Περιεχόμενα
Όταν τον Οκτώβριο του 2014 Αμερικανοί αστυνομικοί σταμάτησαν στην Καλιφόρνια ένα αυτοκίνητο που ερχόταν από το Μεξικό και κουβαλούσε κρυμμένα 10,7 κιλά ενός σχετικά άγνωστου τότε ναρκωτικού, δεν φανταζόντουσαν πως αυτή ήταν μόνο η αρχή του κακού. Με το εξής όνομα: Φαιντανύλη…
Οκτώ χρόνια αργότερα, οι ΗΠΑ ζουν έναν εφιάλτη χωρίς ορατό τέλος με τραγικές ιστορίες. Πάνω από 8 τόνοι κατασχέθηκαν στα σύνορα, το 2022. Περισσότεροι από 325.000 άνθρωποι εκτιμάται πως έχουν χάσει τη ζωή τους απ’ αυτό το συνθετικό οπιοειδές, που ήρθε να ανατρέψει όλα όσα θεωρούνταν δεδομένα.
Η φαιντανύλη στοιχειώνει την Αμερική. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Reuters, η επικράτηση του εν λόγω ναρκωτικού είναι σχεδόν ολοκληρωτική. Τέσσερα χρόνια πριν, η ηρωίνη αντιπροσώπευε το 80% των κατασχέσεων οπιοειδών των Αμερικανικών αρχών.
Πλέον έχει πέσει στο 7%. Μόλις. Για όλο τον περασμένο αιώνα κυριάρχησε στις πιάτσες των τοξικοεξαρτημένων, αλλά η κοινωνία εξελίσσεται ταχύτατα και αυτό έχει διάφορες εκφάνσεις, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Γιατί σαρώνει η φαιντανύλη
Τα «ατού» που συγκεντρώνει η φαιντανύλη εξηγούν το γιατί της σαρωτικής επέλασής της. Είναι φτηνή, πρώτα και κύρια. Είναι, επίσης, πολύ εύκολο να παραχθεί, δεν χρειάζεται μεγάλες γεωργικές εκτάσεις με τον κίνδυνο πάντα να εντοπιστούν ή να καταστραφούν από διάφορα απρόοπτα (όπως τα «τερτίπια» του καιρού)
Μικρά εργαστήρια αρκούν και με το παραπάνω για να φτιαχτεί αυτό το θανατηφόρο συνθετικό οπιοειδές. Μες στις πόλεις, σε ανύποπτα σημεία. Το ρίσκο να σε πιάσουν είναι μικρότερο, τα κέρδη για τα καρτέλ εκτοξεύονται.
Μεταφέρεται και πολύ εύκολα, αφού δεν χρειάζεται να ρισκάρει ο εκάστοτε dealer με μεγάλες ποσότητες, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα να γίνει αντιληπτός από τις διωκτικές αρχές. Ένα κιλό και μόνο σκόνης φαιντανύλης αρκεί για να παραχθούν 50.000 δόσεις! Οπότε πολλοί μεταφέρουν από λίγο, ενώ παλιά συνέβαινε το αντίθετο.
7 φορές περισσότεροι θάνατοι από την ηρωίνη
Αυτή η αλλαγή στο χάρτη των ναρκωτικών είναι συνώνυμο καταστροφής στις ΗΠΑ. Οι θάνατοι από φαιντανύλη είναι 7 φορές περισσότεροι συγκριτικά με αυτούς από ηρωίνη από το 2015 κι έπειτα. Μιλάμε για 325.000 νεκρούς αυτό το χρονικό διάστημα, το νούμερο παγώνει το αίμα.
Και τα χειρότερα, δυστυχώς, έπονται. Το potential παραγωγής φαιντανύλης τείνει δυνητικά στο άπειρο. Τα χημικά κάνουν τη δουλειά, οι ουσίες που απαιτούνται για το «μαγείρεμα» βρίσκονται σχετικά εύκολα για όσους ξέρουν πού και πώς να ψάξουν, καθώς και σε αφθονία.
Οι διωκτικές αρχές καταφέρνουν να σταματούν μόλις το 5-10% της φαιντανύλης που διακινείται από το Μεξικό προς τις ΗΠΑ. Προσπαθούν να περιορίσουν το κακό με τα γνωστά τους όπλα: Τα μηχανήματα ακτινών Χ, τα εκπαιδευμένα σκυλιά, την εντατικοποίηση και αυστηροποίηση των ελέγχων.
Αλλά είναι πολύ λίγο, απέναντι σε ένα εχθρό που αποδεικνύεται πιο δυνατός και πιο ευέλικτος. Τα καρτέλ εξελίσσουν συνεχώς τις τεχνικές τους και το καμουφλάζ τους, εκθέτοντας αυτούς που τους κυνηγούν.
Δεν είναι δυνατό η αστυνομία να ελέγξει κάθε αμάξι που περνά τα σύνορα. Κι όπως είδαμε η φαιντανύλη είναι πολύ πιο εύκολο να κρυφτεί. Ακόμα και μέσα σε μικρές σακούλες που γυναίκες του κυκλώματος βάζουν στους κόλπους τους γίνεται η μεταφορά!
