Ακόμα θυμάμαι πόσο καλά πέρασα όταν είδα στον κινηματογράφο το τρίτο κεφάλαιο της σειράς ταινιών του «John Wick». Δεν είχε κάτι που δεν είχα ξαναδεί: είχε πιστολίδια, ξυλίκι, εκρήξεις, πληρωμένους δολοφόνους και απέραντη υπερβολή. Τα είχε όμως όλα με έναν τρόπο υπέροχο: το ξύλο, είχε χορογραφία. Τα πιστολίδια, έμοιαζαν με ποίηση. Το χάος, στο βάθος του, είχε μια οργάνωση και η καταστροφή άφηνε στο τέλος μια ελπίδα ότι κάτι καλό θα φυτρώσει από τα χαλάσματα. Κι όταν τελείωσε η ταινία και έφυγα χαμογελαστός, σχεδόν ευτυχισμένος από το σινεμά, κατάλαβα τελικά γιατί είχα περάσει τόσο πολύ καλά: διότι ο Τζον Γουίκ, είναι ο Κιάνου Ριβς.
Ποιος είσαι τελικά Κιάνου;
Για να έχουμε καλό ρώτημα, τι σημαίνει Κιάνου; Το όνομα είναι χαβανέζικο και σημαίνει «το δροσερό αεράκι πάνω από το βουνό». Δεν είναι το μόνο περίεργο πράγμα στη ζωή του: είναι Καναδός, γεννημένος στη Βηρυτό. Ο πατέρας του, Σάμουελ, ήταν γεωλόγος, με καταγωγή από τη Χαβάη (εξ’ ου και το «Κιάνου»). Η Αγγλίδα μητέρα του Πατρίσια, ήταν τραγουδίστρια σε καμπαρέ στα νιάτα της και ενδυματολόγος στη συνέχεια (εξ’ ου και το καλλιτεχνικό μικρόβιο). Οι γονείς του χώρισαν και ο μικρός Κιάνου έζησε με τη μητέρα του στο Σίδνεϊ, τη Νέα Υόρκη, το Τορόντο, άλλαζε το ένα Λύκειο μετά το άλλο, πλακωνόταν συχνά, γούσταρε το χόκεϊ – εκεί όπου το ξύλο όχι απλά επιτρέπεται αλλά σχεδόν επιβάλλεται και από τα 14 του χρόνια είχε ήδη αποφασίσει ότι θα γίνει ηθοποιός.
Μια ζωή γεμάτη δοκιμασίες
Το διαζύγιο των γονιών του, όταν ο ίδιος ήταν 3 ετών, δεν ήταν παρά τα πρώτα βήματα του προσωπικού του Γολγοθά. Ούτε το ότι είδε τον πατέρα του για τελευταία φορά στα 13 του – για τα επόμενα δέκα χρόνια, ούτε καν τηλεφώνησε. Ο Κιάνου ποτέ του δεν παντρεύτηκε και δεν απέκτησε παιδιά – ίσως να έπαιξε ρόλο σε αυτό μια τεράστια τραγωδία που σημάδεψε τη ζωή του. Το 1999, η σύντροφός του Τζένιφερ Σάιμ, γέννησε την κόρη τους, Άβα, αλλά το μωρό ήταν ήδη νεκρό. Η γέννηση του νεκρού μωρού τους, ουσιαστικά διέλυσε τη σχέση τους, με το ζευγάρι να αποφασίζει να χωρίσει μερικές εβδομάδες αργότερα.
Δύο χρόνια μετά τον χωρισμό τους, η Σάιμ έφυγε από ένα πάρτι στο σπίτι του Μέριλιν Μανσόν στο Λος Άντζελες, όταν έπεσε με το αυτοκίνητό της πάνω σε τρία παρκαρισμένα οχήματα, με αποτέλεσμα να αναποδογυρίσει το όχημά της και να πεταχτεί έξω από αυτό, βρίσκοντας τραγικό θάνατο. Την ίδια περίπου εποχή η αδερφή του, Κιμ, διαγνώστηκε με καρκίνο. Είχε βιώσει και άλλες στιγμές δυστυχίας και απόλυτης θλίψης. Το 1993, ο καλύτερος φίλος του, Ρίβερ Φίνιξ πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικών σε ηλικία 23 ετών, έξω από ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στο Λος Άντζελες – λένε ότι εκείνη την τελευταία, μοιραία δόση, την είχε πάρει από τον Τζόνι Ντεπ, ιδιοκτήτη του κλαμπ.
