Περιεχόμενα
Υπάρχει κάτι που συμβαίνει στις πόλεις – που πιστεύουμε ότι συμβαίνει στις πόλεις – όταν άνθρωποι με πολλές διαφορετικές ιδέες πέφτουν μεταξύ τους στο πεζοδρόμιο, στην εργασία, στο μπαρ ή στο παντοπωλείο ή στο γυμναστήριο. Μαζί, σκέφτονται πράγματα που δεν θα έβγαιναν ποτέ από μια αίθουσα συνεδριάσεων ή το είδος της συνάντησης για καφέ που έχει μια πρόσκληση στο ημερολόγιο. Οι περίεργες νέες ιδέες ριζώνουν. Ακολουθεί η καινοτομία.
Η πολεοδομική εικόνα Jane Jacobs προσδιόρισε αυτές τις συγκρούσεις ως κεντρικές σε αυτό που κάνει τις πόλεις δυναμικές. Οι οπαδοί της τα θεωρούν ως προϊόν γαλήνης. Οι οικονομολόγοι έχουν το δικό τους όνομα για το σχεδόν μαγικό όφελος που δημιουργούν αυτές οι συνδέσεις: διαχύσεις γνώσης. «Οι τυχαίες συναντήσεις που διευκολύνονται από τις πόλεις», έγραψε ο οικονομολόγος Edward Glaeser, «είναι το υλικό της ανθρώπινης προόδου».
Η απομακρυσμένη εργασία έχει θολώσει αυτή την εικόνα. Μπορείς να έχεις serendipity δύο μέρες την εβδομάδα; Πού συναντιούνται οι άνθρωποι ο ένας με τον άλλον όταν τα καφέ στο κέντρο της πόλης είναι κλειστά; Πώς διαχέουν οι εργαζόμενοι τις γνώσεις τους όταν έχουν μετακομίσει στη Μοντάνα ή στα προάστια; Έχει σημασία πια αυτό; «Είναι μια δοκιμαστική περίοδος, σίγουρα, για την άποψή μου για τον κόσμο», είπε ο Ενρίκο Μορέτι, οικονομολόγος του Μπέρκλεϊ που έχει γράψει εκτενώς για το γιατί είναι καλό για τους εργαζόμενους, τις εταιρείες και την οικονομία όταν οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες πόλεις.
Η ίδια η ομαδοποίηση είναι κάτι που έχει σημασία, υποστήριξαν οι οικονομολόγοι, επειδή βοηθά τους ανθρώπους να ανταλλάσσουν ιδέες, να δημιουργούν καλύτερες θέσεις εργασίας και να βρίσκουν άλλους να κάνουν εξαιρετικά εξειδικευμένα πράγματα. Και αυτά τα οφέλη αυτού που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «συγκέντρωση» έχουν θεωρητικά γίνει πιο σημαντικά καθώς η Αμερική έχει μετατοπιστεί εδώ και δεκαετίες σε μια οικονομία βασισμένη σε ιδέες.
Το ερώτημα σήμερα δεν είναι μόνο αν οι υπάλληλοι με τον λευκό γιακά μπορούν να είναι πιο παραγωγικοί όταν κάθονται δίπλα στους συναδέλφους τους στο γραφείο. Έχει σημασία για αυτούς να είναι δίπλα στους συναδέλφους τους — και κοντά σε εργαζόμενους σε άλλες εταιρείες και άλλους κλάδους, και άλλους ανθρώπους που μπορεί να είναι μακρινοί γνώριμοι ή απλά οικεία πρόσωπα που σκέφτονται για εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Η περίοδος της πανδημίας επίτεινε την εργασία από το σπίτι
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλές εταιρείες τα κατάφεραν μια χαρά με τους εργάτες τους να βρίσκονται στο σπίτι. Πολλοί από αυτούς τους εργαζόμενους κατέληξαν στο συμπέρασμα: «Είμαι εξίσου παραγωγικός και εγώ». Οι άνθρωποι γενικά έκαναν αποκέντρωση. Μετακόμισαν πιο μακριά στα προάστια και σε αυξανόμενους αριθμούς, εργάτες με πανεπιστημιακή εκπαίδευση έφυγαν από τα μέρη που οι οικονομολόγοι λένε ότι είναι τα πιο παραγωγικά, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής Bay και της Νέας Υόρκης.
