Μέχρι και σήμερα δεν υπάρχουν ειδικοί βιολογικοί, ακτινολογικοί ή ενδοσκοπικοί δείκτες για την διάγνωση του ΣΕΕ (Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου). Η διάγνωση του ΣΕΕ βασίζεται σε κλινικά κριτήρια, όπως είναι τα κριτήρια της Ρώμης IV: υποτροπιάζον κοιλιακός πόνος που σχετίζεται με αλλαγές στη συχνότητα ή/και στην σύσταση των κοπράνων (≥ 1 ημέρα/εβδομάδα) για διάστημα 3 μηνών και με έναρξη των συμπτωμάτων ≥ 6 μήνες πριν τη διάγνωση.
Υπάρχουν 3 υπότυποι ΣΕΕ (Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου): με προέχων σύμπτωμα την διάρροια, με προέχων σύμπτωμα την δυσκοιλιότητα και με εναλλαγές διάρροιας-δυσκοιλιότητας. Η αιτιολογία του ΣΕΕ δεν είναι ακόμη απόλυτα κατανοητή και υπάρχουν πολλές υποθέσεις, οι οποίες προσπαθούν να εξηγήσουν την νόσο. Η Ρώμη IV αναγνωρίζει το ΣΕΕ ως μία διαταραχή του άξονα εγκεφάλου – εντέρου με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η εντερική κινητικότητα, η σπλαγχνική υπερευαισθησία, η βλεννογονική διαπερατότητα, η ανοσολογική απάντηση και το μικροβίωμα.
Όλες οι προτεινόμενες θεραπείες για το Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μερικώς αποτελεσματικές και ο βασικός στόχος κάθε θεραπευτικής προσέγγισης είναι να μειωθεί η ένταση και η συχνότητα των συμπτωμάτων του ασθενούς. Ανάμεσα στις υπάρχουσες θεραπευτικές επιλογές, τα προβιοτικά φαίνεται να βελτιώνουν σημαντικά τα βασικά συμπτώματα του ΣΕΕ και με βάση πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες αποτελούν μια εξαιρετική θεραπευτική επιλογή σε ασθενείς με Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, βακτήρια ή ζύμες, που βρίσκονται φυσιολογικά σε ζυμωμένα (π.χ. κεφίρ) ή σε εμπλουτισμένα (π.χ. γιαούρτι) τρόφιμα όπως και σε χορηγούμενα συμπληρώματα και τα οποία όταν χορηγηθούν σε επαρκείς ποσότητες επάγουν ωφέλιμες για τον οργανισμό μας δράσεις. Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός κατάλληλου για το έντερο προβιοτικού είναι: να παραμένει ζωντανό κατα μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα και να προσκολλάται στα εντερικά επιθηλιακά κύτταρα.
Για την αντιμετώπιση του ΣΕΕ επιπλέον χρήσιμα χαρακτηριστικά είναι: η μείωση της εντερικής διαπερατότητας, η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού μηχανισμού και ο ανταγωνισμός με παθογόνα βακτήρια που ενοχοποιούνται στην χαρακτηριστική για το Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου αλλαγή στο μικροβίωμα με την επικράτηση της δυσβίωσης.
Ένα τέτοιο προβιοτικό είναι το Probi Digestis, το οποίο περιέχει Lactobacillus plantarum 299v σε συγκέντρωση 10 δισεκατομύρια CFU/κάψουλα. Το συγκεκριμένο στέλεχος έχει την ικανότητα να επιβιώνει από τα γαστρικά οξέα καθώς περνά από τον γαστρεντερικό σωλήνα και in vivo να παραμένει στον βλεννογόνο του εντέρου μέσω ενός ειδικού μηχανισμού.
Με βάση αυτή την ιδιότητα το Probi Digestis μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του ΣΕΕ πολυπαραγοντικά: βελτίωση του εντερικού φραγμού (μείωση της εντερικής διαπερατότητας και της βακτηριδιακής μετατόπισης, προσκόλληση στα επιθηλιακά κύτταρα), μείωση της φλεγμονής με την παραγωγή ασετικού και προπιονικού οξέος, αντιβακτηριδιακή δράση έναντι πολλών δυνητικών παθογόνων μικροοργανισμών (E. coli, yersinia, listeria, enterobacter, κλπ) καθώς και ανοσοτροποιητική δράση με αύξηση της παραγωγής IL-10 και έκκρισης μακροφάγων και Τ-λεμφοκυττάρων.
Στις αρχικές κλινικές μελέτες σε ασθενείς με Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου η χορήγηση Probi Digestis (L. plantarum 299v) βελτίωσε σημαντικά την σοβαρότητα και την συχνότητα του μετεωρισμού. Σε ότι αφορά τον πόνο, βασικό σύμπτωμα των ασθενών με Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τυχαιοποιημένη μελέτη με σύγκριση Probi Digestis (L. plantarum 299v) και εικονικού φαρμάκου έδειξε στατιστικά σημαντικά βελτίωση του πόνου στο 70% των ασθενών που έλαβαν Probi Digestis (L. plantarum 299v) από την 1η εβδομάδα λήψης του προβιοτικού. Στο τέλος της μελέτης (4 εβδομάδες λήψης Probi Digestis) βελτίωση του πόνου ανέφεραν όλοι οι ασθενείς που έλαβαν Probi Digestis.
Η αποτελεσματικότητα του Probi Digestis (L. plantarum 299v) επιβεβαιώθηκε σε μια μεγαλύτερη μελέτη (214 ασθενείς με ΣΕΕ) : στατιστικά σημαντική μείωση της σοβαρότητας και της ημερήσιας συχνότητας του πόνου με την λήψη L. plantarum 299v για 4 εβδομάδες σε σχέση με την λήψη εικονικού φαρμάκου. Εκτός από την βελτίωση του πόνου, η χορήγηση L. plantarum 299v βελτιώνει το σύνολο των συμπτωμάτων στο 78-95% των ασθενών με ΣΕΕ. Επίσης, το L. plantarum 299v φαίνεται να ομαλοποιεί την συχνότητα των κενώσεων των ασθενών ανεξάρτητα από τον τύπου του ΣΕΕ. Στην μελέτη δεν καταγράφηκε καμία ανεπιθύμητη ενέργεια και η απουσία παρενεργειών επιβεβαιώνει την ασφάλεια και καλή ανοχή του σκευάσματος.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα το προβιοτικό L plantarum 229v (Probi Digestis), περιλαμβάνεται στις πρόσφατες συστάσεις του του Παγκόσμιου Οργανισμού Γαστρεντερολογίας (WGO) για την αντιμετώπιση του ΣΕΕ. Η συνιστώμενη δοσολογία είναι 1 καψουλα την ημέρα με το φαγητό.
* Θα βρείτε το Probi Digestis σε όλα τα φαρμακεία και στο digestis.gr
** Το άρθρο υπογράφει ο καθηγητής κ. Καραμανώλης
