Με τον Μπεν Άφλεκ να σκηνοθετεί και να πρωταγωνιστεί, τον κολλητό του φίλο, Ματ Ντέιμον να συμπρωταγωνιστεί και την αύρα του Μάικλ Τζόρνταν να βρίσκεται σε κάθε πλάνο, το Air μας βάζει σε κάθε δωμάτιο της σύλληψης της ιδέας, της διαπραγμάτευσης και των ρισκαδόρικων αποφάσεων για το ζευγάρι παπούτσια που άλλαξε την ιστορία του casual dressing.

Υπάρχουν αστικοί μύθοι, υπάρχουν οι οπτικές γωνίες των πρωταγωνιστών της ιστορίας, αλλά υπάρχουν και τα αδιάψευστα γεγονότα. Στεκόμαστε στα τελευταία, για να καταγράψουμε τον πραγματικό αντίκτυπο, τα όσα διαδραματίστηκαν πίσω από κλειστές πόρτες και τον παγκόσμιο αντίκτυπό τους.

Μια μηχανή εκατομμυρίων

Τα Air Jordan συνεχίζουν να κυριαρχούν στην αγορά 20 χρόνια μετά την απόσυρση του Μάικλ Τζόρνταν. Οι περσινές (2022) πωλήσεις ξεπέρασαν τα 5 δις. δολάρια για πρώτη φορά, αποφέροντας στον MJ, 150 εκατομμύρια δολάρια – τα διπλάσια δηλαδή από τα 86,7 εκατ. δολάρια που συγκέντρωσε συνολικά σε όλη του την καριέρα στο ΝΒΑ.

Αυτή την εβδομάδα ένα ζευγάρι υπογεγραμμένων Jordan XXXIII βγαίνει προς πώληση στον οίκο Sotheby’s. Φορεμένα κατά τη διάρκεια της σεζόν του 1998, η τιμή τους αναμένεται να κινηθεί μεταξύ των 2 και 4 εκατ. δολαρίων.

Το ποσό αυτό θα σπάσει το ρεκόρ για το τα πιο ακριβά trainers που έχουν πωληθεί ποτέ σε δημοπρασία.

To Air Jordan I πετάει ακόμη

Σχεδιασμένα για τον άγνωστο τότε rookie, το Air Jordan κυκλοφόρησε την πρωταπριλιά του 1985. Μπορεί τότε το εγχείρημα της Nike να έμοιαζε με φάρσα -και οι ιθύνοντες της αθλητικής φίρμας σχεδόν το πίστεψαν όταν είδαν τα πρώτα δελτία πωλήσεων, καθώς οι υπολογισμοί τους ήθελαν να πωλούν 100.000 ζευγάρια τον πρώτο χρόνο. Μόνο που τις πρώτες έξι εβδομάδες οι πωλήσεις έφτασαν το 1,5 εκατ. ζεύγη.

«Η προσδοκία της Nike όταν υπογράψαμε τη συμφωνία ήταν, στο τέλος του τέταρτου έτους, να πουλήσουν Air Jordan αξίας 3 εκατομμυρίων δολαρίων», λέει ο επί μακρόν ατζέντης του Michael, Peter Falk, στο The Last Dance. «Την πρώτη χρονιά, πουλήσαμε παπούτσια αξίας 26 εκατομμυρίων δολαρίων».

Παρόλο που ο Τζόρνταν αποσύρθηκε για τρίτη και τελευταία φορά τον Απρίλιο του 2003, η Nike συνεχίζει να κυκλοφορεί νέα μοντέλα Jordan κάθε χρόνο – προς το παρόν έχουμε φτάσει στα Air Jordan XXXVII (νούμερο 37 δηλαδή), χωρίς να υπολογίζονται εκατοντάδες διαφορετικοί χρωματισμοί, συνεργασίες, περιορισμένες εκδόσεις και επανεκδόσεις.

