Η αμερικανική κυβέρνηση έκλεισε την έρευνα για την περιβόητη άγρια δολοφονία ενός μαύρου εφήβου στο Μισισιπή του 1955, καθώς κατέστη ανέφικτη η επιβεβαίωση ισχυρισμού συγγραφέα περί αναίρεσης της κατάθεσης πρωταγωνίστριας της υπόθεσης, όπως γράφει η Guardian.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έκανε τη σχετική ανακοίνωση μετά τη συνάντηση με τους συγγενείς του Emmett, στο Ιλινόϊ. Η άγρια δολοφονία του και η επιμονή της μητέρας του να παραμείνει ανοιχτό το φέρετρο στην κηδεία του ώστε να κάνει το γύρο της Αμερικής το φρικτά παραμορφωμένο πρόσωπο τού παιδιου της, σόκαρε, συντάραξε και κινητοποίησε περαιτέρω το κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων.

Η υπόθεση του Emmett Till

Η ιστορία της υπόθεσης του Emmett Till ξεκίνησε στις 24 Αυγούστου 1955, στό Money του Μισισιπή, όπου είχε ταξιδέψει για να δει συγγενείς του. Ο ίδιος μαζί με τον ξαδερφό του, Curtis Jones, αποφάσισαν εκείνη την ημέρα να μην πάνε στην εκκλησία όπου είχε προγραμματίσει κήρυγμα ο Wright, αλλά μαζί με κάποια άλλα παιδιά τράβηξαν προς το παντοπωλείο των Donham, για γλυκίσματα. Το κατάστημα ανήκε σε ένα λευκό ζευγάρι, τον 24 ετών Roy Bryant, και της συζύγου του, 21 ετών, Carolyn.

Τα γεγονότα για το τι ακριβώς έγινε μέσα στο κατάστημα, από τη στιγμή που μπήκαν, εξακολουθούν να αμφισβητούνται, αλλά σύμφωνα με διάφορες εκδοχές, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών μερικών παιδιών που στέκονταν έξω, λέγεται πως ο Till σφύρηξε πονηρά στην Carolyn Bryant, η οποία εκείνη την ώρα ήταν μόνη της. Διάφορα δημοσιεύματα έκαναν λόγο για το σφύριγμα του Till, πως ήταν ένας τρόπος να κρύψει το τραύλισμά του, ενώ σύμφωνα με άλλες ιστορίες, ο Till άρπαξε το χέρι της Bryant και της ζήτησε κάποια συνάντηση, ή της είπε «γεια σου μωρό»,  όπως έφευγε από το κατάστημα, ή «δεν χρειάζεται να φοβάσαι εμένα, μωρό, έχω ήδη πάει με λευκές γυναίκες».

Στην κατάθεσή της, ισχυρίστηκε πως ο Till της άρπαξε το χέρι, ενώ του τύλιγε τα γλυκά, κι εκείνος της είπε: «Τι θα έλεγες για ένα ραντεβού,  μωρό μου»; Είπε ακόμα ότι αφού απελευθερώθηκε από αυτόν, ο νεαρός την ακολούθησε στην ταμειακή μηχανή, και την άρπαξε από τη μέση της ψιθυρίζοντας, ποιο ήταν το πρόβλημα. Κι εκείνος τότε της είπε ότι δεν χρειάζεται να τον φοβάται, γιατί είχε πάει με λευκές γυναίκες πριν.

https://www.intronews.gr/9526-2-alice-sebold-syngrafeas-viasmo

Όταν ο σύγυζός της, Roy Bryant, έμαθε τι συνέβη, επιστρέφοντας από το ταξίδι του στο Τέξας, βρήκε τον Till και μαζί με τη βοήθεια του ετεροθαλή αδερφού του, τον έβαλαν στο πίσω μέρος ενός φορτηγού και τον οδήγησαν  σε έναν αχυρώνα στη φυτεία του  Clint Shurden στο Drew. Άλλοι μάρτυρες έκαναν λόγο για κάποιο αριθμό λευκών και νέγρων ανδρών που ήταν συνεχώς είτε μέσα ή γύρω από το φορτηγό όπου ήταν τοποθετημένος ο Till.  Οι διάφορες καταθέσεις πάντως διαφέρουν ως προς το πότε πυροβολήθηκε και που.

