BUCHA, Ουκρανία. Το διακριτικό του Valentyn Didkovsky — που είναι ραμμένο στη στολή του— είναι «Did», που σημαίνει παππούς. Κι αυτό του ταιριάζει απόλυτα καθώς ο 64χρονος με το λευκό γένι, είναι ένας από τους γηραιότερους εθελοντές στις αμυντικές δυνάμεις εδάφους της περιοχής του.
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Μπρουντζάκη
Κατά ειρωνικό τρόπο, το nom de guerre του δεν είναι κυριολεκτικά αληθινό. «Αν και είμαι ο Did, δεν είμαι ακόμα παππούς», είπε σε συνέντευξή του στην αυλή του σπιτιού του στη Bucha, το προάστιο στα βορειοδυτικά του Κιέβου, το οποίο έγινε συνώνυμο με τα ρωσικά εγκλήματα πολέμου. «Είπα στον γιο μου να μείνει μακριά από επιδρομές στην περιοχή του Κιέβου, καθώς περιμένω να μου κάνει ένα εγγόνι», εξήγησε ο Ντιντόφσκι, με ένα αμυδρό χαμόγελο.
Ενώ ο Didkovsky μπορεί να είχε προτρέψει τον γιο του να απομακρυνθεί, ο συνταξιούχος ήταν από τους πρώτους που επιτέθηκαν σε μια τεθωρακισμένη γραμμή Ρώσων εισβολέων όταν εκείνοι προσπάθησαν να καταλάβουν το Κίεβο στην πρώτη φάση της εισβολής, ένα χρόνο πριν…
Νωρίς το πρωί της 27ης Φεβρουαρίου 2022, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις πολεμούσαν με ρωσικές ομάδες επίθεσης γύρω από το Hostomel και το Dymer, και τα υπόλοιπα προάστια του Κιέβου είτε εκκενώνονταν είτε γίνονταν σταθμοί προμηθειών, οι κάτοικοι της Bucha εντόπισαν μια γραμμή ρωσικών στρατευμάτων που πλησίαζαν.
Ο Didkovsky είδε τους Ρώσους από το διώροφο σπίτι του στην οδό Βοκζάλνα. Ήταν ήδη έτοιμος: λίγες μέρες νωρίτερα, είχε πείσει τους συντρόφους του κοντά στο πολυκατάστημα Giraffe στο Irpin να του δώσουν αρκετές χειροβομβίδες και έναν εκτοξευτήρα χειροβομβίδων RPG-18. Τώρα, αυτά τα όπλα θα του ήταν χρήσιμα εναντίον του εχθρού – και φυσικά, δεν το σκέφτηκε δυο φορές.
Είχε υποστεί εγκεφαλικό το 2021 και πίστευε ότι το μυαλό του δεν ήταν και τόσο διαυγές… Στις 27 Φεβρουαρίου όμως, όλα ξεκαθάρισαν: «Για ένα δευτερόλεπτο ένιωσα ότι ήμουν νέος ξανά!», είπε ο Didkovsky. «Κατάλαβα ότι αν περάσουν γρήγορα τον δρόμο μας, θα φτάσουν στην Giraffe, όπου δεν υπήρχε αρκετός κόσμος για να τους αντιμετωπίσει – μόνο λίγοι στρατιώτες και πολίτες. Έτσι, ακόμα κι αν πεθάνω, θα μπορέσω τουλάχιστον να τους καθυστερήσω έστω και λίγο και να δώσω χρόνο στους άλλους να προετοιμαστούν για μάχη».
Άρπαξε το RPG και ανέβηκε στο παλιό του αυτοκίνητο που ήταν σταθμευμένο κοντά στον φράχτη του.
Πυροβόλησε, ακριβώς όπως του είχαν δείξει οι Ουκρανοί στρατιώτες πριν από την γενικευμένη εισβολή της Ρωσίας. Το φορτηγό τυλίχθηκε στις φλόγες, κλείνοντας τον δρόμο για τους Ρώσους.
Στις 28 Φεβρουαρίου 2022, ο δήμαρχος της Bucha, Ανατόλι Φεντορούκ δημοσίευσε ένα βίντεο: «Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας σταμάτησαν τον εχθρό στην οδό Βοκζάλνα. Δυστυχώς, υπέστησαν ζημιές και ιδιωτικές κατοικίες, αλλά θα ξαναχτίσουμε τα πάντα!», είπε. «Όλοι είναι ζωντανοί και ασφαλείς. Οι ένοπλες δυνάμεις έκαναν καλή δουλειά».
