοχές όπου απαιτούνται βελτιωτικά έργα στα δίκτυα.
Επομένως, το πρώτο βήμα, να οριστεί ένα πλαφόν κατανάλωσης για κάθε πολίτη και οτιδήποτε παραπάνω από αυτό, να χρεώνεται με αυξημένη τιμή στο κυβικό, είναι μια από τις αυξήσεις που θα έπρεπε να έχουν γίνει χρόνια πριν, όχι ως αντίδραση, μα ως δράση. Για να μη γίνει η λειψυδρία μια λέξη συχνότερη στο λεξιλόγιό μας από του χρόνου.
