Περιεχόμενα
Η είδηση περνάει στα ψιλά της ειδησεογραφίας και δεν πρέπει. Για δεύτερη συνεχόμενη φορά ένας αθλητής μπιλιάρδου της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας αναγκάζεται να παραιτηθεί από τον αγώνα του, και ο λόγος είναι οι Τουρκοκύπριοι. Η κλήρωση, δηλαδή, τον έφερε αντίπαλο με τουρκοκύπριο, ο οποίος συμμετέχει υπό τη σημαία του ψευδοκράτους και με την επωνυμία «Βόρεια Κύπρος».
Όλα αυτά έγιναν προχθές Τρίτη στο Τάμπερε της Φινλανδίας, όπου διεξάγεται το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανδρών, Γυναικών, U23 και μπιλιάρδου με αμαξίδιο. Ο Κύπριος πρωταθλητής Χρίστος Μελιγαλιώτης αναγκάστηκε σε παραίτηση, όταν η κληρωτίδα του έφερε αντίπαλο στον δεύτερο γύρο τον Τουρκοκύπριο Εφέ Οζκουταϊλί. Μετά από συνεννόηση με το κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών, τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού και την Κυπριακή Ομοσπονδία Μπιλιάρδου, ο Μελιγαλιώτης παρέδωσε τη στέκα του. Αν συμμετείχε στον αγώνα, αυτό θα συνιστούσε έμμεση μεν, αλλά de facto αναγνώριση του ψευδοκράτους.
Το ίδιο είχε συμβεί και το 2021, στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα που είχε διεξαχθεί στην Αττάλεια της Τουρκίας. Τότε ήταν ο Λευτέρης Γεωργίου που έτυχε αντίπαλος με τουρκοκύπριο αθλητή και αρνήθηκε να αγωνιστεί.
Είχαν προλάβει οι τουρκοκύπριοι
Το πρόβλημα, βέβαια, είναι πολύ παλαιότερο. Χρονολογείται από το 2007, όταν η Παγκόσμια Ομοσπονδία Μπιλιάρδου (World Pool Billiard Association, WPA) έκανε δεκτή την αίτηση της ομοσπονδίας του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους και την ενέταξε στη δύναμή της. Το 2009 έγινε το ίδιο με την Κυπριακή Ομοσπονδία Μπιλιάρδου, ωστόσο από τότε, και παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες της ελληνοκυπριακής πλευράς, η WPA αναγνωρίζει ισότιμα και τις δύο ομοσπονδίες!
Η θέση των μελών του συμβουλίου της WPA παραμένει ίδια από τότε. Αρνούνται, λέει, να αποκλείσουν μια ομοσπονδία με «πολιτικά κριτήρια». Και τονίζουν ότι οι τουρκοκύπριοι είχαν… προλάβει και είχαν γίνει μέλη της πριν από την διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή ομοσπονδία. Οπότε, κατά το δικό τους σκεπτικό, από την ώρα που η Κυπριακή Ομοσπονδία Μπιλιάρδου ζήτησε να γίνει δεκτή στην Παγκόσμια Ομοσπονδία, ενώ γνώριζε ότι στη δύναμή της υπήρχε και τουρκοκυπριακή ομοσπονδία, αποδέχτηκε την κατάσταση.
Αυτό που παρατηρεί κανείς ειδικά τα τελευταία χρόνια είναι μια συντονισμένη προσπάθεια των αθλητικών αρχών του ψευδοκράτους (εννοείται με την καθοδήγηση της Τουρκίας), ώστε να αναγνωριστούν ως ξεχωριστή αθλητική ομάδα και να συμμετέχουν σε επίσημες διοργανώσεις. Στα πολύ δημοφιλή σπορ (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κτλ.) δεν το’ χουν καταφέρει, αλλά προσπαθούν με όποιο τρόπο μπορούν να εκμεταλλευθούν κάθε ανοιχτό παράθυρο.