Αλλά οι Ουκρανοί έκαναν κλικ σ’ ένα άλλο βίντεο – την από πρώτο χέρι αφήγηση του Didkovsky για τη σκηνή κατά μήκος της οδού Βοκζάλνα, καθώς περνούσε μέσα από τα καμένα συντρίμμια, και βιντεοσκοπούσε τα κατεστραμμένα οχήματα και τους νεκρούς Ρώσους στρατιώτες για τον γιο του, ο οποίος δεν βρισκόταν στην Bucha εκείνη την ημέρα.
Ενώ το βίντεο της πρώτης επιτυχημένης άμυνας στη Bucha έγινε viral και οι φωτογραφίες του πυρπολημένου ρωσικού κονβόι στην οδό Βοκζάλνα μεταδόθηκαν στα σαλόνια όλου του κόσμου, όπως συνηθίζεται στη ζωή, τα πράγματα χειροτέρεψαν πριν βελτιωθούν.
Η Ρωσία έστειλε περισσότερες δυνάμεις. Μετά από σκληρές μάχες, η Bucha και τμήματα του Irpin κατελήφθησαν στα μέσα του Μαρτίου. Οι εισβολείς εκτέλεσαν και βασάνισαν πολίτες.
Ο «παππούς» Didkovsky έφυγε από την Bucha και κρύφτηκε στο Irpin που κατείχε ακόμα η Ουκρανία. Εντάχθηκε στις τοπικές δυνάμεις άμυνας εδάφους ενημερώνοντας τον στρατό για τις ρωσικές κινήσεις στην περιοχή και βοηθώντας στην εκκένωση αμάχων στη Romanivka — ένα μικρό χωριό νοτιοανατολικά του Irpin που ήταν η μόνη αξιόπιστη οδός εκκένωσης για όσους διέφυγαν από το πεδίο της μάχης.
Ο Didkovsky επέστρεψε στην Bucha τον Απρίλιο, αφού οι ρωσικές δυνάμεις είχαν υποχωρήσει από την περιοχή του Κιέβου, για να βοηθήσει στην ανάκτηση των σορών εκείνων που δεν είχαν την τύχη του. «Μόνο λίγοι από αυτούς ήταν στρατιώτες», είπε ο Didkovsky. Αναφερόμενος στις ρωσικές δυνάμεις με το ψευδώνυμό τους εμπνευσμένο από τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», ο Didkovsky πρόσθεσε: «Δεν μετρήσαμε τα ορκ. Δεν τους πήραμε, καλέσαμε την SBU [την υπηρεσία ασφαλείας] και τους αφήσαμε να τους φροντίσουν εκείνοι. Ανασύραμε κυρίως πτώματα αμάχων».
Οι ρωσικές δυνάμεις σκότωσαν πάνω από 400 αμάχους στη Bucha στις 27 ημέρες που την κατείχαν. Οι Ουκρανοί λένε ότι έχουν ανασύρει τα πτώματα περισσότερων από 1.360 δολοφονημένων πολιτών από ολόκληρη την περιοχή του Κιέβου. Νωρίτερα αυτόν το μήνα, ο Andriy Nebytov, επικεφαλής της περιφερειακής αστυνομίας του Κιέβου, είπε ότι 197 από τους νεκρούς δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί…
Όταν ο Didkovsky επέστρεψε στα μέρη του, διαπίστωσε ότι το σπίτι του είχε λεηλατηθεί και είχε υποστεί ζημιές. Τα έγγραφά του και ένα χρηματοκιβώτιο είχαν εξαφανιστεί. Μαζί με τον γιο του ξεκίνησε το χτίσιμο. Έστησαν μια νέα στέγη, ενώ το δημοτικό συμβούλιο τοποθέτησε νέα παράθυρα. Το σπίτι είναι ακόμα υπό κατασκευή, οπότε ο Didkovsky κοιμάται σε μια κοντινή καντίνα.
«Υποθέτω ότι γεννήθηκα κάτω από ένα τυχερό αστέρι!», είπε. «Οι Ρώσοι με πυροβολούσαν συνέχεια. Αλλά ούτε μια βολή δεν πέτυχε τον στόχο της»…
Ο Didkovsky σκέφτεται συχνά τη μοιραία μέρα που επιτέθηκε στους Ρώσους με τον εκτοξευτή χειροβομβίδων του. Τις άγρυπνες νύχτες που καθόταν πίσω από τον τρύπιο φράκτη του.
«Στέκομαι εκεί και αναρωτιέμαι: Πώς κατάφερα να επιβιώσω;»
