Επισκέπτες από όλο τον κόσμο συρρέουν για να επισκεφθούν τη φημισμένη 4.500 ετών Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας, που μνημονεύεται ως ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Αλλά κρυμμένο ψηλά στα Λευκά Όρη της Καλιφόρνια υπάρχει ένας μη-κλωνικός ζωντανός οργανισμός – δέντρο – που ξεπερνά σε ηλικία την πυραμίδα της Γκίζας κατά εκατοντάδες χρόνια.
Ένα πεύκο Bristlecone (Πεύκη η μακραίωνη) γνωστό ως Μαθουσάλας κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ Guinness ως το μεγαλύτερο σε ηλικία δέντρο στη Γη.
Η ανακάλυψή του έγινε το 1957, από τους Έντμουντ Σούλμαν και Τομ Χάρλαν, και η εκτίμησή τους ήταν πως το δέντρο είχε ηλικία, εκείνη την εποχή, 4.789 ετών (κάτι που σημαίνει πως φύτρωσε το 2832 π.Χ.
Πήρε το όνομά του από τον Μαθουσάλα, που είναι ο μακροβιότερος άνθρωπος που αναφέρεται από την Βίβλο και αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι έζησε 969 έτη.
Με την αγέρωχη εμφάνισή τους, εδώ και (κυριολεκτικά) χιλιάδες χρόνια, τα πεύκα Bristlecone έχουν επιβιώσει σε κάθε αλλαγή του καιρού – χιόνια, υγρασίες, ξηρασία. Υπάρχει κάτι ειρωνικό στο γεγονός ότι το παλαιότερο ζωντανό δέντρο βρίσκεται στην πραγματικότητα στον λεγόμενο Νέο Κόσμο.
Η ανακάλυψη του Μαθουσάλα τη δεκαετία του 1950 προσέλκυσε τουρίστες στην περιοχή, προκαλώντας ζημιές με την πάροδο του χρόνου.
Ένα άλλο πεύκο Bristlecone, με το παρατσούκλι Prometheus, κόπηκε το 1964 για την έρευνα του τελειόφοιτου φοιτητή Ντόναλτ Ρ. Κάρεϊ και της υπηρεσίας δασών των ΗΠΑ. Μετά την κοπή υπολογίστηκε η ηλικία του. Η ηλικία του υπολογιζόταν ότι έφτανε τουλάχιστον τα 4.862 έτη, ενώ εικάζεται πως πλησίαζε ή ξεπερνούσε τα 5.000 έτη.
Μετά την κοπή του δέντρου και την ανακάλυψη ότι πρόκειται για ένα τόσο παλιό οργανισμό, το πάρκο Γουίρ απέκτησε τον τίτλο του εθνικού πάρκου ώστε να προστατευθούν τα υπεραιωνόβια δέντρα του ενώ η θέση του Μαθουσάλα, κρατείται μυστική από την υπηρεσία δασών των ΗΠΑ.
Αλλά, ποιο είναι το μυστικό για την επιβίωσή του; Ανθεκτικό σε ακραίες συνθήκες, οι ρίζες του έχουν προσαρμοστεί για να θρέψουν μόνο ορισμένα κλαδιά, περιορίζοντας τις επιπτώσεις όταν πεθαίνουν, αναφέρει το ancient-origins.net.
Οι βελόνες του ζουν για πάνω από 30 χρόνια, βοηθώντας το δέντρο να εξοικονομήσει ενέργεια!
Ο «προπάππους» της Χιλής
Με τα χρόνια, ο Μαθουσάλας αντιμετώπισε σκληρό ανταγωνισμό. Το 2022, το Science ανέφερε ότι ο Τζόναθαν Μπάριβιτς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα κυπαρίσσι της Παταγονίας (Fitzroya cupressoides) στη Χιλή, γνωστό ως Gran Abuelo (προπάππους) ήταν στην πραγματικότητα πάνω από 500 χρόνια μεγαλύτερο από τον Μαθουσάλα.
Η μελέτη και η προστασία αυτών των αρχαίων δέντρων και των δακτυλίων των δέντρων τους μπορεί να προσφέρει ανεκτίμητες πληροφορίες για το κλίμα σε όλη την αρχαία ιστορία, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προσφέρει ενδείξεις για την προστασία από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Έχοντας ονομαστεί «πιστοί χρονικογράφοι των καιρικών συνθηκών του κόσμου», έχουμε πολλά να μάθουμε από τα προγονικά δέντρα, είτε πρόκειται για κωνοφόρα της Νότιας Αμερικής είτε για ξεπερασμένα πεύκα της Καλιφόρνιας.
Eρυθρελάτη 9.550 ετών στο βουνό Fulufjallet της Σουηδίας
Στο βουνό Fulufjallet της Σουηδίας ζει ένα έλατο που έχει περίπου 5 μέτρα ύψος.
Πιστεύεται ότι είναι ηλικίας τουλάχιστον 9.550 ετών και πρόκειται για ερυθρελάτη, ένα είδος αειθαλούς κωνοφόρου δέντρου, που αποκαλείται και νορβηγικό έλατο.
Ο άνθρωπος που το ανακάλυψε είναι ο καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Ουμέα, Λέιφ Κούλμαν.
Για χιλιάδες χρόνια το δέντρο εμφανιζόταν με τη μορφή ενός θάμνου, αλλά με την αύξηση της θερμοκρασίας τον περασμένο αιώνα αναπτύχθηκε σε έναν φυσιολογικό σχηματισμό δέντρου.
Ο καθηγητής απέδωσε αυτήν την εκρηκτική ανάπτυξη στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Η ηλικία του δέντρου προσδιορίστηκε από το ριζικό του σύστημα με χρήση του άνθρακα-14, σε ένα εργαστήριο στο Μαϊάμι.
Το δέντρο επιβίωσε χάρη της διαδικασίας πολλαπλασιασμού του: είτε κάποιο κλαδί ακουμπά στο έδαφος και φυτρώνει νέα ρίζα, είτε ο κορμός πεθαίνει και αναπτύσσεται νέος από το ριζικό του σύστημα.
Οι επιστήμονες βρήκαν ρίζες που ανάγονται σε 375, 5.660, 9.000, και 9.550 χρόνια.