Η ποσότητα αίματος που βρέθηκε πάνω στο φορτηγό του Roy, αποδόθηκε σε ένα σκοτωμένο ελάφι. Από εκεί και πέρα, τον πήγαν σε ένα εκκοκκιστήριο βάμβακος, του κρέμασαν στο λαιμό ένα βαρύ ανεμιστήρα και οδήγησαν για αρκετά χιλιόμετρα κατά μήκος του ποταμού αναζητώντας ένα μέρος για να πετάξουν το πτώμα του, αφού πρώτα τον πυροβόλησαν. Τρεις ημέρες μετά την απαγωγή του, ο Till βρέθηκε με πρησμένο και παραμορφωμένο σώμα από δύο αγόρια που ψάρευαν στον ποταμό Tallahatchie. Υπήρχαν σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, τον είχαν πυροβολήσει πάνω από το δεξί αυτί, το ένα μάτι ήταν μισοβγαλμένο, και είχε δεμένο ένα αγκαθωτό σύρμα γύρω απ’ το λαιμό του.

Αν και τέτοιες δολοφονίες με καθαρά ρατσιστικά κίνητρα, είχαν εμφανιστεί σε όλο το Νότο για δεκαετίες, η περίπτωση του Emmett Till πήρε μεγάλη δημοσιότητα για το λόγο ότι ένα μόλις δεκατετράχρονο αγόρι αψήφησε το αυστηρό σύστημα κοινωνικής κάστας. Η δολοφονία αυτή ξαναέφερε στην επικαιρότητα το θέμα του φυλετικού  διαχωρισμού, την επιβολή του νόμου, τις σχέσεις μεταξύ Βορρά και Νότου, το κοινωνικό κατεστημένο στο Μισισιπή, και ήταν πρωτοσέλιδο για πολύ καιρό στις εφημερίδες όχι μόνο  στις ΗΠΑ, αλλά και στο εξωτερικό.

O Bryant και ο Milam συνελήφθησαν, ωστόσο αθωώθηκαν. Η δίκη διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 1955 και διήρκεσε πέντε ημέρες. Η αίθουσα ήταν γεμάτη με νέγρους και λευκούς. Οι μαύροι δημοσιογράφοι κάθισαν ξεχωριστά από  το λευκό Τύπο, κι ακόμα μακρύτερα από τους ενόρκους. Ο σερίφης Strider χαιρέτισε τους μαύρους θεατές επιστρέφοντας από το μεσημεριανό γεύμα του,  με ένα χαρούμενο, «Γεια σας, Αράπηδες».

O Roy Bryant και ο John Milam απολαμβάνουν τη νίκη τους.

Οι αντιδράσεις από τις εφημερίδες στις μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο,  ήταν έξαλλες με τα γεγονότα και η κριτική τους πολύ αυστηρή στην αμερικανική κοινωνία. Οι εφημερίδες στις νότιες πολιτείες, ιδιαίτερα στο Μισισιπή, έγραψαν ότι το δικαστικό σύστημα είχε οργανώσει και κάνει καλά τη δουλειά του. Η ιστορία του Till συνέχισε να είναι πρωτοσέλιδο για εβδομάδες μετά τη δίκη,  πυροδοτώντας συζητήσεις μεταξύ νοτίων, βορείων και εφημερίδων, σχετικά με τη δικαιοσύνη στους μαύρους και την ευπρέπεια της κοινωνίας του Jim Crow.

Αργότερα, το 1956, ο Bryant και ο John William Milam έδωσαν συνέντευξη στο περιοδικό Look και παραδέχθηκαν τη δολοφονία. Δήλωσαν την πρόθεσή τους να χτυπήσουν μόνο τον Till και να τον ρίξουν σε ένα ανάχωμα δίπλα στο ποτάμι για να τον εκφοβίσουν. Αλλά κανένας από αυτούς δεν θεωρούσε τον εαυτό του  ένοχο ή ότι είχε κάνει κάτι λάθος. Οι αντιδράσεις όπως ήταν αναμενόμενο ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Μετά την παραδοχή του φόνου, οι φίλοι τους γύρισαν την πλάτη, ενώ τα μαγαζιά τους πτώχευσαν.

