Περιεχόμενα

  1. Πότε είναι η Ημέρα των Νεκρών;
  2. Ποιος γιορτάζει την Ημέρα των Νεκρών;
  3. Η προέλευση του
  4. Οι παραδόσεις της Ημέρας των Νεκρών
  5. Τι είναι τα ofrendas;

Το Día de los Muertos, είναι μια παράδοση στο Μεξικό που βρίσκει ρίζες πολύ πίσω στο χρόνο, αποσκοπώντας να τιμήσει τους νεκρούς.

Το Día de los Muertos είναι ένας φόρος τιμής στη μετά θάνατον ζωή, μια μέρα που προορίζεται να τιμήσει όσους πέθαναν και να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη τους. Σε αντίθεση με το Halloween, το οποίο ιστορικά ήταν μια ημέρα για να αποκρούσει τα κακά πνεύματα, η… Day of the Dead αφορά περισσότερο τον σεβασμό των αγαπημένων προσώπων που έχουν πεθάνει.

Μεξικό

Πότε είναι η Ημέρα των Νεκρών;

Η Ημέρα των Νεκρών ξεκινά πάντα την 1η Νοεμβρίου και τελειώνει στις 2 Νοεμβρίου. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, πιστεύεται ότι τα πνεύματα των νεκρών επιστρέφουν στο σπίτι για να περάσουν χρόνο με τις οικογένειές τους.

Ποιος γιορτάζει την Ημέρα των Νεκρών;

Αν και η Ημέρα των Νεκρών συνδέεται κυρίως με το Μεξικό, άλλες χώρες, ακόμη και εκείνες εκτός Λατινικής Αμερικής, γιορτάζουν επίσης τις δικές τους εκδοχές των γιορτών. Στις Φιλιππίνες, η γιορτή ονομάζεται Undas και γιορτάζεται επίσης τις δύο πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου. Όπως και στο Μεξικό, οι Φιλιππινέζοι επισκέπτονται τους τάφους των αγαπημένων τους και δημιουργούν επίσης βωμούς σε όσους έχουν περάσει.

Στην Αϊτή, η ημέρα ονομάζεται Fèt Gede, γιορτή των νεκρών. Ο κόσμος ντύνεται στα λευκά, μαύρα και μωβ, ενώ παρελάσεις γίνονται σε όλη τη χώρα.

Η προέλευση του

Η Ημέρα των Νεκρών προέρχεται από τελετουργίες που εφαρμόζουν οι ιθαγενείς της Αμερικής, κυρίως οι Αζτέκοι. Οι Αζτέκοι είχαν ένα τελετουργικό γνωστό ως Miccaihuitl, το οποίο ήταν μια εποχή για να τιμήσουν τους νεκρούς.

Αλλά όταν οι Ισπανοί έφτασαν στην Αμερική, έφεραν τον Καθολικισμό, ο οποίος είχε τους δικούς του εορτασμούς: Ημέρα των Αγίων Πάντων (1 Νοεμβρίου) και Ημέρα Πάντων Ψυχών (2 Νοεμβρίου), που και οι δύο τιμούν τη μνήμη αυτών που πέρασαν. Στη συνέχεια, οι Ισπανοί ενσωμάτωσαν τις δικές τους διακοπές με ιθαγενείς παραδόσεις, οι οποίες εξελίχθηκαν σε Día de los Muertos.

Οι παραδόσεις της Ημέρας των Νεκρών

Πολλοί άνθρωποι τιμούν την Ημέρα των Νεκρών επισκεπτόμενοι τους τάφους νεκρών συγγενών και αγαπημένων προσώπων. Αλλά δεν πάνε απαραίτητα να θρηνήσουν. Αντίθετα, καθαρίζουν τους τάφους και τα επιτύμβια μνημεία ή τα στολίζουν με λουλούδια. Κάποιοι μπορεί να προσεύχονται, ενώ άλλοι παίζουν μουσική.

Το περιβάλλον μοιάζει σχεδόν με πάρτι, με μουσική, φαγητό και ποτό. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονται για να μοιραστούν ιστορίες των αγαπημένων τους – βοηθώντας να κρατήσουν τη μνήμη τους ζωντανή.

