Όταν τον Οκτώβριο του 2012 το Vanity Fair αποκάλυπτε το πώς η CIA εντόπισε τον Οσάμα μπιν Λάντεν στο καταφύγιο του στην πόλη Αμπονταμπάντ του Πακιστάν κανείς δε περίμενε 14 χρόνια αργότερα ότι η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) θα έκανε podcast για την «Επιχείρηση Τζερόνιμο», την κωδική ονομασία αυτού του ιστορικού σχεδίου.
Από αυτό το σπίτι στο Αμπονταμπάντ το οποίο ήταν ένα πραγματικό φρούριο ο Οσάμα μπιν Λάντεν είχε χρόνια να βγει. Ωστόσο η καλοσχεδιασμένη επιχείρηση που οργανώθηκε από την CIΑ και εκτελέστηκε από την «Team Six», μια ομάδας επίλεκτων του αμερικάνικου στρατού, ο Μπιν Λάντεν εξουδετερώθηκε όταν πυροβολήθηκε τρεις φορές στο κεφάλι.
Η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας, ήταν γνωστή ως «No Such Agency» – ένα λογοπαίγνιο με τα αρχικά της NSA. Ήταν τόσο μυστικοπαθής, η πανεπιστημιούπολη δεν είχε καν πινακίδα εξόδου στο πάρκο.
Αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα είναι ότι η NSA χρησιμοποιεί τεχνολογίες που δεν υπάρχουν στο εμπόριο και δεν προβλέπεται να φθάσουν στο στάδιο της εμπορίας πριν περάσουν αρκετά ακόμη χρόνια: Αναπτύσσει νανοτεχνολογία, κβαντικούς υπολογιστές, τεχνολογίες επικοινωνιών, αλλά βασικός τομέας στην έρευνά της παραμένουν τα συστήματα ασφάλειας διακίνησης των πάσης φύσεως «λεπτών» δεδομένων, από απλές τηλεφωνικές συνομιλίες μέχρι ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ υπολογιστών.
Αλλά η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας αναδύεται επιτέλους από τις σκιές. Η περίφημα επιφυλακτική υπηρεσία κατασκοπείας μόλις ξεκίνησε ένα podcast. Και τώρα είναι πρόθυμη να αποκαλύψει λεπτομέρειες της δουλειάς που κάποτε θεωρούσε τόσο ευαίσθητη, οι αξιωματούχοι μοιράστηκαν ενημερώσεις μόνο σε χαρτί.
Έχει ως ρόλο να κατευθύνει, να συντονίζει και να θέτει σε εφαρμογή ειδικά σχέδια, με στόχο την προστασία των κυβερνητικών πληροφοριακών συστημάτων. Παράλληλα, προσπαθεί να αντλήσει πληροφορίες από τα επικοινωνιακά συστήματα των άλλων χωρών. Όπως είναι φανερό, η υπηρεσία διαθέτει υψηλή τεχνογνωσία των τεχνολογιών αιχμής τόσο στην Πληροφορική, όσο και στις επικοινωνίες. Λόγω της φύσεως των εργασιών της, αποτελεί ένα από τα κυριότερα κυβερνητικά κέντρα γλωσσικών αναλύσεων και έρευνας των ξένων γλωσσών.
Σε αποκλειστικές συνεντεύξεις στην Washington Post, πρώην αξιωματικοί της NSA μίλησαν λεπτομερώς για πρώτη φορά για τον ρόλο τους στο κυνήγι του Οσάμα Μπιν Λάντεν.
Το ευρύ περίγραμμα της καταδίωξης είναι γνωστό από ταινίες, βιβλία και αμέτρητα άρθρα, αλλά ενώ οι περισσότεροι Αμερικανοί γνωρίζουν για το ρόλο που διαδραματίζει η CIA και οι Ειδικές Επιχειρήσεις του στρατού, λίγοι έχουν πλήρη εικόνα των βασικών συνεισφορών της NSA.
