Ο Βετεράνος Γερμανός διπλωμάτης και πρόεδρος της ετήσιας Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου, Wolfgang Ischinger, έχει μετατρέψει το εν λόγω συνέδριο σε μια ελίτ παγκόσμια συγκέντρωση. Ηγέτες από τα Βαλκάνια, μαζί με ανώτερους Ευρωπαίους και Αμερικανούς διπλωμάτες, έκατσαν μαζί σε μια αίθουσα όταν οι καθυστερήσεις για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πλέον έντονες.
«Πρέπει να μας πείτε αν μας θέλετε ή όχι», είπε ο Σέρβος πρόεδρος Aleksandar Vučić προς τους Ευρωπαίους με ευδιάκριτη απογοήτευση, σύμφωνα με τους μάρτυρες. «Δεν έχουμε χειροπιαστές υποσχέσεις από κανέναν στην Ευρώπη».
Οι παρόντες στην αίθουσα ήταν ο Andreas Michaelis, ο ισχυρός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, και ο Philip T. Reeker, ο ανώτερος αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. O Ischinger δεν ήθελε η συνάντηση υψηλού προφίλ να ξεφύγει. «Ας είμαστε θετικοί και ας προχωρήσουμε τα πράγματα», είπεο ίδιος στον Vučić με ήρεμους τόνους, προσθέτοντας πόσο χαρούμενος ήταν που η συνδιάσκεψή του κατάφερε να πραγματοποιήσει μια «οικογενειακή επανένωση των Δυτικών Βαλκανίων».
Αυτό που ο Ischinger δεν ανέφερε εκείνη την ημέρα, τον Φεβρουάριο του 2020, και αυτό που λίγοι στην αίθουσα του πολυτελούς ξενοδοχείου Bayerischer Hof του Μονάχου γνώριζαν, ήταν ότι ο πρέσβης είχε προσωπικό οικονομικό ενδιαφέρον από την επιτυχία της συνάντησης.
Το Κοσσυφοπέδιο, που εκπροσωπήθηκε στη συγκέντρωση από τον πρόεδρό του και τον νέο πρωθυπουργό, ήταν πελάτης της Agora Strategy Group, της «μπουτίκ συμβούλων» που ίδρυσε ο Ischinger το 2015. Λίγες εβδομάδες πριν από τη διάσκεψη, μια νέα κυβέρνηση είχε αναλάβει καθήκοντα στο Κοσσυφοπέδιο και την Agora, θέλοντας να κρατήσει τη σχέση ζωντανή.
Ως διπλωμάτης, ο Ischinger είχε εργαστεί στα Βαλκάνια. Αλλά σε τέτοιες συγκεντρώσεις υπήρχε απώτερος σκοπός. Ένας πρώη συνεργάτης του είπε χαρακτηριστικά: «Ήθελε να βγάλει χρήματα».
Μετά την αποχώρησή του από την εξωτερική υπηρεσία της Γερμανίας πριν περίπου 15 χρόνια, ο πρεσβευτής μετέτρεψε τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου από μια βαρετή ετήσια συγκέντρωση Ψυχροπολεμιστών και εξωτερικής πολιτικής, σε ένα τσίρκο παγκόσμιων ελίτ, στο οποίο παρευρίσκονταν δεκάδες αρχηγοί κρατών. Από τον Joe Biden μέχρι τον πρόεδρο της Εσθονίας, τιτάνες της Silicon Valley, συμπεριλαμβανομένου του Mark Zuckerberg, ακόμα και του τραγουδιστή των U2, Bono . Στη φετινή συγκέντρωση, η οποία ξεκινά την Παρασκευή, η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Kamala Harris, θα είναι μεταξύ των επίτιμων προσκεκλημένων.
Για τον Ischinger, ωστόσο, οι διαδικασίες αφορούν κάτι περισσότερο από τις υψηλές συζητήσεις για παγκόσμια ζητήματα. Από το συνέδριο, του δίνεται η πρόσβαση στον κόσμο της πολιτικής, καθώς και σε ιδρύματα που εμπλέκονται στο MSC, σύμφωνα με δημόσιες καταθέσεις και άτομα που είναι εξοικειωμένα με τις επιχειρηματικές του συναλλαγές.
