Περιεχόμενα
Υπάρχουν μερικά γεγονότα τόσο σπουδαία, τόσο σημαντικά που δεν ξεχνάς ποτέ τη στιγμή που τα έμαθες, πού ήσουν και τι έκανες. Έτσι πρόχειρα και ατάκτως ερριμμένα μας έρχονται στο μυαλό η τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, η εξαγγελία του δημοψηφίσματος από τον Αλέξη Τσίπρα. Και βεβαίως, η Πριγκίπισσα Νταϊάνα. Ο θάνατός της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι. Σαν ψέμα. Σαν σενάριο ταινίας που κανένας λογικός νους δεν θα ήθελε να είναι based on a true story,
Αν ήσουν σε ηλικία που θυμάσαι, ακόμα σου έρχεται ξεκάθαρα το τι έκανες και πώς έμαθες το άσχημο μαντάτο. Το πόσο απίστευτο ήταν. Στενάχωρο, ανατριχιαστικό. Συμπληρώνονται 26 χρόνια σήμερα (31/8) από εκείνη την ημέρα που συγκλόνισε όχι μόνο τη Μεγάλη Βρετανία αλλά τον κόσμο ολάκερο. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν «μια μέρα» αλλά μια αλληλουχία ιστορικών γεγονότων.
Η Πριγκίπισσα Νταϊάνα, εκείνο το καλοκαίρι, είχε επιτέλους καταφέρει να γίνει ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Είχε πάψει πια να προσποιείται. Να ζει την καθημερινή κόλαση του «παίζω ένα ρόλο». Δεν υπήρξε ποτέ χαρούμενη ως σύζυγος του (νυν βασιλιά) Καρόλου.
Ένιωθε εγκλωβισμένη στους περιορισμούς και στις υποχρεώσεις που απορρέαν από τον ευγενή της τίτλο. Δεν ήταν αυτό που ήθελε να κάνει στη ζωή της, δεν το άντεχε και επιτέλους είχε βρει τη δύναμη να προχωρήσει, να απελευθερωθεί.
Ήταν, επίσης, μια απατημένη σύζυγος. Ο Κάρολος εξ αρχής σχεδόν του γάμου τους είχε παράλληλη σχέση με την Καμίλα Πάρκερ-Μπόουλς. Ο Καρολος ποτέ δεν την ήθελε πραγματικά για γυναίκα του, την παντρεύτηκε μόνο και μόνο επειδή υπέκυψε στο «θέλω» των γονιών του.
Το διαζύγιο ήταν η λύτρωσή της. Ήθελε επίσης να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της δημοσιότητάς της για να κάνει καλό στον κόσμο. Κατ’ εικόνα της περίφημης χειραψίας που είχε κάνει με ασθενή που έπασχε από AIDS σε νοσοκομείο του Λονδίνου, το 1987. Με τόση παραπληροφόρηση που υπήρχε τότε για την ασθένεια, ήθελε τόλμη και δύναμη ψυχής για να κάνεις κάτι τέτοιο.
Οι μοιραίες στιγμές πριν από το δυστύχημα που σόκαρε τον κόσμο
Η σύναψη ερωτικής σχέσης με τον Ντόντι Αλ Φαγέντ, τον 42χρονο γιο του ιδιοκτήτη των Harrods Μοχάμεντ Αλ Φαγέντ, ήταν η συμβολική και πρακτική ενέργεια του «πάω παρακάτω». Είχε όνειρα, είχε σχέδια η Νταϊάνα.
Έλα όμως που ήταν ακόμα εγκλωβισμένη στο ρόλο της, στη φήμη της. Με τον Ντόντι έκαναν μαζί διακοπές στη Σαρδηνία σε σκάφος, με παπαράτσι να τους κυνηγούν σε κάθε τους βήμα, για ένα ενσταντανέ που θα γινόταν πρωτοσέλιδο.
Από την Ιταλία, ταξίδεψαν στο Παρίσι για να περάσουν μια τελευταία μέρα μαζί. Την επομένη, η Νταϊάνα είχε προγραμματίσει να πετάξει για την Αγγλία για να βρεθεί ξανά με τους γιους τους, Γουίλιαμ και Χάρι.
