Αν κάτι έχω στην ντουλάπα μου που θεωρούσα λίγο ελιτίστικο, είναι η συλλογή μου από καπέλα που αρκετά χρόνια τώρα ήταν κάπως ξεχασμένα σε μία γωνιά της, φέτος όμως ξαναφορώ τα καπέλα μου με χαρά και ανακάλυψα ότι είναι πολλοί και πολλές εκεί έξω που ξαφνικά κυκλοφορούν φορώντας καπέλο και αυτό μου αρέσει. Πώς όμως ξεκίνησε η «μανία» με τα καπέλα;
Πρώτη το έκανε η Γκρέτα Λι. Όταν η ηθοποιός εμφανίστηκε στο κόκκινο χαλί στο SCAD Savannah Film Festival τον Οκτώβριο του 2023, φορούσε το καπέλο Xhefri της Row, το οποίο έχει σχήμα pillbox μπροστά και διπλωμένο χείλος τύπου Kangol πίσω.
«Η Γκρέτα έδειχνε απλώς τόσο cool και υπέροχη», λέει η Λόρα Ράιλι, πρώην συγγραφέας και συντάκτρια ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και ιδρύτρια του δημοφιλούς ενημερωτικού δελτίου αγορών Magasin. «Φορούσε το καπέλο, αυτό δεν τη φορούσε, και εγώ έλεγα, θέλω να νιώθω έτσι». Έτσι η τηλεφώνησε στο κατάστημα και μπήκε σε λίστα αναμονής.
Η Ράιλι φορούσε περιστασιακά καπέλο του μπέιζμπολ όταν ήταν νεότερη, αλλά άρχισε να πειραματίζεται με καπέλα μόνο τον τελευταίο χρόνο.
Το δικό της καπέλο-φετίχ ήταν ένα vintage μαύρο τσόχινο καπέλο τύπου μπιρέτα με «στριφτή μύτη» που προεξέχει στην κορυφή. Μοιάζει με ένα σχέδιο της αγαπημένης μόδιστρου Άμι Ντόουνς, η οποία σχεδιάζει από το 1982, και με ένα άλλο πρόσφατο στυλ της Row που ονομάζεται Penelope.
Η Ράιλι είναι μία από τις πολλές επιδραστικές και κομψές προσωπικότητες που έχουν αρχίσει να υιοθετούν τα καπέλα ως καθημερινό αξεσουάρ. Τον Μάρτιο, η συγγραφέας Λεάντρα Μεντίν Κοέν δήλωσε στο Substack:
«Έχουμε εισέλθει στην εποχή του καπέλου με προσωπικότητα», σημειώνοντας ότι το αξεσουάρ είχε εμφανιστεί σε πολλές από τις συλλογές της Άνοιξης και του Φθινοπώρου 2024, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Prada, Maison Margiela, Jil Sander, Giorgio Armani, Missoni, Loro Piana, Saint Laurent και Christian Dior.
«Βασικά είναι οποιοδήποτε topper που έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει το ντύσιμό σας σε κάτι πιο απολαυστικό», εξήγησε η Μεντίν Κοέν. «Νομίζω ότι “μπαίνεις” σε μια προσωπικότητα», προσθέτει η Ράιλι.
Τα καπέλα είχαν σίγουρα την τιμητική τους στον ήλιο. «Εδώ και αιώνες -στην πραγματικότητα χιλιετίες- οι άνθρωποι φορούν καπέλα», λέει η Τζάνετ Λίνβιλ, πρώην επικεφαλής κομμώτρια στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης και ανώτερη εκπαιδεύτρια κομμωτικής στο Fashion Institute of Technology.
Ιστορικά προσέφεραν προστασία από τα στοιχεία της φύσης και ταυτίζονταν με την κοινωνική θέση ή την πίστη. «Ήταν ένα καθημερινό αξεσουάρ που φοριόταν σε όλες τις κοινωνικές τάξεις», λέει η Λίνβιλ. «Και παρέμεινε λίγο πολύ μέχρι τον 20ό αιώνα».
Τότε τι συνέβη; Πολλά. Δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και μια Μεγάλη Ύφεση. Η διάδοση των αεροπλάνων, των τρένων και των αυτοκινήτων, τα οποία δεν ήταν φιλικά προς τα καπελάκια, καθώς και… η λακ!
«Νομίζω ότι έπειτα απ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι σκέφτηκαν: Η ζωή είναι σύντομη», λέει η Λίνβιλ, ειδικά για εκείνα τα πιο σκοτεινά χρόνια. Οι κοινωνικές νόρμες γύρω από τα καπέλα έφυγαν από το παράθυρο και το να μη φοράει κανείς καπέλο συμβόλιζε μια αίσθηση ελευθερίας.
«Ο κόσμος πιστεύει ότι ο John F. Kennedy το ξεκίνησε, με το να μη φοράει καπέλο κατά την ομιλία του κατά την ορκωμοσία το 1961, αλλά ήταν άνθρωπος της εποχής του», εξηγεί η Λίνβιλ. (Η σύζυγός του, βέβαια, φορούσε ένα μινιμαλιστικό καπέλο Halston pillbox που ήταν επίσης ενσάρκωση της εποχής).
