Οι διεθνείς εκλογικοί αναλυτές είχαν χτυπήσει καμπανάκια για μια σαρωτική αλλαγή στο ολλανδικό πολιτικό σκηνικό. Όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν τη δυναμική του νεοεμφανιζόμενου κόμματος Αγροτών και Πολιτών (BoerburgerBeweging ή σε συντομογραφία ΒΒΒ), όμως κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τη σαρωτική νίκη στις εκλογές για τα περιφερειακά συμβούλια, που έγιναν την περασμένη Κυριακή. Το κόμμα, που δημιουργήθηκε για να εκπροσωπήσει την αγροτική τάξη της Ολλανδίας, ήταν μακράν πρώτο σε ψήφους με συνολικά 19,23% του εκλογικού σώματος και αναδείχτηκε πρώτο σε όλες τις ολλανδικές περιφέρειες, ακόμα και τις αστικές!
«Τώρα πια κανείς δεν θα μας αγνοεί», δήλωσε η πρόεδρος του κόμματος Καρολίν Φαν ντερ Πλας, εν μέσω ενθουσιασμού από τους οπαδούς του κόμματος που συγκεντρώθηκαν στο κέντρο των μεγάλων πόλεων με τα τρακτέρ τους! Αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του κόμματος: Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας που οργανώνονται περιλαμβάνουν και κλείσιμο οδικών αρτηριών με τα τρακτέρ. Μπορεί για την Ελλάδα τέτοιες αγροτικές κινητοποιήσεις να φαίνονται κάπως συνηθισμένες, αλλά για την Ολλανδία είναι πρωτόγνωρες.
Μπλόκο στις κυβερνητικές αποφάσεις
Η εμφάνιση του κόμματος και η νίκη έχει αλλάξει άρδην την πολιτική κατάσταση στην Ολλανδία. Το ΒΒΒ εξασφάλισε τις 138 από τις συνολικά 572 θέσεις των περιφερειακών συμβουλίων στις 12 περιφέρειες της Ολλανδίας. Το Λαϊκό Κόμμα Ελευθερίας και Δημοκρατίας του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε βρέθηκε στη δεύτερη θέση με μόλις 11,13% των ψήφων και 63 θέσεις περιφερειακών συμβούλων.
Επιπλέον, το ΒΒΒ εξασφάλισε τις 17 από τις συνολικά 43 θέσεις του Περιφερειακού Κοινοβουλίου της Ολλανδίας. Για λίγο δεν εξασφάλισε την πλειοψηφία, που θα του έδινε το δικαίωμα να μπλοκάρει τις αποφάσεις της κυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα. Αυτό, όμως, δυσκολεύει πολύ την εξίσωση για να λειτουργήσει το πολιτικό σύστημα στη χώρα. Το κόμμα του Ρούτε εξασφάλισε μόνο 4 τέτοιες έδρες, κι αυτό σημαίνει ότι για να εγκριθεί ένα νομοσχέδιο πρέπει να συνασπιστούν σχεδόν όλες οι πολιτικές δυνάμεις της Ολλανδίας πλην του ΒΒΒ. Αυτό είναι πολύ δύσκολο, δεδομένου ότι τουλάχιστον μία έδρα στο συγκεκριμένο Περιφερειακό Κοινοβούλιο εξασφάλισαν συνολικά 12 κόμματα.
Το αποκεντρωμένο υπουργείο
Τα πρώτα σημάδια από την γενικότερη πολιτική αντίληψη του ΒΒΒ ήλθαν από το εξωτερικό. Τόσο ο Ντόναλντ Τραμπ, όσο και η Μαρίν Λε Πεν είχαν στηρίξει με δηλώσεις τους το συγκεκριμένο κόμμα πριν τις εκλογές και μετά τη νίκη έκαναν θριαμβευτικές δηλώσεις για το πολιτικό σκηνικό που αλλάζει στην Ολλανδία. Το αν αυτό είναι ένα σημάδι ανησυχίας για κρυμμένη ακροδεξιά ιδεολογία μένει να το δούμε.
Η πρόεδρος Φαν ντερ Πλας, η οποία στο παρελθόν ήταν δημοσιογράφος με ειδίκευση στο ρεπορτάζ των αγροτικών προϊόντων και εξελίξεων, ίδρυσε το συγκεκριμένο κόμμα τον Οκτώβριο του 2019. Στις εξαγγελίες του κόμματος για την ώρα δεν περιλαμβάνεται κάποια ανοιχτή δεξιά ιδεολογία. Το κυριότερο αίτημα είναι η δημιουργία ενός ανεξάρτητου υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης στην Ολλανδία, το οποίο θα εδρεύει τουλάχιστον 100 χλμ. μακριά από τη διοικητική πρωτεύουσα Χάγη.
Υπάρχουν, επίσης, φωνές διαμαρτυρίας εναντίον περιβαλλοντικών οργανώσεων, που ζητούν περιορισμούς στα φυτοφάρμακα στις καλλιέργειες, καθώς και στον έλεγχο λειτουργίας των κτηνοτροφικών μονάδων της Ολλανδίας, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας.
Το ίδιο το κόμμα σε ανακοινώσεις του θεωρούσε ως τώρα ως μεγαλύτερο αντίπαλό του το φιλοζωικό Κόμμα Για τα Ζώα, το οποίο επίσης συμμετείχε στις εκλογές, πήρε 4,79% των ψήφων και συνολικά 26 έδρες περιφερειακών συμβούλων. Θεωρείται, πάντως, βέβαιο ότι μετά απ’ αυτή τη νίκη η περιφερειακή και στοχευμένη λογική του κόμματος θα γενικευτεί. Όταν είσαι πρώτο κόμμα και με μεγάλη διαφορά από το δεύτερο οφείλεις να τοποθετηθείς για όλα τα θέματα, ακόμα κι αυτά που ξεφεύγουν από του λόγους, για τους οποίους δημιουργήθηκες.
Το ίδιο το κόμμα τοποθετεί τον εαυτό του στην κεντροδεξιά με ενισχυμένο το συντηρητικό προφίλ, αλλά τουλάχιστον επισήμως δεν υιοθετεί ακροδεξιές θέσεις. Δέχεται τον ευρωσκεπτικισμό, αλλά μόνο όσον αφορά τους νόμους για περιορισμούς των αγροτικών καλλιεργειών και διεκδικεί περισσότερες επιδοτήσεις για τους αγρότες.
