Περιεχόμενα
Τα νέα που έρχονται από τη Ρωσία βάζουν τα πράγματα σε μια σειρά: Το ρωσικό κράτος προσπάθησε να ενσωματώσει την ομάδα Βάγκνερ στους δικούς του μηχανισμούς, ο Γεβγένι Πριγκόζιν επαναστάτησε, έκανε πίσω, και τώρα βρίσκεται στη Λευκορωσία, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση. Η Βάγκνερ πλέον δεν του ανήκει.
Το τεράστιο ερώτημα που προκύπτει, πλέον, είναι ένα: Με ποιον τρόπο και ποιες διαδικασίες το ρωσικό κράτος θα «καταπιεί» μια κολοσσιαία επιχείρηση, η οποία εκτός από τον μεγαλύτερο μισθοφορικό στρατό στον πλανήτη ασχολείται με δεκάδες άλλα πράγματα, από logistics μέχρι ορυχεία χρυσού και υλοτομία πολύτιμων ξύλων.
Κάτι τέτοιο έχει να δει η ανθρωπότητα από τα μέσα του 19ου αιώνα στην Ινδία. Όταν το βρετανικό στέμμα αποφάσισε να «καταργήσει» και να αντικαταστήσει την παντοδύναμη Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, η οποία είχε στην δικαιοδοσία της εκτάσεις μεγαλύτερες απ’ αυτές που διοικούσε ο Βρετανός βασιλιάς.
H Βάγκνερ μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται ως μια ομάδα που μοιάζει με μισθοφορικό στρατό, ωστόσο το δίκτυο «επιχειρήσεων» που έχει αναπτύξει με τα χρόνια ξεπερνάει κατά πολύ αυτή την περιγραφή. Μπορεί οι περισσότεροι από τους 30.000 υπαλλήλους της να είναι όντως στρατιώτες, ωστόσο στο payroll της βρίσκονται χάκερς, χρηματιστές, ειδικοί των ΜΜΕ, μέχρι και εκτιμητές έργων τέχνης.
Τα ΜΜΕ της Βάγκνερ στην ερωμένη του Πούτιν
Εν αρχή ην… τα δημοσιογραφικά δίκτυα και το διαδίκτυο. Το Patriot Media Group, το οποίο ελεγχόταν οικονομικά από τον Πριγκόζιν, φημολογείται ότι ήδη έχει αλλάξει χέρια. Νέος ιδιοκτήτης φέρεται να είναι η National Media Group, της οποίας προεδρεύει η Αλίνα Καμπάεβα. Για όσους δεν τη γνωρίζουν, πρόκειται για μια πανέμορφη πρώην Ολυμπιονίκη της ρυθμικής γυμναστικής, η οποία επισήμως δεν είναι τίποτα, αλλά ανεπισήμως είναι η ερωμένη του Βλαντίμιρ Πούτιν και μητέρα τουλάχιστον τριών από τα παιδιά του.
Από τις 24 Ιουνίου το Κρεμλίνο μπλόκαρε τα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης των Wagner Group και Concord. Πολλές θυγατρικές της Concord δέχθηκαν έφοδο από τις υπηρεσίες ασφαλείας, οι οποίες είπαν ότι βρήκαν αντικείμενα όπως πιστόλια, πλαστά διαβατήρια, λεπτομερή γραφήματα με εκατοντάδες εταιρείες, που ισοδυναμούν με 48 εκ. δολάρια σε μετρητά και ράβδους χρυσού.
Οι λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι έπαιζαν το ρόλο του προπετάσματος καπνού στη Ρωσία, έχουν σε μεγάλο βαθμό σκοτεινιάσει. Το δικό του δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης YaRUS ανέστειλε τις υπηρεσίες του πριν δέκα ημέρες. Το πρακτορείο ειδήσεων του Πριγκόζιν RIA FAN έκλεισε, μετά από επίσημη δήλωση του διευθυντή του Γεγβένι Ζουμπάρεφ.
Οι κυβερνήσεις της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής που ανέθεσαν την ασφάλειά τους σε μισθοφόρους Wagner ενημερώθηκαν από Ρώσους αξιωματούχους ότι στο εξής τα ενοικιαζόμενα όπλα δεν θα λειτουργούνανεξάρτητα.
Πριν ο Πριγκόζιν πέσει στη δυσμένεια του Πούτιν, είχε προλάβει να χτίσει μια περίπλοκες εταιρικές δομές του κόσμου, με διάταξη πραγματικού ιστού αράχνης: Εκατοντάδες εταιρίες στη Ρωσία και σε φίλες προσκείμενα χώρες, οι οποίες πλήρωναν χιλιάδες εργάτες, μισθοφόρους, μάγειρες, γεωλόγους ορυχείων κτλ. Χωρίς να λογαριάσουμε τα μαύρα που κατευθύνονται συνήθως σε τρολ του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πολλές, δε, από τις συμφωνίες που έκλεισαν εταιρείες που συνδέονται με τον Βάγκνερ με αφρικανικές κυβερνήσεις ήταν άτυπες, βασισμένες στο λαθρεμπόριο και τις παράνομες μεταφορές και τις οποίες διαπραγματεύτηκε προσωπικά ο ίδιος ο Πριγκόζιν.
