Περιεχόμενα
Αν με ρωτούσατε, θα σας έλεγα ότι ποτέ δεν πίστεψα ότι την Πρωταπριλιά ακούμε μόνο ψέματα, άλλωστε ο πιο σημαντικός έρωτας της ζωής μου γεννήθηκε Πρωταπριλιά και ήταν αλήθεια!!!
Η Πρωταπριλιά ωστόσο ως μία μέρα που μπορούμε να λέμε ψέματα ελεύθερα, ξεκίνησε με μικρά αστεία μεταξύ φίλων. Για παράδειγμα, τέτοιου τύπου αστεία ήταν να πεις σε ένα φίλο ότι είναι λυμένα τα κορδόνια των παπουτσιών του ή να τον στείλεις για ένα ανόητο θέλημα.
Η πραγματική προέλευση αυτού του ιδιότυπου εθίμου είναι ουσιαστικά άγνωστη, αλλά υπάρχουν εικασίες για την προέλευσή του.
Μοιάζει με τη γιορτή Ιλάρια της αρχαίας Ρώμης, που πραγματοποιούταν στις 25 Μαρτίου και τον εορτασμό Χόλι στην Ινδία, που ολοκληρώνεται στις 31 Μαρτίου.
Πώς λοιπόν ξεκίνησε η Πρωταπριλιά;
Μερικοί ισχυρίζονται ότι το σύγχρονο έθιμο ξεκίνησε στη Γαλλία, επίσημα με το Διάταγμα του Ρουσιγιόν (εκδόθηκε τον Αύγουστο του 1564), στο οποίο ο Κάρολος Θ’ αποφάσισε ότι το νέο έτος δεν θα ξεκινούσε πλέον το Πάσχα, όπως συνηθιζόταν σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο, αλλά 1 Ιανουαρίου.
Επειδή το Πάσχα ήταν μια σεληνιακή και ως εκ τούτου κινητή ημερομηνία, εκείνοι που προσκολλήθηκαν στους παλιούς τρόπους ήταν οι «πρωταπριλιάτικοι».
Άλλοι ισχυρίζονται ότι η ώρα της ημέρας μπορεί να σχετίζεται με την εαρινή ισημερία (21 Μαρτίου), μια εποχή που οι άνθρωποι ξεγελιούνται από ξαφνικές αλλαγές του καιρού.
Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές μεταξύ των χωρών στον εορτασμό της Πρωταπριλιάς, αλλά όλες συγκλίνουν στο γεγονός ότι προσπαθούμε να ξεγελάσουμε κάποιον.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, το άτομο που «τσίμπησε» στο πρωταπριλιάτικο ψέμα, αποκαλείται «poisson d’avril» («ψάρι του Απριλίου») και πιθανόν αυτό να σχετίζεται με τα νεαρά ψάρια που είναι πιο εύκολο να πιαστούν στην απόχη.
Είναι σύνηθες τα παιδιά στη Γαλλία να καρφιτσώνουν ένα χάρτινο ψάρι στις πλάτες ανυποψίαστων φίλων τους.
Στην Σκωτία η ημέρα αποκαλείται Ημέρα Gowkie, από το «gowk» ή «κούκου», σύμβολο του ανόητου και του κούκου, που υποδηλώνει ότι μπορεί να είχε συσχετιστεί κάποτε με σεξουαλική άδεια.
Την επόμενη μέρα χαρτάκια που γράφουν «kick me» είναι καρφιτσωμένα στην πλάτη των φίλων. Σε πολλές χώρες συμμετέχουν εφημερίδες και άλλα Μέσα Ενημέρωσης στη διάδοση του ψέματος -για παράδειγμα, με ψευδείς τίτλους ή ειδήσεις.
Μερικοί ιστορικοί εικάζουν ότι η Πρωταπριλιά χρονολογείται από το 1582, όταν η Γαλλία άλλαξε από το Ιουλιανό ημερολόγιο στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, όπως ζητήθηκε από το Συμβούλιο του Τρέντο το 1563. Στο Ιουλιανό Ημερολόγιο, όπως και στο Ινδουιστικό ημερολόγιο, το νέο έτος ξεκίνησε με την εαρινή ισημερία γύρω στην 1η Απριλίου.
