Περιεχόμενα
Μπύρα Φιξ. Ένα όνομα, μια (μεγάλη) ιστορία. Εχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί υπάρχουν τόσα γερμανικά επώνυμα Ελλήνων; Μα, σχεδόν 200 χρόνια πριν αφίχθησαν εν Ελλάδι σχεδόν 4.500 Βαυαροί. Ήταν ο στρατός, οι αρχιτέκτονες, οι μηχανικοί και οι γιατροί που συνόδευσαν τον νέο βασιλιά Όθωνα, δίχως όλοι τους να παίξουν ρόλο στην 30ετή του, δικτατορική βασιλεία.
Ο 17χρονος Βαυαρός Όθωνας, ήρθε στην Ελλάδα το 1833 ως ο πρώτος βασιλιάς της χώρας, διορισμένος από τις μεγάλες δυνάμεις. Κουβάλησε μαζί του τρεις αντιβασιλείς για να τον αντικαθιστούν όσο ήταν ανήλικος, 4.200 μισθοφόρους στρατιώτες και 200 περίπου Βαυαρούς τεχνίτες και βιοτέχνες που έφεραν την βορειοευρωπαϊκή τους τέχνη στην υπανάπτυκτη και ρημαγμένη Ελλάδα.
Λέγεται πως για να βρουν το κατάλληλο μέρος, με το καλύτερο κλίμα της Αττικής, τοποθέτησαν σε διάφορα σημεία κομμάτια κρέατος, για να δούνε που θα αργήσει να σαπίσει. Επιλέξανε, λοιπόν, το Ηράκλειο (Αττικής, φυσικά), λόγω του ότι το μέρος είχε λιγότερη υγρασία. Σήμερα υπάρχει εκεί μια καθολική εκκλησία και δίπλα της ένα νεκροταφείο με γερμανικά ονόματα…
Ο Fuchs… Φιξ και η δολοφονία του πατέρα
Η κυριότερη… ελληνοβαυαρική ιστορία ξεκινά το 1858 όταν καταφθάνει στην Ελλάδα ο ζυθοποιός Fuchs από το Μάλντορφ της Βαυαρίας, για να συναντήσει τον πατέρα του, Γεώργιο, που εργαζόταν ως μεταλλειολόγος στα ορυχεία της Κύμης και του Λαυρίου, από εκείνους τους τεχνίτες που συνόδευσαν τον Οθωνα. Από τον απογοητευτικό, όπως του φάνηκε, Πειραιά, ο νεαρός ξεκινάει με τα πόδια να φτάσει στο Ηράκλειο, στο σπίτι του πατέρα του, όταν, πλησιάζοντας, βλέπει μια συμμορία να πυροβολεί έναν άνθρωπο, μέσα στη σκοτεινή δημοσιά. Σκύβοντας για να τον βοηθήσει, ανακύπτει πως είναι ο πατέρας του!
Παρά την τεράστια οδύνη του, εντυπωσιάζεται από τον τόπο και αποφασίζει να μείνει σε αυτή την παράξενη περιοχή της Μεσογείου. Το όνομα προφέρεται Φουξ, αλλά οι Έλληνες το προφέρουν Φιξ και εκείνος το αποδέχεται. Ο Γιόχαν Καρλ Φιξ λοιπόν, έμεινε στην αποικία και δημιούργησε, απέναντι από τον Άγιο Λουκά στην Ηρακλείου, ένα ζυθοποιείο, το οποίο σώζεται και στις μέρες μας, ενώ υπήρξε η σκέψη να μετατραπεί η αποικία, η οποία δεν εξελισσόταν πληθυσμιακά, σε χωριό εξειδικευμένων εργατών μπύρας, που θα δούλευαν γι’ αυτόν.
Πώς πείστηκαν οι Έλληνες
Στην αρχή οι Έλληνες την περιφρονούσαν προτιμώντας τα ρετσινωμένα κρασιά τους, σιγά-σιγά ο μιμητισμός έκανε τα θαύμα του. Η αλήθεια είναι επίσης ότι μια κρύα μπύρα ταιριάζει άψογα με το ζεστό ελληνικό καλοκαίρι.
Επειδή κάποια από τα υλικά παρασκευής της μπύρας ήθελαν χαμηλές θερμοκρασίες και δεν υπήρχαν ψυκτικά μηχανήματα, ο Ιωάννης Φιξ τα αποθήκευε στην Πάρνηθα και οι χωρικοί απ’ το Μενίδι έβγαζαν μεροκάματο κουβαλώντας τα τυλιγμένα με τσουβάλια ως το Κολωνάκι. Η μπύρα Φιξ είχε πια αποκτήσει πολλούς οπαδούς και μεγάλο δίκτυο διανομής σ’ όλη τη χώρα.
Με τον καιρό, η οικογένεια Φιξ έφτιαξε τη βίλα της σε κτήμα 27 στρεμμάτων και έκτισε ένα μεγάλο σχολείο, το 1939 από τον Ιωάννη Φιξ. Αυτός, ο Ιωάννης Φιξ εκτιμούσε πολύ τον Φώτη Κόντογλου, που έμενε στην Νέα Ιωνία και τους μαθητές του και μαζεύονταν να δουν πώς ζωγραφίζει άγιους στον Αι Γιώργη! Η μπύρα Φιξ, η πρώτη λοιπόν στη χώρα, είναι τόσο καλή, που χρίζει τον Κάρολο Φιξ επίσημο προμηθευτή της βασιλικής αυλής, τίτλο που διατηρεί και όταν αλλάζει η δυναστεία και αναλαμβάνει ο Δανός Γεώργιος Α’.
