Περιεχόμενα
Ήταν τον Απρίλιο του 2012 όταν βγήκε στις αίθουσες του κινηματογράφου το Marley, ένα βιογραφικό φιλμ σε σκηνοθεσία Κέβιν ΜακΝτόναλντ που καταγράφει τη ζωή του Μπομπ Μάρλεϊ. Η ταινία ξεκίνησε αρχικά να αναπτύσσεται το 2008, με προγραμματισμένη ημερομηνία κυκλοφορίας για τα 65α γενέθλια του Marley στις 6 Φεβρουαρίου 2010 ωστόσο βγήκε στις αίθουσες δύο χρόνια αργότερα το 2012.
Ο Μάρλεϊ γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό, το Νάιν Μάιλς, του Σεντ Αν Πάρις, στη Τζαμάικα. Το πλήρες όνομά του ήταν Ρόμπερτ «Μπομπ» Νέστα Μάρλεϊ . Αυτό το μικρό ταπεινό παιδί κατάφερε να γίνει ο βασιλιάς της Ρέγκε μουσικής συντελώντας καθοριστικά στη διάδοση του μουσικού είδους, αλλά και του ρασταφαριανισμού.
Για να φτάσει όμως στην κορυφή ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Σε ηλικία 14 ετών, εγκατέλειψε το σχολείο και άρχισε να δουλεύει ως βοηθός οξυγονοκολλητή.
Τις ελεύθερες ώρες του έπαιζε μουσική με τον φίλο του Νέβιλ «Μπάνι» Λίβινγκστον (γνωστότερο αργότερα ως Μπάνι Γουέιλερ) και τον Τζο Χιγκς, μέλος του κινήματος των Ρασταφάρι, ένα περίεργο κράμα από βιβλικές προφητείες, φιλοσοφία της επιστροφής στη φύση και μαύρου εθνικισμού, που αποθεώνει τη λατρεία της μαριχουάνας και τη νοσταλγία επιστροφής στην Αφρική. Στην παρέα προστέθηκε και ο νεαρός Πίτερ Μάκιντος (γνωστός αργότερα ως Πίτερ Τος).
Το 1962 ο Μάρλεϊ ηχογράφησε τα δύο πρώτα του σινγκλ «Judge Not» και «One Cup of Coffee», που πέρασαν απαρατήρητα και τα γνωρίσαμε από τις μεταθανάτιες συλλογές τραγουδιών του.
Το 1963, οι Μάρλεϊ, Λίβινγκστον και Μάκιντος σχημάτισαν ένα γκρουπ, που έπαιζε σκα και ροκστίντι μουσική (πρώιμες μορφές Ρέγκε), με την ονομασία The Teenagers. Μετά από συνεχείς αλλαγές, το συγκρότημα κατέληξε στην ονομασία The Wailers.
H επιτυχία δεν ήρθε και ο Μάρλεϊ αναγκάσθηκε να μετακομίζει με τη γυναίκα του Ρίτα Άντερσον στο σπίτι της πεθεράς του στο Ντελαγουέρ των ΗΠΑ, όπου δούλεψε ως εργάτης στη χημική βιομηχανία Ντιπόν και την αυτοκινητοβιομηχανία Κράισλερ.
Ο Μάρλεϊ πέρασε στην αιωνιότητα ως ένας τραγουδιστής του έρωτα, της αγάπης, αλλά και της πολιτικής συμφιλίωσης και του κινήματος ενάντια στη φυλετική καταπίεση, ένα λαϊκό είδωλο με παγκόσμια εμβέλεια. Αυτός είναι και ο λόγος που ημέρα γέννησής του, η 6η Φεβρουαρίου του 1945, γιορτάζεται στην Τζαμάικα ως εθνική επέτειος.
Ο Μπομπ Κέννερ του Complex αφού είδε το φιλμ και άκουσε το απίστευτο soundtrack της ταινίας συγκέντρωσε τις ιστορίες πίσω από πέντε κλασικά έργα του Μάρλεϊ.