Οι άνθρωποι που άργησαν να μάθουν τα νέα ή δεν κατάλαβαν ότι η έναρξη του νέου έτους είχε μεταφερθεί στην 1η Ιανουαρίου και συνέχισαν να το γιορτάζουν κατά την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου έως την 1η Απριλίου κατέληξαν γραφικοί και αστείοι στη συλλογική σκέψη και ονομάστηκαν «April fools».
Η Ιλαρία στην Αρχαία Ρώμη
Οι ιστορικοί έχουν επίσης συνδέσει την Πρωταπριλιά με γιορτές, όπως η Ιλάρια (λατινικά σημαίνει χαρούμενο), που γιορταζόταν στην αρχαία Ρώμη στα τέλη Μαρτίου από τους λάτρεις της Κυβέλης.
Οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν και κορόιδευαν συμπολίτες τους ή ακόμη και δικαστές και λέγεται ότι έμπνευση προήλθε από τον αιγυπτιακό θρύλο της Ίσιδας, του Όσιρι και του Σεθ.
Υπάρχουν επίσης εικασίες ότι η Πρωταπριλιά ήταν συνδεδεμένη με την εαρινή ισημερία ή την πρώτη ημέρα της άνοιξης στο βόρειο ημισφαίριο, όταν η Μητέρα Φύση ξεγέλασε τους ανθρώπους με τον μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο καιρό.
Ιστορία της Πρωταπριλιάς
Η Πρωταπριλιά εξαπλώθηκε σε όλη τη Βρετανία κατά τον 18ο αιώνα. Στη Σκωτία, η παράδοση έγινε ένα διήμερο γεγονός, ξεκινώντας με το «κυνήγι του γκόουκ», στο οποίο οι άνθρωποι στέλνονταν σε ψεύτικα θελήματα (το gowk είναι μια λέξη για το πουλί κούκου, ένα σύμβολο για τον ανόητο) και ακολούθησε η Tailie Day, η οποία περιελάμβανε φάρσες, όπως καρφίτσωμα ψεύτικων ουρών ή χαρτάκια που έγραφαν «kick me».
Πρωταπριλιάτικες φάρσες
Στη σύγχρονη εποχή, οι άνθρωποι έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να δημιουργήσουν περίτεχνες πλάκες για την Πρωταπριλιά. Οι εφημερίδες, οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί και οι ιστότοποι έχουν συμμετάσχει στην παράδοση της 1ης Απριλίου με την αναφορά εξωφρενικών φανταστικών ισχυρισμών ξεγελώντας το κοινό τους.
Το 1957, το BBC ανέφερε ότι οι Ελβετοί αγρότες βίωναν μια παραγωγή μακαρονάδας-ρεκόρ και έδειξε πλάνα με ανθρώπους να μαζεύουν χυλοπίτες από δέντρα. Στην Αγγλία εκείνη την εποχή, τα μακαρόνια ήταν ακόμα μια εξωτική λιχουδιά με μυστηριώδη προέλευση, έτσι πολλοί θεατές τσίμπησαν στο ψευδές ρεπορτάζ.
Κάποιοι μάλιστα τηλεφώνησαν ακόμη και για να ρωτήσουν πώς να καλλιεργήσουν δικά τους δέντρα σπαγγέτι. Το BBC φέρεται να πρότεινε: «Βάλτε ένα κλωνάρι μακαρόνια σε μια κονσέρβα με σάλτσα ντομάτας και να ελπίζετε για το καλύτερο».
Πρωταπριλιά του 1985, ο συγγραφέας του Sports Illustrated, Τζορτζ Πλίμπτον, ξεγέλασε πολλούς αναγνώστες όταν δημοσίευσε ένα επινοημένο άρθρο σχετικά με έναν αρχάριο πίτσερ, ονόματι Sidd Finch, ο οποίος μπορούσε να πετάξει μια μπαλιά με ταχύτητα πάνω από 168 μίλια την ώρα.