Αυτές οι κινήσεις έχουν θολώσει τα όρια μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού ρόλου του και έχουν δημιουργήσει ένα ναρκοπέδιο συγκρούσεων συμφερόντων, λένε οι επικριτές του, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων πρώην συναδέλφων του. Αν και νομικά, το συνέδριο είναι δομημένο ως ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός, εξαρτάται παρόλα αυτά από τη γερμανική κυβέρνηση τόσο για τη χρηματοδότηση όσο και για τη νομιμότητα, καθιστώντας τον ρόλο του προέδρου, στην πράξη, αν όχι βάσει νόμου, δημόσιο. Όχι μόνο οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι συμμετέχουν στις επιτροπές εποπτείας του MSC, για παράδειγμα, αλλά ο γερμανικός στρατός παρέχει υποστήριξη για την εκδήλωση, η οποία μεταδίδεται σε όλο τον κόσμο από την Deutsche Welle, ένα κυβερνητικό κανάλι ειδήσεων.
«Από άποψη διακυβέρνησης, είναι πολύ αμφίβολο γιατί η γερμανική κυβέρνηση του έχει ουσιαστικά δώσει την επίσημη σφραγίδα έγκρισης που έχει χρησιμοποιήσει για να συνδυάσει δημόσια και ιδιωτικά συμφέροντα», είπε ένας πρώην συνεργάτης του Ischinger.
Ο ίδιος επιμένει ότι έχει τηρήσει τα ηθικά πρότυπα ως πρόεδρος και απορρίπτει κατηγορίες που τον θέλουν να έχει βάλει τα συμφέροντα του πάνω από αυτά του συνεδρίου.«Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα για 14 χρόνια για να διασφαλίσω ότι δεν θα υπάρξει ανάμειξη του καθήκοντος στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου με τον προσωπικό εμπλουτισμό», είπε σε συνέντευξη Τύπου για την προεπισκόπηση της εκδήλωσης αυτής της εβδομάδας.
«Στρατιωτική-επιστημονική συνάντηση»
Γιος συμβολαιογράφου, ο Ischinger γεννήθηκε ένα χρόνο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μεγάλωσε στη νοτιοδυτική Γερμανία, κοντά στη Στουτγάρδη. Ήταν η γενιά του Wirtschaftswunder της Δυτικής Γερμανίας , του «οικονομικού θαύματος» των δεκαετιών του 1950 και του 1960 που γνώρισε η χώρα καθώς ανοικοδομούσε από τα ερείπια του πολέμου.
Μετά τις σπουδές του στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, εντάχθηκε στο επιτελείο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Kurt Waldheim, το 1973. Το μεγαλύτερο διάλειμμα του Ischinger έγινε το 1982, όταν έγινε ο προσωπικός βοηθός του Hans-Dietrich Genscher, του θρυλικού υπουργού Εξωτερικών της Δυτικής Γερμανίας που έπαιξε κεντρικό ρόλο στην επανένωση της Γερμανίας. Η δουλειά έδωσε στον Ischinger μια θέση στην πρώτη σειρά σε πολλά από τα γεγονότα που διαμόρφωσαν την εποχή μας, συμπεριλαμβανομένου αυτού που έχει περιγράψει ως το αποκορύφωμα της καριέρας του, όταν το 1989 συνόδευσε ένα τρένο γεμάτο Ανατολικογερμανούς που είχαν βρει καταφύγιο στη Δύση.
Η εγγύτητα του Ischinger με τον Genscher, τον μακροχρόνιο ηγέτη των φιλελεύθερων Δημοκρατών της Γερμανίας, τον οδήγησε στην ανώτατη βαθμίδα του διπλωματικού σώματος της χώρας. Θα ανέβαινε για να γίνει αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του καγκελαρίου Gerhard Schröder καθώς και πρεσβευτής στις ΗΠΑ, μια θέση που ξεκίνησε στις 11 Σεπτεμβρίου 2001.
