Για περισσότερο από έναν αιώνα, η ιθαγενής Lessie Benningfield Randle, από τους τελευταίους που επέζησαν στη σφαγή της φυλής Tulsa το 1921, ζούσε με τις οδυνηρές μνήμες εκείνης της άνοιξης. Θυμάται τη φωτιά που έπληξε τη γειτονιά της, το Greenwood και τον τρόπο που χρειάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της.

Τα 109α γενέθλια της κυρίας Randle είναι Παρασκευή. Ήταν 6 ετών όταν ένας λευκός όχλος επιτέθηκε στον Γκρίνγουντ με αδιάκριτη βία που προκάλεσε θάνατο και καταστροφή και ακύρωσε τις υποσχέσεις οικονομικής σταθερότητας για τις μελλοντικές γενιές.

Βίωσε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα και την εκλογή του πρώτου μαύρου προέδρου των ΗΠΑ και αναλογίστηκε αν οι άνθρωποι της γειτονιάς της θα έβλεπαν ποτέ κάποιο είδος δικαιοσύνης. Η Viola Fletcher και η ίδια ενώνουν τις φωνές τους σε μια ιστορική νομική μάχη για να αναγκάσουν την πόλη της Tulsa και άλλους να απαντήσουν για τη σφαγή.

«Θα ήθελα να δω δικαιοσύνη. Θα ήθελα να το δω όλο αυτό να ξεκαθαριστεί και να ακολουθήσουμε τον σωστό δρόμο», είπε σε συνέντευξή της από την κατοικία της στην Τάλσα. «Αλλά δεν ξέρω αν θα το δω ποτέ αυτό».

Τη Δευτέρα, μια ομάδα δικηγόρων που την εκπροσωπούν την ίδια, την Viola Fletcher και τον Χιουζ Βαν Έλις -τον μικρότερο αδερφό της που πέθανε στα 102 του τον περασμένο μήνα, πήραν το δρόμ της δικαιοσύνης. Κατέθεσαν μια τελευταία έγκληση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Οκλαχόμα για να εξετάσουν εάν μια προηγούμενη απόφαση δικαστή περιφερειακού δικαστηρίου, ήταν σωστή. Εάν ανατραπεί η απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου, η υπόθεση θα προχωρήσει.

Ιθαγενής

«Όλοι καταλαβαίνουν την βιασύνη για αυτούς τους επιζώντες να προσπαθήσουν να αποδώσουν δικαιοσύνη», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Damario Solomon-Simmons, ο δικηγόρος των πολιτικών δικαιωμάτων που ηγείται της αγωγής.

Ο τερματισμός της υπόθεσης χωρίς δίκη, είπε, θα ήταν ένα μελανό σημείο στον αγώνα για τη φυλετική δικαιοσύνη.

Αξιωματούχοι του κράτους και της πόλης έχουν πει ότι δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για γεγονότα που συνέβησαν πριν από έναν αιώνα. Στα δικαστικά έγγραφα, ο Kevin McClure, βοηθός γενικός εισαγγελέας για την Οκλαχόμα, έγραψε ότι οι επιζώντες «απέτυχαν να ισχυριστούν σωστά» πώς θα μπορούσαν να ευθύνονται οι υπηρεσίες της Οκλαχόμα.

Η σφαγή, ένα από τα χειρότερα επεισόδια φυλετικής βίας στην αμερικανική ιστορία, ξεκίνησε με μια κατηγορία. Στις 31 Μαΐου 1921, ένας λευκός όχλος συγκεντρώθηκε έξω από ένα δικαστήριο της κομητείας όπου κρατούνταν ο Ντικ Ρόουλαντ, ένας νεαρός μαύρος, με τους ισχυρισμούς ότι είχε επιτεθεί σε μια νεαρή λευκή γυναίκα.

Οι διαμαρτυρόμενοι, κατέβηκαν τελικά στο Greenwood, μια γειτονιά τόσο αυτοδύναμη που είχε γίνει γνωστή ως Black Wall Street. Μέσα σε δύο μέρες εξαφανίστηκε, 35 τετράγωνα κάηκαν ολοσχερώς. Οι γείτονες ήταν νεκροί ή αγνοούμενοι. Τα κτίρια έγιναν ερείπια. Ο απολογισμός ήταν συγκλονιστικός: έως και 300 νεκροί, τουλάχιστον 8.000 ξαφνικά άστεγοι και σχεδόν 1.500 σπίτια κάηκαν ή λεηλατήθηκαν.

Ο Ντικ Ρόουλαντ αθωώθηκε, αλλά κανείς δεν θεωρήθηκε ποτέ υπεύθυνος για τη σφαγή και κανένας επιζών δεν αποζημιώθηκε ποτέ για τις απώλειές του. Οι επιζώντες δεν είπαν ποτέ τις ιστορίες τους στο δικαστήριο.

Η υπόθεση ξεχάστηκε και οι επιζώντες δεν μίλησαν ποτέ για αυτό.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η LaDonna Penny, 51, εγγονή της κας Randle, την έπεισε να μοιραστεί την εμπειρία της. Το 2021, εκείνη ήταν ήταν από τους λίγους επιζώντες που κατέθεσαν ενώπιον μιας επιτροπής του Σώματος που εξέταζε αποζημιώσεις. Η δήλωσή της ανέφερεμεταξύ άλλων:

«Η κοινότητά μου ήταν όμορφη και ήταν γεμάτη με χαρούμενους και επιτυχημένους μαύρους. Μετά όλα άλλαξαν. Ήταν σαν πόλεμος. Λευκοί άνδρες με όπλα ήρθαν και κατέστρεψαν την κοινότητά μου. Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε γιατί. Τι τους κάναμε; δεν καταλαβαμε. Απλώς ζούσαμε. Αλλά ήρθαν και κατέστρεψαν τα πάντα».

Και πρόσθεσε: «Θυμάμαι να τρέχω έξω από το σπίτι μας. Έτρεξα μπροστά από πτώματα. Δεν ήταν ωραίο θέαμα. Το έχω ακόμα σήμερα στο μυαλό μου — 100 χρόνια μετά».

Σημειώνεται πως η Randle πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Τάλσα και εργάστηκε ως επιστάτρια ηλικιωμένων. Είπε ότι οι αναμνήσεις της σφαγής επανέρχονται, αν και κάποιες από τις λεπτομέρειες χάνονται στο χρόνο.

Το 2020, λίγους μήνες μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, από λευκό αστυνομικό, η μήνυση υποβλήθηκε βάσει του νόμου περί δημόσιας όχλησης της Οκλαχόμα. Προβάλλει το επιχείρημα ότι τα αποτελέσματα της σφαγής δεν τελείωσαν το 1921, αλλά συνεχίστηκαν για περισσότερα από 100 χρόνια και τρεις γενιές αργότερα. Ως απόδειξη, οι δικηγόροι επισημαίνουν τις διαρκείς φυλετικές ανισότητες και οικονομικές ανισότητες και το μακροχρόνιο τραύμα μεταξύ των επιζώντων και των απογόνων τους στην περιχή.

Τον Αύγουστο, το Ανώτατο Δικαστήριο της Οκλαχόμα συμφώνησε να εξετάσει την έφεση