Ήταν βράδυ Δευτέρας, όταν βρέθηκα στην είσοδο του «Θεάτρου Άλφα/ Ληναίος – Φωτίου», στην καρδιά της Αθήνας, για να παρακολουθήσω την «Ιστορία ενός Σκύλου που τον Έλεγαν Πιστό». Μια παράσταση, για την οποία είχα ακούσει από τον περασμένο Αύγουστο, όταν η «Συντροφιά των Ονειροπόλων» – Κώστας Γάκης, Γιάννης Βασιλώττος, Ελευθερία Μάζαρη, Ιωάννα Παπακωνσταντίνου και Νατάσα Φαίη Κοσμίδου – περιόδευε στην Ικαρία.
Από τη Μαριλένα Βασιλειάδη
Έπρεπε να την παρακολουθήσω.
Από την πρώτη κιόλας στιγμή, οι τέσσερις ηθοποιοί, καταρρίπτουν τα όρια της σκηνής και γίνονται ένα με τον θεατή. Ο θεατής, γίνεται πια κομμάτι μιας μυσταγωγικής διαδικασίας. Συμμετέχει σε μια οικολογική επανάσταση, που ξεκινά από ένα μικρό θέατρο, σε μια πολύβουη δυτική πόλη και αντηχεί μέχρι τον Αμαζόνιο.
Λίγους μήνες μετά, συνομιλώ με τον Κώστα Γάκη, εμπνευστή και σκηνοθέτη του εμβληματικού έργου του Xιλιανού ακτιβιστή – συγγραφέα, Λουίς Σεπούλβεδα, για όλα όσα συμβαίνουν εντός, αλλά και εκτός σκηνής και για όλα όσα επικοινωνεί στο κοινό η συντροφιά των ονειροπόλων τα βράδια της Δευτέρας και Τρίτης.
– Τα βράδια της Δευτέρας και Τρίτης, δανείζεσαι τη φωνή ενός σκύλου, του Αφμάου, αλλά και του ίδιου του Σεπούλβεδα, για να μας ιστορήσεις το πιο αληθινό παραμύθι. Την άρρηκτη, την πολύπαθη σχέση Ανθρώπου και Φύσης. Πώς θα περιέγραφες αυτό που συμβαίνει μέσα στην μικρή αίθουσα του «Θεάτρου Άλφα/ Ληναίος – Φωτίου»;
Είναι μια μαγική συνάντηση προς κάθε κατεύθυνση…το κοινό κυριολεκτικά ταυτίζεται με την αφήγηση του κυνηγημένου σκύλου, ο οποίος παλεύει να κρατήσει αναμμένη τη φωτιά της μνήμης και της ανθρωπιάς. Οι θεατές, μας μιλούν στο τέλος με δάκρυα στα μάτια. Μοιράζονται μαζί μας ιστορίες δικές τους από τη Μάνα Γη. Μας λένε ότι θέλουν να αναλάβουν δράση…τι πιο όμορφο μετά το τέλος μιας παράστασης από την αίσθηση ότι ο άλλος ίσως έχει μετακινηθεί έστω και λίγο από το βόλεμα του.
-Όσο λιτό είναι το σκηνικό, τόσο περισσότερα συμβαίνουν επί σκηνής. Μία πληθώρα μουσικών οργάνων (τα οποία εκμεταλλεύεστε στο έπακρο), χορός, σωματικό θέατρο…Ποιος εμπνεύστηκε αλήθεια αυτό το πάντρεμα;
Η ιδέα, μου ήρθε εντελώς οργανικά όταν διάβασα το βιβλίο τον Απρίλη του 2017. Εκείνη την εποχή είχα μια υπέροχη συνεργασία με τη δασκάλα σωματικών κρουστών, Τζωρτζίνα Βαρδουλάκη, με την οποία παραδίδαμε ένα σεμινάριο στο «Θέατρο Άλφα/Ληναίος – Φωτίου», σε σχέση με τους ήχους που μπορεί να παράξει το ανθρώπινο σώμα. Διαβάζοντας λοιπόν το βιβλίο, σκέφτηκα ότι υπάρχει μια αναλογία κάθε φυλής του κόσμου με την ομάδα εκείνου του σεμιναρίου, που σε κύκλο ξεδίπλωνε με το σώμα μια «ηχητική βεντάλια» σωματικών κρουστών, κραυγών, πολυφωνιών, ήχους ζώων πουλιών κλπ.
Η λιτότητα αυτή είναι ιερή, μαγική, μεταμορφωτική. Χωρίς καθόλου σκηνικά, μόνο με το σώμα και τις άπειρες δυνατότητες που σου αποκαλύπτει η επίπονη άσκησή του.
