Περιεχόμενα
Η εικόνα με τις ατελείωτες ουρές μπροστά από τα αστυνομικά τμήματα ανά τη χώρα γίνεται ολοένα και πιο συχνή. Αναρίθμητοι πολίτες σπεύδουν να εκδώσουν ταυτότητα παλαιού τύπου (την… παραδοσιακή γαλάζια αστυνομική ταυτότητα), καθώς οι εξαγγελίες για την έκδοση νέων καρτών, τύπου κάρτας, μέσα στον Σεπτέμβριο έχουν προκαλέσει αναστάτωση.
Αυτό οφείλεται εξ ολοκλήρου στις αμφίσημες ερμηνείες που έχουν δοθεί κατά καιρούς στο πιο μυστηριώδες βιβλίο της Αγίας Γραφής. Ο λόγος φυσικά για την Αποκάλυψη του Ιωάννη, το εσχατολογικό κείμενο των Γραφών.
Ιδίως από την εποχή του Κοσμά του Αιτωλού, το κείμενο του Ευαγγελιστή Ιωάννη (οι ακαδημαϊκοί μελετητές εκφράζουν αμφιβολίες για την πατρότητα του κειμένου), βρέθηκε επισταμένως στο επίκεντρο των μελετητών.
Ο ίδιος ο Άγιος Κοσμάς επιδίωξε να ερμηνεύσει τα εδάφια της Αποκάλυψης, ενώ παράλληλα σχημάτιζε εκτιμήσεις που είχαν να κάνουν με τις θρησκευτικές και πολιτικές εξελίξεις στα τέλη του 18ου αιώνα. Η Ελλάδα εκείνη την εποχή βρισκόταν υπό τουρκικό ζυγό και ως εκ τούτου τα λόγια του αγίου της Εκκλησίας απέκτησαν προφητικό ύφος.
Παράλληλα όμως ο Άγιος Κοσμάς σχολίαζε συστηματικά τη διαφθορά (σε βάρος των χριστιανικών ηθών) που διέκρινε τόσο στον απλό λαό, όσο και στον Κλήρο. Από τις διδαχές του μπορεί κανείς πολύ εύκολα να διακρίνει μία σύνδεση αυτής της πτώσης των «ενάρετων» των κοινωνιών, με τα όσα αναφέρονται στην βιβλίο της Αποκάλυψης.
Τα λόγια του Αγίου Κοσμά είχαν μεγάλη απήχηση στα λαϊκά στρώματα. Άλλωστε αυτό ήταν και το «κλειδί» της σχέσης του αγίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον λαό και ως εκ τούτου, χιλιάδες απλοί άνθρωποι αντιμετώπιζαν πλέον με ανανεωμένη ματιά τις όποιες εξελίξεις, προσπαθώντας οι ίδιοι πλέον να ερμηνεύσουν τις διάφορες αναγνώσεις των επίμαχων κειμένων της Αγίας Γραφής, οι οποίες μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα.
Η Αποκάλυψη στον 20ο αιώνα
Η γοητεία του μυστηριώδους και προφητικού βιβλίου, συμπαρέσυρε πλήθος κόσμου να αναζητήσει ουσιαστικά το μέλλον ανάμεσα στα γραφόμενα της Αποκάλυψης. Άλλωστε στις γραμμές της ουσιαστικά περιγράφεται η «μάχη» για την προετοιμασία των πιστών ενόψει της Δευτέρας Παρουσίας και βεβαίως της τελικής Κρίσης.
Παρά το πέρασμα των αιώνων, το ενδιαφέρον των λαϊκών στρωμάτων σε αυτά τα κείμενα ανανεώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η φήμη του μοναχού και πριν από μερικά χρόνια αγιοκαταταγμένου Παΐσιου, αποτέλεσε το καλύτερο όχημα για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το προφητικό βιβλίο. Αντίστοιχη ήταν η επιρροή του ενός άλλου σύγχρονου αγίου, του Αγίου Πορφυρίου.
