Περιεχόμενα
Ο Γιώργος Γραμματικάκης, μια από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της Ελληνικής Ακαδημαϊκής κοινότητας άφησε την τελευταία του πνοή στο αγαπημένο του Ηράκλειο, την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023. Με την Πειραματική Φυσική Υψηλών Ενεργειών και την Κοσμολογία, το όνομά του ξεπέρασε τα ελληνικά στεγανά.
Η πολυετής θητεία του αστροφυσικού στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ήταν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες για να αποκτήσει την εξαιρετική φήμη που διαθέτει στις ημέρες μας. Εξελέγη Ευρωβουλευτής με το Ποτάμι, εκπροσωπώντας επάξια τη χώρα μας στα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο Γραμματικάκης δεν έχαιρε μόνο τον σεβασμό των συναδέλφων και των φοιτητών του. Υπήρξε ένας άνθρωπος προσηνής, ο οποίος αγάπησε και αγαπήθηκε έντονα από τους συντοπίτες του, στο Ηράκλειο.
Επιστήμονας και στοχαστής, φλογερός λάτρης της μουσικής, την οποία προσπάθησε να τη συνδέσει με την επιστήμη, ο Γιώργος Γραμματικάκης αφήνει μια πλούσια παρακαταθήκη πίσω του: τη φιλοσοφική του σκέψη, το σύστημα αξιών του.
«Χρειαζόμαστε πάντοτε καλύτερους φίλους, καλύτερους συντρόφους, καλύτερους πολιτικούς, καλύτερους καθηγητές, για να ανταποκρινόμαστε στις αδυσώπητες απώλειες» έλεγε χαρακτηριστικά στην τελευταία του συνέντευξή του στο Creta TV, στην εκπομπή Δημοσίως της Αντιγόνης Ανδρεάκη, λίγους μήνες μετά την απώλεια του αγαπημένου του αδελφού, Κώστα Γραμματικάκη.
Σε αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη περικλείει κάποια αποστάγματα σοφίας, ένα αυτοσχέδιο «Τι μου έμαθε η ζωή», ένα «Εγχειρίδιο χρήσης» για τη ζωή. Ακολουθούν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ατάκες του.
«Τις μεγάλες αποφάσεις τις μεγάλες συγκρούσεις πρέπει να τις αντιμετωπίζει κανείς μόνος του. Αυτή η μοναξιά της ευθύνης είναι αγωνιώδης. Η μοναξιά συνοδεύει τον άνθρωπο, δεν μπορούμε να απελευθερωθούμε από εκείνη».
«Ίσως μας τρόμαξε η πανδημία, ίσως τα οικονομικά, αλλά έχουμε χάσει την επαφή μας με τον διπλανό μας, έχουμε χάσει το βλέμμα μας προς τον άλλον. Αν το κερδίσουμε ξανά θα βιώνει κανείς τις θετικές συνέπειες».
«Έχουμε μπει σε μια δαιμονιώδη πορεία προς την καταστροφή, σαν να μην υπάρχει άλλος άνθρωπος δίπλα μας».
Γραμματικάκης: Η Ελλάδα και η ιστορία της
Η αισιοδοξία του Γραμματικάκη για την πορεία της χώρας μας δεν προέρχεται από κάποια αθωότητα που τον διακρίνει ή από ευσεβής πόθους. Εντοπίζεται αλλού, όπως και τα λάθη που κάνει πολύ συχνά ο ελληνικός λαός.
«Η αλήθεια είναι πως η Ελλάδα, γενικά στην ιστορία της, έχει μια παράδοξη διαδρομή. Μετακινείται συνεχώς από το μεγαλείο, την επιτυχία, στην πτώση. Αν μελετήσει κανείς την ιστορία της τελευταίας εκατονταετίας θα ανακαλύψει το ίδιο φαινόμενο. Πηγαίνουμε από την επιτυχία στην ευτέλεια και την παρακμή. Θα ξανάρθουν καλύτερες ημέρες, είμαι αισιόδοξος».
«Θέλει κουράγιο και σοβαρότερη πολιτική για να βαδίσει η Ελλάδα σωστά στον δύσκολό της δρόμο. Ολίγον δημαγωγικά θα έλεγα πως κινδυνεύουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Είναι κάτι που μας χαρακτηρίζει. Σαν λαός δεν έχουμε συνείδηση των αδυναμιών μας. Πανηγυρίζουμε τα λόγια και ξεχνάμε τα έργα».
«Έχουμε πολλή δουλειά σαν έθνος, χρειάζεται να σκεφτούμε πού φταίμε εμείς».
Γραμματικάκης: Η ματιά του στον κόσμο
Ο Γραμματικάκης μπορούσε να ερμηνεύσει τα σημεία των καιρών, να τα αποκωδικοποιήσει και να στοχαστεί τις αιτίες και τις συνέπειες.