«Ήρθε η ώρα για την NSA να πάρει κάποια εύσημα», δήλωσε ο Σον Ντάρμπι, συνταξιούχος αξιωματούχος της NSA, ο οποίος λίγο μετά την 9/11 τέθηκε υπεύθυνος για την εξεύρεση νέων τρόπων παρακολούθησης των επικοινωνιών της Αλ Κάιντα.
Η NSA ήταν η υπηρεσία που ήταν υπεύθυνη για την παρακολούθηση και την ανάλυση των κλήσεων που εντόπιζαν τον βασικό συνεργάτη του Οσάμα μπιν Λάντεν που τελικά θα οδηγούσε τη CIA στο συγκρότημα του αρχηγού της Αλ Κάιντα.
Τοποθέτησε τον συνεργάτη, έναν αγγελιοφόρο, στο βορειοδυτικό Πακιστάν. Και καθόρισε, μετά τον εντοπισμό του συγκροτήματος, ότι εξακολουθούσε να εργάζεται ενεργά για την Αλ Κάιντα – με έναν βαθμό εμπιστοσύνης που ενίσχυσε την αποφασιστικότητα της κοινότητας πληροφοριών να ρίξει περισσότερους πόρους για να μάθει ποιος ζούσε στο συγκρότημα.
Με την έναρξη αυτού του μήνα του «No Such Podcast», η NSA επιδιώκει να δημοσιοποιήσει τον ρόλο που παίζει η νοημοσύνη ή SIGINT – η συλλογή και ανάλυση ηλεκτρονικών επικοινωνιών – στη διατήρηση της ασφάλειας της Αμερικής και των συμμάχων της.
Η τεράστια κλίμακα της συλλογής ξένων στόχων από την NSA – μερικοί από τους οποίους επικοινωνούν με Αμερικανούς – έχει δημιουργήσει ένταση, με τις αποκαλύψεις πριν από μια δεκαετία από τον πρώην εργολάβο Έντουαρντ Σνόουντεν να προκαλούν συζήτηση σχετικά με το εάν η παρακολούθηση υπόκειται σε επαρκή προστατευτικά κιγκλιδώματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Αξιωματούχοι λένε ότι τέτοιες αντιπαραθέσεις έχουν συχνά επισκιάσει το έργο που κάνει ο οργανισμός για να ενισχύσει την ασφάλεια του έθνους.
Το πρώτο επεισόδιο podcast πηγαίνει πίσω στο χρόνο, πριν από τις αποκαλύψεις του Σνόουντεν , για να τονίσει τον ρόλο της NSA στο κυνήγι του Οσάμα μπιν Λάντεν, το οποίο έληξε με τη δολοφονία του τον Μάιο του 2011.
Ο Ντάρμπι δήλωσε στην εφημερίδα ότι το «νευραλγικό κέντρο» για το κυνήγι του Οσάμα μπιν Λάντεν «ήταν στη CIA, αλλά ο Σίγκιντ ήταν απολύτως απαραίτητος για να τον βρει».
Ο Μίκαελ Μορέλ, ο οποίος ήταν αναπληρωτής διευθυντής της CIA εκείνη την εποχή, δήλωσε ότι «η εύρεση του Οσάμα Μπιν Λάντεν ήταν μια ομαδική προσπάθεια».
Ο εντοπισμός του ταχυμεταφορέα ήταν μια ιδιαίτερη ανακάλυψη, που οδηγήθηκε από δύο χρόνια υποκλοπών της NSA. Ξεκινώντας στα τέλη του 2007, η CIA μοιράστηκε με την NSA ότι υποψιαζόταν ότι ένας συνεργάτης του Μπιν Λάντεν γνωστός με το πολεμικό του όνομα, Αμπου Αχμάντ αλ- Κουβέιτ, μπορεί να σχετίζεται με την οικογένεια Αχμάντ Σαΐντ στο Κουβέιτ.
