Περιεχόμενα
Ενόσω στο λαμπερό μυαλό του Christopher Nolan άρχισε να σχηματίζεται η ιδέα για μια βιογραφική ταινία για τον J. Robert Oppenheimer, του «πατέρα» της ατομικής βόμβας, τα δεδομένα για τον πρωταγωνιστή, για τον ομώνυμο ρόλο του εμφανίστηκαν ξεκάθαρα, σαν όραμα: Θα ήταν ο Cillian Murphy. Η’ κανείς άλλος. Παρότι δεν το συνηθίζει να αποφασίζει τέτοια πράγματα εξ αρχής.
Ο 52χρονος σκηνοθέτης είναι κι αυτός εκούσιο θύμα του μαγνητισμού που γεννά το πρόσωπο, η υποκριτική αυτού του τόσο ιδιαίτερου Ιρλανδού. Είναι αναμφίβολα κάτι στο βλέμμα, αυτά τα μάτια. Είναι δεδομένα κάτι στις εκφράσεις. Είναι, σε τελική ανάλυση, ένα σύνολο.
Δεν μπορείς να το αγνοήσεις μήτε να το προσπεράσεις. Μια φορά να τον δεις, δεν τον ξεχνάς ποτέ. Στην πράξη, είναι ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς της γενιάς του. Κι ας ήταν μάλλον για καιρό και ένας από τους πιο υποτιμημένους.
Εκτόξευση μέσω Peaky Blinders και καρμική σύνδεση με τον Nolan
Καθιερώθηκε στο mainstream κοινό μέσω του Peaky Blinders. Σε μία σούπερ καλή σειρά, σε ένα ρόλο αβανταδόρικο. Αλλά και σε ένα ρόλο που ο μπαγάσας έκανε δικό του με έναν εντυπωσιακό τρόπο. Τόσο αντίθετος στο real life με τον γκάνγκστερ Tommy Shelby, κι όμως τόσο «αυτός» ως εικόνα.
Στο «28 Μέρες Μετά», στην 1η φορά που τον είδε πολύς κόσμος, έτρεχες μαζί του να γλυτώσεις από τα «ζόμπια», τόσο πολύ μέσα στην ταινία έμπαινες. Στην τριλογία του Batman πήγε αρχικά για τον πρωταγωνιστικό ρόλο (άγνοια κινδύνου, αλλά και δείγμα αυτοπεποίθησης), το ‘ξερε βέβαια βαθιά μέσα του πως δεν ήταν έτοιμος, δεν είχε ελπίδα.
Ο ρόλος του «κακού» (Dr. Jonathan Crane / Scarecrow) ήταν αυτό που του ταίριαζε, χρονικά και πρακτικά. Και το ότι τον πήρε χωρίς να είναι φίρμα εκείνα τα χρόνια, δείχνει πόσο περίφημα πήγε στην οντισιόν.
Στο Inception καταφέρνει να ξεχωρίσει σε μια ταινιάρα σε δεύτερο πλάνο – μόνο απλό δεν ήταν. Και στη Δουνκέρκη ήταν μία προσθήκη που μόνο πρόσθετε, σε τίποτα δεν αφαιρούσε.
Batman (3 φορές), Inception, Δουνκέρκη… Ναι, ο Nolan κι αυτός είναι μια παλιά κοινή ιστορία. Που οδήγησε, σαν ώριμο φρούτο, σε αυτό τους το συνταίριασμα. Στην 6η τους ταινία μαζί. Γνωρίζονταν ήδη καλά. Με αμοιβαία εκτίμηση, σεβασμό, ισχυρή θέληση να δουλέψουν μαζί. Όλα σχημάτιζαν μια πορεία που οδηγούσε κάποια στιγμή σε αυτό το σημείο.
Ένα αμύγδαλο την ημέρα, ποτέ τσιγάρο ξανά
Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Cillian Murphy βγαίνει πρωταγωνιστής σε ταινία τέτοιου level. Είναι, στα 47 του, η αποτύπωση μιας πορείας γεμάτης συνέπειας και αγάπης για αυτό που είναι μαζί επάγγελμα και ευχαρίστηση.
