Η θύελλα του σκανδάλου Qatargate πήρε λάθος δρόμο. Την ώρα που η κοινή γνώμη πάσχιζε να δει από την κλειδαρότρυπα ποιος τα πήρε, πόσα πήρε και με ποιον έκανε διακοπές τα καλοκαίρια στη Μεσόγειο, κανείς δεν ήταν σε θέση ν’ απαντήσει την πιο «καυτή» ερώτηση: Πόσο «σουρωτήρι» έχει γίνει η Ευρώπη και πόσο σημαντικό είναι αυτό για εμάς; Η απάντηση είναι ασαφής. Μεταναστευτικό, δωροδοκίες και τώρα, κατάσκοποι. Το μόνο που είναι σαφές είναι πως τα τελευταία χρόνια ο κορωνοϊός δεν είναι ο μοναδικός ιός που έχει προσβάλει τη γηραιά ήπειρο.

Το timing της ενημέρωσης από την ΕΥΠ μοιάζει αδιάφορο. Και είναι συγκλονιστικό πως στον δικό μας μικρόκοσμο, τα παιχνίδια των κατασκόπων είναι εξίσου αμελητέα. Η επίδρασή τους είναι τέτοια που κανείς κοινός θνητός δεν μπορεί να την αντιληφθεί με τις πέντε του αισθήσεις.

Ιρίνα και οι άλλοι
Η Μαρία Τσάλλα ή Ιρίνα Σμίρεβα

Ιρίνα Αλεξαντρόβνα Σμίρεβα. Αυτό είναι το πλήρες όνομα της «Μαρίας Τσάλλα», μιας καλοκάγαθης φωτογράφου, η οποία διατηρεί κατάστημα… πλεκτικών και χειροτεχνιών στο Παγκράτι και συγκεκριμένα στην οδό Αρριανού 4. Παντρεμένη με ρωσικής υπηκοότητας άνδρα, ο οποίος απουσίαζε από τη χώρα. Εκείνος βρισκόταν στη Βραζιλία για δουλειές. Με τη διαφορά πως εκείνος, πριν από λίγο χρονικό διάστημα συνελήφθη. Η κατηγορία, κατασκοπεία.

Η Ιρίνα κατηγορείται για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Μόνο που το αδίκημά της δεν αφορά τη Βραζιλία αλλά τη χώρα μας και εμμέσως τη διάτρητη Ευρώπη. Βλέπετε, η αφιχθείσα το 2018 «Μαρία», κατάφερε με κάποιον τρόπο να λάβει και την ελληνική υπηκοότητα, όπως και το αντίστοιχο διαβατήριο. Το «καλημέρα Ελλάδα» έγινε απευθείας «γεια σου κι εσένα Ευρώπη».

Ιρίνα και οι άλλοι

Ελάχιστα ουσιαστικό για την κρισιμότητα της ιστορίας είναι το γεγονός πως η Ιρίνα δεσμευόταν με Έλληνα υπήκοο, ο οποίος δεν είχε την παραμικρή ιδέα ούτε για τον πρότερο γάμο της, ούτε για την ιδιότητά της. Όταν τον περασμένο Γενάρη η Ιρίνα αναχώρησε για τη Μόσχα για δουλειές, εκείνος φέρεται να περίμενε την επιστροφή της, για να παντρευτούν. Η Ιρίνα δεν γύρισε ποτέ, καθώς η σύλληψη του συζύγου της ουσιαστικά εξέθετε τη δική της θέση. Η ΕΥΠ δεν προσπάθησε (;) να την βάλει στο χέρι. Αυτή όμως δεν ήταν η πρώτη φορά που κατάσκοπος διέφευγε της σύλληψης.

Οι Τούρκοι ακαδημαϊκοί

Ήταν στις αρχές του 2019 όταν ένα ζευγάρι Τούρκων, με την κάλυψη της ιδιότητας των ακαδημαϊκών, είχαν ουσιαστικά μετακομίσει στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Κολωνάκι. Σε απόσταση αναπνοής από τη Βουλή, μέσα σε λίγες εβδομάδες είχαν γίνει… ντόπιοι.

Η βιτρίνα για την παρουσία τους ήταν το πρόσφατο «πραξικόπημα» στη γειτονική Τουρκία. Οι δύο επιστήμονες είχαν διαφύγει από τη χώρα τους καθώς θεωρούσαν εαυτούς διωκόμενους από το καθεστώς Ερντογάν. Η παρουσία τους όμως ήταν γνωστή στις Αρχές. Είχαν όντως αιτηθεί άσυλο και το αίτημά τους βρισκόταν υπό εξέταση, ενώ είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση.

Θεωρητικά, για τα δικά μας μάτια, καμία ενέργειά τους δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ύποπτη. Οι επαφές τους με άλλους Τούρκους αλλά και Κούρδους, θεωρούνταν αναμφίβολα κάτι το φυσιολογικό. Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν όταν ξεκίνησαν νυχτερινές έξοδοι, με ειδικό ξεχωριστό σχέδιο για κάθε ένα από τα μέλη του ζευγαριού, με μία φωτογραφική μηχανή ανά χείρας, ενώ εφάρμοζαν μεθόδους αντιπαρακολούθησης.

Τότε ήταν που η ΕΥΠ έστειλε σήμα για δράση, ωστόσο ήταν αργά. Οι Τούρκοι ακαδημαϊκοί είχαν φροντίσει να εξαφανιστούν. Εξόφλησαν μέχρι κεραίας τον ιδιοκτήτη του σπιτιού στο οποίο έμεναν, ενώ εντύπωση προκάλεσε πως το άφησαν… καλύτερο απ’ ότι ήταν. Το έβαψαν, ενώ άλλαξαν και τα «χαλασμένα» σιφώνια. Ήταν σαφές πως είχαν την τεχνογνωσία για να σβήσουν οποιοδήποτε ίχνος πίσω τους.

