Περιεχόμενα
Μια Μαριάννα που έγινε συνώνυμο της Ελπίδας. Μια Μαριάννα που έγινε γνωστή και με το μικρό της όνομα – κι ας επιβάλλει αλλιώς το «πρωτόκολλο». Ο πλούτος για τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη, που απεβίωσε σε ηλικία 80 ετών, δεν ήταν υλικός. Όχι μόνο, έστω. Ήταν, πάνω από όλα, ψυχικός.
Το να είναι κανείς «λεφτάς», τον κάνει συχνά αντιπαθή σε αρκετούς απλώς και μόνο γι’ αυτό, χωρίς να το ψάχνουν περαιτέρω. Ειδικά στην Ελλάδα όπου η νοοτροπία «χωριού» είναι ακόμα κυρίαρχη, φτάνει συχνά σε σημείο «να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα». Σε βρίζουν μόνο και μόνο επειδή «τα έχεις». Όμως η Μαριάννα Βαρδινογιάννη κατάφερε εν πολλοίς να βγει αλώβητη από αυτόν το τοξικό «κανόνα» του φθόνου.
Κι όποιος «λέει ό,τι λέει», ας πάει μια επίσκεψη, γιατί βόλτα δεν θα ‘ναι, ως το Νοσοκομείο Παίδων, στο κέντρο της Αθήνας. Ας ψάξει την Ογκολογική Μονάδα, δεν θα δυσκολευτεί να τη βρει, μιλάμε για ένα κτήριο που από το 2010 όταν και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, αποκλείεται να το «χάσεις» – ξεχωρίζει σαν τη μύγα μες στο γάλα. Αν δεν καταλάβει ούτε τότε, θα είναι άξιος της μοίρας του…
Η φιλανθρωπία δεν είναι πράξη. Η φιλανθρωπία είναι στάση ζωής. Και η Μαριάννα Βαρδινογιάννη αφιέρωσε τη δική της (ζωή) στη δημιουργία μιας σύγχρονης και πρωτοπόρου ιατρικής μονάδας, μίας από τις καλύτερες στην Ευρώπη, στην υπηρεσία των παιδιών που παλεύουν με τον καρκίνο. Είναι Γολγοθάς αυτός ο αγώνας. Αλλά δεν είναι χαμένος. Γίνεται εφικτό όταν υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα, όπως εν προκειμένω, το «θεριό» να νικηθεί.
Θα μπορούσε να μην είχε ασχοληθεί η Μαριάννα Βαρδινογιάννη. Να περιοριστεί σε κάποιες τυπικές «καλές πράξεις» και that’s all. Δεν το έκανε, όμως. Κι ευτυχώς. Για τα εκατοντάδες παιδάκια που σώθηκαν. Για όλα αυτά που θα σωθούν στο μέλλον. Αυτή η κληρονομιά είναι ισοδύναμη με όλα τα λεφτά του κόσμου. Και ακόμα παραπάνω.
Το καταφύγιο της, ο δικός της τόπος
Η Ερμιόνη ήταν ο τόπος της. Εκεί όπου μεγάλωσε, βιώνοντας μια παιδική ηλικία την οποία ποτέ δεν έπαψε να αναπολεί με αγάπη και νοσταλγία. Κουβαλώντας πάντα και περισσότερο στην καρδιά της τη μητέρα της, Ευαγγελία. Με την οποία είχαν έναν ιδιαίτερο δέσιμο.
Ήταν γλυκά αυτά τα χρόνια, παραδεισένια. Και φρόντισε να τα «επιμηκύνει» μετατρέποντας την Ερμιόνη σε σπίτι και της οικογένειας που αργότερα δημιούργησε η ίδια. Ποτέ δεν ξεχνιούνται τα χρόνια της αθωότητας. Είναι στιγμές. Που φυλάμε όλοι στην καρδιά και στο μυαλό μας. Θυμόταν πάντα τις δικές της (στιγμές) από τότε που ήταν μικρούλα.
Τότε που έκανε την αρχαιολόγο με τις φίλες της, σκάβοντας σε έναν τόπο που φημίζεται για τα αρχαία του ευρήματα –τότε γεννήθηκε και η μεγάλη αγάπη της για την αρχαιολογία, στην οποία και έκανε διατριβή αργότερα. ‘Η τότε που ανέβαζε θεατρικές παραστάσεις στο σχολείο. Το πείσμα της από τότε φάνηκε όταν κατάφερε να πάρει το ρόλο της Βρισηίδας στην Ιλιάδα, παρότι αρχικά δεν της είχε δοθεί – Ο δάσκαλος της άλλαξε γνώμη, ας έκανε και αλλιώς!
Εγκατέλειψε το πατρικό της και την Ερμιόνη σε νεαρή ηλικία προκειμένου να πάει Γυμνάσιο στον Πειραιά. Η μητέρα της θεωρούσε πως έτσι θα είχε περισσότερες ευκαιρίες και νέους ορίζοντες. Η μικρή Μαριάννα δεν ήθελε αρχικά καθόλου να αφήσει τους φίλους της και την πόλη της, έκλαψε γοερά. Όμως ήταν για το καλό της, όπως αποδείχθηκε περίτρανα προϊόντος του χρόνου.