Το να του συμβαίνει αυτό για ταινία του Nolan, «έναν από τους μεγαλύτερους εν ζωή σκηνοθέτες» όπως το έθεσε, τον γέμισε ακόμα περισσότερο ευθύνες. «Μπήκα με τα χίλια σε αυτήν την περιπέτεια. Ένιωθα απίστευτο ενθουσιασμό».
Κατά την Emily Blunt, συμπρωταγωνίστρια του στο Oppenheimer, είχε φτάσει στο σημείο να τρώει ένα και μόνο αμύγδαλο την ημέρα για να φτάσει στην εικόνα που θεωρούσε σωστή για το ρόλο. Υπερβολή; Προφανώς. Αλλά αυτό ένιωσε σωστό και θα το έκανε, no matter what.
Να πώς ο ίδιος το εξήγησε μιλώντας στους New York Times: «Λατρεύω να παίζω με το σώμα μου και ο Oppenheimer είχε μία πολύ ξεχωριστή σιλουέτα την οποία ήθελα να αποδώσω σωστά. Έπρεπε να χάσω αρκετά κιλά, ήταν πολύ αδύνατος, σχεδόν αποστεωμένος. Ζούσε με μαρτίνι και τσιγάρα. Είχε αυτά τα πολύ λαμπερά μάτια και ήθελα να του δώσω αυτό το βλέμμα, οπότε δουλέψαμε πολύ πάνω στο σώμα και τις εκφράσεις του πριν ξεκινήσουμε».
Πόσα κιλά έχασε; Δεν μας είπε. Αυτό που μας αποκάλυψε είναι πως δεν θέλει να δει ξανά τσιγάρο ούτε σε… φωτογραφία. Και σε αυτήν την ταινία και στο Peaky Blinders υποδύεται «θεριακλήδες». Αυτός είναι άλλωστε ο μόνος ίσως όρος που θέτει για το μέλλον. Να μην παίξει δηλαδή ξανά καπνιστή. Κι ας ήταν fake τα τσιγάρα που κάπνιζε. «Κι αυτά κακό μπορεί να κάνουν», εξηγεί.
Η ευλογία του Cillian Murphy αλλά και σπάνια αυτογνωσία
Το Disco Pigs ήταν η 1η του ταινία και τον έκανε γνωστό. Πολλοί τον είδαν από αυτό το φιλμ-έκπληξη. Όπως ο Danny Boyle που τον ζήτησε αμέσως για το «28 μέρες μετά». Και μετά ο Nolan τον «μπάνισε» από εκεί. Αλυσίδα πάει. Είναι να γίνει η αρχή. Αν είσαι καλός…
Και όταν δουλεύεις με τέτοιους ανθρώπους, μόνο καλύτερος γίνεσαι. Πιέζεις τον εαυτό σου με τη θετική έννοια του όρου. Όχι επειδή τρομοκρατείσαι. Αλλά επειδή θες να ανταποδώσεις την εμπιστοσύνη, να φανείς αντάξιος των προσδοκιών και των καταστάσεων.
Να η ευλογία του Cillian Murphy. Βρήκε το κατάλληλο περιβάλλον και τις κατάλληλες συνθήκες για να «ανθίσει», να γίνει η καλύτερη version του εαυτού του. Αν και ο ίδιος το αντιμετωπίζει μάλλον πιο πρακτικά:
«Για μένα πάντα είναι πρώτο το σενάριο, τα άλλα έπονται. Πάντα πίστευα πως η καλή δουλειά γεννάει την καλή δουλειά. Αν παίζεις σε ένα θεατρικό πάνω σε μια παμπ, κάποιος μπορεί πάντα να το δει. Δεν είναι η κλίμακα, είναι η ποιότητα».