Το 1992, το Εθνικό Δημόσιο Ραδιόφωνο δημοσίευσε ένα σποτ με τον πρώην πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον να λέει ότι ήταν ξανά υποψήφιος για πρόεδρος… Μόνο που ήταν ηθοποιός, όχι ο Νίξον, και φυσικά επρόκειτο για πρωτοαπριλιάτικη φάρσα που ξάφνιασε τη χώρα. Καθώς οι αγανακτισμένοι ακροατές κάλεσαν για να εκφράσουν την απογοήτευσή τους, ο σταθμός παραδέχτηκε ότι η ανακοίνωση ήταν φάρσα. Ο κωμικός Ριτς Λιτλ είχε παίξει το ρόλο του Νίξον.
Το 1996, η Taco Bell, η αλυσίδα εστιατορίων γρήγορου φαγητού, ξεγέλασε τους ανθρώπους όταν ανακοίνωσε ότι είχε συμφωνήσει να αγοράσει το Liberty Bell της Φιλαδέλφειας και σκόπευε να το μετονομάσει σε Taco Liberty Bell.
Το 1998, αφότου ο Burger King διαφήμισε ένα «Left-handed Whopper», ουσιαστικά ένα είδος χάμπουργκερ για τους αριστερόχειρες, δεκάδες ανίδεοι πελάτες ζήτησαν το ψεύτικο σάντουιτς.
Σύμφωνα με την αλυσίδα γρήγορου φαγητού, τα καρυκεύματα στο μπιφτέκι περιστράφηκαν κατά 180 μοίρες για να ταιριάζουν καλύτερα στα 1,4 εκατομμύρια αριστερόχειρες που προτιμούν τα εστιατόρια του. Χιλιάδες πελάτες ζήτησαν το νέο μπέργκερ, καταπίνοντας ένα πρωταπριλιάτικο μπέργκερ καθώς παρήγγειλαν το Whopper τους.
Η Google επίσης φιλοξενεί μια ετήσια πρωτοαπριλιάτικη φάρσα που περιλάμβανε τα πάντα, από την «τηλεπαθητική αναζήτηση» έως τη δυνατότητα αναπαραγωγής Pac Man στους Χάρτες Google.
Για τον μέσο απατεώνα, υπάρχει πάντα η κλασική πρωταπριλιάτικη φάρσα που σκεπάζει την τουαλέτα με πλαστική μεμβράνη ή αλλάζει το περιεχόμενο των δοχείων ζάχαρης και αλατιού.
Τις ημέρες πριν από την 1η Απριλίου 1856, οι κάτοικοι του Λονδίνου έλαβαν μια επίσημη πρόσκληση τυπωμένη σε χαρτί του Πύργου του Λονδίνου που έφερε μια κατακόκκινη σφραγίδα από κερί.
Με την υπογραφή «Herbert de Grassen», υποτίθεται έναν «ανώτερο φύλακα» στο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο και στη φυλακή. Το φυλλάδιο πρόσφερε την είσοδο για να «δείτε την ετήσια τελετή του πλυσίματος των λιονταριών» την 1η Απριλίου.
Ένα τέτοιο γεγονός θα μπορούσε πράγματι να είχε λάβει χώρα δύο δεκαετίες νωρίτερα, αλλά το διάσημο θηριοτροφείο του Πύργου -το οποίο για 600 χρόνια παρουσίαζε αρκούδες, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια και άλλα επικίνδυνα θηρία- είχε κλείσει το 1835. Ωστόσο, ένας συγκεκριμένος αριθμός επίδοξων θεατών εμφανίστηκε στην έκθεση, μόνο για να μάθει ότι θα έπεσαν θύματα μιας πρωταπριλιάτικης φάρσας.