«Η σχέση μας με τη Ρωσία θα μπορούσε να είναι πιο ανοιχτόκαρδη. Προσέξτε ποια λέξη χρησιμοποιώ. Εκεί όμως μας πρόλαβε ο ίδιος ο Πούτιν, που δείχνει μια δαιμονική φυσιογνωμία. Με τρομάζει ο Πούτιν. Μόνο όταν βλέπω τα μάτια του να στυλώνονται με πιάνει ένα δέος. Και δυστυχώς τα αποτελέσματα (της πολιτικής του) είναι μακρόπνοα. Όχι μόνο εναντίον της Ουκρανίας, κυρίως εναντίον του πολιτισμένου κόσμου».
«Στην Κίνα κυριαρχεί ένα απόλυτα αυταρχικό καθεστώς και σε ένα βαθμό ακολουθεί τη ρωσική πια νοοτροπία, τον ρωσικό επεκτατισμό. Μόνο που ο Κινεζικός επεκτατισμός είναι σιωπηλός. Είναι πιο ύπουλος. Θα έρθει όμως η στιγμή που κι εκείνοι θα γίνουν κίνδυνος για την ταλαίπωρη ανθρωπότητα».
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μόνη πολιτισμένη διέξοδος σε όλη την ανθρωπότητα, γιατί υπερασπίζεται τις ανθρώπινες αξίες».
«Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν τον απαιτούμενο οραματισμό. Αλλά δεν τη φοβάμαι. Θα ήθελα να κινείται γρηγορότερα».
«Ζούμε σε μια περίοδο που είναι δύσκολο να ερμηνευτεί. Βλέπεις παντού την αυθαιρεσία, την περιφρόνηση. Αν δεν ξαναβρούμε τον διάλογο και την αλληλεγγύη, η ανθρωπότητα είναι πράγματι καταδικασμένη».
Γραμματικάκης: Ο άνθρωπος και η νεολαία
Η σταθερή του ματιά προς την ανθρωπότητα, έχει πάντοτε ως καταλύτη την αλληλεγγύη, την έγνοια, την ευθύνη, αξίες που παρατηρούμε στο έργο του συντοπίτη του, Νίκου Καζαντζάκη.
«Ο άνθρωπος της εποχής μας είναι μετέωρος. Δεν μπορεί να στηριχτεί στην πίστη, στον διπλανό του, στον εαυτό του, γιατί είναι γεμάτος φόβους. Αυτό που λείπει είναι η αλληλεγγύη. Πρέπει να στραφούμε στο περιβάλλον, στον γενέθλιο τόπο μας».
«Πρέπει να βρούμε ξανά τις αξίες μας. Οι αξίες είναι που οικοδομούν την ανθρωπότητα. Οι αξίες αυτές έχουν υποτιμηθεί ή εξαφανιστεί».
«Η έγνοια για το περιβάλλον, η έγνοια για τους νέους ανθρώπους, είναι πια εκκρεμότητες. Όπως και ο πολιτισμός, η αλληλεγγύη… Εκεί όμως βρίσκονται οι αξίες της ανθρωπότητας στις οποίες πρέπει να στηριχτούμε».
«Η εποχή δεν μεταχειρίζεται σωστά τους νέους ανθρώπους. Τους έχει φορτώσει με αγωνίες και ανασφάλειες, με το άγχος για την επιτυχία, με μια παράφρονα πλέον τεχνολογία, που δεν σταματά πουθενά. Ευτυχώς ο νέος άνθρωπος έχει αντιδράσεις και επειδή εμείς, οι μεγάλοι, δεν τις καταλαβαίνουμε αυτές τις αντιδράσεις, αντί να κατηγορήσουμε τους εαυτούς μας για την έλλειψη αξιών, κατηγορούμε τους νέους».
«Το μόνο που πρέπει να κάνουμε προς τους νέους είναι να τους ζητάμε συνεχώς συγγνώμη. Δεν κάναμε έναν τόπο που να τους αξίζει, δεν επιβάλαμε την αξιοκρατία, η Παιδεία περιπλανιέται ανάμεσα στην αστυνομία -τα πανεπιστήμια δεν έχει καμία σχέση πραγματική ή συμβολική με τις αστυνομικές δυνάμεις».
«Δεν θα πρέπει να έχουμε αυτήν την αυταρχική εμπιστοσύνη πως θα τα λύσει όλα. Κάθε υπουργός Παιδείας έχει αυτή την πεποίθηση. Όταν τελειώσει η θητεία του, συνειδητοποιεί πως δεν έχει λύσει τίποτε».
«Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια πρέπει να τα αφήσουν ήσυχα, με την αυτοτέλεια και τις ευθύνες τους. Να μην την έχει ο υπουργός Παιδείας, ο υφυπουργός, η αστυνομία…».
