Γεννήθηκε Ιούνιο (11/06/1910), πέθανε Ιούνιο (25/06/1997) και η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του είναι αποτυπωμένη στο μυαλό μας. Ο Ζακ Υβ Κουστό ταξίδευε για πάνω από 40 χρόνια σε όλο τον κόσμο, βούτηξε στα πιο άγνωστα νερά, συναντήθηκε με τα πιο… παράξενα ψάρια, κατέγραψε εικόνες που δεν είχαμε δει ποτέ άλλοτε μέχρι ο ίδιος να μας τις αποκαλύψει.
Έφτιαξε εξοπλισμό, μοιράστηκε γνώσεις, άνοιξε τον δρόμο για τους επόμενους κι όμως δεν είναι πολλοί αυτοί που γνωρίζουν την ιστορία ζωής ενός… αντισυμβατικού ανθρώπου.
-Γεννήθηκε στην Αλσατία σε μια μικρή πόλη πολύ κοντά στο Μπορντό κι από μικρή ηλικία έκανε ταξίδια χάρη στο πάθος του εύπορου πατέρα του να εξερευνεί τον κόσμο. Η πρώτη του επαφή με τη θάλασσα έγινε πολύ νωρίς και έμαθε κολύμπι σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών.
-Σε ηλικία 23 ετών διορίστηκε ανθυπολοχαγός και για τα επόμενα δύο χρόνια βρέθηκε στη θάλασσα ως μέλος του Γαλλικού Ναυτικού. Παρά την πρώτη έντονη σύνδεσή του με το νερό, ο Ζακ Υβ Κουστό είχε μεγαλύτερη επιθυμία να πετά και όνειρό του ήταν να γίνει πιλότος του ΠΝ. Ένα όνειρο που έσβησε άδοξα το 1936, όταν γλύτωσε από θαύμα μετά από πολύ σοβαρό τροχαίο.
-Το τροχαίο τον άφησε παράλυτο σε όλη τη δεξιά πλευρά, ενώ είχε δώδεκα σπασμένα οστά και πολλαπλά κατάγματα στα χέρια, με τους γιατρούς αρχικά να του συστήνουν ακρωτηριασμό. Ο Ζακ Υβ Κουστό αρνήθηκε, χρειάστηκε πολύ καιρό να αναρρώσει και στο πλαίσιο της θεραπείας αποκατάστασης άρχισε να κολυμπά καθημερινά στα νερά της Μεσογείου. Ήταν μια μέρα που πήρε τα γυαλιά αεροπόρου και βούτηξε για να χαζέψει κάτω από το νερό, που άλλαξε η ιστορία της ζωής του και της ωκεανογραφίας.
-Το 1936 κατασκεύασε την πρώτη μάσκα καταδύσεων στην Ιστορία για να μπορεί να εξερευνεί τον βυθό. Θέλοντας όμως να μπορεί να παραμένει όσο το δυνατόν περισσότερο κάτω από το νερό, ξεκίνησε να φτιάχνει μια στολή που θα διατηρούσε ζεστό το σώμα του, μια συσκευή παροχής αέρα και μια αδιάβροχη θήκη για κάμερα για να καταγράφει. Με τη βοήθεια του μηχανικού Εμίλ Γκανιάν, το 1943 ο Ζακ Υβ Κουστό μας σύστησε την πρώτη ολοκληρωμένη στολή αυτόνομης κατάδυσης που έγινε γνωστή ως Aqualung.
-Παράλληλα βέβαια, στην πορεία των χρόνων, ο Κουστό και η ομάδα του επινόησαν πολλά κομμάτια υποβρύχιου εξοπλισμού, όπως το πρώτο υποβρύχιο σκούτερ, συστήματα φωτισμού και αδιάβροχες κάμερες που χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα.