1. Bob Marley & The Wailers «Jammin» (1977)
Το «Jamming» είναι ένα τραγούδι της μπάντας Bob Marley and the Wailers από το άλμπουμ τους του 1977 Exodus. Το τραγούδι εμφανίζεται επίσης στο συλλογικό άλμπουμ Legend. Επανακυκλοφόρησε 10 χρόνια αργότερα ως φόρος τιμής στον Μάρλεϊ και έγινε ξανά επιτυχία.
Το τραγούδι περιέχει τη φράση, «No bullet can stop us now». Στις 3 Δεκεμβρίου 1976, ο Μάρλεϊ πυροβολήθηκε από άγνωστους ένοπλους που είχαν εισβάλει στο σπίτι του. Λίγο αργότερα ανάρρωσε.
Υπήρξε ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του Μάρλεϊ, μια γιορτή των καλών εποχών και της σπουδαίας μουσικής. Αλλά απέκτησε νέο νόημα όταν ο Μάρλεϊ επέστρεψε στην Τζαμάικα από την αυτοεξορία στο Λονδίνο και ερμήνευσε το τραγούδι στο One Love Peace Concert στις 22 Απριλίου 1978.
Η ζωντανή εκτέλεση του «Jammin» από τον Μάρλεϊ, η οποία εμφανίζεται στην ταινία Marley και περιλαμβάνεται στο επίσημο soundtrack της ταινίας, μετέτρεψε ένα τραγούδι για πάρτι σε ένα μυστικιστικό τελετουργικό για να διώξει την κατάρα της πολιτικής βίας.
Η Τζαμάικα ήταν τότε στην πρώτη γραμμή του Ψυχρού Πολέμου, με μια φιλοκουβανική σοσιαλιστική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Μίχαελ Μάνλεϊ να συγκρούεται με μια αντικομμουνιστική δεξιά αντιπολίτευση υπό την ηγεσία του Έντουαρντ Σίγκα.
Μόνο ο Μάρλεϊ θα μπορούσε να πείσει τον Μάνλεϊ και τον Σίγκα να τζαμάρουν μαζί του στη σκηνή και να ενώσουν τα χέρια τους σε ένα σημάδι ενότητας κάτω από τη σημαία του Jah Rastafari. Αν και η αιματοχυσία τελικά θα συνεχιζόταν, για εκείνη τη στιγμή τουλάχιστον φαινόταν ότι η ρέγκε μουσική είχε τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο.
2. Bob Marley &; The Wailers: «Smile Jamaica» (1976)
Το ρεφρέν του μπορεί να ακούγεται σαν ένα σλόγκαν τουριστικού φυλλαδίου – «Smile, you’re in Jamaica» – αλλά όπως καθιστά σαφές η ταινία Marley, το Smile Jamaica γράφτηκε με έναν πιο σοβαρό σκοπό από τον εορτασμό του ήλιου και των αμμώδεις παραλίες. Το 1976, οι εντάσεις μεταξύ του σοσιαλιστικού Λαϊκού Εθνικού Κόμματος και του δεξιού Τζαμαϊκανού Εργατικού Κόμματος είχε φτάσει στα άκρα, καθώς παρακρατικοί ευθυγραμμισμένοι και με τις δύο πλευρές μάχονταν για τον έλεγχο των δρόμων του Κίνγκστον.
Ο Μάρλεϊ κυκλοφόρησε αυτό το τραγούδι με την ελπίδα να φέρει τους ανθρώπους κοντά, και μάλιστα σχεδίασε μια δωρεάν συναυλία με το ίδιο όνομα. Όταν η κυβέρνηση Μάνλεϊ προκήρυξε γενικές εκλογές λίγο μετά την ανακοίνωση της συναυλίας του Μπομπ «Smile Jamaica», ο Μάρλεϊ φάνηκε να βρίσκεται σε κόντρα του PNP (Λαϊκό Εθνικό Κόμμα) – βάζοντας τον εαυτό του σε θανάσιμο κίνδυνο κατά τη διάρκεια των έντονα αμφισβητούμενων εκλογών.
