Η Πάτμος καταφέρνει να κερδίζει χώρο σε ιστορικές εκδόσεις, ακόμη και τον Δεκέμβριο. Ο δημοσιογράφος των New York Times, Kurt Soller, αφού πρώτα παραθέτει την ιστορία του νησιού, διηγείται την ιστορία της ανακαίνισης ενός παραδοσιακού σπιτιού, που τα θεμέλια του φτάνουν στον 16ο αιώνα.
Ο Αθηναίος interior designer, Δημήτρης Πανταζόπουλος, άρχισε να επισκέπτεται τακτικά το νησί της Πάτμου από το 2001, μαγεμένος από την αρχιτεκτονική του. Πριν από περίπου μια δεκαετία, μαζί με τον αρχιτέκτονα Θεμιστοκλή Αντωνιάδη, που ζει μόνιμα στην Ιταλία, αποφάσισαν να αναλάβουν την ανακαίνιση ενός από τα μεγαλύτερα ακίνητα της Χώρας, στη σκιά του μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη.
Είναι ιδιοκτησίας μιας ευρωπαϊκής οικογένειας για την οποία ο Πανταζόπουλος έχει σχεδιάσει και διακοσμήσει ξανά, σε αρκετά έργα σε όλη την Ελλάδα.
Πάτμος: Το σπίτι του 16ου αιώνα
Σε πάνω από 7.500 τετραγωνικά πόδια, συμπεριλαμβανομένου ενός ξενώνα δύο υπνοδωματίων απέναντι, το ακίνητο είναι αξιοσημείωτο για το μέγεθος και τη θέση του: Βρίσκεται ακριβώς κάτω από το μοναστήρι, είναι ένα από τα ψηλότερα και ψηλότερα κτίρια της Πάτμου και έχει ανεμπόδιστη, πανοραμική θέα. της ορεινής νότιας ακτογραμμής από τα πεζούλια της. Με την δίρριχτη κεραμοσκεπή του – μία από τις τρεις που υπάρχουν στη Χώρα – είναι επίσης ένα από τα παλαιότερα κτίσματα, με τμήματα που χρονολογούνται στον 16ο αιώνα.
Το καθεστώς διατήρησης σήμαινε ότι ο Πανταζόπουλος και ο Αντωνιάδης δεν μπορούσαν να επέμβουν δραστικά. Αντίθετα, οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις ήρθαν σε μεγάλο βαθμό με τη μορφή σωζόμενου ξύλου, που από καιρό θεωρούνταν σπάνιο υλικό σε ένα νησί χωρίς δάση.
Η ανακατασκευή – θαύμα
Για την άνετη βιβλιοθήκη στον πρώτο όροφο του ξενώνα, ο Πανταζόπουλος σχεδίασε μια σκάλα, ζωγραφισμένη σε γυαλιστερές ώχρες και εμπνευσμένη από τον λεγόμενο γυναικείο ημιώροφο (γυναικωνίτη) σε μια παλιά εκκλησία της Πάτμου, για να δώσει στο θολωτό δωμάτιο (ένα καθαγιασμένο παρεκκλήσι) κάποια δομή. Στόχος είναι να κάνεις αυτό που σου λέει το κτίριο», λέει ο Πανταζόπουλος. «Αλλά ένα σπίτι πρέπει να σε κάνει να ονειρεύεσαι».
«Κανείς δεν γνωρίζει πώς ήταν το σπίτι παλιά», λέει ο Πανταζόπουλος ένα απόγευμα του Σεπτέμβρη καθώς ανοίγει τα εσωτερικά ξύλινα παντζούρια της κύριας κατοικίας, γεμίζοντάς την με ζεστό απογευματινό φως. Όταν οι πελάτες του αγόρασαν και τα δύο κτίρια μαζί την περασμένη δεκαετία, η διαρρύθμισή τους ήταν δαιδαλώδης, όπως η ίδια η Χώρα.
