Περιεχόμενα
Από τα πολλά tweet που αναρτήθηκαν μετά την είδηση της απώλειας της Jane Birkin, ξεχωρίσαμε τούτο: «Στη μνήμη της, θα ντυθώ όσο πιο όμορφη γίνεται, θα πιώ κρασί, θα διαβάσω και θα βγω ραντεβού με έναν άσχημο άνδρα…».
Τι ωραία σύνοψη, πόσα πολλά νοήματα σε μια μόνο πρόταση. Δεν μπορεί να καλύψει βεβαίως και προφανώς όλο το εύρος 76 χρόνων (πώς θα μπορούσε άλλωστε) της Jane Birkin, φωτίζει όμως σαφώς μια βασική πτυχή του χαρακτήρα της εμβληματικής τραγουδίστριας και ηθοποιού: Έκανε αυτό που ήθελε, όπως και όταν ήθελε. Ένα ελεύθερο πνεύμα, μια αδάμαστη ψυχή.
Υπήρξε ευλογημένη με σπάνια ομορφιά η Jane Birkin, κοιτάς τις φωτογραφίες και τα βίντεο από την καιρό της νιότης της και βλέπεις κάτι που διαπερνά τα έτη και τις κουλτούρες. Είναι μια εικόνα πανίσχυρη, ως το κάλλος μόνο το μπορεί. Ο ορισμός της σικάτης γυναικείας σεξουαλικότητας. Ο ορισμός του στιλ.
Όμως η Jane Birkin δεν ήταν μόνο αυτό, δεν περιορίστηκε σε αυτό. Στο τραγούδι με αυτήν την υπέροχη φωνή, ως ηθοποιός σε πλειάδα ρόλων. Αυθεντική κλάση. Στην οποία μόνο πρόσθετε η διττή της κουλτούρα, Γαλλίδα όσο και Αγγλίδα. Μια καρδιά, δύο ταυτότητες. Πλούτος είναι αυτό.
Μια ερωτική σχέση με μυθικές διαστάσεις
Η σχέση της Jane Birkin με τον Serge Gainsbourg, έμεινε παροιμιώδης. Ο «άσχημος άνδρας». Που είχε, όμως, προφανώς και ειδικώς «τύπο». Τόσο έντονοι χαρακτήρες και οι δύο, έζησαν δίχως να βάζουν όρια, με πάθος. Επικοί και οι καυγάδες τους, λένε το έχουν αυτό οι μεγάλοι έρωτες – μπορεί να είναι κι έτσι. Συχνά μάλιστα τσακώνονταν και δημοσίως, μπορεί και να πέταγαν πράγματα ο ένας στον άλλον.
Μα στην τελική δείτε αυτό το βίντεο, πώς κοιτάζονται. Βρείτε κάποιον ή κάποια να σας κοιτάζει έτσι.
RIP Jane Birkin
this video changed my life when i was 16 pic.twitter.com/CwVC1u1C7g
— mod (@pinatoy) July 16, 2023
Ακούστε κι αυτό το τραγούδι. Φωνάζει «ερωτισμός» σε κάθε του νότα, σε κάθε του ήχο. Το Je t’ aime… Moi non plus – αυτό το θρυλικό. Που τον καιρό που βγήκε απαγορεύτηκε σε κάμποσες χώρες, θεωρήθηκε ηχητικό πορνογράφημα, στο Βατικανό μόνο αφορισμό δεν έκαναν.
Ο κόσμος πάντως το έψαχνε και το κατανάλωνε σαν τρελός, το τραγούδι πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα, έγινε και βάση για ταινία λίγα χρόνια αργότερα. Τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει την επέλαση της τέχνης, της δύναμης του έρωτα και της επανάστασης ενάντια στα σκουριασμένα μυαλά.
Η Jane Birkin είχε αυτήν την περίεργεια που φωνάζει «ζωή»
Ήταν τα 60s (1969 για την ακρίβεια) και ο συντηρητισμός σαρωνόταν από τη δύναμη της ελευθερίας του «είμαι ο εαυτός μου». Και η Jane Birkin εξ αρχής αυτό ήταν.
Την έμαθαν όλοι το 1966 στο Blow Up του Michelangelo Antonioni. Μια ερωτική ιστορία, στην οποία υποδυόταν ένα μοντέλο. Μια σκηνή που εμφανιζόταν γυμνή αρκούσε για να γίνει χαμός. Μέγα σκάνδαλο για την εποχή.
Όλοι έψαχναν να δουν ποια είναι αυτή που στους τίτλους της ταινίας αναγραφόταν απλώς ως The Blonde. Πολύ γρήγορα, όλοι έμαθαν το όνομα της 20χρονης τότε κοπέλας…
Εκείνη την εποχή ήταν ήδη 2 χρόνια παντρεμένη με τον Βρετανό John Barry, τον συνθέτη, μεταξύ άλλων, του soundtrack του James Bond. Ένας γάμος ανωριμότητας, που έληξε λίγο μετά εξαιτίας μιας απιστίας του Barry.
Ένα γεγονός που δεν άφησε να την καταβάλει. Ίσα ίσα. Της ενέπνευσε το πείσμα, την περιέργεια να γνωρίσει (τα) πράγματα, να βιώσει εμπειρίες. Έπρεπε επίσης οπωσδήποτε να πατήσει ξανά στα πόδια της.