Ένας κορυφαίος αναλυτής της NSA, τον οποίο ο Ντάρμπι αποκάλεσε τον Οσάμα μπιν Λάντεν «αρχηγό κυνηγό», έβαλε την ομάδα του να δουλέψει. Εξέτασαν τις απομαγνητοφωνήσεις των κλήσεων. Παρακολουθούσαν ξένους αριθμούς που σχετίζονταν με αυτές τις κλήσεις, τους αλυσοδένονταν σε άλλους αριθμούς και άκουγαν εκατοντάδες συνομιλίες.
Πάνω από δύο χρόνια, έχτισαν τον κύκλο των ατόμων που πίστευαν ότι θα μπορούσαν να είναι μέλη της οικογένειας του Αχμάντ Σαΐντ, θυμάται ο πλέον συνταξιούχος αναλυτής, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να προστατεύσει τον ίδιο και την οικογένειά του από πιθανές απειλές.
Ένα άτομο ξεχώρισε: ο Ιμπραίμ Αχμάντ Σαΐντ, ένας Πακιστανός γεννημένος στο Κουβέιτ, ο οποίος μιλούσε αραβικά και παστό και κρατούσε πολλά για τον εαυτό του.
Σχεδόν μόνη μεταξύ των υπηρεσιών κατασκοπείας, η NSA είχε έναν κατάλογο κορυφαίων γλωσσολόγων με το ταλέντο να καταλαβαίνουν όχι μόνο τα αραβικά και τα παστού, αλλά και τα ουρντού και τα περίεργα λεκτικά τικ των στόχων. «Εξετάζαμε πώς προφέρουν διαφορετικά φωνήεντα και μικρά κλικ στην ομιλία τους», είπε.
Ο Αχμάντ Σαΐντ άνοιγε το τηλέφωνό του μόνο σποραδικά, και κυρίως σε πολυσύχναστες αστικές περιοχές ή σε αυτοκινητόδρομους στο βορειοδυτικό Πακιστάν, δήλωσε ο αναλυτής. Ποτέ δεν φάνηκε να θέλει να μιλήσει για τον εαυτό του, ούτε να προσκαλέσει κάποιον συγγενή να τον επισκεφθεί – ούτε καν κατά τη διάρκεια μεγάλων θρησκευτικών εορτών. «Απλώς κίνησε τις υποψίες μας», θυμάται ο αναλυτής.
Η NSA δημοσίευσε συγκρίσεις ηχητικών κλιπ που συνέκριναν το άτομο που γνώριζε ως Αμπου Αχμάντ αλ- Κουβέιτ με τις παρακολουθήσεις του Αχμάντ Σαΐντ. Η ομάδα του επικεφαλής αναλυτή ανέλυσε εκ νέου υλικό πριν από την 9/11 και διαπίστωσε ότι τα άτομα που είναι γνωστά ως Ιμπραίμ Αχμάντ Σαΐντ και αλ- Κουβέιτ βρίσκονταν ταυτόχρονα στο Αφγανιστάν.
Μέχρι τα τέλη του 2009, ο επικεφαλής κυνηγός ήταν πεπεισμένος. Ο Αχμάντ Σαΐντ και ο αλ-Κουβέιτ ήταν το ίδιο άτομο. «Είχαμε τον άνθρωπό μας», θυμάται να σκέφτεται. Και μέχρι τότε, τον είχαν τοποθετήσει επίσης στο βορειοδυτικό Πακιστάν, αλλά δεν ήξεραν ακριβώς πού.
Το καλοκαίρι του 2010, με την NSA να παρακολουθεί το κινητό τηλέφωνο του αλ-Κουβέιτ, η CIA ανέπτυξε πράκτορες στο έδαφος για να τον εντοπίσουν, εν μέρει συσχετίζοντας την ισχύ του σήματος του τηλεφώνου με τη θέση του καθώς κινούνταν. Ενεργώντας με βάση ένα στοιχείο που παρείχε η NSA, η CIA συνέδεσε το αλ-Κουβέιτ με ένα λευκό Suzuki Potohar, ένα SUV με μια εικόνα ενός λευκού ρινόκερου στο κάλυμμα των εφεδρικών ελαστικών.