Είπε και κάτι ακόμα όταν ρωτήθηκε για το Oppenheimer, για το πώς καταλαβαίνει το χαρακτήρα που υποδύεται: «Τα καλύτερα φιλμ ρωτάνε, δεν απαντάνε». Το έχει αυτό και ο ίδιος. Εσωστρέφης, δεν αρέσκεται στο να αποκαλύπτει πολλά για τον εαυτό του, έχει πει μάλιστα πως θεωρεί τον εαυτό του βαρετό ως τύπο – spoiler: Δεν είναι.
Ένας… βαρετός Ιρλανδός που δεν του αρέσει να καταπιέζεται
Ενας απλός άνθρωπος είναι o Cillian Murphy. Που δεν του αρέσει το παράπλευρο κομμάτι της δουλειάς του, αυτή η έλλειψη ανωνυμίας που συνοδεύει πια τις περισσότερες δημόσιες εμφανίσεις του. Και δεν του αρέσει να τον φωτογραφίζουν άγνωστοί.
Η ιρλανδικότητά του είναι επίσης κάτι το οποίο τον κάνει περήφανο και τον ορίζει. Γι’ αυτό άλλωστε άφησε το Λονδίνο και μετακόμισαν οικογενειακώς πίσω στο Δουβλίνο. Ήθελε την ηρεμία, την οικειότητα της πατρίδας. Χώρια πως δεν του άρεσε και ιδιαίτερα που άκουγε τα 2 παιδιά του, από το γάμο του με την Yvonne McGuinness, να μιλάνε με αγγλική προφορά.
Το Irish στοιχείο του έχει φροντίσει να το καταδείξει δις ταινιακά, μεγαλοπρεπώς. Στο Breakfast on Pluto του Neil Jordan, μια ταινία του που μάλλον κακώς δεν είναι πιο γνωστή και μιλάει για την περίοδο των Ταραχών θίγοντας σωρεία θεμάτων, ο Cillian Murphy παίζει καταπληκτικά τον τρανσέξουαλ.
Και στο βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα «Ο Άνεμος χορεύει το κριθάρι» του Ken Loach πιστοποιήθηκε πως κάτι πολύ καλό «έχουμε εδώ». Ενδεχομένως αυτό να είναι το best of του υποκριτικά ως τώρα – με τον αστερίσκο πως δεν έχουμε ακόμα δει το Oppenheimer, ήρθε πιο αργά στα μέρη μας σε σχέση με άλλες χώρες.
Κοιτάζοντάς το λίγο πιο σε βάθος, έχει μια διττή φύση ως επαγγελματίας. Και τα blockbuster και τα «ψαγμένα». Και κάποιες λίγες «πατάτες» μην λέμε ονόματα – όλοι πέφτουν πάντως στην παγίδα κάποια στιγμή.
Ουσία είναι πως δεν περιορίζεται. Η ελευθερία καλλιτεχνικής έκφρασης είναι κάτι το αδιαπραγμάτευτο γι’ αυτόν. Είναι ολοφάνερα ένας έξυπνος άνθρωπος, ευαίσθητος και ξεκάθαρα ειλικρινής για τις προθέσεις, τις απόψεις και τα «θέλω» του.
Δασκαλοπαίδι επίσης, οι γονείς του λάτρευαν το διάβασμα και τη μουσική και του μετάδωσαν τη φλόγα και για τα δύο. Στα νιάτα του μάλιστα, είχε μια μπάντα με φίλους του, ρόκαρε δυνατά. Beatles και U2 είναι οι αγαπημένοι του.
Ανακάλυψε το θέατρο όταν ήταν μόλις 16 ετών σε ένα μάθημα στο σχολείο, μέχρι τότε δεν είχε δει ποτέ του ούτε μία παράσταση. «Ξετρελάθηκα», θυμάται. Αυτό το συναίσθημα κρατάει ακόμα ζωντανό, στα 47 του, 31 χρόνια μετά δηλαδή. Τα 27 εξ αυτών ως ηθοποιός, αφού αρχικά ξεκίνησε σπουδές νομικής. Τις παράτησε όταν κατάλαβε πως καταπιεζόταν. Καλύτερη απόφαση δεν θα μπορούσε να είχε πάρει o Cillian Murphy.