Ο Πανταζόπουλος εστίασε τις κατασκευές γύρω από μερικούς εξωτερικούς χώρους και ανοιχτά ορθογώνια δωμάτια, αφαιρώντας τα γαλλικά πλακάκια και τους σοβατισμένους, βαμμένους τοίχους που είχαν τοποθετήσει οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες τη δεκαετία του 1990. Οι ντόπιοι τεχνίτες έγδυσαν και έπλυναν όλες τις εσωτερικές πέτρινες επιφάνειες και, για τους κάτω ορόφους του κεντρικού κτιρίου και τους πάγκους της κουζίνας, ο Πανταζόπουλος προμηθεύτηκε και τοποθέτησε εκατοντάδες αυθεντικά πλακάκια της Πάτμου από τερακότα του 20ου αιώνα, τα οποία έχουν είτε κυματιστά μοτίβα είτε με στάμπα, στο χέρι.
Ο Πανταζόπουλος έπρεπε να κατασκευάσει στην Αθήνα την τοξωτή γυάλινη και μεταλλική πόρτα ύψους τριών μέτρων που οδηγεί από το σαλόνι στην κεντρική αυλή. Εκεί, στην Αθήνα, βρήκε επίσης μια μαρμάρινη πλάκα 500 κιλών με την οποία κατασκεύασε μια εξωτερική τραπεζαρία.
Η διακόσμηση αντικατοπτρίζει επίσης τη συμβολή του πολιτισμού και των ιδεών που θα μπορούσαν να προκύψουν μόνο από αιώνες κατακτήσεων, ταξιδιών και εμπορίου.
Στην κύρια σουίτα, για παράδειγμα, υπάρχει ένα κρεβάτι Φλωρεντίας με ουρανό και ένα vintage κουβούκλιο, ένα τρίο από τουρκικούς ασημένιους καθρέφτες του 18ου αιώνα, ένα σεντούκι από την Κέρκυρα, μια ιταλική πολυθρόνα Directoire, ένας προσαρμοσμένος γωνιακός καναπές ντυμένος με ριγέ υφάσματα Robert Kime από την Αγγλία και πολλά κιλίμια Ανατολίας μπερδεμένα μαζί στο ξύλινο πάτωμα. «Για να έχει ψυχή ένα σπίτι», λέει ο Πανταζόπουλος, «χτίζεις και περιμένεις».
Και παρόλο που υπάρχει μια ορισμένη τυπικότητα – «λιτότητα», την αποκαλεί ο ίδιος- είναι πάνω από όλα ένα σπίτι για να χαλαρώσετε και να μην κάνετε τίποτα. Στα περισσότερα δωμάτια, υπάρχουν καθίσματα που είναι τόσο χαμηλά όσο και βαθιά, με άνετα μαξιλάρια.
«Αν θέλεις ένα παραδοσιακό σπίτι, δεν κάθεσαι ποτέ σε καναπέδες, ξαπλώνεις πάνω τους», λέει ο Πανταζόπουλος. «Αυτό συμβαίνει επειδή όταν μπαίνετε [μέσα], είστε κουρασμένοι», ειδικά κατά τους ζεστούς, σκληρούς καλοκαιρινούς μήνες.
Αλλά και στους ιδιοκτήτες του σπιτιού αρέσει η Πάτμος το χειμώνα, όταν η Χώρα μοιάζει με φάντασμα: άδεια και κρύα. Απολαμβάνουν τον ύπνο δίπλα στο στενό χώρο που βρίσκεται το τζάκι, εμπνευσμένο από παλιομοδίτικες εκδοχές της Ηπείρου. Έπρεπε οι αρχιτέκτονες να πάρουν ειδική άδεια από τις αρχές για να το εγκαταστήσουν.
«Ο στόχος είναι να κάνεις αυτό που σου λέει το κτίριο», λέει ο Πανταζόπουλος. «Αλλά ένα σπίτι πρέπει να σε κάνει να ονειρεύεσαι. Αυτός είναι ο σκοπός του».
Διαβάστε την πλήρη ιστορία για το ιστορικό σπίτι στους ΝΥΤ, γραμμένο από τον Κurt Soller.
Φωτογραφίες, Instagram: @tmagazine, @bachard, @nicolocastellinibaldissera.