Πώς δημιουργήθηκε η φαιντανύλη ως ουσία, τι άλλαξε τους όρους
Μόλις 2 μιλιγκράμ φαιντανύλης μπορεί να αποβούν μοιραία για το χρήστη. Ως ουσία δεν είναι καινούρια. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1959, ήταν ενδοφλέβιο αναισθητικό. Παραγόταν νόμιμα και χρησιμοποιούταν ευρέως για την ανακούφιση από τον πόνο.
Σε σύγκριση με την ηρωίνη, προκαλεί μια πιο έντονη αρχική ορμή ευφορίας που ακολουθείται από μια ισχυρότερη κατάσταση καταστολής. Το στερητικό σύνδρομο είναι πολύ πιο έντονο και προκαλεί εξάρτηση ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη ναρκωτική ουσία.
Μεταξύ 1990 και 2010, εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανοί εθίστηκαν σε εξαιρετικά εθιστικά συνταγογραφούμενα οπιοειδή, όπως τα παυσίπονα Oxycontin και Vicodin. Όταν το 2000 οι ρυθμιστικές αρχές εντόπισαν το πρόβλημα και άλλαξαν τους όρους χορήγησης των εν λόγω φαρμάκων, πολλοί εθισμένοι χρήστες στράφηκαν στην ηρωίνη.
Η οποία έγινε έτσι ακόμα πιο σημαντική πηγή εισοδήματος για τα καρτέλ που επέκτειναν την παραγωγή παπαρούνας οπίου σε τεράστιες περιοχές των απομακρυσμένων περιοχών της Σιέρα του Μεξικού.
Η φαιντανύλη κυριάρχησε στη μαύρη αγορά των ΗΠΑ από το 2014 κι ύστερα. Αποστέλλεται κυρίως από την Κίνα ως σκόνη υψηλής καθαρότητας, αναμειγνύεται ή διατίθεται στην αγορά ως ηρωίνη, μια στρατηγική μείωσης του κόστους με θανατηφόρες συνέπειες. Οι περιπτώσεις overdose αυξήθηκαν.
Η Κίνα παρέμεινε η κυρίαρχη πηγή παραγωγής φαιντανύλης μέχρι το 2019, όταν το Πεκίνο, υπό την πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών, την κατέταξε ως ελεγχόμενη ουσία. Αλλά στο μεσοδιάστημα τα μεξικανικά καρτέλ είχαν αποκτήσει την τεχνογνωσία για να δουλέψουν χωρίς να εξαρτώνται από άλλους, φτάνοντας τα πράγματα στα σημερινά τρομακτικά επίπεδα.
Η διαβόητη οικογένεια των Chapitos είναι από τα πλέον ισχυρά καρτέλ, από τις πρώτες που κατάλαβαν πως αλλάζουν οι όροι. Βασικά αυτοί τους επέβαλαν αν το σκεφτούμε περισσότερο σε βάθος.
Κάποιοι ζητούν να επέμβει ο στρατός – Τι απαντάνε οι Μεξικανοί
Η κριτική στην κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν είναι πολύ σκληρή. Σίγουρα όσα έχουν γίνει δεν αρκούν για την καταπολέμηση της νέας αυτής ασύμμετρης απειλής. Το δείχνει η καθημερινότητα, η σκληρή αλήθεια των αριθμών.
Κάποιοι Ρεπουμπλικάνοι, βλέποντας την αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος, ζήτησαν την επέμβαση του στρατού για να καταπολεμηθούν τα αδίστακτα καρτέλ. Γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Μεξικανού προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, κατηγόρησε τις ΗΠΑ για ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας του.
Οι μεξικανικές αρχές δεδομένα έχουν αυξήσει τον αριθμό των επιχειρήσεων τους για τον εντοπισμό παράνομων εργαστηρίων που κατασκευάζεται το θανατηφόρο ναρκωτικό. Αλλά και πάλι, δεν αρκεί. Πόσο μάλλον καθώς ο Λόπες Ομπραδόρ αρνείται να (παρα)δεχτεί πως η παραγωγή φαιντανύλης γίνεται εντός των συνόρων της χώρας του.
Σε κάθε περίπτωση, η φαιντανύλη φέρνει νέα δεδομένα και νέους παίκτες στο τραπέζι. Αυξάνοντας τη βία, αυξάνοντας δραματικά τους θανάτους, αυξάνοντας τον αριθμό των εγκληματικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο λαθρεμπόριο ναρκωτικών.
Είναι το ναρκωτικό της νέας εποχής. Και θα έχει μιμητές και σε άλλες ουσίες; Η κοκαΐνη, για παράδειγμα, παραμένει δημοφιλής, πιθανότατα επειδή ακόμα δεν υπάρχει συνθετική ουσία ως εναλλακτική για τους χρήστες. Άμα βρεθεί όμως; Το μέλλον είναι στα εργαστήρια. Και μοιάζει πιο δυστοπικό από ποτέ.
* Με πληροφορίες από Reuters