Η επιχειρηματική επιτυχία και η… Μετς
Το 1893, ο γιος του Ιωάννη Κάρολος Φιξ (είχε το όνομα του παππού του) μετέφερε το εργοστάσιο στο καινούριο κτίριο στην Συγγρού. Η Φιξ ήταν πια ένας κολοσσός με απόλυτη κυριαρχία στην Ελλάδα και πολλές εξαγωγές. Εκείνη την περίοδο στην ζυθοποιία δούλευαν 5.000 εργάτες. Ο μόνος σοβαρός ανταγωνιστής που αντιμετώπισε ήταν η ζυθοποιία Κλωναρίδη το 1903, που επεκτάθηκε μεν αλλά κατέρρευσε από ένα σκάνδαλο λίγα χρόνια αργότερα. Στο κριθάρι που εισήγαγε ο Κλωναρίδης, έκλεβε τους φόρους και τον ανακάλυψαν ή ίσως τον κάρφωσαν οι ανταγωνιστές του. Ο Κλωναρίδης συνελήφθη και η Φιξ παρέμεινε πάλι κυρίαρχη.
Οι Φιξ σημειώνουν μια πραγματική επική επιχειρηματική επιτυχία. Οι Έλληνες, φυσικά, δεν ήξεραν την μπύρα και έπιναν κρασιά παραγωγής τους κυρίως. Βλέποντας, όμως, τους Βαυαρούς να τη…. ρουφάνε αχόρταγα, ενώ την προτιμούσε και το παλάτι και οι ευγενείς, ενδίδουν στη νέα μόδα και στο τέλος την βάζουν στα οικογενειακά τους τραπέζια, στα καφενεία τους και την προτιμούν, παγωμένη στο καυτό τους, ελληνικό καλοκαίρι. Ο Κάρολος Φιξ ανοίγει την πρώτη του μεγάλη μπυραρία στις πλαγιές του Αρδηττού, που έμεινε ανοιχτή μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’50. Από το όνομα της μπυραρίας, «Μετς», πήρε στη συνέχεια το όνομά της η περιοχή και το κρατάει μέχρι και σήμερα!
Στο χιόνι της Πάρνηθας η μπύρα
Το 1922, χρονιά της Μικρασιατικής Καταστροφής, φεύγει από τη ζωή ο Κάρολος Φιξ, αφήνοντας το εργοστάσιο στους δύο γιους του, Γιάννη και Αντώνη.
Ο Γιάννης αναλαμβάνει τις δύο βιοτεχνίες παραγωγής μπύρας, αλλά φτιάχνει τεράστιες, για την εποχή, εγκαταστάσεις στο ερημικό, τότε, Κολωνάκι, το 1863 όπου, διατηρώντας τον πύργο στο Ηράκλειο, φτιάχνει και εκεί τις κατοικίες της οικογένειας. Για να είναι κρύες οι μπύρες και να ετοιμάζονται σωστά, εποχές που φυσικά και δεν υπήρχαν ψυγεία, ο Ιωάννης Φιξ είχε αποθήκες στην Πάρνηθα, που είχε χιόνι και οι Μενιδιάτες δούλευαν, κουβαλώντας το προϊόν τυλιγμένο με τσουβάλια ως το Κολωνάκι.
Η εμπλοκή με την πολιτική
Στα τέλη του ’50, ένα μέλος την οικογένειας, ο Αντώνιος Φιξ αποσπάστηκε και παρήγαγε την μπύρα «Άλφα». Δεν πέτυχε μεγάλα πράγματα. Η αρχή του τέλους ήταν όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου κατήργησε το μονοπώλιο και επέτρεψε και σε άλλες ζυθοποιίες να λειτουργήσουν στην χώρα. Η Χάινεκεν με την Άμστελ εκτόπισαν την Φιξ μέσα σε λίγα χρόνια. Αλλά η χαριστική βολή ήταν η ανάμειξη της οικογένειας στην πολιτική.
Το 1960 ο (προδότης των Ιουλιανών του ’65) Πέτρος Γαρουφαλιάς παντρεύτηκε τη χήρα Ιωάννου Φιξ, εμπλέκοντας έτσι την οικογένεια με την πολιτική και σηματοδοτώντας παράλληλα την παρακμή της. Το 1982 η εταιρεία αναγκάστηκε να αναστείλει τη λειτουργία της.
Γενικώς οι Φιξ είχαν ενασχόληση με την πολιτική. Όπως ο Αντώνης Φιξ, γιος του Καρόλου που στις εκλογές του 1932 εξελέγη βουλευτής με το Κόμμα Φιλελευθέρων.
Το 1965, με την ευκαιρία της γέννησης της πριγκίπισσας Αλεξίας, η μπίρα Φιξ, ως προμηθεύτρια της βασιλικής αυλής, διαφήμισε τα προϊόντα της στα δανέζικα]. Μετά την πτώχευση της εταιρείας το 1983 και πολλές αποτυχημένες προσπάθειες αναβίωσης της εμπορικής της ονομασίας η μπίρα Φιξ επανιδρύθηκε από νέους ιδιοκτήτες και παράγεται πάλι από το 2009 σε άλλο ζυθοποιείο.
Σήμερα ανήκει στην ιδιοκτησία της «Ολυμπιακής Ζυθοποιίας» του δανέζικου ομίλου Carlsberg, που σε νέες εγκαταστάσεις στην Εύβοια παράγει και εμφιαλώνει τη νέα Φιξ.