Η φίρμα Jordan έγινε η θυγατρική της Nike το 1997, και πλέον στις κολεξιόν της διαθέτει μια μεγάλη γκάμα γύρω από το sportswear.

Ο σχεδιαστής δεν είναι αυτός που νομίζεις

Αν και ο Τίνκερ Χάτφιλντ έχει σχεδιάσει πολλά παπούτσια της σειράς Jordan (Air Max 1, Air Huarache, MAG) δεν είναι εκείνος που σχεδίασε τα εμβληματικά -back-to-the-future παπούτσια.

Ο Πίτερ Μουρ, ο οποίος άνηκε στην ομάδα στελεχών που συνεργάστηκε με τον Τζόρνταν στο διάστημα κατά το οποίο αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και έφτασε να παίζει επαγγελματικά για τους Bulls. Ήταν εκείνος που σχεδίασε το παπούτσι, με τον MJ να έχει επίσης συνεισφορά -το ήθελε εντυπωσιακό και χαμηλό για να νιώθει το παρκέ. Ο Μουρ είχε επίσης την ιδέα για μια θήκη πεπιεσμένου αέρα στη σόλα που θα μειώνει τους κραδασμούς. Οι New York Times χαρακτήρισαν τα νέα παπούτσια -την περίοδο του λανσαρίσματός τους, «spacebootlike» («σαν-διαστημικές-μπότες»).

«Τα Χρώματα του Διαβόλου»

«Η ιδέα ήταν να σπάσουμε το χρωματικό φράγμα στα υποδήματα», έγραψε ο Μουρ στο βιβλίο του Peter Moore: A Portfolio (1995). «Πριν από αυτό, το 99% των παπουτσιών ήταν λευκά ή μαύρα, οπότε αποφάσισα να σχεδιάσω ένα παπούτσι που θα είχε έναν πραγματικά καλό συνδυασμό χρωμάτων. Και τα χρώματα αυτά ήταν το κόκκινο, το μαύρο και το άσπρο.»

Ο Μουρ δεν τα επέλεξε τυχαία – ήταν τα χρώματα των Chicago Bulls. Ο Μάικλ Τζόρνταν ήταν λιγότερο φαν της ιδέας –αποκαλούσε το συνδυασμό «τα χρώματα του διαβόλου» – επιχειρηματολογώντας ανεπιτυχώς για το μπλε της στολής του στο κολέγιο.

Ο σχεδιαστής του Jumpman

Ο Μουρ ήταν υποτιμημένος, ίσως γιατί δεν του άρεσε το εταιρικό περιβάλλον, «έβριζε σε βαθμό που θα μπορούσε να κάνει και έναν ναύτη να κοκκινήσει» λένε εκείνοι που τον γνώρισαν (ο ίδιος καταγόταν από ναυτική οικογένεια). Μετά τη Nike εντάχθηκε στην Adidas, αρχικά ως δημιουργικός διευθυντής και μετά -για λίγο- ως πρόεδρος.

Βέβαια, το όνομά του δεν φιγουράρει στο πάνθεον των σχεδιαστών trainers, όπως εκείνα των Σέρτζιο Λοζάνο (Nike Air Max 95), Στίβεν Σμιθ (InstaPump Fury της Reebok, Yeezy Boost 700 της Adidas) και Τίνκερ Χάτφιλντ, τον οποίο αποθεώνουν στο Air.

Ο Μουρ, όμως, ήταν πίσω και από ένα ακόμη διαχρονικό σχέδιο, αυτό του Jumpman, το οποίο εξελίχθηκε σε logo της Air Jordan. Δημιουργήθηκε το 1997, προσαρμοσμένο από μια φωτογραφία του περιοδικού Life, η σιλουέτα «Jumpman» απαθανατίζει τον Τζόρνταν κατά τη διάρκεια μιας «πτήσης» του, με τη μπάλα στο αριστερό του χέρι και τα πόδια ανοιχτά.

Ο Μουρ πέθανε τον περασμένο Απρίλιο, σε ηλικία 78 ετών.