Ο Ischinger ανέλαβε τα ηνία της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου το 2008, μετά από αίτημα της κυβέρνησης. Ιδρύθηκε ως ένα ήσυχο συνέδριο για δυτικούς αξιωματούχους ασφαλείας. Ο Ewald-Heinrich von Kleist, έναν Γερμανός αριστοκράτης που συμμετείχε στην αποτυχημένη συνωμοσία για τη δολοφονία του Χίτλερ, το 1944, οραματίστηκε τη συνάντηση ως συζήτηση στρογγυλής τραπέζης «μεταξύ ίσων και ενεργών συμμετεχόντων» σχετικά με την πολιτική και τη στρατηγική στο πλαίσιο της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Η Wehrkunde έγινε γρήγορα ένα σταθερό σημείο στο διατλαντικό ημερολόγιο, προσελκύοντας εξέχοντες γερουσιαστές, αναλυτές ασφαλείας και σχολιαστές των ΗΠΑ. Ενώ το συνέδριο είχε χάσει μέρος της συλλογής του τα χρόνια πριν από την άφιξη του Ischinger, παρέμεινε ως μια σημαντική ημερομηνία στη διπλωματική ατζέντα. Μόλις ένα χρόνο πριν αναλάβει ο Ischinger, ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin είχε εκφωνήσει μια εμβληματική ομιλία στο Μόναχο, στην οποία κατέστησε σαφές ότι η Ρωσία δεν εμπιστεύεται τη Δύση, μια στιγμή που πολλοί πια βλέπουν ως προάγγελο για το τι θα ακολουθούσε.
Υπό τον Ischinger, η Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου έγινε περισσότερο παγκόσμια. Εξέτασε ακόμα και τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής. Όμως, ενώ το συνέδριο παραμένει ένα φόρουμ για στοχαστικό διάλογο, το επίσημο πρόγραμμα έχει κινηθεί περισσότερο προς την κατεύθυνση αυτού που ήλπιζε να αποφύγει ο von Kleist: «ατελείωτες ομιλίες από πολιτικούς που απλά τους αρέσει να μιλούν».
Η στρατηγική μάρκετινγκ του Ischinge
Σε αντίθεση με τις περισσότερες συγκεντρώσεις, αυτές του MSC έχουν ευδιάκριτη πολυτέλεια. Το καλύτερο κρασί, φαγητό και φαντασμαγορικά καταλύματα. Σε μια προσπάθεια να αναζωπυρώσει το ιδρυτικό πνεύμα των οικείων συγκεντρώσεων του MSC, ο Ischinger πρόσθεσε μικρότερες εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ένα εξ αυτών είναι και το πολυτελές ξενοδοχείο στις γερμανικές Άλπεις κοντά στο Garmisch-Partenkirchen, όπου ο Ischinger οδηγεί τους συμμετέχοντες σε μια πεζοπορία με δάδα μέσα στο χιόνι.. Η λίστα καλεσμένων, η οποία τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνει τον υπουργό Άμυνας της Γερμανίας καθώς και τους πρεσβευτές του Μπάιντεν στην Κίνα και το ΝΑΤΟ, περιορίζεται σε περίπου 50.
Ο Ischinger σπάνια απογοητεύει όταν πρόκειται να δελεάσει κορυφαίους ηγέτες. Ούτε ο Covid-19 δεν του μείωσε τη δύναμη. Αν και η πανδημία εμπόδισε τα σχέδια για μια προσωπική εκδήλωση το 2021, ο Ischinger κατάφερε να συγκεντρώσει ένα all-star καστ. Ο Biden, ο οποίος είχε ορκιστεί μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα, στάθηκε στο ανατολικό δωμάτιο του Λευκού Οίκου πλαισιωμένος από πινακίδες MSC για να πει στους συμμετέχοντες «Η Αμερική επέστρεψε» και να «σβήσει κάθε αμφιβολία» σχετικά με τη δέσμευση της Ουάσιγκτον στη διατλαντική συμμαχία . Ήταν η πρώτη φορά που ένας Αμερικανός πρόεδρος είχε μιλήσει στη συγκέντρωση. Ο Ίσινγκερ, που στεκόταν στη συνηθισμένη του σκηνή στο Μόναχο, Ischinger.
Στην αναβάθμιση του συνεδρίου, ο Ischinger πέτυχε επίσης να δημιουργήσει τη δική του επωνυμία. Για έναν άνθρωπο που πέρασε τη διπλωματική του καριέρα τελειοποιώντας την τέχνη του να παραμένει αόρατος, αποδείχθηκε εξαιρετικά έμπειρος στο προσκήνιο. Ένας επιδέξιος λογοτέχνης, ο Ischinger μπορεί να αντλήσει το ενδιαφέρον λέγοντας ανέκδοτα από την εποχή του ως ενεργός διπλωμάτης για να κεντρίσει το κοινό.
Στον Ischinger αρέσει να περιγράφει την εμβληματική εκδήλωση του MSC ως «τα Όσκαρ για την πολιτική ασφαλείας».
Με πληροφορίες από Politico
