Περιεχόμενα
Ο Jorne Langelaan ακτινοβολεί καθώς δείχνει γύρω από το De Tukker, ένα παραδοσιακό ολλανδικό ιστιοφόρο που κατασκευάστηκε το 1912.
Λάτρης της ναυτιλίας από τότε που ήταν παιδί, χάρη στον παππού του που εργαζόταν στη βιομηχανία, ο Langelaan πέρασε τα τελευταία δύο χρόνια στην αποκατάσταση του πλοίου με στόχο να το επιστρέψει στον αρχικό του ρόλο – τη μεταφορά φορτίου σαν ιστιοφόρο.
Τον περασμένο μήνα, το πλοίο απέπλευσε για το πρώτο του εμπορικό ταξίδι υπό την ιδιοκτησία της εταιρείας του Langelaan, Ecoclipper.
Μεταφέροντας μικτά φορτία που περιελάμβαναν τα πάντα, από τυρί, κρασί και ελαιόλαδο, το μήκους 40 μέτρων ιστιοφόρο σκάφος ταξίδεψε από το Άμστερνταμ της Ολλανδίας στο Πόρτο της Πορτογαλίας και ξανά πίσω. Με στάσεις σε Ισπανία, Γαλλία και Αγγλία.
Το De Tukker μπορεί να μεταφέρει 70 τόνους φορτίου και έως 12 επιβάτες. Στην προηγούμενη «ζωή» τηουμετέφερε οικοδομικές προμήθειες και προϊόντα κατά μήκος των ολλανδικών και γερμανικών ακτών.
Πώς ξεκίνησε το ιστιοφόρο
Τα αιολικά φορτηγά πλοία εξουσίαζαν τα κύματα του κόσμου τον 19ο αιώνα. Στη συνέχεια, η υιοθέτηση της ατμομηχανής τα ανάγκαθε να αντικατασταθούν από πολύ μεγαλύτερες εναλλακτικές λύσεις που κινούνται με άνθρακα.
Τα σημερινά γιγαντιαία πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον βαρύ μαζούτ, με τον τομέα να λέγεται ότι συμβάλλει στο 3% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα.
Δεδομένων των αυξανόμενων ανησυχιών για την κλιματική αλλαγή, οι υποστηρικτές της επιστροφής στο ιστιοφόρο για τη μεταφορά φορτίου λένε ότι μερικές φορές η παλιά τεχνολογία είναι η καλύτερη νέα τεχνολογία.
Ο Langelaan, τώρα στα 40 του, λέει ότι αποφάσισε για πρώτη φορά ότι έπρεπε να επιστρέψουμε για να πλεύσουμε φορτηγά πλοία όταν ήταν στα 20 του.
Εκείνη την εποχή εργαζόταν μαζί με ερευνητές του κλίματος και βιολόγους σε αποστολές στην Ανταρκτική, ως μέλος του πληρώματος σε ένα ιστορικό ψηλό ιστιοπλοϊκό πλοίο που ονομάζεται Bark Europa.
«Αν θέλουμε να τηρήσουμε τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, πρέπει πραγματικά να διατηρήσουμε τα ορυκτά καύσιμα στο έδαφος», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της Ecoclipper.
«Η ιστιοπλοΐα με ιστιοφόρο είναι στην πραγματικότητα ο μόνος εφικτός τρόπος για να συνεχίσουμε με τις μεταφορές και τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων στο μέλλον».
Πού υστερεί το ιστιοφόρο
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ιστιοπλοΐα είναι πιο αργή. Ο Langelaan λέει ότι θα χρειαστούν 70 ημέρες για να ταξιδέψει από την Κίνα στην Ευρώπη, ενώ ένα σύγχρονο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να κάνει το ταξίδι σε 30 έως 40 ημέρες.
Και, φυσικά, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων είναι τεράστια – τα μεγαλύτερα μπορούν να μετακινήσουν 20.500 εμπορευματοκιβώτια και συνολικό βάρος 210.000 τόνων.