-Ο Ζακ Υβ Κουστό και ο κόσμος οφείλουν πολλά στον Τόμας Γκίνες. Το μέλος της οικογένειας που παράγει τη γνωστή ιρλανδική μπύρα Guinness ήταν παθιασμένο με τους ωκεανούς και ήθελε να βοηθήσει τον Γάλλο να γυρίσει υποβρύχια ντοκιμαντέρ. Το 1950, λοιπόν, αγόρασε ένα παλιό βρετανικό πλοίο ηλικίας 40 ετών και το μίσθωσε στον Κουστώ για μόλις ένα γαλλικό φράγκο τον χρόνο. Ηταν η περίφημη «Καλυψώ»…
-Παθιάστηκε τόσο πολύ με το νερό και τη θάλασσα που σε συνέντευξή του στο βρετανικό Time το 1960, προέβλεπε ότι μια μέρα η Ιατρική θα επιτρέψει στους ανθρώπους να ζουν κάτω από το νερό και παραδεχόταν ότι οραματιζόταν μια επέμβαση που θα έδινε στους ανθρώπους βράγχια, ικανά να παίρνουν το οξυγόνο από το νερό.
-Την ώρα που ηθοποιοί όπως οι Τζιμ Κάρεϊ, Έντουαρτ Νόρτον, Γούντι Χάρελσον, Γκλεν Γκλόουζ και Ναόμι Ουότς και σκηνοθέτες όπως οι Όρσον Γουέλς και Άλφρεντ Χίτσκοκ δεν έχουν κερδίσει ποτέ Όσκαρ, ο Ζακ Υβ Κουστό είχε τρία στο σαλόνι του.
-Το πρώτο ήρθε το 1957 για το Silent World, ένα ντοκιμαντέρ ορόσημο που μάλιστα το 1956 είχε κερδίσει Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες (το μόνο ντοκιμαντέρ που τα κατάφερνε για 48 χρόνια μέχρι που ο Μάικλ Μουρ πήρε τον επόμενο Χρυσό Φοίνικα το 2004 με το Fahrenheit 9/11.
-Το δεύτερο ήρθε με το Golden Fish (καλύτερη Ταινία Μικρού Μήκους) και το τρίτο το 1964 με το World Without Sun.
Ζακ Υβ Κουστό: Οι γάμοι και ο θάνατος του γιου του
-Το τελευταίο για το οποίο θα μείνει στην Ιστορία ο Ζακ Υβ Κουστό είναι κάποιες πτυχές του χαρακτήρα του. Δεν ήταν δηλωμένος υποστηρικτής του φασισμού όμως ο αδερφός του που ακολούθησε καριέρα συγγραφέα, ωστόσο πολύ συχνά έκανε αντισημητικά σχόλια. Είχε κάκιστες σχέσεις με τον έναν του γιο (Ζαν Μισέλ) και την ατυχία να χάσει το 1979 σε αεροπορικό δυστύχημα τον άλλον (Φιλίπ), τον οποίο προόριζε για διάδοχό του.
-Αυτό όμως που τον έκανε αντιπαθή σε πολύ κόσμο και ειδικά σε Γάλλους ήταν μια κρυφή του σχέση. Ο Ζακ Υβ Κουστό νυμφεύθηκε το 1937 τη Σιμόν Μελχιόρ με την οποία έκαναν τα δύο αγόρια. Η Σιμόν αφιέρωσε τη ζωή της στο να είναι δίπλα του σε κάθε ταξίδι, σε κάθε περιπέτεια. Έναν χρόνο μετά τον θάνατό της από καρκίνο το 1990, ο τότε 81χρονος Ζακ Υβ Κουστό νυμφεύθηκε την Φρανσίν Τριπλέ ανακοινώνοντας ότι είχε ήδη δύο παιδιά μαζί της από τις αρχές της δεκαετίας του ’80.
-Πέθανε στο Παρίσι στις 25 Ιουνίου 1997, σε ηλικία 87 ετών, από ανακοπή καρδιάς και ενταφιάστηκε στην κωμόπoλη της Αλσατίας όπου γεννήθηκε, το André-de-Cubzac. Άφησε κληρονομιά 50 βιβλίων και περισσότερων από 120 ντοκιμαντέρ πολλά εκ των οποίων έφεραν για πρώτη φορά σπάνιες εικόνες από τους ωκεανούς στις οθόνες μας και ένα ίδρυμα προστασίας του περιβάλλοντος με πάνω από 300.000 μέλη.
* Κεντρική φωτογραφία: Getty Images