Ο γάμος με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη και η φροντίδα της οικογένειας
Γνώρισε το σύζυγό της, Βαρδή Βαρδινογιάννη όταν ήταν ακόμα μαθήτρια και εκείνος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Ήταν αυτό που λέμε «έρωτας με την πρώτη ματιά». Παντρευτήκανε μερικά χρόνια αργότερα, από πολύ νωρίς κατάλαβαν πως αυτό που είχαν μεταξύ τους θα ήταν «για πάντα».
Έκαναν μαζί 5 παιδιά. Τον Γιάννη (1962), τη Χριστιάνα (1964), τον Γιώργο (1967), τον Νίκο (1974) και τη Βαρδιάννα (1976). Όλο αυτό το διάστημα χτίστηκε μια οικονομική «αυτοκρατορία», το ξέρουμε όλοι πολύ καλά. Αλλά παράλληλα και μία οικογένεια με αρχές και αξίες.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη φρόντισε γι’ αυτό. Ούσα 100% παρούσα στην ανατροφή των παιδιών της, επιλέγοντας συνειδητά και με ζέση να μην αφήσει το μεγάλωμα σε νταντάδες και «τρίτους». Ακολουθώντας πιστά τη συμβουλή που της είχε δώσει η δικιά της μητέρα: «Δώσε στα παιδιά σου φτερά για να πετάξουν και ρίζες για να επιστρέφουν».
Η πιο δύσκολη στιγμή της ζωής της ήταν η περίοδος της εξορίας του άντρα της στην Αμοργό κατά τη διάρκεια της Χούντας. Αντιστάθηκε ως αξιωματικός του Ναυτικού κι αυτό ήταν ασυγχώρητο για το τότε καθεστώς. Με 3 τότε ακόμα μικρά παιδιά, τα οποία έπρεπε να φροντίζει έχοντας την αγωνία κάθε δευτερόλεπτο για την τύχη του συζύγου της.
«Παίρνοντας ένα καΐκι μέσα στον χειμώνα, πήγα στην Αμοργό με τα δύο μεγαλύτερα παιδιά μου. Μέναμε σε ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό, πλημμυρισμένοι όμως από την αγάπη και τη συμπαράσταση των κατοίκων της Αμοργού. Δεν θα τους ξεχάσω ποτέ… Κάθε μέρα έβρισκα στο παράθυρό μας πότε ένα μπουκάλι γάλα, πότε δύο αυγά, ένα ζεστό ψωμί… Η αγάπη τους ήταν βάλσαμο στην ψυχή μας», θα θυμηθεί χρόνια αργότερα, σε συνέντευξή της στο Newmoney.gr.
Τέτοια γεγονότα ενίσχυσαν την τάση της να τοποθετεί πάντα τα πράγματα στη ρεαλιστική τους βάση, μην αφήνοντας τη χλιδή και την οικονομική άνεση να της αλλοιώσουν το χαρακτήρα ή να την κάνουν να ξεχάσει τα ουσιώδη και τα σημαντικά.
Μαριάννα Βαρδινογιάννη: Η μητρότητα ήταν ο σημαντικότερος ρόλος και η πηγή έμπνευσης
Είναι, σε τελική ανάλυση, και η πηγή του φιλανθρωπικού της έργου. «Η μητρότητα είναι και παραμένει ο σημαντικότερος ρόλος στη ζωή μου, αλλά και η πηγή της έμπνευσής μου για κάθε τι που δημιούργησα και για κάθε τι στο οποίο δεσμεύτηκα για την προστασία και την υγεία των παιδιών. Πιστεύω πως επειδή ήμουν μητέρα, μπόρεσα να καταλάβω, να νιώσω τον πόνο της μάνας που κινδυνεύει να χάσει το παιδί της από καρκίνο. Σε αυτή την αγάπη της κάθε μάνας οφείλει την ύπαρξη της η “ΕΛΠΙΔΑ”», ο τρόπος που η ίδια το είχε εκφράσει στην ίδια συνέντευξη.
Τότε είχε εξηγήσει και πώς γεννήθηκε το Σωματείο «ΕΛΠΙΔΑ-Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο» το 1990, η βάση για όσα ακολούθησαν: «Από την τραγική διαπίστωση πως χάνονταν παιδικές ζωές γιατί δεν υπήρχε στη χώρα μας η υποδομή για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου ούτε η οικονομική δυνατότητα να φύγουν στο εξωτερικό όλα τα παιδιά που έπασχαν από καρκίνο.
Από τη στιγμή που πρώτο-αντίκρισα τα δακρυσμένα μάτια των μητέρων και έζησα την αγωνία τους για τα άρρωστα παιδιά τους, δεν έφευγαν από τη σκέψη μου και την καρδιά μου.