Τα δις για τους μισθούς και οι άλλες επιχειρήσεις
Μόλις τον περασμένο Μάιο ο Πριγκόζιν αντικαταστάθηκε ως επικεφαλής του εποπτικού συμβουλίου του Patriot Media Group από τον Αμπάς Τζουμά, ο οποίος δεν είχε χρηματίσει σε άλλο υπεύθυνο πόστο και λογιζόταν ως απλός υπάλληλος. Ο Τζουμά επιβεβαίωσε ότι είναι πια πρόεδρος, αλλά δεν θέλησε να σχολιάσει το λόγο.
Οι προσπάθειες του Πούτιν να αρπάξει τα ηνία αυτών των εταιρειών θα είναι, προφανώς, ένα πραγματικό crash test. Θα δοκιμαστεί ο έλεγχος, τον οποίο διατηρεί στο σύστημα που έχτισε και κυβέρνησε τη Ρωσία για 23 χρόνια.
Ο ίδιος ο Πούτιν ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη ότι τα οικονομικά της εταιρίας Concord θα διερευνηθούν. Είπε συγκεκριμένα ότι η εταιρεία, μαζί με την Βάγκνερ, , έλαβε σχεδόν 2 δις δολάρια σε στρατιωτικές συμβάσεις και να πληρώσει μισθούς μεταξύ Μαΐου 2022 και Μαΐου 2023. Συνολικά εκτιμάται ότι οι δύο εταιρίες έχουν λάβει από το ρωσικό κράτος τουλάχιστον 20 δις δολάρια από τότε που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους.
Η επιχειρηματική αυτοκρατορία του Πριγκόζιν, είναι κυρίως γνωστή για τις μισθοφορικές της δραστηριότητες, αλλά περιλάμβανε επίσης εταιρείες χρηματοδότησης, κατασκευών, προμηθειών και logistics, εξόρυξης και φυσικών πόρων, ακόμη και μια εταιρεία ιδιοκτησίας αλόγων κούρσας (!), η οποία ελεγχόταν από την Πολίνα, την κόρη του. Τα άμεσα συγγενικά του πρόσωπα, η συζυγος και τα παιδιά του, είχαν τοποθετηθεί σε θέσεις ευθύνης στις εταιρίες του και φέρονται να κατέχουν τα περισσότερα ακίνητά του.
Οι εταιρείες που χρησιμοποιεί για να στείλει μισθοφόρους σε ξένους εμφυλίους πολέμους βρίσκονται εντός αλυσίδων άλλων εταιρειών, σύμφωνα με οργανογράμματα που έχουν βρεθεί στα γραφεία της Βάγκνερ. Υποτίθεται ότι διαφορετικές εταιρείες, με άλλα ονόματα, δρουν στις αφρικανικές χώρες (Σουδάν, Μάλι, Κεντρική Αφρική), με διαφορετικές συμφωνίες η καθεμιά. Έξι εταιρείες, επίσης, που ελέγχονται από τη Βάγκνερ ασχολούνται με εξόρυξη, κάτι που διευκολύνεται από ένα άλλο δίκτυο εταιρειών εφοδιασμού.
Αν και ο Πριγκόζιν παραδέχτηκε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο ότι είχε ιδρύσει την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Βάγκνερ (μετά από μια δεκαετία άρνησης ή σιωπηρής αποδοχής), μεγάλο μέρος του ευρύτερου εταιρικού δικτύου που αποτελείται από τις συμμετοχές του παραμένει κρυφό ή ανομολόγητο. Το ζήτημα δεν αφορά τόσο τους στρατιώτες, οι οποίοι φαινομενικά είναι οι πιο… εύκολοι προς απορρόφηση, αλλά τους άλλους υπαλλήλους, ερευνητές, μέχρι και επιστήμονες. Ποιος κυβερνητικός φορέας θα τους αναλάβει; Και ποιος θα τους πληρώνει;
Σε μια απολύτως συμβολική κίνηση, πάντως, η γιγάντια πινακίδα της Βάγκνερ αφαιρέθηκε πριν λίγες ημέρες από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στην Αγία Πετρούπολη. Ο όμιλος επιβεβαίωσε στο κανάλι του Telegram ότι σταματάει τις επιχειρήσεις του, αλλά στο τελευταίο του μήνυμα αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «το PMC Wagner Center θα συνεχίσει να εργάζεται προς όφελος της χώρας μας», ανέφερε. Με ποιο τρόπο και με ποια καθοδήγηση, δεν διευκρινίστηκε.
** Με πληροφορίες από Wall Street Journal.
