Γεννήθηκε σαν σήμερα και πέθανε σαν σήμερα ο Μανώλης Χιώτης. Στις 21 Μαρτίου 1921 είδε το πρώτο φως ο σπουδαίος μουσικός και στις 21 Μαρτίου 1970 έφυγε από τη ζωή, μόλις στα 49 του χρόνια.
Ο Χιώτης υπήρξε μία προσωπικότητα που άλλαξε την ιστορία και την εξέλιξη της μουσικής στην Ελλάδα. Η καινοτομία των τεσσάρων χορδών στο μπουζούκι, που είτε αυτός εφάρμοσε πρώτος είτε την επέβαλλε, μπορεί μεν να προκάλεσε το μένος των παραδοσιακών τριχορδάδων, αλλά έκανε αποδεκτό το μπουζούκι σε όλη την Ελλάδα, μιας και μέχρι τότε ήτανε απαγορευμένο και χαρακτηρισμένο ως «υπερβολικά λαϊκό», αλλά και γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο.
Με το τετράχορδο πλέον μπουζούκι άνοιξε ο ορίζοντας για ασύλληπτες σε ταχύτητα εκτελέσεις σε σχέση με το κλασικό μπουζούκι. Ταυτόχρονα στη δεκαετία του ‘50 πρώτος αυτός εφαρμόζει τη χρήση του ενισχυτή σε λαϊκό όργανο
Μια ζωή επιτυχίες
Ο Χιώτης φέρεται να έγραψε περισσότερα από 1.500 τραγούδια. Ανεξάρτητα όμως αυτού πολύ τακτικά συμμετείχε και ως σολίστ σε ηχογραφήσεις και πολλών άλλων λαϊκών συνθετών. Χαρακτηριστικό υπήρξε το γεγονός ότι ο Μίκης Θεοδωράκης στηρίχθηκε ακριβώς στη δεξιοτεχνία του Χιώτη κατά την πρώτη του επίσημη δισκογραφική του παρουσία με τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου, συνεργασία που συνεχίστηκε και στο «Λιποτάχτες», «Αρχιπέλαγος» κ.ά.. Την ίδια εποχή συνεργάσθηκε ομοίως και με τον Μάνο Χατζιδάκι.
Οι μεγαλύτερές του επιτυχίες αποδόθηκαν από την τραγουδίστρια Μαίρη Λίντα, που υπήρξε η δεύτερη σύζυγός του για μια δεκαετία, με την οποία και εμφανίσθηκε στον κινηματογράφο.
Το τέλος
Τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του ήταν και τα πιο δραματικά. Χωρίζει με τη Λίντα (πράγμα που του στοίχισε πολύ), κάνει αποτυχημένες συνεργασίες και ο καρκίνος αρχίζει να τον κατατρώγει. Στις 21 Μαρτίου του 1970, ανήμερα των γενεθλίων του, ο Μανώλης Χιώτης αφήνει την τελευταία του πνοή. Στην κηδεία του, στο Α’ νεκροταφείο Αθηνών, ο Γιάννης Καραμπεσίνης παίζει με το μπουζούκι του Χιώτη τα «Ηλιοβασιλέματα» και το δακρυσμένο πλήθος τραγουδά. Μαζί και οι τρεις συντρόφισσες της ζωής του: Ζωή Νάχη, Μαίρη Λίντα και Μπέμπα Κυριακίδου.
Πώς πέθανε όμως; Όλα δείχνουν ότι δολοφονήθηκε…
«Mου λένε ότι ο Mανώλης πέθανε από την καρδιά του. Tους ρωτάω πολλές φορές να μου το λένε συνέχεια, γιατί τ’ ακούω να σφυρίζει, στριφογυρνάει στ’ αυτιά μου και δεν μπορεί να μπει μέσα. Tους απαντάω μ’ ένα τραγούδι του ίδιου του Xιώτη, το “Aυτά που λες τ’ ακούω βερεσέ”» έλεγε ο Γιάννης Παπαϊωάννου.
Ξυλοκοπήθηκε αγρίως από τους χουντικούς
Θυμόταν ο Μίκης Θεοδωράκης: «Ήταν Φεβρουάριος ή Μάρτιος του 1970, όλοι μες στο στρατόπεδο κοιμόμασταν. Με ξύπνησε ένας φρουρός και μου είπε: “Κύριε Μίκη, κάποιοι εκεί έξω τραγουδάνε δικά σας τραγούδια”. Ήρθα κοντά στο συρματόπλεγμα και είδα μια παρέα τρεις τέσσερις άντρες και μία γυναίκα που προχωρούσαν στο μώλο και τραγουδούσαν το “Ροδόσταμο”. Κατάλαβα ότι ένας από αυτούς ήταν ο Χιώτης. Σιγά- σιγά ξύπνησαν όλοι οι κρατούμενοι, συγκεντρώθηκαν τριγύρω μου και γέμισε το συρματόπλεγμα. Ένας ενωματάρχης από το διοικητήριο βγήκε και συνομίλησε με τον Χιώτη. Δεν τον έπιασαν εκείνη τη μέρα…».
Τον συνέλαβαν όμως κάποια μέρα από τις επόμενες και σύμφωνα με τις μαρτυρίες φίλων και συνεργατών ο Χιώτης ξυλοκοπήθηκε αγρίως από τα όργανα της Χούντας. Κατέληξε τελικά σε ένα θάλαμο του Ευαγγελισμού ουσιαστικά σε συνθήκες αυστηρής κράτησης. Κανείς δεν επιτρεπόταν να τον δει. Ακόμα και η κόρη του Βασίλη Τσιτσάνη που εργαζόταν ως ιατρός στο νοσοκομείο δεν είχε πρόσβαση στον ασθενή.
Τελικά την καραντίνα την έσπασε ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο οποίος μπήκε στο δωμάτιο και βλέποντας τον Χιώτη κλινήρη και σε κακό χάλι του είπε: «Μην φοβάσαι, Μανώλη, είμαστε όλοι εδώ. Δεν θα σε πειράξει κανένας». Ο Χιώτης είχε καρδιολογικά προβλήματα τα τελευταία χρόνια προφανώς από την χρόνια έλλειψη ύπνου, από το τσιγάρο, από τις κάθε είδους εντάσεις στη ζωή του. Κάποιοι θεωρούν ότι τον «σκότωσε» ο χωρισμός του με τη Μαίρη Λίντα.
Σήμερα ωστόσο πληθαίνουν οι φωνές που στοχοποιούν το στρατιωτικό καθεστώς της 21ης Απριλίου. Το επίσημο ιατρικό ανακοινωθέν πάντως της 21ης Μαρτίου μιλά για αιφνίδιο θάνατο από καρδιακή ανεπάρκεια στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο της Αθήνας, στις 21 Μαρτίου του 1970.
Ωστόσο ο Χιώτης, είναι κοινή παραδοχή πια, υπέκυψε στα τραύματά του…