-Σύντροφοι σου σε αυτό το ταξίδι, είναι μια υπέροχη ομάδα. Ο Γιάννης Βασιλώττος, η Ελευθερία Μάζαρη, η Ιωάννα Παπακωνσταντίνου και η συν-δημιουργός σου Νατάσα Φαίη Κοσμίδου. Ποια ανάγκη δημιούργησε αυτή τη συντροφιά;
Για μια τέτοια παράσταση, που μιλά για την φυλή των «Ανθρώπων της Γης», οι οποίοι ζουν μέσα στα άγρια δάση και αντιμετωπίζουν σαν μια γροθιά κάθε κακουχία της φύσης, αλλά και την κερδοφόρα μανία των εταιρειών, είχα την ανάγκη να έχω δίπλα μου πραγματικούς συντρόφους, ανθρώπους με μεγαλοψυχία, με πολιτική θέση, με πάθος, πυγμή, ενσυναίσθηση και αγάπη. Είμαι τυχερός που βρίσκομαι στο πλάι τους. Μόνο με τέτοιους αφοσιωμένους ανθρώπους μπορεί να συμβεί μια παράσταση σαν αυτή.
-Θα ήθελες να μας συστήσεις την «Συντροφιά των Ονειροπόλων»; Τι να περιμένουμε στο προσεχές μέλλον;
Η «Συντροφιά των Ονειροπόλων», αποτελεί συνέχεια και «άνθος» της γόνιμης και πολυποίκιλης ιστορίας του θεάτρου «Άλφα» και των ανθρώπων που έδρασαν σε αυτό, με προεξάρχουσες μορφές φυσικά τον Στέφανο Ληναίο και την Έλλη Φωτίου. Σε αυτήν την ιστορία αναφέρεται. Από αυτή την ιστορία εκκινεί και ανοίγει φτερά. Τιμώντας τη μνήμη. Ενισχύοντας το δεσμό. Ποτίζοντας τη ρίζα. Δημιουργώντας νέα δίκτυα.
Το 2020 ο Τάσος Ιορδανίδης ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου και μου πρότεινε να γίνω ο καλλιτεχνικός υπεύθυνος του Δευτερότριτου. Ο Ιορδανίδης, από κοινού με τον Στέφανο Ληναίο, υποδέχτηκαν με χαρά τις προτάσεις μου για τη δημιουργία ενός πολύβουου καλλιτεχνικού «μελισσιού» με ποικίλες δράσεις και πρωτοβουλίες με το όνομα «Άλφα Μικρό, μια συντροφιά ονειροπόλων». Η συντροφιά αυτή, είναι ένας πυρήνας δημιουργικότητας, αμεσοδημοκρατίας και πολιτισμού, που εκπέμπει με διαρκείς καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες σήματα ανθρωπιάς, αλληλεγγύης, μιας τρυφερότητας που αντέχει, αλλά και μιας κοινωνίας που μπορεί να αλλάξει.
Μουσικές και ποιητικές βραδιές, ιντερνετικός ραδιοφωνικός σταθμός, ξαφνικό θέατρο στην πόλη, βίντεο-απόπειρες με κοινωνικό χαρακτήρα, παραστάσεις βαριετέ, όπου κάθε μέλος ξεδιπλώνει πεντάλεπτα θεατρικά «νούμερα», συνεντεύξεις με ενδιαφέροντες ανθρώπους της εποχής μας. Αυτές είναι κάποιες από τις δράσεις που ήδη ξεδιπλώνουμε αυτή τη σεζόν με τη «Συντροφιά»! Και συνεχίζουμε!!
-Ο Σεπούλβεδα, μας μιλάει για τον βίαιο διωγμό της φυλής των Μαπούτσε, από την κυβέρνηση της Χιλής. Οι Μαπούτσε, ιθαγενείς της Νότιας Χιλής, εκδιώχθηκαν βίαια από τις μεγάλες εταιρείες υλοτομίας που απειλούν εδώ και χρόνια τον Αμαζόνιο και εξαλείφουν τις πιο αρχαίες φυλές του πλανήτη. Η δική σας αναφορά στη φυλή των Μαπούτσε ωστόσο, επί σκηνής, έχει μια έννοια καθολική (;)
Ακριβώς! Για μας αυτή η λέξη (Mapuche) αποκτά μέσω της παράστασης έννοια πλατιά, καθολική, συμβολική, πανανθρώπινη. Έχει σημασία να μοιραστώ την ετυμολογία της λέξης Mapuche, γιατί απλώς, ακολουθώντας την, βρίσκουμε τη σύνδεσή μας με έναν πανάρχαιο αγώνα: mapu σημαίνει Γη, και che σημαίνει άνθρωπος…Επομένως οι άνθρωποι αυτής της φυλής ορίζουν τον εαυτό τους ως «Άνθρωποι της Γης». Θεωρούν ότι είναι συνδεδεμένοι με τη Γη, με σχέση μητρότητας και θεωρούν ότι όλα τα ζωντανά πλάσματα της Γης, της θάλασσας, του ουρανού, δεν είναι τίποτα άλλο παρά αδέρφια.