Την 1η Απριλίου 1962, ένας υποτιθέμενος τεχνικός εμπειρογνώμονας για το ένα και μοναδικό τηλεοπτικό κανάλι της Σουηδίας έκανε μια συναρπαστική ανακοίνωση. Τεντώνοντας ένα ζευγάρι νάιλον κάλτσες και κολλώντας το πάνω από τις οθόνες τους, όπως ανέφερε, οι θεατές μπορούσαν να παρακολουθήσουν τη συνηθισμένη ασπρόμαυρη εκπομπή με εκπληκτικά χρώματα.
Οι ιδιοκτήτες τηλεοράσεων έσπευσαν να εφαρμόσουν το εκπληκτικά απλό hack, μόνο για να απογοητευτούν όταν αποκαλύφθηκε ότι δε συνέβαινε τίποτα άλλο από το να κρύβει την εικόνα. Ο τακτικός έγχρωμος προγραμματισμός θα έκανε τελικά το ντεμπούτο του στη Σουηδία την 1η Απριλίου 1970.
Πολύ λίγες Πρωταπριλιές έχουν περάσει χωρίς κάποια φάρσα που σχετίζεται με τη Νέσι, αλλά το 1972 μια ευρέως δημοσιευμένη φωτογραφία έπεισε πολλούς ότι ο άπιαστος κάτοικος του Λοχ Νες είχε επιτέλους εμφανιστεί -δυστυχώς, νεκρός και όχι ζωντανός.
Αποδείχθηκε ότι ένας φαρσέρ από τον ζωολογικό κήπο Flamingo Park του Γιορκσάιρ είχε πετάξει το σώμα μιας φώκιας-ελέφαντα στη λίμνη. Είχε σκοπό μόνο να κάνει ένα αστείο με τους συναδέλφους του, αλλά η «είδηση» έγινε γρήγορα viral.
Την Πρωταπριλιά του 1976, το BBC έκανε άλλη μια από τις πολλές πρωταπριλιάτικες φάρσες του. Ο αστρονόμος Sir Patrick Moore είπε στους ακροατές ότι στις 9:47 π.μ. εκείνης της ημέρας, η προσωρινή ευθυγράμμιση του Πλούτωνα και του Δία θα προκαλούσε μείωση της βαρύτητας της Γης, επιτρέποντας στους ανθρώπους να αιωρούνται για λίγο.
Σίγουρα, στις 9:48, εκατοντάδες ενθουσιασμένοι τηλεφώνησαν στο κανάλι αναφέροντας ότι είχαν αιωρηθεί για λίγο στον αέρα.
Το 1986, έξαλλοι έγιναν εκατοντάδες Γάλλοι, όταν διάβασαν στο πρωταπριλιάτικο φύλλο της εφημερίδας «Λε Παριζιέν» πως η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να μετακινήσει τον Πύργο του Άιφελ ανατολικά του Παρισιού, στη Γιουροντίσνεϊ, και να χτίσει στη θέση του ένα στάδιο 35.000 θέσεων. Δεν σκέφτηκαν ότι ήταν Πρωταπριλιά όμως!
«Οι μυστικές υπηρεσίες κάνουν νυχτερινές περιπολίες στον Τάμεση με υποβρύχια», αποκάλυψε η αγγλική εφημερίδα Daily Mail στους αναγνώστες της την Πρωταπριλιά του 1989, συνοδεύοντας την είδηση με φωτογραφία υποβρυχίου στα νερά του λονδρέζικου ποταμού.
Μεγάλη ανακάλυψη έκαναν οι συντηρητές τέχνης που ανέλαβαν να καθαρίσουν το διάσημο πίνακα του Μιχαήλ Αγγέλου «Μόνα Λίζα». Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «The Independent», όταν οι συντηρητές αφαίρεσαν τη σκόνη και τη βρομιά από τον πίνακα, το αινιγματικό χαμόγελο χάθηκε και στη θέση του εμφανίστηκε το πρόσωπο της Μόνα Λίζα… μουτρωμένο! Πολλοί ήταν οι φιλότεχνοι που «έχαψαν» το πρωταπριλιάτικο αυτό δημοσίευμα του 1990.