Η άποψη του κ.Moretti για την εργασία στις μεγάλες πόλεις
Ο κ. Moretti παραδέχεται ότι μπορεί να περάσουν χρόνια μέχρι να καταλάβουμε τις επιπτώσεις της εξ αποστάσεως εργασίας. Αλλά υποψιάζεται ότι θα γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι έχουμε χάσει κάτι πολύτιμο.
Ναι, ίσως είστε εξίσου ικανοί να κάνετε τις καθημερινές σας εργασίες στο σπίτι. Τι γίνεται όμως με την ιδέα που δεν συνειδητοποιείτε ότι δεν έχετε επειδή δεν συναντήσατε ποτέ έναν φίλο συναδέλφου σας στη στάση του λεωφορείου; «Εξακολουθώ να πιστεύω ακράδαντα στις οικονομικές δυνάμεις που έπαιζαν πριν από τον Covid, τις δυνάμεις που έχουν δημιουργήσει συσσωρεύσεις σε πόλεις και κοινότητες τα τελευταία 2.000 χρόνια», είπε ο κ. Moretti. «Δεν νομίζω ότι έχουν φύγει».
Ίσως, όμως, να τα σκεφτόμαστε διαφορετικά;
Η Κάρεν Τσάπλ, η οποία διευθύνει τη Σχολή Πόλεων στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο λέει ότι «Ίσως δεν χρειάζεται να συγκεντρώνεστε κάθε μέρα». Έχει χρησιμοποιήσει δεδομένα τοποθεσίας από κινητά τηλέφωνα για να παρακολουθεί την επιστροφή των ανθρώπων στο κέντρο της πόλης σε πόλεις της Βόρειας Αμερικής. Πολλά μέρη δεν έκλεισαν για πολύ και έχουν σχετικά μικρή απομακρυσμένη εργασία σήμερα. Όμως, τα επίπεδα δραστηριότητας στο κέντρο της πόλης – η ουσία της ηρεμίας – έχουν υστερήσει ιδιαίτερα σε πόλεις κεντρικές στην οικονομία της καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων του Σιάτλ και του Σαν Φρανσίσκο.
Πώς η τεχνολογία συνδράμει στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων
Το πώς ακριβώς λειτουργούν οι προσωπικές συγκρούσεις με την πρόοδο της τεχνολογίας – πώς μετατρέπονται σε ιδέες, μετά σε καινοτομία και μετά σε ανθρώπινη πρόοδο – εξακολουθεί να είναι λίγο μυστήριο. Ο Τομ Γουλφ παρατήρησε πριν από 40 χρόνια ότι οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία ημιαγωγών της Silicon Valley συναντιόντουσαν μετά το ωράριο στα ίδια μπαρ για να ανταλλάξουν ιστορίες της προόδου τους (η κα Qiu και αρκετοί άλλοι στο AI σήμερα ζούσαν και κοινωνικοποιήθηκαν πριν από την πανδημία στην ίδια ομάδα του Σαν Φρανσίσκο σπίτι).
Οι οικονομολόγοι David Atkin, M. Keith Chen και Anton Popov προσπάθησαν πιο πρόσφατα να προσδιορίσουν αυτές τις επιπτώσεις χρησιμοποιώντας γεωγραφικά εντοπισμένα ping κινητών τηλεφώνων για να εντοπίσουν πού προσκρούουν εργαζόμενοι από διαφορετικές επιχειρήσεις ο ένας στον άλλο στην κοιλάδα. Όταν δύο εταιρείες βρίσκονται σε μέρη όπου οι εργαζόμενοι τείνουν να διασταυρώνονται πιο συχνά – συμπεριλαμβανομένων εργαζομένων με φαινομενικά μικρή επιχειρηματική σχέση μεταξύ τους – ακολουθούν περισσότερες αναφορές διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας μεταξύ αυτών των εταιρειών.