Οι «Illegals»

Θεωρητικά οι δύο περιπτώσεις είναι διαφορετικές. Άλλωστε δεν είναι δουλειά της ΕΥΠ να ενημερώνει για τις ενέργειές της. Τούτο γίνεται μονάχα όταν συντρέχει λόγος που εξυπηρετεί τους σκοπούς της. Άλλωστε, η Ιρίνα κατά τα όσα υποστηρίζει η Υπηρεσία αποτελεί κομμάτι του προγράμματος των «Illegals». Προσώπων που προσεταιρίζονται ταυτότητες προσώπων που έχουν πεθάνει, κατά προτίμηση βρεφών. Με ληξιαρχικό υπόβαθρό έτοιμο, γίνεται εξαιρετικά ευκολότερη η διαδικασία της έκδοσης των υπόλοιπων εγγράφων. Η «Μαρία Τσάλλα» προκύπτει πως ήταν βρέφος που απεβίωσε σχεδόν με τη γέννησή του το 1991.

Ιρίνα και οι άλλοι
Το επίμαχο κατάστημα στο Παγκράτι

Η ΕΥΠ λέει γι’ αυτούς: «Οι “Illegals” στρατολογούνται και εκπαιδεύονται από τις Υπηρεσίες συγκεκριμένης ξένης χώρας, με σκοπό να τοποθετηθούν σε χώρες – στόχους, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια κατασκοπευτική δράση υπέρ της χώρας της.

Για την προστασία της πραγματικής τους ταυτότητας, χρησιμοποιούν “βαθύ κάλυμμα”, το οποίο δημιουργείται με παραποίηση ατομικών εγγράφων και χρήση πιστοποιητικών που προέρχονται από στοιχεία θνησιγενών βρεφών ή ατόμων που έχουν αποβιώσει.

Από τη στιγμή τοποθέτησής τους στο εξωτερικό, οι “illegals” ζούνε και συμπεριφέρονται με βάση την κατασκευασμένη ιστορία που έχει δημιουργηθεί για αυτούς, ώστε να προστατεύσουν την αποστολή τους».

Το πρόγραμμα έγινε εν γένει γνωστό μετά την επιχείρηση Operation Ghost Stories του FBI, η οποία ξεσκέπασε 10 κατασκόπους ρωσικής καταγωγής στις ΗΠΑ και έναν ακόμη στην Κύπρο. Ένας 12ος είχε καταφέρει να ενταχθεί στο έμψυχο δυναμικό της Microsoft. Στην πραγματικότητα αυτός ήταν ένας από τους βασικούς στόχους των κατασκόπων. Να συναλλαχθούν δηλαδή με την ακαδημαϊκή κοινότητα, να ενταχθούν στον κύκλο μεγάλων βιομηχανιών. Να βρουν θέση ανάμεσα σε αυτούς που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη.

Η πιο γνωστή από τους «Illegals» είναι η Άννα Τσάπμαν. Γεννημένη ως Άννα Βασίλιεβνα Κουστσένκο κέρδισε αρχικά τη βρετανική υπηκοότητα έπειτα από έναν σημαντικό γάμο. Μοντέλο στο επάγγελμα, επιχειρηματίας στη συνέχεια, μετακόμισε στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στο Μανχάταν. Όταν αποκαλύφθηκε και βεβαίως συνελήφθη, η δημοτικότητά της, λόγω του παρουσιαστικού της, εκτοξεύτηκε.

Ιρίνα και οι άλλοι
Η Άννα Τσάπμαν

Υπόθεση Κάρστεν Λίνκε

Πέραν των «Illegals» υπήρχαν βεβαίως και επιτυχημένες περιπτώσεις κατασκόπων. Όπως αυτή του Γερμανού Κάρστεν Λίνκε, ο οποίος συνελήφθη μόλις τον Δεκέμβριο του 2022 στο Βάιλχαϊμ του Μονάχου.

Ιρίνα και οι άλλοι
Ο Κάρστεν Λίνκε

Εδώ βεβαίως έχουμε να κάνουμε με μία περίπτωση διπλού πράκτορα, καθώς ως πρώην στρατιώτης των γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων είχε κερδίσει μία θέση την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών της Γερμανίας, στην BND, ως διευθυντής τεχνικών αναγνωρίσεων – τη μονάδα που είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την επιτήρηση ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Μέχρι και τον Δεκέμβρη, χάρις σε αυτόν οι Ρώσοι γνώριζαν τουλάχιστον το 50% των πληροφοριών που περνούσαν από τα χέρια του κάθε ημέρα. Θυμίζουμε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε τον Φεβρουάριου του 2022. Η καθημερινή του ασχολία, ως βιτρίνα, ήταν προπονητής ακαδημιών ποδοσφαίρου. Από την έναρξη του πολέμου μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί συλλήψεις κατασκόπων και στις Ολλανδία, Σουηδία και Νορβηγία.

*Fortress Europe, αποκαλούσαν τόσο οι Σύμμαχοι όσο και του Άξονα, τα ευρωπαϊκά εδάφη τα οποία είχαν κατακτηθεί από τους Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Fortress Europe αποκαλούν πλέον προοδευτικοί πολιτικοί, το σύνολο της ευρωπαϊκής πολιτικής απέναντι στο μεταναστευτικό, έννοια την οποία αποδέχονται ως ιδεατή υπερσυντηρητικοί ή ακροδεξιοί.