Ίσως ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου (μετά τον Τάσο Αρνιακό)
Ο Κιάνου, όταν βγάζει φωτογραφίες με θαυμάστριές του, φροντίζει πάντα να φαίνονται τα χέρια του, ώστε να μην νομίζει κανείς ότι βρήκε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και να «χουφτώσει». Ο Κιάνου αγόραζε καθημερινά στους εργαζόμενους στα γυρίσματα της ταινίας «Αλυσιδωτή αντίδραση» πρωινό και μεσημεριανό. Ο Κιάνου, αντί να παίρνει κάποια από τις πανέμορφες γυναίκες που τον πολιορκούν στα χολιγουντιανά γκαλά και τις πρεμιέρες των ταινιών του, παίρνει σχεδόν πάντα μαζί τη μαμά του. Ο Κιάνου παραχωρεί τη θέση του στο Μετρό σε μια κυρία που κουβαλάει μια μεγάλη τσάντα. Ο Κιάνου έχει ένα Ίδρυμα που βοηθά νοσοκομεία παιδιών και την έρευνά του για τον καρκίνο.
Ο Κιάνου αγοράζει φαγητό και το δίνει σε έναν άστεγο, ενώ κάθεται δίπλα του και του κάνει παρέα. Ο Κιάνου κάνει ένα σωρό καλά, χωρίς να τα «φωνάζει» ή να τα διαφημίζει – απλά τα κάνει, επειδή έτσι νιώθει. Κι ακόμα κι όταν γράφονται πράγματα που δεν ισχύουν, όπως ότι δώρισε το 70% των κερδών του από το πρώτο «Matrix», ο κόσμος δεν έχει κανέναν λόγο να το αμφισβητήσει – για την ακρίβεια ακόμα και μετά τη διάψευσή της συγκεκριμένης είδησης, η ιστορία συνέχισε να διαδίδεται στο διαδίκτυο.
Τελικά, σε μια εποχή γεμάτη αποκαλύψεις για ανθρώπους του Χόλιγουντ σε θέσεις εξουσίας, που έκαναν ένα σωρό φρικτά πράγματα σε γυναίκες και άντρες, από τον Μπιλ Κόσμπι μέχρι τον Χάρβεϊ Ουάνστιν, ο Κιάνου είναι ένας φάρος φωτεινός μέσα στα τρικυμισμένη θάλασσα της σόουμπιζ, αυτήν που μας έχει κάνει να σιχαθούμε μερικούς απ’ αυτούς που κάποτε λατρέψαμε. Ίσως ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου – τον κοντράρει μόνο ο Τάσος Αρνιακός…
Κι όλα αυτά, παρότι δεν σκίζει κι από ταλέντο…
Μέχρι την τεράστια και απρόσμενη επιτυχία του πρώτου «John Wick», μπορεί όλοι να συμπαθούσαν τον άνθρωπο Κιάνου, αλλά δεν είχαν και σε καμία ιδιαίτερη εκτίμηση τον ηθοποιό Κιάνου. Πάντα ήταν ωραίος, αλλά η ομορφιά δεν είναι διαβατήριο για τη Χώρα της Καταξίωσης και πάντα οι συγκρίσεις με άλλους ηθοποιούς της γενιάς του (τον Ντι Κάπριο, τον Ντεπ, ακόμα και τον Ρίβερ Φίνιξ για όσα πρόλαβε να μας δείξει ως τα 23 του), τον έφερναν τελευταίο και κατά-ιδρωμένο.
