Περιεχόμενα
Ενώ οι μελετητές συμφωνούν γενικά ότι ο Ιησούς ήταν μια πραγματική ιστορική προσωπικότητα, η συζήτηση μαίνεται εδώ και καιρό γύρω από τα γεγονότα και τις συνθήκες της ζωής Του, όπως περιγράφονται στη Βίβλο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το «History», στο παρελθόν υπήρξε σύγχυση σχετικά με το ποια γλώσσα μιλούσε ο Ιησούς, ως άνθρωπος που ζούσε κατά τη διάρκεια του 1ου αιώνα μ.Χ. στο βασίλειο της Ιουδαίας, το οποίο βρίσκεται στο σημερινό νότιο τμήμα της Παλαιστίνης.
Η διαφωνία Νετανιάχου – Πάπα Φραγκίσκου
Το θέμα της γλώσσας που προτιμούσε ο Ιησούς, αναφέρθηκε το 2014, κατά τη διάρκεια μιας δημόσιας συνάντησης στην Ιερουσαλήμ μεταξύ του Μπενιαμίν Νετανιάχου, του – τότε – πρωθυπουργού του Ισραήλ, και του Πάπα Φραγκίσκου, κατά τη διάρκεια της περιοδείας του Ποντίφικα στους Αγίους Τόπους. Μιλώντας στον Πάπα Φραγκίσκο μέσω διερμηνέα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε: «Ο Ιησούς ήταν εδώ, σε αυτή τη γη. Μιλούσε Εβραϊκά».
Ο Πάπας Φραγκίσκος παρενέβη, διορθώνοντάς τον: «Αραμαϊκά», αναφερόμενος στην αρχαία σημιτική γλώσσα, που σήμερα έχει – ως επί το πλείστον – εκλείψει, η οποία προήλθε από τον λαό των Αραμαίων γύρω στα τέλη του 11ου αιώνα π.Χ. Όπως αναφέρεται στη «Washington Post», μια εκδοχή της συγκεκριμένης γλώσσας ομιλείται ακόμα και σήμερα από κοινότητες Χαλδαίων Χριστιανών στο Ιράκ και στη Συρία.
«Μιλούσε Aραμαϊκά, αλλά ήξερε Εβραϊκά», απάντησε γρήγορα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου. Η είδηση της διαφωνίας τους έγινε πρωτοσέλιδο, αλλά αποδεικνύεται ότι τόσο ο Ισραηλινός πολιτικός όσο και ο Πάπας Φραγκίσκος είχαν μάλλον δίκιο.
Ο Ιησούς ήταν πιθανότατα πολύγλωσσος
Πάντως, οι περισσότεροι θρησκευτικοί μελετητές και ιστορικοί συμφωνούν με τον Πάπα Φραγκίσκο ότι ο Ιησούς μιλούσε κυρίως μια διάλεκτο της αραμαϊκής γλώσσας. Μέσω του εμπορίου, των εισβολών και των κατακτήσεων, η αραμαϊκή γλώσσα είχε εξαπλωθεί πολύ από τον 7ο αιώνα π.Χ. και είχε γίνει η lingua franca σε μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής.
Μάλιστα, τον 1ο αιώνα μ.Χ. ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα μεταξύ των απλών Εβραίων, σε αντίθεση με τη θρησκευτική ελίτ, και αυτή ήταν η πιο πιθανή γλώσσα που χρησιμοποιούσαν ο Ιησούς και οι μαθητές Του στην καθημερινή τους ζωή.
Εντούτοις, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν και τεχνικά σωστός. Τα Εβραϊκά, τα οποία ανήκουν στην ίδια γλωσσική οικογένεια με τα Αραμαϊκά, χρησιμοποιούνταν αρκετά την εποχή του Ιησού. Παρόμοια με τα Λατινικά σήμερα, τα Εβραϊκά ήταν η γλώσσα που επέλεγαν οι θρησκευτικοί μελετητές για τις ιερές γραφές, συμπεριλαμβανομένης της Βίβλου (αν και μέρος της Παλαιάς Διαθήκης ήταν γραμμένο στα Αραμαϊκά).
Ως εκ τούτου, ο Ιησούς πιθανότατα καταλάβαινε Εβραϊκά, αν και θα μιλούσε Αραμαϊκά στην καθημερινότητά Του. Τα τέσσερα πρώτα Βιβλία της Καινής Διαθήκης, τα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Μάρκου καταγράφουν τον Ιησού να χρησιμοποιεί αραμαϊκούς όρους και φράσεις, ενώ στου Λουκά φαίνεται να διαβάζει Εβραϊκά σε μια συναγωγή.
Τα Ελληνικά και ο Μέγας Αλέξανδρος
Εκτός από τα Αραμαϊκά και τα Εβραϊκά, τα Ελληνικά και τα Λατινικά ήταν, επίσης, διαδεδομένα στην εποχή του Ιησού.
Μετά την κατάκτηση της Μεσοποταμίας και της υπόλοιπης Περσικής Αυτοκρατορίας από τον Μέγα Αλέξανδρο κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., τα Ελληνικά αντικατέστησαν τις άλλες γλώσσες ως επίσημη γλώσσα σε μεγάλο μέρος της περιοχής. Επισημαίνεται ότι, τον 1ο αιώνα μ.Χ., η Ιουδαία ανήκε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία υιοθέτησε την ελληνική ως τη γλώσσα της και κράτησε τα Λατινικά για νομικά και στρατιωτικά θέματα.
Όπως δήλωσε στο BBC News ο Τζόναθαν Κατζ, λέκτορας Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο Ιησούς πιθανότατα γνώριζε μόνο μερικές λέξεις στα Λατινικά. Πιθανότατα γνώριζε Ελληνικά, αλλά δεν ήταν μια κοινή γλώσσα μεταξύ των ανθρώπων με τους οποίους μιλούσε τακτικά, και πιθανότατα δεν ήταν πολύ καλός γνώστης τους. Σίγουρα δεν μιλούσε Αραβικά, μια άλλη σημιτική γλώσσα που δεν έφτασε στην Παλαιστίνη παρά μόνο μετά τον 1ο αιώνα μ.Χ.
Έτσι, ενώ η πιο συνηθισμένη γλώσσα που μιλούσε ο Ιησούς, ήταν η αραμαϊκή, φαίνεται πως γνώριζε – αν και όχι άπταιστα – τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις διαφορετικές γλώσσες. Όπως συμβαίνει με πολλούς πολύγλωσσους ανθρώπους, το ποια γλώσσα μιλούσε ο Ιησούς εξαρτιόταν πιθανότατα από τα συμφραζόμενα των λόγων Του, καθώς και από το ακροατήριο στο οποίο μιλούσε εκείνη τη στιγμή.
Photo credits: Shutterstock