Δύο ημέρες πριν από τη συναυλία «Smile Jamaica», στις 3 Δεκεμβρίου 1976, μια ομάδα δολοφόνων μπήκε κρυφά στο συγκρότημα του Μάρλεϊ στο 56 Hope Road και πυροβόλησε τον Μπομπ, τη σύζυγό του Ρίτα και τον μάνατζέρ του Ντον Τέιλορ. Ως εκ θαύματος, κανείς δεν σκοτώθηκε – και ο Μάρλεϊ συνέχισε την παράσταση όπως είχε προγραμματιστεί, επιδεικνύοντας προκλητικά τα τραύματά του από σφαίρες στη σκηνή.
3. The Wailers «Small Axe» (1970)
Ο Λι «Σκρατς» Πέρι ήταν κάτι περισσότερο από ένας λαμπρός παραγωγός, ήταν τραγουδιστής, τραγουδοποιός και σαμάνος που αναγνώρισε την ιδιοφυΐα του Μάρλεϊ. Στην ταινία ο Σκρατς μιλάει για τον Μπομπ με προφανή αγάπη και σεβασμό, υπενθυμίζοντας τους πολλούς κλασικούς δίσκους που έκαναν μαζί.
Όπως καθιστά σαφές η ταινία Marley, το τραγούδι προοριζόταν αρχικά ως Ρέγκε κομμάτι.
Είτε μεταφορικό με θέμα την αποικιοκρατία, είτε κυριολεκτικό με θέμα την εκρηκτική σχέση των The Wailers με την μουσική βιομηχανία στην Τζαμάικα στα ‘70s (εποχή που μεσουρανούσε η σύμπραξη των Κόξον Ντοντ, Ντίουκ Ριντ και Πρινς Μπάστερ στην Big Tree Records εξ ου και ο στίχος «If you are a big tree, then we are the small axe aiming to cut you down») το «Small Axe» είναι ο στίχος «we the people must take what is ours».
Ο θρύλος λέει ότι ο Σκρατς σκέφτηκε την ιδέα για το τραγούδι ενώ καθόταν στην τουαλέτα.
The Wailers «Corner Stone» (1970)
Ο Μπομπ ηχογράφησε το τραγούδι λίγο μετά την απόρριψή του από την οικογένεια του λευκού πατέρα του, Νόρβαλ Μάρλεϊ – ήταν ναυτικός αξιωματούχος, καπετάνιος των Βασιλικών Πεζοναυτών της Βρετανίας και επιθεωρητής φυτειών.
Σε μια από τις πιο δυνατές σεκάνς της ταινίας, οι ανοιχτόχρωμοι συγγενείς του Μάρλεϊ ακούν το τραγούδι με πονεμένες εκφράσεις του προσώπου καθώς αναλογίζονται το γεγονός ότι ο Μπομπ έχει γίνει ο Μάρλεϊ, ο νόθος γιος του Ράστα που απορρίφθηκε από τον στρατιωτικό πατέρα του είναι τώρα ο μόνος λόγος που το όνομα Μάρλεϊ είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο. Αυτή είναι η δύναμη του τραγουδιού. Η προφητεία εκπληρώθηκε.
The Wailers «I’m Hurting Inside» (1968)
23 Σεπτεμβρίου 1980, ο Μπομπ πραγματοποίησε την τελευταία συναυλία της ζωής του στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Πάσχοντας από καρκίνο τελικού σταδίου, δεν αναμενόταν να ζήσει πολύ περισσότερο. Παρόλα αυτά, έκανε ασταμάτητες πρόβες πριν από την τελευταία παράσταση ως συνήθως – αλλά αυτή η πρόβα ήταν λίγο διαφορετική.
Σύμφωνα με την ταινία Marley, ο Μπομπ έδωσε εντολή στο συγκρότημα να παίξει το ίδιο τραγούδι ξανά και ξανά.
Δεν ερμήνευσε ποτέ το τραγούδι κατά τη διάρκεια της τελευταίας συναυλίας του, η οποία καταγράφεται στο ζωντανό άλμπουμ Live Forever. Προφανώς ο Μπομπ ένιωθε αυτό το τραγούδι εκείνη την ημέρα για βαθιά προσωπικούς λόγους.
«Όταν ήμουν μικρό παιδί, η ευτυχία ήταν εκεί για λίγο», τραγούδησε. «Αλλά για μένα γλίστρησε μια μέρα. Ευτυχία έλα πίσω, λέω…».
Δείτε όλο το Marley
Πηγή: Complex