Αλλά οι παπαράτσι εντοπίζουν το ζεύγος στο ξενοδοχείο Ritz, ιδιοκτησίας άλλωστε των Αλ Φαγέντ. Παίρνουν στο κατόπι το αυτοκίνητό τους καθώς το ζεύγος έβγαινε για φαγητό. Θυμωμένος, ο Ντόντι ακυρώνει το δείπνο. Θα επιστρέψουν στο Ritz, τρώνε εκεί. Έξω επικρατεί χάος και τα πλάνα από το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης δείχνουν μια ξεκάθαρα δυσαρεστημένη Νταϊάνα να περπατά στο λόμπι του ξενοδοχείου.
Ο Ντόντι έχει ένα σχέδιο για να ξεφύγουν από τους ενοχλητικούς φωτογράφους. Δύο αυτοκίνητα θα λειτουργήσουν σαν δόλωμα φεύγοντας από την μπροστινή είσοδο του ξενοδοχείου. Την ίδια στιγμή, αυτός και η Νταϊάνα θα φύγουν από την πίσω πόρτα με μια Mercedes S280.
Ο 41χρονος Ανρί Πολ, ο εν ενεργεία επικεφαλής ασφαλείας του Ritz, αναλαμβάνει να οδηγήσει. Δεν είναι κανονικός σοφέρ. Έχει κληθεί ενώ ήταν εκτός υπηρεσίας και τον βίντεο τον δείχνει να πίνει ένα ποτό στο μπαρ ενώ περιμένει.
Η Νταϊάνα και ο Ντόντι φεύγουν από το Ritz στις 00:18 Μια τελευταία φωτογραφία τους δείχνει στη Mercedes ως εξής: ο Πολ στο τιμόνι, ο σωματοφύλακας του Ντόντι και μοναδικός επιζών, Τρέβορ Ρις-Τζοουνς δίπλα του και η Νταϊάνα στο πίσω μέρος που κοιτάζει έξω.
Καθώς το αυτοκίνητο, κυνηγημένο από φωτογράφους, πλησιάζει με ταχύτητα το τούνελ Pont de l’Alma, ο Πολ πάει να προσπεράσει ένα λευκό Fiat Uno, βρίσκει πάνω σε αυτό και χάνει τον έλεγχο. Το όχημα προσκρούει με δύναμη στον 13ο τσιμεντένιο πυλώνα της υπόγειας σήραγγας.
Ο Ντόντι και ο Πολ πεθαίνουν ακαριαία. Ο Ρις-Τζόουνς τραυματίζεται σοβαρά. Η Νταϊάνα είναι σοβαρά τραυματισμένη, αλλά ακόμη ζωντανή. Μεταφέρεται στο νοσοκομείο Pitié-Salpêtrière. Όμως η καρδιά της δεν αντέχει. Παρά τις σκληρές προσπάθειες ανάνηψης από πλευράς του προσωπικού, πεθαίνει στις 4 το πρωί. Ήταν μόλις 36 ετών.
Το πένθος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο
Όταν μαθαίνεται τι έχει συμβεί, το σοκ παγκοσμίως είναι τεράστιο. Ο θρήνος στη Μεγάλη Βρετανία ξεπερνάει κάθε προηγούμενο. Η Νταϊάνα δεν ήταν μια «απλή» πριγκίπισσα. Αλλά «άνηκε στο λαό» κατά την αλησμόνητο χαρακτηρισμό (People’s princess) που συμπεριέλαβε στο διάγγελμά του ο τότε πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ.
Την κηδεία της στις 5 Σεπτεμβρίου 1997 στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ εκτιμάται πως παρακολούθησαν τηλεοπτικά 2,5 δισεκατομμύρια θεατές από όλο τον κόσμο. Στη μνήμη της Νταϊάνα, ο Έλτον Τζον έπαιξε στο πιάνο μία διασκευή του τραγουδιού του, «Candle in the Wind».
Το «μαύρο πρόβατο» που έσωσε τη μοναρχία
Δεν είχε τουπέ, δεν ήταν σνομπ η Νταϊάνα, μήτε απρόσιτη ή απόμακρη. Ήταν μια (όμορφη) γυναίκα με την οποία πολύς κόσμος ταυτιζόταν, την ένιωθε δικιά του. Το φιλανθρωπικό της έργο ήταν πολύ σημαντικό, έφερνε έναν άνεμο ανανέωσης στο μουντό κόσμο της βρετανικής μοναρχίας.