Τα λεγόμενα των δύο αγίων σε προσωπικές συζητήσεις με πιστούς που έσπευδαν να βρουν παρηγοριά ή συμβουλή από τους ίδιους, καταγράφτηκαν σε διάφορα βιβλία τα οποία γίνονταν ανάρπαστα, ενώ έτυχαν μεγάλης αναπαραγωγής.
Οι υπογραφές και η μάχη για τις ταυτότητες
Ο φόβος όμως που απέρρεε από το εσχατολογικό ύφος της Αποκάλυψης και το λεγόμενο «χάραγμα» κορυφώθηκε στις αρχές του 21ου αιώνα. Η απόφαση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης, Μιχάλη Σταθόπουλου περί το 2000, για την κατάργηση αναγραφής του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες, ξεσήκωσε τον Κλήρο και τα λαϊκά στρώματα. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος αποτέλεσε μάλιστα μπροστάρης εκείνων των αντιδράσεων.
Την ώρα που το κοσμικό κράτος πάσχιζε να ρυθμίσει ζητήματα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων (στην πρώιμη συζήτηση επ’ αυτών) η Εκκλησία εκτίμησε πως όφειλε ν’ αντιδράσει. Σε αυτό βρήκε σύμμαχο τα λαϊκά στρώματα τα οποία διαπίστωναν πως τα γραφόμενα της Αποκάλυψης άρχιζαν σιγά σιγά να εκπληρώνονται.
Η απαλοιφή του θρησκεύματος από τις ταυτότητες μπορούσε πολύ εύκολα να ερμηνευτεί ως μία υπόκωφη προσπάθεια για την αποκήρυξη της πίστης. Είναι σαφές πως οι παρεξηγήσεις και η δυσπιστία ήταν πολύ εύκολο να καλλιεργηθούν.
Τώρα, 23 χρόνια μετά τη συλλογή 3 εκατομμυρίων υπογραφών από τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και το αίτημα για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το ζήτημα της αναγραφής του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες, έχει ξεκινήσει ένας νέος κύκλος αντιδράσεων.
Οι ταυτότητες σε μορφή κάρτας προβληματίζουν τους πιστούς οι οποίοι βλέπουν εκείνα τα συναισθήματα να έρχονται ξανά στην επιφάνεια. Άλλωστε δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός πως σημαντικό κομμάτι των αντιδράσεων κατά την περίοδο της πανδημίας έχει… συγγενικό χαρακτήρα με τις αντιδράσεις αναφορικά με τις ταυτότητες.
Τα μέτρα που λήφθηκαν κατά τη διάρκεια των lockdowns έφεραν ξανά στο νου τις εικόνες που γεννούν οι μυστηριώδεις λέξεις της Αποκάλυψης. Ο έλεγχος, ο αποκλεισμός, η τυφλή υπακοή είναι μερικά από τα επιχειρήματα που αξιοποιούν οι αντιδρώντες ώστε να δικαιολογήσουν τη στάση τους.
Τα παραπάνω βεβαίως και αποκρούονται στη δημόσια συζήτηση, καθώς ο μοντέρνος τρόπος ζωής επιτάσσει την καταγραφή δεκάδων προσωπικών δεδομένων. Τα κοινωνικά δίκτυα, οι συναλλαγές με το τραπεζικό σύστημα, οι αλληλεπιδράσεις με τη διαφήμιση και το marketing προσφέρουν εκούσια άπειρα δεδομένα σε ένα σύστημα που κινεί τα πάντα.
Τα πρωτότυπα επίμαχα εδάφια της Αποκάλυψης
Παρακάτω παρατίθενται τα πρωτότυπα εδάφια της Αποκάλυψης τα οποία αναφέρονται στο «χάραγμα». Σημειώνεται πάντως πως και σε άλλα σημεία της Καινής Διαθήκης πέραν της Αποκάλυψης, υπάρχουν αναφορές στη Δευτέρα Παρουσία:
Καὶ εἶδον ἄλλο θηρίον ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς, καὶ εἶχε κέρατα δύο ὅμοια ἀρνίῳ, καὶ ἐλάλει ὡς δράκων.