Τον Αύγουστο, χρησιμοποιώντας δεδομένα σήματος κυττάρων της NSA, η Εθνική Υπηρεσία Γεωχωρικών Πληροφοριών, η οποία αναλύει εικόνες drone και δορυφόρων, εντόπισε μια ένωση που ξεχώριζε για το τεράστιο μέγεθος και τους τοίχους των 18 ποδιών. Ένας πράκτορας της CIA, που εργαζόταν για τα σήματα της NSA, ακολούθησε τον αλ-Κουβέιτ καθώς οδηγούσε από την Πεσαβάρ του Πακιστάν στο συγκρότημα.
Το κρίσιμο ερώτημα τώρα ήταν αν ο κούριερ εξακολουθούσε να εργάζεται ενεργά για τον Οσάμα μπιν Λάντεν. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, ένα μέλος της ομάδας του Οσάμα μπιν Λάντεν πλησίασε τον επικεφαλής αναλυτή. «Δεν ξέρω αν αυτό σας ενδιαφέρει», είπε το μέλος της ομάδας. Περιέγραψε ένα τηλεφώνημα μεταξύ του αλ-Κουβέιτ και ενός φίλου του στο Κουβέιτ.
«Μας έλειψες», είπε ο φίλος. «Πού ήσουν;»
«Επέστρεψα με τους ανθρώπους με τους οποίους ήμουν μαζί πριν», ήρθε η αινιγματική απάντηση του αλ-Κουβέιτ.
Η NSA είχε κάνει μια άλλη σημαντική ανακάλυψη: Η παρακολούθηση παρείχε την πεποίθηση ότι ο αλ-Κουβέιτ ήταν ενεργό μέλος της Αλ Κάιντα, όχι συνταξιούχος τρομοκράτης.
«Θυμάμαι να πηγαίνω στους συναδέλφους μου και να λέω: “Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση”», θυμάται ο αναλυτής.
Την ημέρα της επιδρομής, ο επικεφαλής κυνηγός της NSA βρισκόταν σε ένα κέντρο Κοινής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων στην Τζαλαλαμπάντ του Αφγανιστάν, σκυμμένος πάνω από το φορητό υπολογιστή του, με τα μάτια κολλημένα σε ένα ειδικό δωμάτιο συνομιλίας, παρακολουθώντας όλες τις επικοινωνίες με την υπηρεσία σε πραγματικό χρόνο.
Πίσω στο Fort Meade, ο Ντάρμπι βρισκόταν σε ένα αυτοσχέδιο κέντρο διοίκησης στο κτίριο Ops1 με μια χούφτα ανώτερων αξιωματούχων.
Ο Ντάρμπι, ο οποίος μέχρι τότε ήταν επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας, ήταν στη δουλειά όλη την Κυριακή το βράδυ. Μετά την επιδρομή, πήγε σε ένα γραφείο όπου οι αναλυτές εργάζονταν όλο το εικοσιτετράωρο για μερικές εβδομάδες και τους είπε: «Πήραμε τον Οσάμα μπιν Λάντεν».
Δεν έφτασε σπίτι μέχρι τη Δευτέρα το βράδυ.
Η σύζυγός του, η οποία ήταν στο σκοτάδι όλα αυτά τα χρόνια, συνειδητοποίησε τελικά σε τι είχε εμπλακεί ο σύζυγός της. Τον ρώτησε αν ήθελε ένα δείπνο με μπριζόλες.
«Το μόνο που ήθελα», είπε, «ήταν μια πίτσα».
Μετά κάθισε. «Κυριολεκτικά έκλαψα, ξέρετε, έτρεμα στον ώμο, τα άφησα όλα έξω, απλά έκλαιγα», είπε. «Ήταν μια τόσο συναισθηματική απελευθέρωση».
* Πηγή: Washington Post
* *Photo Credit: Shutterstock/Getty