Έτσι ξεκινήσαμε με τη δημιουργία της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στο Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία εν συνεχεία με τον Ξενώνα της ΕΛΠΙΔΑΣ, ακολούθησε η δημιουργία του Πρώτου Ογκολογικού Νοσοκομείου για παιδιά στην Ελλάδα και λίγο αργότερα η ίδρυση του Συλλόγου ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ και της ομώνυμης Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών».
Οι ιστορίες των παιδιών της ΕΛΠΙΔΑΣ ήταν και δικές της ιστορίες
Υπήρξε μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα η Μαριάννα Βαρδινογιάννη. Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, από το 1999, σε θέματα που αφορούν τα δικαιώματα και την προστασία των παιδιών καθώς και την πολιτιστική κληρονομιά.
Βραβεύτηκε πολλάκις, εντός και εκτός συνόρων. Όμως τίποτα δεν συγκρινόταν με αυτό που ένιωθε «κάθε φορά, που ένα παιδί φεύγει υγιές από το νοσοκομείο και συνεχίζει τη ζωή του» καταπώς η ίδια το είχε θέσει.
«Στόχος μας είναι 4 στα 4 παιδιά να καταφέρουμε να σώζονται! H αγάπη μου για το παιδί είναι τόσο δυνατή που μετατρέπεται σε… πείσμα! Κι εκεί που οι άλλοι βλέπουν σκοτάδι, εγώ βλέπω φως! Και δεν ησυχάζω μέχρι να λάμψει αυτό το φως στη ζωή των παιδιών….», έλεγε.
Ήταν παρούσα η Μαριάννα Βαρδινογιάννη. Σωματικά, ψυχικά. Γνώριζε όλα τα παιδιά του ΕΛΠΙΔΑ με το μικρό τους όνομα. Και βίωσε στιγμές που κλείδωσε για πάντα στην καρδιά της. Με τα δικά της λόγια, με τα δικά της παραδείγματα:
«Πώς να βάλω σε λέξεις το συναίσθημα που ένιωσα όταν ο Παναγιώτης, το πρώτο μεταμοσχευμένο μας παιδί, παντρεύτηκε και εγώ ήμουν η κουμπάρα; Ή το συναίσθημα που ένιωσα όταν η Έφη, που έχασε το πόδι της δίνοντας τη μάχη ενάντια στον καρκίνο, κατάφερε να γίνει πρωταθλήτρια Ελλάδας στην ξιφασκία με αμαξίδιο και μου παρέδωσε το μετάλλιο της;
Ή όταν ο μικρός μου Στέλιος βγαίνοντας από το Νοσοκομείο, μου τηλεφώνησε να με προσκαλέσει στο χωριό του στην Καστοριά, δίνοντάς μου ακριβείς οδηγίες πώς να πάω να βρω το σπίτι του;
Δεν ξεχνώ μια ημέρα, όταν πρόσφατα βρέθηκα στο Νοσοκομείο μας, που είδα ένα μικρό αγοράκι να κλαίει. Ανήσυχη το πλησίασα για να μάθω τι συμβαίνει και μου εξήγησε πως μόλις είχε λάβει το εξιτήριο για να επιστρέψει στο σπίτι του. “Εγώ όμως δεν θέλω να φύγω από εδώ. Η αγάπη και η στοργή από όλους εδώ με έκαναν να νιώσω πως το Νοσοκομείο αυτό είναι το σπίτι μου!” Οι στιγμές αυτές είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός, βαθιά φυλαγμένος στην καρδιά και στην ψυχή μου».
Ο πραγματικός πλούτος για την Μαριάννα Βαρδινογιάννη
Όπως το ίδιο θησαυρός ήταν και το να βλέπει τα δικά της παιδιά να μεγαλώνουν, να προκόβουν ως άνθρωποι και ως επαγγελματίες. Το σπίτι, τα τελευταία χρόνια, πλημμύριζε κάθε Σαββατοκύριακο από παιδικές φωνές, εγγόνια και δισέγγονα.
Τι ευλογία. Και ξέρουμε θα ακουστεί κλισέ, αλλά ας είναι. Γιατί είναι αλήθεια, στο 100%. Ο πραγματικός πλούτος είναι οι ανθρώπινες σχέσεις και η αγάπη που πηγάζει εξ αυτού. Δεν μπορούμε να το ξέρουμε, αλλά φανταζόμαστε θα ‘ταν ένα θέμα που συχνά πυκνά θα «έπιαναν» με τον άντρα της, Βαρδή μιλώντας κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού τους γεύματος.
Ήταν η δική τους ιερή στιγμή. Όσο φορτωμένο κι αν ήταν το πρόγραμμα, έβρισκαν κατά κανόνα χρόνο για να φάνε μαζί στο μέσο της ημέρας. Τόσες υποχρεώσεις, τόσα πράγματα να γίνουν. Αλλά τα πάντα στη ζωή είναι θέμα προτεραιτότητων. Και αυτά ορίζουν το αποτύπωμα που αφήνουμε «φεύγοντας». Γιατί όλοι θα «φύγουμε». Φτωχοί και πλούσιοι.