«Ο μηχανισμός που έχουμε κατά νου δεν είναι: «Είμαι στη γραμμή στα Starbucks, ανοίγω μια συζήτηση με έναν άγνωστο και ρίχνω τα φασόλια στην τελευταία τεχνολογία της εταιρείας μου τρία λεπτά αργότερα»,» ο κ. Atkin είπε. Μάλλον, είπε, σκεφτείτε ότι η Silicon Valley έχει ένα υποκείμενο κοινωνικό δίκτυο φίλων, πρώην συμμαθητών στο κολέγιο, κάποτε συναδέλφων και παρόμοια. Οι άνθρωποι που βρίσκονται στο μπαρ ή στο σούπερ μάρκετ ενεργοποιούν συνδέσμους σε αυτό το δίκτυο και αρχίζουν να συνομιλούν.
Το όλο θέμα είναι ότι δεν πρόκειται για προγραμματισμένες συναντήσεις μεταξύ ανθρώπων που πίστεψαν εκ των προτέρων ότι είχαν κάτι κοινό για το οποίο έπρεπε να μιλήσουν. Τώρα ένας φυσικός και ένας μηχανικός συζητούν για το A.I. Ένας προγραμματιστής λογισμικού και ένας αρχιτέκτονας κοιτάζουν μαζί μια εφαρμογή.
Αλλά αυτό απαιτεί να φύγουν όλοι από το σπίτι.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι πόσο συχνά; Εάν οι υπάλληλοι επιλέγουν δύο, τρεις ημέρες την εβδομάδα, αυτό επηρεάζει και όλους τους άλλους που ενδέχεται να συγκρούονται στο κέντρο της πόλης: διακομιστές εστιατορίων, μπάρμαν, οδοντιάτρους, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Τα καφενεία που λειτουργούσαν πέντε ημέρες την εβδομάδα δεν μπορούν να επιβιώσουν με δύο.
Στη συνέχεια εξαφανίζονται και άλλες συγκρούσεις που μπορεί να είχαν συμβεί στο παρελθόν. Glenn Kelman, ο C.E.O. της Redfin με έδρα το Σιάτλ, ανησυχεί όχι μόνο για την καινοτομία, αλλά και για την κοινωνία των πολιτών. Η απομακρυσμένη εργασία διευκολύνει την «εγκατάσταση φυσαλίδων του Διαδικτύου», είπε. ο φυσικός κόσμος αναγκάζει τους ανθρώπους που είναι διαφορετικοί να βρίσκονται μαζί.
Ο κ. Κέλμαν είχε αγκαλιάσει την εξ αποστάσεως εργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά νωρίτερα φέτος άλλαξε γνώμη, καλώντας τους υπαλλήλους του σε δύο ημέρες την εβδομάδα. «Απλώς νομίζω ότι οι άνθρωποι της τεχνολογίας έχουν μιλήσει για αυτήν την ιδέα ότι οι άνθρωποι δεν είναι κοινωνικά πλάσματα», είπε ο κ. Kelman, «που δεν καταλαβαίνουμε αυτή η ενέργεια από το να είμαστε ο ένας γύρω από τον άλλον». Είναι δύσκολο, ωστόσο, να ζητήσουμε από τους εργαζόμενους να εγκαταλείψουν την ευελιξία με τη φροντίδα των παιδιών ή την πιο προσιτή στέγαση σε άλλη πόλη, στο όνομα της συγκέντρωσης και της καινοτομίας. Ίσως αυτός ο συμβιβασμός να μην αξίζει τον κόπο.
Μερικές πόλεις μπορεί τελικά να εξελιχθούν με μια απάντηση. Το κέντρο της πόλης θα μπορούσε να έχει λιγότερα γραφεία, περισσότερους κατοίκους και αξιοθέατα και άλλα είδη συγκρούσεων που δεν εξαρτώνται τόσο από την καθημερινή κουλτούρα του γραφείου. Αλλά προς το παρόν, τι είδους μέρος είναι μια πόλη που δημιουργεί ηρεμία λίγες μόνο μέρες την εβδομάδα;
Πηγή: The New York Times