Τέσσερις ομοσπονδίες τους έχουν αναγνωρίσει
Αυτή τη στιγμή αθλητικές ομοσπονδίες του ψευδοκράτους έχουν αναγνωριστεί από τέσσερις διαφορετικούς παγκόσμιους φορείς:
- Την Παγκόσμια Ομοσπονδία ποδο-τένις (FIFTA)
- Την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία ποδοσφαίρου σάλας (FEF).
- Την Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια Ομοσπονδία Μπιλιάρδου (EPBF και WPBF).
- Την Παγκόσμια Ομοσπονδία Πάλης (UWR), η οποία μετά από πίεση της Τουρκίας τους δέχτηκε σαν δόκιμο μέλος το 2011.
Σε άλλα σπορ, προφανώς μη ολυμπιακά, οι ομοσπονδίες του ψευδοκράτους έχουν γίνει δεκτές ως δόκιμα μέλη ή μέλη-παρατηρητές (observer members). Ανάμεσά τους βρίσκουμε το μπάντμιντον (παρατηρητής), το μπότσε, ένα είδος παιχνιδιού με μπάλες (πλήρς μέλος), το μποντιμπίλτινγκ (πλήρες μέλος), τα βελάκια (πλήρες μέλος), το κικμπόξινγκ (πλήρς μέλος). Και φυσικά από το 2010 είναι πλήρες μέλος της Αθλητικής Ομοσπονδίας Ισλαμικής Αλληλεγγύης, παρ’ ότι δεν έχει συμμετάσχει σε καμία διοργάνωση από το 2005 που γίνονται οι συγκεκριμένοι Αγώνες.
Στα μεγάλα σπορ οι τουρκοκύπριοι προσπαθούν να εκμεταλλευθούν τις χαραμάδες της αθλητικής νομοθεσίας. Αυτή είναι πολύ πιο αυστηρή, δεδομένης της δημοφιλίας των σπορ. Στο μπάσκετ π.χ. έγινε μεγάλη προσπάθεια από την τουρκική κυβέρνηση να διαφημιστεί η ομάδα του πανεπιστημίου Γιακίν Ντογού (το τουρκικό αντίστοιχο της Νήαρ Ηστ) ως «ομάδα της Βόρειας Κύπρου», επειδή η έδρα του συγκεκριμένου πανεπιστημίου βρίσκεται στο κατεχόμενο κομμάτι της Λευκωσίας.
Τουρκοκύπριοι από την Πόλη
Η συγκεκριμένη ομάδα, που ιδρύθηκε το 2012, συμμετείχε κανονικά στις λίγκες της Τουρκίας και είχε έδρα το κλειστό γυμναστήριο Τζαφέραγα στην Κωνσταντινούπολη, όμως σε κάθε ευκαιρία έβγαινε ότι «εκπροσωπεί την ΤΔΒΚ». Χάρη στο πολύ χρήμα που έρρευσε στα χρόνια παρουσίας της αναδείχτηκε πρωταθλήτρια Τουρκίας το 2017 και κυπελλούχος το 2017 και το 2018, έφτασε μάλιστα και στην κατάκτηση διεθνούς τίτλου, του Eurocup, το 2017. Ο θόρυβος είχε γίνει, ο στόχος είχε επιτευχθεί, έτσι το χρήμα στέρεψε και η ομάδα διαλύθηκε το 2018 εντελώς ξαφνικά, όπως είχε δημιουργηθεί.
Στο τένις έγινε μεγάλη προσπάθεια να αναγνωριστεί η Ελίζ Μαλόνι Γιορκαντζί ως τουρκοκύπρια αθλήτρια, δεδομένου ότι η μητέρα της έχει καταγωγή από την Μόρφου. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία (ITF) την αναγνωρίζει ως Βρετανίδα κι έτσι την κατατάσσει στις λίστες. Στην αρχή τα διεθνή αθλητικά ΜΜΕ ανέφεραν την καταγωγή της, ωστόσο τα τελευταία χρόνια την αναφέρουν απλά ως Βρετανίδα και ο διαχωρισμός γίνεται μόνο στα τουρκικά ΜΜΕ, τα οποία παρακολουθούν την πορεία της και προβάλλουν τις επιτυχίες της σαν τουρκοκυπριακές.