Δεν χρειάζεται παρά να πάρεις σκυτάλη από αυτή τη υπέροχη νοηματοδότηση και να συνεχίσεις να λες αυτή την ιστορία, συνδέοντας την με τους αγώνες των εργαζομένων, των φοιτητών, τη δίκη του Ζακ, τον αγώνα ενάντια στην πατριαρχία, κάθε αγώνα ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης.
-Είστε η απόδειξη πως το Θέατρο, δεν χρειάζεται εντυπωσιακά φώτα, ακριβά κοστούμια και μεγάλες σκηνές. Το μήνυμα που εκπέμπετε από ένα μικρό θέατρο στην καρδιά της πόλης, ο κόσμος το αγκάλιασε και το αφουγκράστηκε. Σε τι πιστεύεις ότι οφείλεται η τόσο μεγάλη ανταπόκριση;
Η ανταπόκριση και η μεγάλη συγκίνηση και σύνδεση του κοινού με το έργο μας, οφείλεται στο πανανθρώπινο μήνυμα που μεταφέρει ο αγωνιστής συγγραφέας Λούις Σεπούλβεδα αλλά και πόσο αληθινά αντιχτυπούν τα λόγια του στις καρδιές μας. Το πόσο ζούμε κάθε σκηνή του βιβλίου του με όλο το σώμα μας, με όλη μας την ψυχή. Εδώ φυσικά πρέπει να αναφερθεί και να υπογραμμιστεί η σημαντική δουλειά της Νατάσας Φαίης Κοσμίδου, με την οποία επεξεργαστήκαμε τη διασκευή του κειμένου, αλλά και τη σκηνοθεσία. Είναι η ματιά της που βοήθησε, όσο τίποτα, να φτάσει σαν γάργαρο νερό το κείμενο του Σεπούλβεδα και τα τραγούδια μας κατευθείαν στο κέντρο της καρδιάς κάθε θεατή.
-Πρόσφατα ανακοινώσατε την παράταση των παραστάσεων σας μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου. Θα ήθελα ως επίλογο και ως κάλεσμα, να μας περιγράψεις, με δικά σου λόγια, την ιστορία του Αφμάου.
Η ιστορία του Αφμάου είναι όλη γραμμένη στο όνομά του: Αfmau σημαίνει «Πιστός». Πιστός στη ζωή, πιστός στη μάνα γη, πιστός στον αγώνα κάθε κατατρεγμένου πλάσματος, Πιστός στην περιπλάνηση των θεατρίνων, που μεταδίδουν το μικρόβιο της εξεγερμένης ύπαρξης όπου κι αν παίζουν. Έτσι κι εμείς, συνεχίζουμε παθιασμένα να περιπλανιόμαστε σε χώρο και χρόνο και να λέμε την πονεμένη ιστορία των δυο υπέροχων πρωταγωνιστών: ενός σκύλου και ενός ανθρώπου.
Που ήπιαν γάλα από την ίδια μάνα, την Ανθοφόρα. Που είχαν παππού τον σοφό φύλαρχο Wenchulaf. Που μεγάλωσαν σαν αδέρφια. Που έπειτα χωρίστηκαν βίαια, όταν οι λευκοί έκαψαν το χωριό τους. Που χρόνια μετά, ξαναβρέθηκαν στα παρθένα δάση της Χιλής και έσμιξαν στην πιο ζεστή αγκαλιά του κόσμου. Η περιπέτεια της παράστασης ξεκίνησε το 2019 στη Νότιο Κορέα, από το 2020 κατοικεί στο θέατρο Άλφα/Ληναίος – Φωτίου, όπου και συνεχίζει. Η Ικαρία το καλοκαίρι μας υποδέχτηκε ολόθερμα σε δυο συγκλονιστικές παραστάσεις – μια στη θάλασσα και μια στο βουνό – και τώρα, έχουμε μπροστά παραστάσεις στη Λιβαδιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις σε όλη την Ελλάδα. Το ταξίδι του Σκύλου συνεχίζεται!
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση, θα βρείτε στο viva.gr