Αλεσάντρο Ριβέρα και Κάρστεν Πίλαθ. Ονόματα απ’ αυτά που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «παγκοσμίως άγνωστα», μέσα στη δική μας πεπερασμένη πραγματικότητα. Δύο αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μάλιστα του οικονομικού κομματιού, που είναι λίγο περισσότερο σημαντικό απ’ όλα. Για το χρήμα, άλλωστε, δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση, και για το χρήμα γίνονται οι πιο σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών.
Όσοι νομίζετε ότι για όλα αποφασίζουν οι ηγέτες, σε μία-δύο συναντήσεις τους ή τα διάφορα Eurogroup και Ecofin (που τα μάθαμε από την καλή και από την ανάποδη ποια είναι και πώς λειτουργούν τα τελευταία χρόνια), δεν γνωρίζετε πώς λειτουργεί το παρασκήνιο της Ε.Ε. Τα συγκεκριμένα συμβούλια ηγετών και υπουργών γίνονται για τις τελικές υπογραφές, τις δηλώσεις και τις φωτογραφίες. Προηγουμένως άνθρωποι σαν τον Ριβέρα και τον Πίλαθ, οι οποίοι προσφάτως αποχαιρέτησαν την υπηρεσία τους, έχουν ξενυχτήσει σε αίθουσες μισοσκότεινες, με πολύ καπνό, χαλαρωμένες γραβάτες, αλλά πιο ανοιχτά χαρτιά πάνω στο τραπέζι.
Ο Ιταλός Ριβέρα και ο Γερμανός Πίλαθ βρέθηκαν μαζί για μία πενταετία στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέσεις που απαιτούν γενναίες αποφάσεις, αλλά και καθαρά λόγια στις διαπραγματεύσεις. Και τα καθαρά λόγια φέρνουν εμπιστοσύνη, εχεμύθεια. Κυρίως, όμως, διάθεση για συνεργασία κι όχι κορώνες πολιτικές που θα χρησιμοποιηθούν αργότερα για πολιτικο-κομματικά οφέλη. Ο Ριβέρα τοποθετήθηκε στην επιτροπή το 2018, ο Πίλαθ πολύ παλαιότερα, το 2009.
Γι’ αυτό, άλλωστε, τα στελέχη αυτών των επιτροπών δεν τα γνωρίζει σχεδόν κανείς. Οι ίδιοι έχουν συμφωνήσει να μένουν στο παρασκήνιο. Έχουν τυπικές σχέσεις με τους δημοσιογράφους, δεν «διαρρέουν» σχεδόν τίποτε, δεν βγαίνουν φωτογραφίες, ούτε έχουν διάθεση να εξαργυρώσουν τη δουλειά τους με μια πολιτική καριέρα, έστω στη χώρα τους, αν όχι διεθνώς.
Στηρίγματα που χάθηκαν
Εδώ και μερικούς μήνες, τα στελέχη της συγκεκριμένης επιτροπής νιώθουν ότι έχασαν δύο σημαντικά στηρίγματα. Οι αποχωρήσεις των δύο, που έγιναν κατόπιν αποφάσεων των κυβερνήσεών τους, αφήνουν ένα κενό στο επίκεντρο της λήψης αποφάσεων της ΕΕ σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις μάχονται με πληθωρισμό ρεκόρ, αντιμετωπίζουν μια πιθανή τραπεζική κρίση και διαφωνούν για το πώς να αλλαγή των κανόνων της ΕΕ για τις δαπάνες.
Τα μέλη της EFC, που εκπροσωπούν τις 27 κυβερνήσεις της ΕΕ, έχουν ένα απλό καθήκον: να κάνουν συμφωνίες μεταξύ τους, ώστε οι εκλεγμένοι ηγέτες τους, οι υπουργοί Οικονομικών, να μπορούν να μένουν μακριά από κακοτοπιές. Σύμφωνα με το POLITICO, που σκιαγράφησε ένα προφίλ του (πρώην, πλέον) διδύμου, συνάδελφοί τους είπαν ότι ήταν εξαιρετικά πολύτιμοι για την επίλυση προβλημάτων. Κι αυτό, διότι μπορούσαν να μιλήσουν ευθέως ο ένας στο άλλο, χωρίς δεύτερες σκέψεις.
Ο Αυστριακός Τόμας Βίζερ, επί σειρά ετών πρόεδρος της συγκεκριμένης επιτροπής, ειδικά κατά τα χρόνια κρίσης της ευρωζώνης (τον θυμάστε;), είχε μόνο καλά λόγια γι’ αυτούς. Κι αυτό, επειδή προσπαθούσαν να βρουν λύσεις στα προβλήματα χωρίς να τους ενδιαφέρει η δημοσιότητα. Έτσι έκαναν ευκολότερα διαπραγματεύσεις κι έκλειναν συμφωνίες.
Εκπαραθύρωση και πρόωρη σύνταξη
Ο 52χρονος Ριβέρα ουσιαστικά εκπαραθυρώθηκε από την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι χωρίς να δοθούν εξηγήσεις. Ο 66χρονος Πίλαθ, επίσης, έλαβε μια ανακοίνωση ότι αποχωρεί «πρόωρα». Την ανακοίνωση υπέγραψε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λάιντνερ και φαίνεται ότι είναι μέρος μιας προσπάθειας να φέρει πιστούς του κόμματος στις κορυφαίες θέσεις του υπουργείου.
Ο αντικαταστάτης του Ριβέρα είναι ο Ρικάρντο Μπαρμπιέρι, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του υπουργείου Οικονομικών. Ο Πίλαθ έδωσε τη θέση του στον Χέικο Τομς, διπλωμάτη καριέρας που υπηρέτησε ως επικεφαλής του επιτελείου του πρώην υπουργού Εξωτερικών Γκουίντο Βεστερβέλε.
Δεν διαφωνεί κανείς ότι τα στελέχη είναι αξιόλογα και ξέρουν τη δουλειά. Το ζήτημα, όμως, δεν βρίσκεται εκεί. Η εμπιστοσύνη και η εχεμύθεια είναι σημαντικοί παράγοντες, γι’ αυτό οι επόμενες οικονομικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα είναι και τόσο τολμηρές. Τέτοια νέα δεν είναι καλά, ειδικά όταν υπάρχουν τέτοιες οικονομικές προκλήσεις όπως ένα πρωτοφανές κύμα πληθωρισμού ακόμα και σε χώρες με οικονομίες-γίγαντες, συν την ενεργειακή κρίση. Θα πρέπει όλοι να γνωριστούν πριν προχωρήσουν στο να σφίξουν τα χέρια. Εκεί δεν τους αναγκάζει κανείς να το κάνουν. Οι φωτογράφοι έχουν αλλού στραμμένες τις μηχανές τους.