Το 1996, ο σκηνοθέτης και δημιουργός ντοκιμαντέρ, Keith Beauchamp,  ο οποίος συγκινήθηκε πολύ  από τη φωτογραφία του νεαρού νέγρου μέσα στο ανοιχτό φέρετρο, ξεκίνησε εκ νέου έρευνα σε μια ταινία μεγάλου μήκους που σχεδίαζε να κάνει σχετικά με τη δολοφονία του. Υποστήριξε ότι κάπου δεκατέσσερα άτομα ίσως  είχαν  εμπλακεί στο φόνο, συμπεριλαμβανομένης της Carolyn Bryant Donham, η οποία εν τω μεταξύ  είχε ξαναπαντρευτεί. Ο Keith Beauchamp,  πέρασε τα επόμενα εννέα χρόνια προσπαθώντας να τελειώσει ‘Την ανείπωτη ιστορία του Emmett Louis Till.

Γιατί άνοιξε εκ νέου ο φάκελος

Το υπουργείο Δικαιοσύνης άνοιξε ξανά την υπόθεση το 2018 όταν ένα βιβλίο έθεσε εν αμφιβόλω την κατάθεση της λευκής γυναίκας που ήταν κομβική. Η κατάθεση της Carolyn, φαίνεται πως είχε αναιρεθεί από την ίδια, όπως γράφεται στο βιβλίοThe Blood of Emmett Till.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η Carolyn υπέδειξε -στην πρώτη της γνωστή συνέντευξη- πως η κατάθεσή της στο δικαστήριο έξι δεκαετίες νωρίτερα για τη φερόμενη σεξουαλική παρενόχληση από τον Emmett, ήταν αβάσιμη. «Αυτό το κομμάτι δεν είναι αληθές. Τίποτα απ’όσα έκανε το παιδί δεν θα μπορούσε ποτέ να δικαιολογήσει αυτό που του συνέβη» φέρεται να είπε η Carolyn, όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας.

Ωστόσο, με ανακοίνωσή του το υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρει πως το FBI ανέκρινε την Carolyn, η οποία αρνήθηκε πως είχε αποποιηθεί ποτέ την κατάθεσή της. Έτσι, οι αρχές κατέληξαν πως «δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν πως ανέφερε ποτέ στον καθηγητή πως κάποιο μέρος της κατάθεσής της ήταν αναληθές».

«Παρότι ο καθηγητής υποστήριξε πως είχε ηχογραφήσει δύο συνεντεύξεις μαζί της, προσκόμισε στο FBI μόνο τη μία ηχογράφηση στην οποία δεν περιλαμβανόταν κάποια αναίρεση» προσθέτει η ανακοίνωση. «Ο καθηγητής επίσης παρείχε αντιφατικές εξηγήσεις για το αν η χαμένη ηχογράφηση περιείχε τη φερόμενη αναίρεση ή αν, αντ’αυτού, η γυναίκα έκανε την επίμαχη παραδοχή πριν ξεκινήσει να ηχογραφεί τη συνέντευξη» σημειώνεται.

«Η Carolyn άρχισε να τα ξερνάει προτού αρχίσω την ηχογράφηση. Κατέγραψα τις λέξεις της προσεκτικά. Το ρεπορτάζ μου είναι βράχος. Στέκομαι δημοσίως και λέω την αλήθεια όπως τη βλέπω βάσει αδιάσειστων στοιχείων» ανέφερε ο ερευνητής και ιστορικός στο πανεπιστήμιο Ντιουκ της Βόρειας Καρολίνα.

Μέσα από τη συνεχή προβολή και προσοχή που έλαβε το όλο θέμα του Till, η περίπτωση αυτή έγινε το σύμβολο της ανισότητας της δικαιοσύνης για τους μαύρους του Νότου.