Το ιστιοφόρο De Tukker μπορεί να μεταφέρει μόνο ένα μικρό μέρος αυτού με τα 70 κυβικά μέτρα χώρου φορτίου της, καθιστώντας την έναν πιο ακριβό τρόπο αποστολής φορτίου.
Ωστόσο, ο Langelaan προσθέτει ότι οι άνθρωποι δεν βλέπουν την «πραγματική οικολογική τιμή» των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. «Το τίμημα των ανθρώπων που αρρωσταίνουν λόγω της κλιματικής αλλαγής, για παράδειγμα. Αυτό δεν πληρώνεται ποτέ».
Ο Stephen Gordon είναι διευθύνων σύμβουλος της Clarksons Research, η οποία παρέχει ειδικές αναλύσεις στον τομέα της ναυτιλίας εμπορευματοκιβωτίων. Αντιτείνει ότι η βιομηχανία έχει επενδύσει σε πιο αποδοτικά συστήματα καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του 60% των νέων πλοίων που παραγγέλθηκαν πέρυσι.
Το κόστος αυτή της «επανάστασης»
Ο Gordon λέει ότι σε ορισμένα πλοία έχουν τοποθετηθεί ακόμη και μικρά πανιά, έτσι ώστε να μειωθεί η ποσότητα καυσίμου που χρειάζεται να καταναλώσουν. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή αριθμεί μόνο 50 πλοία από το παγκόσμιο σύνολο των 100.000.
Για να αγοράσει το ιστιοφόρο De Tukker, η Ecoclipper συγκέντρωσε 600.000 € (663.000 $, 516.000 £) μέσω crowdfunding και ιδιωτών επενδυτών.
Η Ecoclipper ελπίζει να κατασκευάσει έναν στόλο με έως και 25 αιολικά φορτηγά πλοία στο μέλλον, χρησιμοποιώντας την τελευταία τεχνολογία σχεδιασμού. Το καθένα θα είναι 10 φορές μεγαλύτερο από το De Tukker και κοστίζει περίπου 9 εκατομμύρια ευρώ το καθένα.
«Ο μεγάλος στόχος της Ecoclipper είναι να συνδέσει τις ηπείρους για να προσφέρει μεταφορά εμπορευμάτων χωρίς εκπομπές καυσαερίων», λέει ο Langelaan.
Ο Gavin Allwright είναι γραμματέας της International Windship Association, η οποία έχει πλέον περισσότερα από 150 μέλη από 50 χώρες. Λέει ότι η αιολική ναυτιλία φορτίου επιστρέφει.
«Από το 2012, η αιολική ενέργεια αυξάνεται», λέει. «Είναι ένας μικρός εξειδικευμένος τομέας, αλλά επιστρέφουν στον δυτικό αναπτυγμένο κόσμο.
«Ένας παράγοντας είναι το κόστος των καυσίμων που αυξάνεται και οι φόροι άνθρακα σε περιοχές του Νότιου Ειρηνικού».
Στις ΗΠΑ, ένα ιστιοφόρο σκούνερ μήκους 20 μέτρων (64 πόδια) με χαλύβδινο κύτος που ονομάζεται Apollonia μεταφέρει φορτίο πάνω και κάτω στον ποταμό Hudson στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης από το 2020.
Ο καπετάνιος και ιδιοκτήτης του πλοίου, Sam Merritt, αγόρασε το 77χρονο σκάφος για 15.000 $ (11.500 £) το 2015 και στη συνέχεια πέρασε πέντε χρόνια για να το αποκαταστήσει.
Μπορεί να μεταφέρει έως και 10 τόνους (εννέα μετρικούς τόνους) φορτίου και ταξιδεύει για 250 ναυτικά μίλια μεταξύ του Μπρούκλιν στη Νέα Υόρκη και της πόλης Hudson στο Upstate της Νέας Υόρκης και πάλι πίσω. Αποστέλλει περισσότερα από 50 προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης της βύνης κριθαριού, του μεγαλύτερου φορτίου της, του σιροπιού σφενδάμου και της σάλτσας τσίλι.
