Όταν ένα γαλλικό τηγάνι τυλίγεται σε ένα φιόγκο, βιντεοσκοπείται και κοινοποιείται στο Διαδίκτυο, είναι σημάδι ότι κάτι περίεργο συμβαίνει με το πανάρχαιο σύμβολο κοριτσιού και θηλυκότητας: τον φιόγκο.
Μέχρι το τέλος του περασμένου έτους δεν ήταν μόνο τσιπς –τα πάντα, από παγάκια μέχρι αγγουράκια, ρολά τουαλέτας, γκόλντεν και ένα μπουκάλι αντικαταθλιπτικά ωραιοποιούνταν, συσκευάζονταν όμορφα με ένα μόνο φιόγκο και δημοσιεύονταν στο TikTok, όπου, σε ορισμένες περιπτώσεις θα συγκέντρωναν εκατομμύρια προβολές.
Ήταν ένα σατιρικό συμπέρασμα για μια χρονιά κατά την οποία φτάσαμε αναμφισβήτητα στην κορύφωση. Αλλά το κύμα δεν κορυφώθηκε ακόμη. Όπως είπε ένας αναλυτής τάσεων στους New York Times τον Σεπτέμβριο, μετά την εβδομάδα μόδας στη Νέα Υόρκη όπου οι φιόγκοι πρωταγωνιστούσαν: «Αν με ρωτούσατε αν φτάσαμε στο peak ribbon πριν από δύο μήνες, θα έλεγα ναι. Αλλά η τάση συνεχίζεται…».
Είμαστε στο 2024 και στην εποχή του TikTok, όπου οι τάσεις συχνά τελειώνουν πριν καν ξεκινήσουν σωστά, η δημοτικότητα ωστόσο των φιόγκων δεν δείχνει ακόμα σημάδια κόπωσης:
Το Pinterest προβλέπει ότι οι φιόγκοι έχουν ακόμη μέλλον –θα δούμε φιόγκους παντού: ρούχα, παπούτσια, μαλλιά και κοσμήματα– θα είναι μια από τις μεγαλύτερες τάσεις της χρονιάς και ας σημειώσουμε ότι τα βίντεο με φιόγκους στο TikTok έχουν προβληθεί πάνω από 1 δισεκατομμύριο φορές.
Στην εβδομάδα μόδας του Μιλάνου τον Φεβρουάριο, η Miuccia Prada και ο Raf Simons έδειξαν άμορφα φορέματα με μεταξωτούς φιόγκους στην πασαρέλα, καθώς, σύμφωνα με τις σημειώσεις της επίδειξης, «επαναξιολόγησαν ριζικά» αυτό που αποκαλούσαν «κλισέ θηλυκότητας».
Είναι μια τάση που προέκυψε από την κοριτσοποίηση των πάντων, από τα «κορίτσια-μαθηματικά» στο «κορίτσι-δείπνο» και ένα «καυτό κοριτσίστικο καλοκαίρι» που συνέπεσε με την άνοδο της hyper-feminine fashion.
Οι πρωτοπόροι της τάσης υπήρξαν η Sandy Liang –το TikTok είναι γεμάτο με εύκολα μαθήματα DIY για τους φιόγκους των μαλλιών της – η Shushu/Tong και ηSimone Rocha, η οποία κάρφωσε ιδιόρρυθμους φιόγκους στα πρόσωπα των μοντέλων σαν δάκρυα.
Αλλά προχώρησαν περαιτέρω από τους Viktor & Rolf, οι οποίοι τύλιξαν την Jodie Turner-Smith με έναν τεράστιο φιόγκο για το κόκκινο χαλί της Vogue World.
Ένα «σύμβολο» που κυμαίνεται από το προσβλητικό ως το μειλίχιο και το νηπιακό, αγαπητό από κορίτσια και μαθητές. Οι φιόγκοι παραμένουν παντού, αφήνοντας ακόμη και την Prada να θέλει να μάθει: «Γιατί επιμένουν;»
«Προσδιορίζουν μια αισθητική grunge που προέρχεται από την kinderwhore ή μια σούπερ όμορφη πριγκίπισσα Simone Rocha ή Ryan Lo, ή ακόμα και μια κομψή ενήλικη σεξουαλικότητα, ανάλογα με το πώς τους φοράς», λέει η στυλίστρια Mimi Wade από το Λος Άντζελες, η οποία αναφέρεται σε σκηνοθέτες και καλλιτέχνες, όπως η Σοφία Κόπολα και η Πέτρα Κόλινς που την εμπνέουν.