Το υποκριτικό του στίγμα είναι η αλήθεια πως δεν κατάφερε να το αφήσει πουθενά – ούτε σε κωμωδίες, ούτε σε περιπέτειες, ούτε σε θρίλερ. Κι ας έπαιξε σε ένα σωρό ταινίες στην καριέρα του: από το 1986 που έγινε γνωστός στην ταινία «Στην Άκρη του Ποταμού», αργότερα στις «Επικίνδυνες Σχέσεις», στο «Δεσμοί Στοργής», «Στην Κόψη του Νήματος», «Το δικό μου Αϊντάχο», «Ο Μικρός Βούδας», «Speed», «Johnny Mnemonic», «Speed», «Ο Δικηγόρος του Διαβόλου», ψάχνεις να βρεις μισή ερμηνεία που να κάνει τη διαφορά και δεν βρίσκεις ούτε… δεκαδικό. Ακόμα και στο «Matrix» το 1999, που του χάρισε την παγκόσμια αναγνώριση, η επιτυχία δεν στηρίχτηκε στην ερμηνεία του αλλά στο σενάριο και τη σκηνοθεσία των Αφων Γουατσόφσκι, στην πρωτοτυπία και στο πόσο μπροστά από την εποχή της ήταν.
Δεν είναι κακός ηθοποιός ο Κιάνου αλλά δεν είναι και καλός. Δεν έχει εκφραστικότητα, δεν «τσαλακώνεται», είναι μάλλον διεκπεραιωτικός, έχει ένα συγκεκριμένο τρόπο παιξίματος που περιλαμβάνει ακόμα και συγκεκριμένη γκάμα από γκριμάτσες, χωρίς να καταφέρνει να εκπλήξει τον θεατή – ευχάριστα τουλάχιστον – σε καμία στιγμή. Καθόλου τυχαία δεν είναι ότι δεν έχει προταθεί ποτέ για Όσκαρ, αντίθετα έχει σαρώσει σε υποψηφιότητες για τα Χρυσά Βατόμουρα.
Τι έγινε με τον «John Wick» και γύρισε ο διακόπτης;
Έγινε σχεδόν, κάτι «μαγικό»: Ο Κιάνου, μετά από κάτι μετριότητες που πήγαν άπατες, όπως το «Constantine» και τον «Μαχητή του Τάι – Τσι», στο οποίο έκανε και το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, συναντήθηκε το 2014 με τον Τζον Γουίκ. Έναν εκτελεστή που είχε βγει σε σύνταξη και πενθούσε το θάνατο της γυναίκας του, η οποία λίγο πριν πεθάνει του είχε κάνει δώρο ένα κουτάβι για να τη θυμάται. Όταν Ρώσοι μαφιόζοι, που έχουν βάλει στο μάτι το αυτοκίνητό του, σκοτώνουν το κουτάβι, ο Τζον Γουίκ επανέρχεται στη δράση, απασφαλίζει και τα κάνει όλα λίμπα. Η ταινία έσκισε εμπορικά, η ερμηνεία του – επιτέλους – αποθεώθηκε και αυτό οδήγησε όχι απλά σε ακόμα δυο συνέχειες (και μια τρίτη, που αναμένεται την Πέμπτη 23 Μαρτίου) αλλά και σε ένα ακόμα «Matrix».
Τι συνέβη άραγε και ο Κιάνου Ριβς πέτυχε, εκεί που αποτύγχανε ξανά και ξανά εδώ και τόσες δεκαετίες; Βρήκε έναν ρόλο τόσο διαλυμένο, όσο και ο ίδιος. Με τόσους δαίμονες να κυνηγούν τον κινηματογραφικό ήρωα, όσο και τον άνθρωπο Κιάνου. Κουβάλησε τη θλίψη, τις απώλειες, την κατάθλιψη, τα ανεκπλήρωτα όνειρα της ζωής του και τα ακούμπησε στο ρόλο του. Και κάπως έτσι είδαμε έναν εκτελεστή ανθρώπινο, με ηθικές αξίες, με κώδικα τιμής, σκληρό αλλά δίκαιο, αποτελεσματικό αλλά γεμάτο συναίσθημα, που σκοτώνει επειδή «πρέπει» και όχι επειδή τον ευχαριστεί, που δίνει δεύτερες ευκαιρίες, αλλά δεν ανέχεται την κοροϊδία. Τα κάνει όλα τόσο καλά και τόσο πειστικά, που ο κόσμος δεν τον χορταίνει και ακόμα και η επιστήμη βρήκε τον τρόπο να τον τιμήσει: Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ισχυρές ενώσεις που εξολοθρεύουν επιβλαβείς μύκητες στους ανθρώπους και στα φυτά, και ως φόρο τιμής στις μαχητικές αρετές του ηθοποιού στο ρόλο του John Wick, τις ονόμασαν «κιανουμυκίνες.