Και εκεί ακριβώς ήρθε η γνωριμία με τον Gainsbourg – στο περιθώριο της ταινίας Slogan- να της αλλάξει ριζικά τη ζωή. Είναι μάλλον ελλιπές να πούμε πως οι δυο τους ήταν ένα ζευγάρι με θυελλώδη σχέση. Στην πράξη, ήταν μια σχέση «τα πάντα όλα», πιο δυνατή από τις συνήθεις συμβάσεις.
Γι’ αυτό ήταν για χρόνια πρώτο θέμα στα περιοδικά. Και γι’ αυτό δεν σταμάτησαν να αγαπιούνται ακόμα και όταν δεν ήταν πλέον ζευγάρι. Από τις αρχές των 80s, δηλαδή. Όταν και τον άφησε για τον Γάλλο σκηνοθέτη Jacques Doillon. Κουρασμένη από τη ροπή του προς τη βία και το παράλογο. Αλλά ποτέ δεν σταμάτησαν να είναι κοντά το ένας στον άλλον, να μιλάνε, να συνεργάζονται, να είναι δεμένοι.
Ο Gainsbourg, άνθρωπος των καταχρήσεων (έπινε και κάπνιζε δίχως φειδώ) πέθανε το 1991, μόλις στα 62 του. Είναι ένα τραγικό παιχνίδι της μοίρας το γεγονός ότι έφυγε από τη ζωή με μόνο 3 μέρες διαφορά σε σύγκριση με τον πατέρα της Jane. Τον οποίο εκείνη επίσης υπεραγαπούσε. «Μέσα σε 3 μέρες με άφησαν οι δύο άνδρες που με αγάπησαν άνευ όρων, χωρίς να κοιτάνε τα ελαττώματά μου», θα πει αργότερα.
Ο πατέρας της, παρεμπιπτόντως, ήταν ήρωας του βρετανικού πολεμικού Ναυτικού, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποβίβαζε άνδρες της γαλλικής αντίστασης στη Βρετάνη. Η μητέρα της, ηθοποιός. Πείσμα και τέχνη, από πού πήρε, ε;
Πώς έγινε «εθνικός θησαυρός» για τους Γάλλους
Κανείς δεν είναι τέλειος. Κανείς επίσης δεν είναι παντού και πάντα τυχερός. Η Jane Birkin όμως, στη γενική σούμα έλεγε πάντα πως ένιωθε ευλογημένη.
Επαγγελματικά, συνεργάστηκε με κορυφαίους σκηνοθέτες, μπόρεσε να «εφεύρει» ξανά τον εαυτό της, όταν πέρασε η ακμή της νιότης. Δοκιμάστηκε σε άλλου είδους ρόλους, κέρδισε την αποδοχή και το χειροκρότημα του κοινού και των ανθρώπων του χώρου.
Δεν το ήξερε όταν γύριζε την ταινία “La Piscine”, πλάι στους Alain Delon και Romy Schneider, αλλά αυτό θα ήταν το διαβατήριο της μόνιμης εγκατάστασης της στη Γαλλία. Αυτή έγινε το σπίτι της κι αυτό δεν θα άλλαζε ποτέ.
Συνεργάστηκε και έγινε φίλη με μεγάλους σκηνοθέτες (Agnès Varda, Jean-Luc Godard, Roger Vadim), έπαιξε σε πετυχημένες ταινίες (όπως 2 μεταφορές έργων της Agatha Christie στη μεγάλη οθόνη) έβγαλε κι άλλους πετυχημένους δίσκους, εξελίχθηκε σε fashion icon και μια περσόνα που είχε λόγο, άποψη και «ειδικό βάρος».
Τόσο που έφτασε να θεωρείται «εθνικός θησαυρός» στη δεύτερη πατρίδα της – ή μήπως πρώτη; Έτσι την αποκάλεσε ο Emmanuel Macron. «Η πιο Παριζιάνα των Αγγλίδων» τη χαρακτήρισε η δήμαρχος του Παρισιού, Anne Hidalgo. Με αυτήν την τόσο ιδιαίτερη προφορά στα γαλλικά. Ένα θεωρητικά χάντικαπ που κατάφερε (και αυτό) να το μετατρέψει σε αβαντάζ.
Τα τελευταία χρόνια όμως, μια τραγωδία της μαράζωνε τη ψυχή. Το 2013 αυτοκτόνησε η πρώτη της κόρη, Kate από το γάμο της με τον Barry. Ήταν μια βασανισμένη ψυχή, που πάλεψε χρόνια με τα ναρκωτικά. Είχε ακόμα 2 κόρες από τους άλλους 2 γάμους της. Τη Charlotte Gainsbourg και τη Lou Doillon. Αμφότερες ακολούθησαν τα καλλιτεχνικά βήματα των γονιών τους.
Είχε υποστεί ένα ελαφρύ εγκεφαλικό το 2021 και πρόσφατα είχε ακυρώσει μια σειρά συναυλιών για λόγους υγείας. Ήλπιζε και πίστευε πως θα το ξεπερνούσε γρήγορα, αλλά τελικά η καρδιά της σταμάτησε να χτυπάει στο διαμέρισμά της στο Παρίσι.
«Δεν είδα ποτέ τον εαυτό μου ως μια μούσα», είχε πει κάποια στιγμή η Jane Birkin. Και προφανώς έτσι ένιωθε. Αλλά, με όλο το σεβασμό και επιτρέψτε μας, θα διαφωνήσουμε. Γιατί ο ορισμός της λέξης είναι το «πρόσωπο που αποτελεί πηγή έμπνευσης».
Και η Jane Birkin αυτό ακριβώς αποτέλεσε σε όλη της ζωή. Για πολλούς ανθρώπους. Με πολύ περισσότερους του ενός τρόπους.