Για το Παλάτι ήταν πάντως το «μαύρο πρόβατο». Στο Μπάκινγχαμ δεν μπορούσαν να διανοηθούν τα όσα έκανε, το πώς έτριβε στα μούτρα τους παραδόσεις και συνήθειες ετών. Γι’ αυτό και άλλωστε πλείστες θεωρίες συνωμοσίας α λα Έλβις Πρίσλεϊ κυκλοφόρησαν μετά τη μοιραία βραδιά του Αυγούστου του 1997 στο Παρίσι, επιμένουν ακόμη και σήμερα.
Η πιο δημοφιλής είναι πως ο θάνατός της ήταν «παραγγελιά» σκοτεινών κύκλων εντός ή πέριξ της μοναρχίας – κάποιοι μάλιστα το πήγαν ακόμα παραπέρα, επειδή, λέει, ήταν έγκυος. Σύμφωνα με τους θιασώτες αυτής της άποψης, το λευκό Uno μόνο τυχαία δεν βρέθηκε εκείνη τη στιγμή στο τούνελ και ήταν ο οδηγός αυτού που προκάλεσε το ατύχημα.
Οι ανακριτικές αρχές πάντως συμπέραναν ότι ο Ανρί Πολ βρισκόταν υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών και μεγάλης ποσότητας αλκοόλ την ώρα το δυστυχήματος – αργότερα θα αποκαλυπτόταν πως πάλευε καιρό με την κατάθλιψη.
Συμβαίνει συχνά με σπουδαία πρόσωπα που «φεύγουν» νέοι να ντύνονται με ένα πέπλο ηρωοποίησης. Το τραγικό της μοίρας τους έρχεται να συνδεθεί με την απουσία της αναπόφευκτης φθοράς που φέρνει ο χρόνος. Και δημιουργείται κάτι που προσομοιάζει στη σφαίρα του μύθου.
Η Νταϊάνα πάντως είχε ήδη κάνει κινήσεις καινοφανείς και γεμάτες δύναμη ψυχής ενόσω ζούσε ακόμη. Στην περίφημη συνέντευξή της στο BBC τον Νοέμβριο του 1995 μίλησε για τη διάλυση του γάμου της, για τη θλίψη που ένιωθε μέσα σε αυτόν (το γάμο), αποκάλυψε πως υπέφερε από βουλιμικά επεισόδια και κατάθλιψη.
Ξάφνου δεν ήταν η χαρούμενη Πριγκίπισσα των παραμυθιών, αλλά μια κανονική γυναίκα σαν όλες τις άλλες. Με τα προβλήματα, τις αγωνίες, τους φόβους της. Μοιάζει αυτονόητο σήμερα, αλλά εκείνη την εποχή τα πράγματα και οι αντιλήψεις ήταν διαφορετικές. Ήταν ανήκουστο για μια γυναίκα της θέσης της να βγει και να πει τέτοια πράγματα σε δημόσια κλίματα.
Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Για πάντα σύμβολο
Ο τόσο πρόωρος και άδικος χαμός της, την ανήγαγε σε αιώνιο σύμβολο. Και είναι κάτι που ουδόλως έχει αλλοιωθεί παρά τα 26 χρόνια που έχουν περάσει από το τραγικό δυστύχημα.
Συνιστά παιχνίδισμα της μοίρας πως η γυναίκα που τόσο πολεμήθηκε όσο ζούσε από το Παλάτι, έγινε αυτή που έδωσε με το θάνατό της μια νέα πνοή στη βρετανική μοναρχία, αναγκάζοντάς την να εξανθρωπιστεί για να συνεχίσει να υπάρχει. Όσοι, πολλοί, έχουν δει το The Crown στο Netflix ξέρουν ακριβώς για τι μιλάμε.
Η λαίδη Νταϊάνα Σπένσερ μπορεί να πέθανε μόλις στα 36 της χρόνια, αλλά το αποτύπωμα που άφησε θα μείνει για πάντα, ανεξίτηλο. Ένα κερί στον άνεμο (candle in the wind) που, κι όμως, αντέχει, δεν θα σβήσει ποτέ.