«Τα καπέλα φαίνονται σχεδόν ξεπερασμένα σήμερα, οπότε όταν βλέπεις ένα, είναι σαν να βλέπεις μια γραφομηχανή ή κάτι τέτοιο», λέει ο Τζαλίλ Τζόνσον, συγγραφέας του δικού του Substack, Consider Yourself Cultured.
Ο Τζόνσον μεγάλωσε σε μια εκκλησιαστική οικογένεια και ήταν ερωτευμένος με τα καπέλα που φορούσαν η μητέρα και η γιαγιά του στις λειτουργίες όταν ήταν νεότερος. «Πάντα έβρισκα τόσο εκπληκτικό το πώς οι άνθρωποι ντύνονταν για να βρεθούν στην εκκλησία», λέει.
Παρόλο που τα καπέλα βγήκαν εκτός μόδας για μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ουσιαστικά «δεν έφυγαν ποτέ από τη μόδα», λέει η Λίνβιλ. Ήταν και εξακολουθούν να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ενδυματολογικού κώδικα ορισμένων κοινοτήτων, θρησκευτικού περιεχομένου και μη.
Σύμφωνα με την Λίνβιλ, επειδή περισσότερα μέλη μη λευκών κοινοτήτων, όπου τα καπέλα συνεχίζουν να ευδοκιμούν, βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας στη βιομηχανία της μόδας -άνθρωποι όπως ο Φάρελ Γουίλιαμς που έχει εμμονή με τα καπέλα, ο Λόου Ρόατς, η Τζουν Αμπρόζ και, ιδιαίτερα μετά την κυκλοφορία του Cowboy Carter, η Beyoncé βλέπουμε ότι παρουσιάζουν μία προτίμηση στα καπέλα όλων των σχημάτων και μεγεθών.
Επισημαίνει επίσης ότι κινήματα όπως το Black Lives Matter και εκείνα που υποστηρίζουν τα LGBTQ+ δικαιώματα συμβάλλουν στην ενθάρρυνση της αυτοέκφρασης.
Πραγματικά πιστεύω ότι άνοιξαν το μυαλό και την καρδιά των ανθρώπων και τους έκανε να φοβούνται λιγότερο», λέει. «Ειδικά οι νεότεροι άνθρωποι, οι οποίοι βλέπουν ανθρώπους να πειραματίζονται στο TikTok. Λένε: “Λοιπόν, ίσως μπορώ να το κάνω κι εγώ αυτό”. Παίρνουν περισσότερη υποστήριξη για το ότι είναι διαφορετικοί».
«Φυσικά, μετά την πανδημία COVID-19, η επιθυμία για αυτοέκφραση απέκτησε νέα επιτακτικότητα.
Οι άνθρωποι περνούσαν τόσο πολύ χρόνο πίσω από μάσκες προσώπου και τα καπέλα προσφέρουν έναν τρόπο να πεις με τόλμη: “Κοιτάξτε με”. “Καλώς ή κακώς, βρισκόμαστε πραγματικά σε μια δηλωτική στιγμή», σημειώνει η Λίνβιλ. «Ο Θεός ξέρει ότι υπάρχουν κάποιες δηλώσεις που σε κάνουν να θέλεις να κλείσεις τα μάτια σου. Αλλά νομίζω ότι οι άνθρωποι θέλουν να βγάλουν τον εαυτό τους προς τα έξω» προσθέτει.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο Τζόνσον «αγόρασε τυχαία ένα καουμπόικο καπέλο» και έκτοτε έχει αρχίσει να ασχολείται με καπέλα κάθε είδους.
Εμπνευσμένος από μια φωτογραφία στο Instagram της Solange που φορούσε ένα χνουδωτό καπέλο τύπου Muppet, αγόρασε ένα μεταχειρισμένο καπέλο με φτερά στο Vintage Thrift στη γειτονιά Gramercy της Νέας Υόρκης το 2020, στη συνέχεια ένα από τα υφαντά καπέλα από ράφια της συγγραφέως, εικονογράφου και συλλέκτριας Τζένι Γουόλτον και στη συνέχεια ένα καπέλο Amy Downs Knot, το οποίο, όπως λέει: «σε επιμηκύνει με έναν πραγματικά φανταστικό τρόπο».
Για τους λάτρεις της μόδας, όπως ο Τζόνσον, τα καπέλα δεν είναι μόνο ένα διασκεδαστικό αξεσουάρ αλλά και ένα σημείο επαφής με πολυτελείς μάρκες, όπως η Row. Παρόλο που το καπέλο Penelope της The Row, αξίας 990 δολαρίων, το οποίο ο Τζόνσον λαχταρά, δεν είναι φθηνό, είναι λιγότερο ακριβό από τα περισσότερα από τα άλλα έτοιμα κομμάτια της εταιρείας.