Στο ποδόσφαιρο, το πιο δημοφιλές σπορ κι αυτό που καίει τους τουρκοκύπριους να λάβουν αναγνώριση, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Υπάρχει, φυσικά, ποδοσφαιρική ομοσπονδία στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου και διοργανώνει πρωτάθλημα, όμως είναι γνωστό ότι ούτε η ομοσπονδία έχει παρουσία σε αγώνες εθνικών ομάδων, ούτε καν ανεπίσημους, πόσο μάλλον σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις συλλόγων.
Η δήθεν επιτροπή της ΦΙΦΑ και η απόφαση του 1975
Οι τουρκοκύπριοι προσπαθούν μέσω της πλαγίας οδού να πετύχουν έστω και μια έμμεση αναγνώριση. Το ψευδοκράτος αναφέρεται σε μια λίστα της ΦΙΦΑ που αναφέρεται ως Επιτροπή Εργασίας των Μικρών Κρατών (Working Committee on Small States), όμως στην ουσία αυτή η λίστα δεν είναι εγκεκριμένη από την Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, αλλά ανήκει σε μια ανεξάρτητη επιτροπή (που ονομάζεται Play The Game), η οποία προσπαθεί να επεκτείνει την οργάνωση του ποδοσφαίρου και σε γεωγραφικές περιοχές που έχουν αποκλειστεί για πολιτικούς λόγους, όπως π.χ. είναι η Κριμαία ή το σερβο-βοσνιακό κρατίδιο.
Στη δεκαετία του 2010 η ποδοσφαιρική ομοσπονδία του ψευδοκράτους στράφηκε προς κάποιες μη αναγνωρισμένες διεθνείς ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Σε αυτές δεν παρουσιάζονταν εθνικές ομάδες κρατών, αλλά αντιπροσωπευτικές ομάδες από διάφορες κοινότητες και μειονότητες, με κριτήρια γεωγραφικά, γλωσσικά ή και θρησκευτικά. Σε αυτές τις διοργανώσεις η ποδοσφαιρική ομάδα έχει κάποιες επιτυχίες, όπως π.χ. τη δεύτερη θέση στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2017, όπου αντιμετώπισε, μεταξύ άλλων, ομάδες από την Κριμαία, το Θιβέτ και τη Λαπωνία.
Οι τουρκοκύπριοι αναφέρουν και τώρα ότι έχουν στα χέρια τους μια απόφαση του 1975 (!), στην οποία ο τότε γενικός γραμματέας της ΟΥΕΦΑ Χέλμουτ Κάσερ επέτρεπε στην «αντιπροσωπευτική ομάδα της τουρκοκυπριακής κοινότητας» να παίξει διεθνείς φιλικούς αγώνες με άλλες ομάδες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας. Η απόφαση αυτή ανακλήθηκε το 1983, όταν έγινε η ανακήρυξη του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους. Ως τότε, βέβαια, η τουρκοκυπριακή ομάδα έδινε κάποια εθιμοτυπικά φιλικά μόνο με τις εθνικές ομάδες της Τουρκίας.
Απ’ όλα αυτά που αναφέρθηκαν προκύπτει ότι γίνεται δουλειά. Μεθοδική, συστηματική και αθόρυβη. Το ζήτημα που προέκυψε στο μπιλιάρδο δείχνει ανάγλυφα τι γίνεται. Το μπιλιάρδο μπορεί να μην είναι ολυμπιακό σπορ, ωστόσο είναι πολύ δημοφιλές. Αυτή η ισότιμη αναγνώριση μπορεί να αποτελέσει έναν σημαντικό μοχλό πίεσης, έτσι ώστε ξαφνικά να εισβάλλουν τουρκοκυπριακοί σύλλογοι, αθλητές και «εθνικές» ομάδες και σε σπορ που τώρα φαίνονται αποκλεισμένοι.