Ορισμένες πόλεις στο Μεξικό γιορτάζουν επίσης την ημέρα με παρελάσεις και φεστιβάλ. Πολλοί θα ζωγραφίσουν το πρόσωπό τους για να θυμίζουν γυμνό κρανίο και θα φορέσουν κοστούμια. Ειδικά οι γυναίκες θα ντύνονται ως La Catrina, ένας ψηλός γυναικείος σκελετός που συνήθως απεικονίζεται φορώντας ένα φανταχτερό φόρεμα και ένα πλούσιο καπέλο που φουντώνει πάνω από το κεφάλι της.

Αν και χαρακτήρες όπως η La Catrina έχουν γίνει σύμβολο του Día de los Muertos, οι εικόνες προέρχονται από τον Μεξικανό καλλιτέχνη José Guadalupe Posada, ο οποίος το σκιαγράφησε το 1910 ως κοροϊδία των ανώτερων τάξεων του Μεξικού.

Τι είναι τα ofrendas;

Μία από τις πιο ιερές πτυχές της Ημέρας των Νεκρών είναι οι βωμοί, που ονομάζονται ofrendas. Αυτοί οι βωμοί χτίζονται σε σπίτια, σχολεία ή άλλους δημόσιους χώρους για να τιμήσουν τον νεκρό.

Τα μέλη της οικογένειας θα κορυφώσουν τον βωμό με μια μεγάλη φωτογραφία του αγαπημένου προσώπου, μαζί με πολύχρωμο papel picado, που μεταφράζεται σε «διάτρητο χαρτί». Τα έγχρωμα χαρτομάντηλα αντιπροσωπεύουν τον αέρα καθώς τα τέσσερα στοιχεία προορίζονται να απεικονιστούν στους βωμούς. Πέταλα κατιφέ εμφανίζονται επίσης σε όλους τους βωμούς, τα οποία προορίζονται να οδηγήσουν τα πνεύματα πίσω στο σπίτι με το φωτεινό τους χρώμα και το πικάντικο άρωμά τους. Κεριά, τόσο για να ανάβουν τον δρόμο όσο και για να αναπαριστούν τον νεκρό, βλέπονται επίσης συνήθως στα ofrendas, καθώς και το pan de muerto, ένα παραδοσιακό μεξικάνικο τηγάνι με ρίζες στα έθιμα των Αζτέκων. Τα κρανία από ζάχαρη, που επίσης συνήθως τοποθετούνται σε οφρέντα, έχουν σκοπό να υπαινίσσονται την πανταχού παρούσα φύση του θανάτου.

Το αλάτι, που συχνά τοποθετείται σε σχήμα σταυρού, τοποθετείται πάνω ή κοντά στο οφρέντα ως μέσο εξαγνισμού των ψυχών που επισκέπτονται. Οι οικογένειες θα τοποθετήσουν επίσης ένα δοχείο με νερό, και μερικές φορές τεκίλα, στους βωμούς, ώστε οι ψυχές να ξεδιψάσουν μετά το ταξίδι τους.

Αλλά αυτοί οι βωμοί μπορεί να είναι και προσωπικοί. Ορισμένες οικογένειες θα περιλαμβάνουν το αγαπημένο φαγητό του αποθανόντος ή προσωπικές μάρκες από τη ζωή τους, όπως ένα αγαπημένο βιβλίο ή ένα πουκάμισο. Όλα αυτά χρησιμεύουν και ως τρόπος να θυμόμαστε τους νεκρούς και να τους τιμούμε στην επιστροφή τους.

Σε σχέση με την διάδοση των επιρροών που η παράδοση της αμερικανικής ηπείρου προωθεί εκτός συνόρων, για δεύτερη συνεχή χρονιά και η Αθήνα θα φιλοξενήσει σχετική έκθεση. Η «Ημέρα των Νεκρών» της μεξικανικής παράδοσης έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO ως Παγκόσμια Άυλη Κληρονομιά άλλωστε και το Chicago Athenaeum: Μuseum for Architecture and Design σε συνεργασία με το European Centre for Architecture, Art, Design and Urban Studies παρουσιάζουν για 2η χρονιά την εικαστική έκθεση Dia De Los Muertos – The Day of The Dead Exhibition.

Τα εγκαίνια, είναι την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου, στο European Centre-Contemporary Space Athens, Μητροπόλεως 74, από τις 18.00 έως τις 21.00.