Στην προηγούμενη δουλειά του, ο Merritt συνήθιζε να εργάζεται για την ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων αντί του πετρελαίου για τον τομέα των καυσίμων. Στράφηκε στη ναυτιλία αφού συνειδητοποίησε ότι το φορτίο μπορούσε να μεταφερθεί μέσω ιστιοπλοΐας.
«Με το ιστιοφόρο μπορώ να νιώθω καλά με την όλη διαδικασία», λέει. «Δεν μου αρέσουν οι δρόμοι και τα αυτοκίνητα, και όσο κι αν μου αρέσει να προσπαθώ να χρησιμοποιώ φυτικό λάδι για αυτοκίνητα, δεν αλλάζει το σύστημα.
Το ιστιοπλοϊκό φορτίο πραγματικά κάνει. Μου αρέσει η σχέση με το ποτάμι. Είναι υπέροχο να επιβραδύνεις και να αλληλεπιδράς με τις προκυμαίες και να είσαι συνεχώς μέρος των συζητήσεων στις πόλεις».
Ωστόσο, λέει ότι δεν είναι ακόμη κερδοφόρες. «Είμαστε σε φάση εκκίνησης. Υπάρχουν πολλά εμπόδια με την υποδομή, αλλά ο στόχος είναι να είμαστε κερδοφόροι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια και ελπίζουμε ότι αυτό θα ενθαρρύνει και άλλους να συμμετάσχουν».
Το ιστιοφόρο αλλάζει τους θαλάσσιους δρόμους
Ένα άλλο σκάφος που σύντομα θα επανενταχθεί στην αναζωπύρωση της αιολικής ιστιοπλοΐας φορτίου είναι το Raybel, μια φορτηγίδα του Τάμεση της δεκαετίας του 1920 που αποκαθίσταται επί του παρόντος στο Sittingbourne του Κεντ.
Μόλις ολοκληρωθεί η αποκατάσταση, θα μεταφέρει αντικείμενα όπως ελιές, καφέ και κρασί κατά μήκος της ακτής του Κεντ και στο Λονδίνο. Στην παλιά «ζωή» του, το πλοίο μετέφερε τούβλα στην ίδια διαδρομή.
«Πρόκειται για τη χρήση πολύ περισσότερο των παραδοσιακών πλωτών οδών του Ηνωμένου Βασιλείου και τη σύνδεση των εκβολών ποταμών με ωκεανούς και κανάλια», λέει η Faye Thorley, υπεύθυνη έργου για τη Raybel Charters.
Είναι επίσης η συντονίστρια για δύο οργανισμούς που ιδρύθηκαν για να βοηθήσουν τους παραγωγούς μικρής κλίμακας να δουν τα βιολογικά αγαθά δίκαιου εμπορίου τους να μεταφέρονται μέσω ιστιοπλοϊκών σκαφών που κινούνται με αιολική ενέργεια – Sail Cargo London και Kent Sail Cargo.
«Έχουμε μεγάλη ζήτηση, αλλά δεν έχουμε προσφορά πλοίων», λέει η Thorley.
Ο Langelaan είναι χαρούμενος που βλέπει τις επωνυμίες να αναθεωρούν τις στρατηγικές μεταφορών τους για περιβαλλοντικούς λόγους. «Υπάρχουν μικρότερες, σχεδόν χιπστερικές εταιρείες που αποφασίζουν ριζικά ότι θέλουν να μειώσουν τις εκπομπές τους [μεταφορές]».
Ωστόσο, μία από τις βασικές προκλήσεις για τα ιστιοπλοϊκά φορτηγά είναι, φυσικά, ο καιρός. Και το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που χρειάζεται ένα ιστιοφόρο για να ολοκληρώσει το ταξίδι του.
«Εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες», λέει η Thorley. «Προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε εκ νέου τους πελάτες [του εμπορίου] να μην βιάζονται για παραδόσεις και να κάνουμε μαζικές παραγγελίες που θα διαρκέσουν έξι μήνες, για παράδειγμα».
Photo credits: Eurokinissi