Πρόσφατα σχεδίασε μια συλλογή φρουφρού, γεμάτη φιόγκους για τη Heaven, τη σειρά παιχνιδιάρικων ρούχων του Marc Jacobs, με μοντέλα την Pamela Anderson και την Grimes.
«Το να βλέπεις τον κόσμο μέσα από το γυναικείο φακό είναι παρήγορο», λέει. «Μας βοηθά να πλοηγηθούμε και να κατανοήσουμε τι σημαίνει να είσαι κορίτσι και γυναίκα και τις πολλές διαφορετικές αναπαραστάσεις και αντιφάσεις που μπορεί να υπάρχουν μέσα σε αυτό».
Μια νέα γενιά σχεδιαστών ανατρέπει τα γυναικεία μοτίβα ως έναν τρόπο αμφισβήτησης των αντιλήψεων των ανθρώπων σχετικά με το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα. Πάρτε τη δημοφιλή και πανέξυπνη Chopova Lowena –όταν επιλέγουν να στολίσουν τα ρούχα τους με φιόγκους, ξέρετε ότι η κάποτε διακόσμηση από ζαχαρίνη αποτελεί παρελθόν.
Η αγγλοβουλγαρική μάρκα έχει περάσει κορδέλες ταρτάν μέσα από χοντρά πλεκτά και συνδέει φολκλορικά ασημένια μετάλλια σε τζιν μίντι φούστα με λεπτούς φιόγκους.
Ο προστατευόμενος του Rei Kawakubo, Kei Ninomiya, κατασκευάζει τον τελευταίο καιρό bondage-style tops από μαύρο σχοινί βαρέως τύπου και οι εγκεκριμένες από την Bella Hadid μπότες και οι αθλητικές μπότες του Kiko Kostadinov διακοσμημένες με φιόγκους έχουν γίνει αγαπημένο cult item.
«Ίσως κάτι νέο μπορεί να δημιουργηθεί για τις γυναίκες μέσω του συνδυασμού αντισυμβατικών στυλ μαζί», λένε οι σχεδιαστές γυναικείων ενδυμάτων της επωνυμίας, οι δίδυμες Deanna και Laura Fanning.
Στα κοσμήματα, οι φιόγκοι αντιπαρατίθενται με κάτι πιο έντονο. Στο έργο του Ιρλανδο-Αυστραλού κατασκευαστή κοσμημάτων Leo Costelloe, φιόγκοι κρέμονται από σκληροπυρηνικές αλυσίδες για να «δημιουργήσουν μία δήλωση για ευρύτερα θέματα, όπως η θηλυκότητα, το φύλο και η σεξουαλικότητα.
Ως queer άτομο», λέει, «πολλά από τη δουλειά προέρχονται από αυτοστοχασμό και οι φιόγκοι αμφισβητούν την αντίληψη της δύναμης ως κάτι φυσικό και την ιδέα ότι το να παρουσιάζεσαι υποτακτικά σε κάνει αδύναμο».
Η Βρετανίδα σχεδιάστρια Katie Roberts-Wood, της οποίας τα ρούχα χαρακτηρίζονται από φιόγκους και βολάν, συνδέει επίσης τη θηλυκότητα με τη δύναμη.
«Παρόλο που πολλά από τα σύμβολα της γυναικείας ενδυμασίας αντιπροσωπεύουν ιστορικά τις γυναίκες που περιφρονούνται, καταπιέζονται και θεωρούνται και εκτιμώνται μόνο ως όμορφα αντικείμενα και τίποτα άλλο, νομίζω ότι αυτό μπορεί να ανατραπεί σε ένα σύγχρονο πλαίσιο μόδας.
Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι αυτά τα σύμβολα επαναπροσδιορίζονται για τα δικά μας μέσα και την αυτοέκφραση, όπου το φύλο του χρήστη δεν είναι σχετικό», λέει στον Guardian.
«Η κοινωνία γενικά μπορεί να θεωρεί αυτό το είδος ντυσίματος ως ανόητο ή επιπόλαιο και ασήμαντο, αλλά για όσους έχουν την τάση να το εκμεταλλευτούν, υπάρχει κάτι μαγικό, απελευθερωτικό και ακόμη και απολαυστικά ανατρεπτικό στο ντύσιμο με αυτόν τον τρόπο» συμπληρώνει στον Guardian.