Ένα καπέλο μπορεί να είναι μεταμορφωτικό. «Είναι το σημείο στίξης σε ένα ντύσιμο, όπως μια τελεία ή ένα θαυμαστικό», λέει ο Τζόνσον. «Χωρίς αυτό, το ντύσιμο μοιάζει κάπως ελλιπές». Το καουμπόικο καπέλο είναι ιδιαίτερα ισχυρό.
«Νομίζω ότι αλλάζει εντελώς την πλήρη χημική σύνθεση του ρούχου», συνεχίζει. «Μπορεί να φοράς το πιο μη δυτικό πράγμα στον κόσμο. Αλλά αν βάλεις ένα καουμπόικο καπέλο, τώρα είσαι η σύζυγος ενός μεγιστάνα του πετρελαίου». Πρόσφατα, είχε τη «φαεινή ιδέα» να βάλει μια τιάρα στο δικό του.
«Μου αρέσει ότι αυτό το κύμα καπέλων που διανύουμε αυτή τη στιγμή μοιάζει σαν να προχωράμε τη συζήτηση προς τα εμπρός, αντί να επανεξετάζουμε μια παλαιότερη συζήτηση», λέει η Ράιλι, της οποίας το καπέλο Xhefri, αν και εμπνευσμένο από vintage στυλ, μοιάζει ιδιαίτερα μοντέρνο με τον μινιμαλιστικό σχεδιασμό του. «Σίγουρα υπάρχει μια νεωτερικότητα που είναι συναρπαστική».
Η Μαριάμ Κεϊχάνι, καλλιτέχνις και σχεδιάστρια καπέλων με έδρα το Βερολίνο, ξεπερνά τα όρια με τα γλυπτά αξεσουάρ της, τα οποία μοιάζουν με πανύψηλα σουφλέ, σύννεφα και άλλα απολαυστικά σχήματα.
«Δεν εκπαιδεύτηκα ως μυλωνάς -πήγα στη σχολή καλών τεχνών για να φτιάχνω γλυπτά και να ζωγραφίζω- οπότε πραγματικά δεν έχω ιδέα, τεχνικά, πώς να φτιάξω ένα καπέλο», λέει. «Αλλά αυτό είναι πραγματικά ενδιαφέρον γιατί σχεδόν δεν έχω περιορισμούς -μου λείπει αυτό το τεχνικό τσιπάκι που ίσως θα με εμπόδιζε να κάνω κάτι που δεν έχει κανένα νόημα.
Αν μπορώ να το φανταστώ, τότε είναι εφικτό, και αυτό έχει οδηγήσει σε μερικές πολύ τρελές παραγωγές καπέλων».
Η Κεϊχάνι, η οποία μεγάλωσε στο Ιράν φορώντας μαντίλα, φοράει τώρα κάθε μέρα μία από τις δημιουργίες της. «Είναι κάτι σαν μέρος του σώματος», λέει. «Αισθάνομαι σαν να μην έχω το κεφάλι μου αν βγω από το σπίτι, χωρίς το καπέλο μου».
Περπατώντας στο δρόμο, απολαμβάνει να βλέπει τις δημιουργίες της, τις οποίες αποκαλεί «χαρακτήρες» ή «μικρούς της φίλους», να φέρνουν χαρά στους ανθρώπους. «Φυσικά, υπάρχουν άνθρωποι που θα γελάσουν ή θα σε κοροϊδέψουν -δεν γίνεται πάντα πολύ καλά δεκτό», λέει.
«Αλλά ως επί το πλείστον κάνει τους ανθρώπους να χαμογελούν και είναι αναζωογονητικό. Είναι λίγο σαν να φτιάχνεσαι -συνηθίζω αυτό το συναίσθημα και το αγαπώ τόσο πολύ. Και φυσικά, μετά θέλω να φτιάχνω πιο εξωφρενικά καπέλα».
Πρόσφατα άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στο Βερολίνο και απολαμβάνει να παρακολουθεί άλλους να ξεκινούν το δικό τους ταξίδι στο καπέλο.
«Συχνά οι άνθρωποι σκέφτονται: “Ω, δεν είμαι άνθρωπος που αγαπάει τα καπέλα”. Νομίζουν ότι πρέπει να έχεις κάποιου είδους εξαιρετική παρουσία ή χαρακτήρα. Αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι», λέει η Κεϊχάνι. «Επειδή όταν βάζεις ένα καπέλο, κάτι σπινθηροβολεί μέσα σου, και όλοι το έχουμε αυτό μέσα μας».
Πριν από μερικούς μήνες, η Κεϊχάνι έλαβε μια μεγάλη παραγγελία για τα καπέλα της Head in the Clouds -ένα στυλ που έφτιαξε για τον εαυτό της και δεν πίστευε ότι πολλοί άλλοι θα ήθελαν να αγοράσουν. Από τότε έγινε μπεστ σέλερ.
«Μια γυναίκα από την Αμερική αγόρασε τρία από αυτά, και σκέφτηκα: “Ω Θεέ μου!”», λέει. «Σκέφτηκα ότι ήταν δημοσιογράφος ή κάποια που ασχολείται με τη μόδα, αλλά την έψαξα και είναι δικηγόρος!».
Με πληροφορίες από Harper’s Bazaar