καὶ τὴν ἐξουσίαν τοῦ πρώτου θηρίου πᾶσαν ποιεῖ ἐνώπιον αὐτοῦ. καὶ ποιεῖ τὴν γῆν καὶ τοὺς ἐναὐτῇ κατοικοῦντας ἵνα προσκυνήσωσι τὸ θηρίον τὸ πρῶτον, οὗ ἐθεραπεύθη ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου αὐτοῦ.
καὶ ποιεῖ σημεῖα μεγάλα, καὶ πῦρ ἵνα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνῃ εἰς τὴν γῆν ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων.
καὶ πλανᾷ τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς διὰ τὰ σημεῖα ἃ ἐδόθη αὐτῷ ποιῆσαι ἐνώπιον τοῦ θηρίου, λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ, ὃς εἶχε τὴν πληγὴν τῆς μαχαίρας καὶ ἔζησε.
καὶ ἐδόθη αὐτῷ πνεῦμα δοῦναι τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου, ἵνα καὶ λαλήσῃ ἡ εἰκὼν τοῦ θηρίου καὶ ποιήσῃ, ὅσοι ἐὰν μὴ προσκυνήσωσι τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου, ἵνα ἀποκτανθῶσι.
καὶ ποιεῖ πάντας, τοὺς μικροὺς καὶ τοὺς μεγάλους, καὶ τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς πτωχούς, καὶ τοὺς ἐλευθέρους καὶ τοὺς δούλους, ἵνα δώσωσιν αὐτοῖς χάραγμα ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἢ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν,
καὶ ἵνα μή τις δύνηται ἀγοράσαι ἢ πωλῆσαι εἰ μὴ ὁ ἔχων τὸ χάραγμα, τὸ ὄνομα τοῦ θηρίου ἢ τὸν ἀριθμὸν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ.
῟Ωδε ἡ σοφία ἐστίν· ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ θηρίου· ἀριθμὸς γὰρ ἀνθρώπου ἐστί· καὶ ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ χξς’.
Η μετάφραση
«Και είδα άλλο θηρίο να ανεβαίνει από τη γη, και είχε δύο κέρατα όμοια με Αρνίο, αλλά μιλούσε σαν δράκος.
Και όλη την εξουσία του πρώτου θηρίου την ενεργεί μπροστά του. Και κάνει τη γη και όσους κατοικούν σ’ αυτή να προσκυνήσουν το θηρίο το πρώτο, του οποίου θεραπεύτηκε η θανάσιμη πληγή του
Και κάνει θαυματουργικά σημεία μεγάλα, ώστε και φωτιά κάνει να κατεβαίνει στη γη από τον ουρανό μπροστά στους ανθρώπους.
Και παραπλανά αυτούς που κατοικούν πάνω στη γη, εξαιτίας των θαυματουργικών σημείων που του δόθηκε να κάνει μπροστά στο θηρίο, λέγοντας σ’ αυτούς που κατοικούν πάνω στη γη να κάνουν εικόνα στο θηρίο, ο οποίος είχε την πληγή της μάχαιρας και έζησε.
Και του δόθηκε να δώσει πνεύμα στην εικόνα του θηρίου, ώστε και να λαλήσει η εικόνα του θηρίου και θα πράξει έτσι, ώστε όσοι δεν θα προσκυνήσουν την εικόνα του θηρίου, να φονευθούν.
Και υποχρεώνει όλους, τους μικρούς και τους μεγάλους, και τους πλούσιους και τους φτωχούς, και τους ελεύθερους και τους δούλους, να δώσουν σ’ αυτούς χάραγμα πάνω στο χέρι τους το δεξί ή πάνω στα μέτωπά τους.
Και να μη μπορεί κανείς να αγοράσει ή να πουλήσει παρά μόνο όποιος έχει το χάραγμα, (που θα αναγράφει) το όνομα του θηρίου ή τον αριθμό του ονόματός του.
Εδώ είναι η σοφία. Όποιος έχει νου ας λογαριάσει από τα ψηφία του, τον αριθμό του θηρίου, γιατί είναι αριθμός ανθρώπου και ο αριθμός του είναι εξακόσια εξήντα έξι».
Photo credits: Evrokinissi (Αρχείου)