Αλλά υπάρχει μια συζήτηση που πρέπει να γίνει γύρω από την πρόσφατη αύξηση της δημοτικότητας του φιόγκου με την άνοδο του coquette-core –μια λεπτεπίλεπτα θηλυκή αισθητική με επίκεντρο διακοσμητικά στοιχεία, όπως τη δαντέλα, τις μίνι φούστες, τους κορσέδες και, φυσικά τους φιόγκους– που πρωτοεμφανίστηκε το 2021.
Σχετικές δευτερεύουσες τάσεις, όπως το balletcore, το Barbiecore και το Regency-core έχουν προκαλέσει κριτική για την υπερσεξουαλική αθωότητα και την ενθάρρυνση των γυναικών να ντύνονται με το ανδρικό βλέμμα.
Για μερικούς, οι φιόγκοι έχουν γίνει σύμβολο πατριαρχικής καταπίεσης: ένας τρόπος αυτοπαιδαγωγίας που έρχεται σε μια τρομερή στιγμή, καθώς ο συντηρητισμός και η ρητορική μίσους αυξάνονται μεταξύ των νεαρών ανδρών, οι διαφορές στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων εξακολουθούν να υπάρχουν και πολλές γυναίκες ακολουθούν τη no pants τάση.
Ο συγγραφέας μόδας Rian Phin εξηγεί στο X: «Οι φιόγκοι και οι κορδέλες συμβολίζουν ότι το 2023 είναι η χρονιά του κοριτσιού -(άχρηστο πράγμα) όταν θα έπρεπε να ήταν η χρονιά του κοριτσιού-φεμινίστριας», είπε.
Οι φιόγκοι λόγος διαμάχης και στο παρελθόν
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κορδέλες προκαλούν διαμάχη. Όταν εμφανίστηκαν ως fashion statement κατά την περίοδο του ροκοκό τον 18ο αιώνα, καταδικάστηκαν ως σύμβολο προκλητικού πλούτου.
Η Isabella Moritz, η σχεδιάστρια έκθεσης πίσω από το Untying the Bow, που παρουσιάζεται τώρα στο μουσείο του Fashion Institute of Technology στη Νέα Υόρκη, εξηγεί ότι «επειδή οι κορδέλες πλέκονταν κάθε φορά για πολύ, πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, εξελίχθηκαν σε δείκτες οικονομικής κατάστασης και κατανάλωσης» εξηγεί στον Guardian.
Μόλις ανακαλύφθηκαν οι μηχανές ύφανσης κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης, οι κορδέλες έγιναν φθηνές στην κατασκευή, βρίσκοντας το δρόμο τους και στη λαϊκή συνείδηση κατά τη βικτωριανή εποχή.
Η Moritz κάνει έναν παραλληλισμό με αυτό που συμβαίνει σήμερα: η προσβασιμότητα σε φιόγκους και κορδέλες από τοπικά καταστήματα χειροτεχνίας, σημαίνει ότι αποτελούν μια εύκολη τάση την οποία μπορείτε να αξιοποιήσετε –κάτι που πιστεύει ότι μπορεί να συνέβαλε στην κυριαρχία τους.
Μέχρι τη δεκαετία του 1980, «η ιδέα του φιόγκου προέκυψε σε μια εποχή που οι γυναίκες συνήθως φορούσαν ένα μεγάλο φιόγκο, ώστε να είναι πιο ορατές στην πολιτική και στον χώρο εργασίας», λέει ο Moritz.
Η μπλούζα με φιόγκο έγινε το θηλυκό αντίστοιχο του ανδρικού κοστουμιού και γραβάτας, αφού υιοθετήθηκε απ’ όλες, από τη Μάργκαρετ Θάτσερ μέχρι τη Μισέλ Ομπάμα και τη Μελάνια Τραμπ.
Ίσως είναι μέρος αυτής της πολιτικής επιρροής που ενισχύει τη δύναμή τους σήμερα. Αλλά δεν χρειάζεται να είναι πάντα τόσο βαθιά η ανάλυση. Οι φιόγκοι ίσως είναι απλώς φιόγκοι, διασκεδαστικοί, όμορφα και παιχνιδιάρικοι.
Στην πραγματικότητα, η Wade πιστεύει ότι το 2024 «η κοριτσοποίηση των πάντων έχει εξελιχθεί σε ένα παράλογο, μετα-ειρωνικό, εσωτερικό αστείο».