Την Πρωταπριλιά του 1995, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι κατά τις ανασκαφές του μετρό βρέθηκε ο τάφος του Σωκράτη. Το υπουργείο έδωσε, μάλιστα, λεπτομέρειες, ενώ σημείωνε ότι βρέθηκαν επίσης ο χιτώνας του ιδίου, αλλά και ίχνη του κονίου που είχε πιει. Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου μέσω των ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων. Πρώτο στην παγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού έπεσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, που λίγες ώρες μετά έσπευσε να ανακαλέσει.
Πρωταπριλιά: Πώς το ξενόφερτο έθιμο ήρθε στην Ελλάδα
Το ξενόφερτο έθιμο της Πρωταπριλιάς εισχώρησε στον τόπο μας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν το χρησιμοποίησαν ως μέσο ψυχαγωγίας οι σκλαβωμένοι Έλληνες, που υπέφεραν τα δεινά των Οθωμανών. Καταγράφονται, μάλιστα και διάφορες αξιοπρόσεκτες πρωταπριλιάτικες φάρσες.
Όπως ότι έστειλαν στον Σουλτάνο Αχμέτ Γ’ –ο οποίος κατέστειλε την ανταρσία των γενιτσάρων– ένα κεμέρι με πέτρες του γιαλού σαν μάλαμα και διαμαντικά. Ή ότι έστειλαν στον Αλή Πασά των Ιωαννίνων έναν ασημοκέντητο ντορβά με τούφες γένια τράγου!
Στην πρώτη περίπτωση οι δωροδότες κινδύνευσαν από την οργή του πολυχρονεμένου Πατισάχ. Στη δεύτερη κινδύνευσαν λιγότερο λόγω της παρέμβασης της περίφημης κυρά-Βασιλικής, η οποία έπεισε τον τραγογένη Τεπελενλή ότι τα γένια του τράγου είναι δείγμα υγείας, έρωτα και ευτυχίας.
Μία πρωταπριλιάτικη φάρσα στην εποχή του Όθωνα έμεινε γνωστή στην ιστορία, όταν παρουσίασαν στην «Ψωροκώσταινα» –τη φτωχή εκείνη γυναίκα του Ναυπλίου που άφησε κληρονομιά στην πατρίδα το παρατσούκλι της– κάποιον ελαφρόμυαλο ως έτοιμο δήθεν να την παντρευτεί.
Το 1882 ο Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης έπεσε θύμα δημοσιογραφικής πρωταπριλιάτικης φάρσας.
Ο γνωστός για τα καλαμπούρια του Μπάμπης Άννινος, με άλλους κεφάτους δημοσιογράφους, τον Δ. Κορομηλά και τον Ι. Δαμβέργη, έγραψαν ότι ένας απερίσκεπτος Άγγλος τουρίστας θέλοντας να ανέβει στο αέτωμα του Παρθενώνα, σφηνώθηκε στο εσωτερικό μιας οπής και χρειαζόταν να κατεδαφιστεί ένα μικρό τμήμα του ναού.
Το γεγονός ότι χιλιάδες άνθρωποι ανέβηκαν στην Ακρόπολη για να δουν τον σφηνωμένο τουρίστα ήταν αναμενόμενο.
Αλλά δεν ήταν αναμενόμενο το ενδιαφέρον που επέδειξε ο Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, χωρίς καν να σκεφτεί ότι το αναφερόμενο ως όνομα του τουρίστα (Liar = Ψεύτης) πρόδιδε τη φάρσα.
Ανησυχώντας ο Τρικούπης για την τύχη του ξένου, αλλά και την ακεραιότητα του μνημείου, έσπευσε να λάβει τα «κατάλληλα» μέτρα, αναθέτοντας το ζήτημα στον διευθυντή της Αστυνομίας Κοσονάκο. Μόλις ο τελευταίος επισκέφτηκε τους δημοσιογράφους για να μάθει λεπτομέρειες και τους είδε ξεκαρδισμένους στα γέλια αμέσως εννόησε τι είχε συμβεί.
Τα αστεία της Πρωταπριλιάς δεν κάνουν εξαιρέσεις τελικά, για αυτό προσέξτε σήμερα τι θα σας πουν και αν πρέπει να το πιστέψετε!!!
