Η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία «γεννήθηκε» στην απαρχή της Μεταπολίτευσης, μετά την πτώση της χούντας και εκκίνησε από τις 24 Ιουλίου 1974, λίγα 24ωρα μετά το τέλος της επταετούς πραξικοπηματικής περιόδου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αφίχθη από το Παρίσι για να τεθεί επικεφαλής κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η οποία οδήγησε τη χώρα στις εκλογές της 21ης Νοεμβρίου 1974 και στη μεγάλη εκλογική νίκη του «εθνάρχη» που μόλις είχε ιδρύσει τη Νέα Δημοκρατία.
Έκτοτε, στο πρωθυπουργικό γραφείο κάθισαν συνολικά άλλα 15 πρόσωπα και από σήμερα ο Ιωάννης Σαρμάς, που ανέλαβε τα ηνία ως υπηρεσιακός, αποτελεί τον 17ο πρωθυπουργό της χώρας στην ιστορία της Μεταπολίτευσης.
Από Καραμανλή σε Παπανδρέου, vol 1
Ο Καραμανλής έμεινε στο πόστο έως τον Μάιο του 1980 οπότε και μεταπήδησε στην Προεδρία της Δημοκρατίας, με τον Γεώργιο Ράλλη να τον διαδέχεται για 16 μήνες, μένοντας και ως επικεφαλής της υπηρεσιακής κυβέρνησης που οδήγησε τη χώρα στις εκλογές του 1981.
Τη σκυτάλη πήρε ο Ανδρέας Παπανδρέου που οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στην Αλλαγή του 1981 και έμεινε στην πρωθυπουργία για οκτώ συνεχόμενα χρόνια. Για να δοθεί η σκυτάλη στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη το 1990 μεσολάβησαν δύο οικουμενικές κυβερνήσεις και μια υπηρεσιακή. Αρχικά, μετά τις πρώτες εκλογές του 1989 ανέλαβε πρωθυπουργός ο Τζαννής Τζαννετάκης για μια περίοδο τεσσάρων μηνών ως επικεφαλής συγκυβέρνησης ΝΔ και Συνασπισμού. Κατόπιν ανέλαβε για 40 ημέρες ο Ιωάννης Γρίβας, πρόεδρος του Αρείου Πάγου και επικεφαλής υπηρεσιακής κυβέρνησης οδηγώντας τη χώρα στις κάλπες. Κι εκεί δεν υπήρξε αυτοδυναμία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας ακόμη συγκυβέρνησης, της οικουμενικής του Ξενοφώντα Ζολώτα που διήρκησε για πέντε μήνες και, τον Απρίλιο του 1990, η ΝΔ νίκησε (οριακά) στις εκλογές και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Μητσοτάκης.
Η βραχεία κεφαλή σε έδρες εκείνη της κυβέρνησης δεν έμελλε να κρατήσει για πολύ, η χώρα πήγε σε εκλογές το 1993 και για πρώτη και τελευταία, ως σήμερα, φορά, επανήλθε στην εξουσία ηττημένος πρωθυπουργός: ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Το τέλος του Ανδρέα
Τα θέματα υγείας του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ τον οδήγησαν στην παραίτηση από την πρωθυπουργία τον Ιανουάριο του 1996, με τον Κώστα Σημίτη να τον διαδέχεται στο πόστο και, μετά τον θάνατο του Ανδρέα τον Ιούνιο του ’96, και στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ. Ο Σημίτης νίκησε δις τη ΝΔ σε εκλογές παραμένοντας για οκτώ χρόνια στη θέση, έως και τη νίκη του Κώστα Καραμανλή στις 10 Μαρτίου 2004.
Η παραμονή Καραμανλή στην εξουσία διήρκησε πέντε χρόνια καθώς, παρά τη νίκη του το 2007, η άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας οδήγησε σε πρόωρες εκλογές το 2009 και στη νίκη του ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής τον Γιώργο Παπανδρέου πια.
Ήταν όμως η περίοδος του ΔΝΤ, της τρόικας και των μνημονίων και μιας μακράς πολιτικής κρίσης. Κρίσης κοινωνικής αλλά και θεσμών και εξουσίας. Ο ΓΑΠ οδηγήθηκε σε παραίτηση στις 11 Νοεμβρίου 2011 και τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία ο Λουκάς Παπαδήμος, επικεφαλής συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ. Ο τραπεζικός παρέμεινε για επτά μήνες στο πόστο και προκηρύχθηκαν εκλογές, στις οποίες οδήγησε τη χώρα η υπηρεσιακή (34 ημερών) κυβέρνηση του Παναγιώτη Πικραμμένου.
Μνημόνια, τρόικα, Παπαδήμος
Νικητής αναδείχθηκε, τον Ιούνιο του 2012, ο Αντώνης Σαμαράς αλλά πολύ μακριά από την αυτοδυναμία όμως ο Μεσσήνιος πολιτικός τέθηκε επικεφαλής συγκυβέρνησης με τη στήριξη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ.
Η κυβέρνηση Σαμαρά παρέμεινε στην εξουσία για δυόμισι χρόνια και στις εκλογές του 2015 νικητής αναδείχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον Αλέξη Τσίπρα να γίνει ο πρώτος αριστερός πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας. Μετά το δημοψήφισμα του 2015 και την παραίτηση Σαμαρά από την αρχηγία της ΝΔ, η χώρα οδηγήθηκε ξανά σε εκλογές τον Σεπτέμβριο του ’15 με επικεφαλής της υπηρεσιακής κυβέρνησης τη Βασιλική Θάνου – ναι, την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό στην ιστορία της Ελλάδας. Έστω κι αν έμεινε στο πόστο μόλις από τις 27 Αυγούστου έως τις 21 Σεπτεμβρίου, ήτοι για 25 ημέρες.
Η συνολική περίοδος πρωθυπουργίας του Τσίπρα διήρκησε 4 χρόνια και 5 μήνες και παρέδωσε τα ηνία στον Κυριάκο Μητσοτάκη στις 7 Ιουλίου 2019, ο οποίος ήταν κατά σειρά ο 16ος πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Και από σήμερα, 24 Μαΐου 2023, η χώρα έχει υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον Ιωάννη Σαρμά που θα παραμείνει για 31 ημέρες, έως και τις εκλογές της 25ης Ιουνίου.
